Egzamin Flashcards
LITERNICTWO - PRZEDSTAW ZARYS HISTORII PISMA, SCHARAKTERYZUJ: PISMO OBRAZKOWE,
WYRAZOWE, SYLABOWE.
Pismo obrazkowe – polega na oddaniu obrazu danego przedmiotu, pojawia się w okresie młodszego
paleoitu, wyraża od razu całą myśl i dlatego jeszcze odbiega od dzisiejszej mowy.
Pismo wyrazowe – wyższy szczebel rozwoju, znaki odpowiadają całym wyrazom, lecz są jeszcze nie
dość dokładne, by utrwalić za pomocą pisma myśl ludzką
Pismo sylabowe – rozwój pisma nastąpił na terenach Morza Śródziemnego, poszczególne znaki
odpowiadają nie całym słowom, lecz ich elementom składowym, sylabom lub głoskom (doprowadził
do powstania alfabetu, nazwa alfabet powstała od pierwszych liter abecadła greckiego: alfa-beta).
LITERNICTWO - PRZEDSTAW ZARYS HISTORII PISMA, SCHARAKTERYZUJ: PISMO EGIPSKIE-
HIEROGLIFY EGIPSKIE.
Pismo egipskie - hieroglify egipskie - nazwa została nadana przez Greków i oznacza “święte rzeźby”,
powstało na kilka tysięcy lat przed naszą erą i używano go przeważnie do napisów rytych w twardym
materiale, np. w kamieniu. Było pismem obrazowym przedstawiającym zarysy przedmiotów, których
znaki odpowiadały nie tylko pojęciom, ale już i dźwiękom mowy
LITERNICTWO - PRZEDSTAW ZARYS HISTORII PISMA, SCHARAKTERYZUJ: PISMO PRASEMICKIE-
BERBERYJSKIE.
Pismo prasemickie - berberyjskie - przejście od pisma sylabowego do literowego, jego najstarszy wzór
znaleziono na półwyspie Synaj
LITERNICTWO - PRZEDSTAW ZARYS HISTORII PISMA, SCHARAKTERYZUJ: PISMO WSCHODNIO
GRECKIE.
Rozwój pisma greckiego -> podział na: wschodnio greckie i zachodnio -greckie
Pismo wschodnio - greckie: dwa rodzaje pisma słowiańskiego:
głagolica - powstała z małego alfabetu greckiego około IX w.n.e. W skutek małej czytelności
została wkrótce zaniechana
cyrylica- pismo oparte na dużym alfabecie greckim używane w krajach południowych i
wschodniosłowiańskich.
LITERNICTWO - PRZEDSTAW ZARYS HISTORII PISMA, SCHARAKTERYZUJ: PISMO ZACHODNIO
GRECKIE.
Kształtowanie się pism zachodnio- greckich datuje się od chwili przejęcia pisma greckiego przez
Etrusków około VIII w. przed n.e., którzy następnie przekazali je innym plemionom Italii, między
innymi Rzymianom. Rzymianie przejmując alfabet grecki zmienili go i dostosowali do potrzeb własnej
mowy, rozwijając z niego własny alfabet rzymski o wysokim stopniu doskonałości
LITERNICTWO - PRZEDSTAW ZARYS HISTORII PISMA, SCHARAKTERYZUJ: PISMO RZYMSKIE
(KAPITAŁA).
Kapitała - pismo charakteryzujące się harmonijnym zestawieniem elementów linijnych i płaszczyzn
figur geometrycznych oraz miało charakterystyczny wyraz nadany przez rycie dłutem w kamieniu.
Stanowi prawzór dzisiejszego rodzaju liter zwanych antykwą i stało się klasycznym pismem narodów
zachodnich
Cechą charakterystyczną kapitały są linie cienkie i grube oraz szeryfy związane ściśle z przyrządem,
którym zostały wykonane litery
LITERNICTWO - PRZEDSTAW ZARYS HISTORII PISMA, SCHARAKTERYZUJ: PISMO POCHYŁE
(KURSYWA).
Początkowo w piśmie odręcznym kreślono litery prostopadłe, jednakże przez szybkie pisanie przez
dłuższy czas większej ilości liter stopniowo zanikały elementy sztywne i proste, a pismo przybierało
nachylenie w prawo. Pismo pochyłe, tzw. kursywa od końca XVw. stanowi jeden z rodzajów pisma
drukarskiego, tzw. italiki, służące do wyróżnienia części teksu, nazwisk itp.
LITERNICTWO - PRZEDSTAW ZARYS HISTORII PISMA, SCHARAKTERYZUJ: OZDOBNIKI (SZERYFY).
Szeryfy - zdobniki, czyli poprzeczne zakończenia elementów pionowych, poziomych i ramion
pochyłych liter
LITERNICTWO - PRZEDSTAW ZARYS HISTORII PISMA, SCHARAKTERYZUJ: PISMO GOTYCKIE.
Nowy rodzaj pisma wytworzony pod wpływem stylu gotyckiego w budownictwie i sztukach
plastycznych. Okrągłe formy liter przybierają kształty ostre o załamanych dolnych i górnych łukach.
Powstają nowe style pisma, jak tekstura, czy rotunda.
LITERNICTWO - PRZEDSTAW ZARYS HISTORII PISMA, SCHARAKTERYZUJ: PISMO ANTYKWA
RENESANSOWA.
Antykwa renesansowa (pismo humanistyczne) powstaje przez połączenie karolińskiej maniskuły i
rzymskiej kapituły. Cechuje się elegancją i czytelnością.
LITERNICTWO - PRZEDSTAW ZARYS HISTORII PISMA, SCHARAKTERYZUJ: PISMO SZWABACHA.
Pismo szwabacha - powstaje w drugiej połowie XV w., ma zastosowanie w wynalezionym wówczas
piśmie drukowanym dzięki swej czytelności. Do połowy XVI wieku była przodującym pismem
niemieckim
LITERNICTWO - PRZEDSTAW ZARYS HISTORII PISMA, SCHARAKTERYZUJ: LITERY
MAJUSKUŁOWE.
Majuskuły - duże litery alfabetu wzorowane w pismach łacińskich na alfabecie rzymskim
kapitałowym. Używane są od końca wieków średnich po dziś jako litery początkowe nowego zdania,
imion, nazw własnych itd. W drukarstwie nazywane są wersalikami.
LITERNICTWO - PRZEDSTAW ZARYS HISTORII PISMA, SCHARAKTERYZUJ: LITERY
MINUSKUŁOWE.
Minuskuły - małe litery alfabetu wzorowane w pismach łacińskich na literze romańskiej. W przemyśle
drukarskim zwane są pismem podrzędnym, służą do składania całych kolumn tekstu w gazetach,
książkach itp., potocznie nazywane są pismem tekstowym.
LITERNICTWO W REKLAMIE- ZDEFINIUJ LOGO, WYMIEŃ I OPISZ TYPY.
Logo - unikalna i charakterystyczna forma graficzna, stylizowany napis, symbol lub inna forma
ekspresji graficznej służąca do identyfikacji marki, przedsiębiorstwa bądź organizacji.
Typy:
Logotyp - tylko część typograficzna (tekstowa), pełna nazwa identyfikowanego podmiotu w formie
literniczej, np. CocaCola
Glif - zamiast całej nazwy - jedna litera lub inny znak typograficzny, np. McDonald’s, facebook
Monogram - wizerunki graficzne oparte o większej ilości liter lub znaków; tam gdzie znaki połączone
są w nową całość, np. LouisVitton, Volkswagen
Znaki graficzne - obraz graficzny, który w sposób dosłowny określa markę, np. Apple
Postacie - specyficzny rodzaj identyfikacji wizualnej, np. Monopoly, Cheetos
Znaki abstrakcyjne i symboliczne - centralnym elementem jest obraz, ale w odróżnieniu od znaków
graficznych, tu obraz jest abstrakcyjny i swój przekaz opiera na symbolice, graficznej sugestii i
interpretacji, np. Audi, Volvo
Emblemat - nazwy marek obudowane bardziej złożoną graficzną kreacją, np. FCBarcelona
SCHARAKTERYZUJ PUNKT WEDŁUG EUKLIDESA.
“Punkt to jest to, co nie składa się z części (czego nie można rozłożyć na części)”. Dla Euklidesa punkt
jest “miejscem” bez wymiarów.
SCHARAKTERYZUJ PUNKT JAKO ZDERZENIE.
Punkt jest rezultatem pierwszego zetknięcia się narzędzia z płaszczyzną, z powierzchnią obrazu. Tę
materialną powierzchnię obrazu mogą tworzyć : papier, drewno, płótno, stiuk, metal itp. narzędziami
mogą być: ołówek, rylec, pędzel, pióro, igła itp.
SCHARAKTERYZUJ PUNKT W UJĘCIU CZASU.
Punkt jest formą najmniejszej rozciagłosci czasowej.
Jezeli punkt nie ma tendencji do ruchu po płaszczyznie i prostopadle do płaszczyzny, to skraca się do
minimum moment jego spostrzegania, przez co element czasu jest w nim prawie zupełnie
zredukowany. W kompozycji odgrywa taką rolę, jak w muzyce krótkie uderzenie w werbel.
SCHARAKTERYZUJ PUNKT W RZEŹBIE I ARCHITEKTURZE.
W rzeźbie i architekturze punkt jest rezultatem przecinania się wielu płaszczyzn - jest wierzchołkiem
kąta przestrzennego, a więc i zarodkiem, z którego te płaszczyzny powstają.
W architekturze chińskiej wygięte (ku górze) linie, przecinając się, akcentują punkt. W budowlach
gotyckich punkty były szczególnie silnie akcentowane przez ostre zakończenia.
SCHARAKTERYZUJ PUNKT W TAŃCU.
W balecie istnieją„pointy”- termin pochodzący od punktu. Szybkie bieganie na czubkach palców
wyznacza na podłodze punkty. Takze przy skokach tancerz wyznacza punkty przez to, ze wyraznie
celuje głową w punkt u góry, a przy zeskoku na podłogę chce zaakcentowac punkt na dole.
SCHARAKTERYZUJ PUNKT W MUZYCE.
Formy punktowe można wydobywać na różnych instrumentach (szczególnie perkusyjnych) , przy
czym fortepian umożliwia tworzenie całych kompozycji wyłącznie z rozmaitych punktów muzycznych
SCHAAKTERYZUJ PUNKT W GRAFICE.
Punkt jest podstawowym elementem w grafice nazywany pikselem. Pełen obraz jest zbudowany z
siatki pikseli o różnych kolorach, tworząc łącznie harmonijną całość. Początku w zastosowaniu punktu
w owy sposób możemy szukać w tak zwanym puentylizmie lub pointylizmie - nurcie sztuki
polegającym na budowaniu kompozycji obrazu poprzez zapełnianie gęsto rozmieszczonymi,
różnobarwnymi punktami tak aby na obrazie tworzyły spójną całość. Punkt w grafice może mieć
charakter czysto symboliczny tak jak w dziele Roya Lichtensteina pod tytułem „Crying Girl” w którym
to chciał oddać hołd dla sławnej w owych czasach technice inspirowanej tak zwanymi comic strips.
SCHARAKTERYZUJ PUNKT W NATURZE.
Patrząc na naturę, fotografujac ją lub malując można zwrócić uwagę na fakt, że sama natura zawiera
pewne punkty np zakończenia liści, korony drzew. Istotna jest również kompozycja obrazu. Elementy
natury poprzez różne jej punkty często same wyznaczają pewna kompozycje i tworzą całość. Niekiedy
pewne punkty w naturze przyciagaja ludzka uwagę bardziej niż pozostałe.
PRZEDSTAW PUNKT, JAKO ELEMENTARNĄ WARTOŚĆ BARWNĄ.
Punkt jako kropka w formie barwnej może być użyta przy napisach dekoracyjnych, a związana z
płaszczyzną tła działa koncentrująco i budzi zainteresowanie. Kolorowy punkt, złączenie punktów to
dopełnienie każdego obrazu. Od koloru zależy nastrój dzieła i jego oddziaływanie na odbiorcę. Jest
tym, co jako pierwsze przyciąga wzrok widza. Przy pomocy koloru możemy wydobyć z obrazu jego
najważniejsze fragmenty. Świat w którym barwny punkt teraz egzystuje to malarstwo.
WYKORZYSTUJĄC PUNKTY PRZEDSTAW KOMPOZYCJĘ CHARAKTERYZUJĄCĄ SIĘ NAPIĘCIEM W
CENTRUM.
Wykorzystując punkty w kompozycji, możemy wyróżnić napięcie w centrum. Charakterystycznym dla
tego zjawiska będzie zestawienie wielu punktów w centrum wykorzystanej przestrzeni. Jeśli nasz
wzrok będzie skupiał się najpierw na wielu punktach zlokalizowanych w jednym obszarze, z
pewnością będziemy mieli do czynienia z kompozycją w centrum.
WYKORZYSTUJĄC PUNKTY PRZEDSTAW KOMPOZYCJĘ CHARAKTERYZUJĄCĄ SIĘ
ROZPROSZENIEM.
W kompozycji wykorzystującej punkty charakteryzującej się rozproszeniem, widoczne będzie
zaakcentowanie przekątnej. W tym przypadku odległości między punktami będą różne, a całość może
sprawiać wrażenie niespójnej. Zaakcentowanie przekątnej może odbywać się również poprzez
rozkład ciężarów (wielkości punktów).
CO TWORZY LINIĘ?
Linię tworzy ciąg punktów, który tworzy długość, ale nie szerokość. Linia to ślad poruszającego się
punktu, który w teorii jest niewidoczny. Będąc elementem czysto dynamicznym stanowi
przeciwieństwo punktu
CZYM JEST LINIA?
Linia jest śladem poruszającego się punktu który w teorii jest niewidoczny. Będąc elementem czysto
dynamicznym stanowi przeciwieństwo punktu
OMÓW LINIĘ PROSTĄ.
LINIA POZIOMA - linia lub płaszczyzna, na której człowiek stoi lub porusza się. Spokojna i statyczna
linia pozioma sugeruje stabilizację, trwałość i spokój.
LINIA PIONOWA- przeciwieństwo linii poziomej- w miejsce rozlewności pojawia się aktywny wymiar
wysokości, linie pionowe symbolizują siłę, moc i stabilność.
LINIA PRZEKĄTNA – linie przekątne/ skośne są dynamiczne, wprowadzają napięcie i wywołują
wrażenie ruchu.
OMÓW LINIĘ ŁAMANĄ.
LINIA ŁAMANA- ZYGZAKOWATA
Składa się z dwóch odcinków i jest rezultatem nacisku dwóch sił, które po jednorazowym uderzeniu
przerwały swe działanie. W linii łamanej powstaje większe zespolenie z płaszczyzną ponieważ linia
łamana zawiera w sobie już coś z płaszczyzny. Różnice linii łamanych zależą od kątów:
a) o kącie ostrym- 45°
b) o kącie prostym- 90°
c) o kacie rozwartym- 135°
d) o dowolnym kącie
OMÓW LINIĘ KRZYWĄ
Podstawowe typy linii krzywej:
1) łuk- powstaję poprzez stały nacisk, im większy nacisk tym większe odchylenie od linii prostej i tym
większe wybrzuszenie skierowane na zewnątrz,
2) linia falista- może składać się z odcinków koła, linii nieregularnych i ich kombinacji
3) linia złożona- powstaje jako rezultat połączenia łuku i linii falistej
Linię krzywą zaliczamy również do kategorii linii harmonicznych, które mają na celu wzajemnie się
wspierać, uzupełniać, akcentować. Linie harmoniczne są naśladowane przez inne linie takie jak proste
równoległe lub zakrzywione o podobnym promieniu
SCHARAKTERYZUJ LINIE W KONTEKŚCIE RZEŹBY I ARCHITEKTURY.
Rola linii w rzeźbie i architekturze: -określa kierunek, wyraża ruch i wzrost - łączy, otacza , przecina inne elementy wizualne - określa krawędzie i kształt powierzchni - wprowadza artykulację określonej powierzchni (stopnie grubości) -jest źródłem emocji:
*równowaga linii pionowej - spokój, poczucie bezpieczeństwa i stabilność *poziomej – dynamika
*pochyłej – aktywność.
SCHARAKTERYZUJ LINIE W KONTEKŚCIE TAŃCA.
W tańcu całe ciało zakreśla czytelne linie. Poprzez linie możemy oczytać czy taniec jest dynamiczny,
czy bardziej płynny i spokojny. Taniec składa się z układu kroków, który się regularnie powtarzają, np.
w walcu poruszamy się w kwadracie, tworząc linie.
SCHARAKTERYZUJ LINIE W KONTEKŚCIE NATURY
W przyrodzie jest wiele odmian linii - prosta pozioma linia horyzontu czy łamana linia górskich
szczytów. Może tworzyć siatki, układy równoległe i chaotyczne. W budynkach linie natury znajdują
swoje odzwierciedlenie w architekturze organicznej mającej na celu harmonie pomiędzy bryłą a
otoczeniem. Świetnym przykładem tej architektury jest twórczość Franka Lloyda Wrighta którego
inspiracją w głównej mierze była właśnie przyroda.
CO DEFINIUJE PŁASZCZYZNĘ?
Płaszczyznę definiuje rozciąganie się linii, która ma długość, szerokość, powierzchnię pola ale jest
pozbawiona głębokości. Charakterystyczną podstawą płaszczyzny jest kształt, który jest określony
konturami linii. Płaszczyzna w architekturze jest podstawowym elementem określającym formę bryły,
która definiuje przestrzeń, nadaje właściwości wymiaru. Podstawowymi rodzajami płaszczyzn w
projektowaniu architektury są płaszczyzna posadowienia, płaszczyzna ścian i płaszczyzna sufitu
OMÓW RELACJĘ POMIĘDZY FORMĄ A TŁEM
W architekturze i sztuce forma i tło są ze sobą nierozłączne - stanowią całość i nawzajem mogą się
dopełniać. Forma umieszczona na odpowiednim tle może zostać wyróżniona, zniekształcona i
niezauważona. Dobrze dopasowane tło jest w stanie zmienić postrzeganie tego, co na nim
umieścimy. W architekturze dobrym przykładem na to, jak forma może współgrać z tłem jest dom
Fallingwater zaprojektowany przez Franka Lloyda Wrighta. Modernista, wierzący w idee architektury
organicznej zaczął od wyboru tła, które zdeterminowało kształt, kolorystykę i materiały użyte do
zbudowania budynku.
PIET MODRIAN - PRZEDSTAW TWÓRCZOŚĆ.
Piet Mondrian - malarz holenderski,
osiadł w Paryżu, gdzie blisko związał się z kubistami
W pierwszym okresie twórczości malował przede wszystkim pejzaże; malarz starał się
uproszczać i geometryzować przedstawianą scenę
Powraca do Holandii i tworzy podstawy nowego stylu w sztuce - neoplastycyzm; według
niego świat działa na zasadzie przeciwieństw, tj. siła bierna i aktywna oraz piony i poziomy,
wprowadza na pierwszy plan tzw. niekolory czyli barwy białą, czarną i szarą, natomiast trzy
zasadnicze kolory, których używał to żółty, niebieski i czerwony
Za pomocą tych barw, kwadratów i prostokątów tworzy dzieła sprawiające wrażenie jakby
stale były w ruchu
Najbardziej znane dzieło: “Kompozycja w czerwieni, błękicie i żółcieni”
JOAN MIRO - PRZEDSTAW TWÓRCZOŚĆ.
Joan Miro - kataloński malarz, rzeźbiarz, ceramik
Dzieła przynależące do surrealizmu
Styl to żywe kolory połączone z uproszczonymi formami, kojarzącymi się z rysunkami małego
dziecka
Umowne znaki, schematyczne symbole przedmiotów i postaci
Kompozycje na pograniczu groteski, surrealizmu i abstrakcji
Wiele miejsca w jego twórczości zajmował plakat
Indywidualny styl przywodzi na myśl sztukę prymitywną i dziecięcą
Najbardziej znane dzieło: Karnawał Arlekina
WASYL KANDYŃSKI - PRZEDSTAW TWÓRCZOŚĆ.
Wasyl Kandyński - współtwórca i przedstawiciel abstrakcjonizmu
Rosjanin, ukończył prawo i ekonomię
Faza początkowa jego twórczości to wpływ neoimpresjonizmu, potem ekspresjonizmu
Główną rolę w jego malarstwie odgrywał kolor i rytm kompozycyjny jak w muzyce, muzyka
ma dla niego duże znaczenie; wszelkie formy obiektów postaci i elementów krajobrazu
stawały się coraz bardziej wyzbyte szczegółów, nabierały charakteru płaskich plam
Wg Kandyńskiego podstawowym celem sztuki jest poszukiwanie i wyzwolenie tkwiących w
człowieku sił duchowych
Najbardziej znane dzieło: Kompozycja VIII - obraz abstrakcyjny
PODAJ DEFINICJĘ KOMPOZYCJI W ARCHITEKTURZE.
Kompozycja - układ elementów zestawionych ze sobą w taki sposób, aby tworzyły one harmonijną
całość. Celem kompozycji jest osiągnięcie zamierzonego efektu plastycznego poprzez umiejętne
dobranie kolorów, kształtów, proporcji i położenia przedstawianych elementów. W kompozycji
wykorzystuje się symetrię czy złoty podział. Odpowiednie operowanie tymi narzędziami daje efekt w
postaci różnych nastrojów i uczuć jakich może doświadczyć odbiorca – odczucie porządku,
równowagi, harmonii, jak i dynamiki, chaosu czy nierównowagi.
PODAJ OGÓLNE TYPY KOMPOZYCJI ARCHITEKTONICZNYCH.
Kompozycja otwarta i zamknięta, statyczna i dynamiczna, rytmiczna, symetryczna i asymetryczna,
diagonalna, horyzontalna i wertykalna, abstrakcyjna i realistyczna, dośrodkowa i odśrodkowa
WYMIEŃ I SCHARAKTERYZUJ PODSTAWOWE RODZAJE PŁASZCZYZN W STRUKTURZE BUDYNKU.
1.Płaszczyzna posadowienia : wyniesienie, zagłębienie, wyrównanie z poziomem otoczenia -
formowanie poziomu otoczenia, faktura, kolor, wzór podłogi, różnicowanie wysokości posadzki
2.Płaszczyzna ścian - znaczenie utylitarne (przegroda konstrukcyjna, termiczna, akustyczna); fasada
frontowa (kontekst i symbolika); relacje między wnętrzem i zewnętrzem
3.Płaszczyzna sufitu - znaczenie funkcjonalne i estetyczne, różne formy dachów ( geometria,
konstrukcja ), doświetlenie wnętrz
WYMIEŃ CECHY I ROLĘ PŁASZCZYZN POSADOWIENIA W ARCHITEKTURZE.
- wyniesienie, zagłębienie, wyrównanie z poziomem otoczenia
- formowanie poziomu otoczenia (przestrzeń, estetyka, komunikacja)
- nadanie cech: faktury, koloru, wzoru podłogi
- rzeźbienie wysokości posadzki
WYMIEŃ CECHY I ROLĘ PŁASZCZYZN ŚCIAN W ARCHITEKTURZE.
Ściany możemy traktować jako płaszczyzny prowadzące, zatrzymujące lub wyprowadzające wzrok.
* znaczenie utylitarne (przegroda konstrukcyjna, termiczna, akustyczna)
* fasada frontowa (kontekst i symbolika)
* relacje między wnętrzem i zewnętrzem
WYMIEŃ CECHY I ROLĘ PŁASZCZYZN NADWIESZENIA - SUFITU W ARCHITEKTURZE.
Sufit podwieszany pełni funkcje aranżacyjne, termoiolacyjne i akustyczne. Sufit nadwieszany jest
elementem kształtującym pomieszczenie. Mozna za jego pomocą zamaskowac stare i nierówne.
Mozna rowniez ukryc instalacje (oprocz gazowej, ktorej zabudowę zakazuje prawo budowlane)
FORMA W ARCHITEKTURZE - WYJAŚNIJ ZNACZENIE.
Forma w architekturze ma duże znaczenie zarówno w kontekście estetycznym, jak i funkcjonalnym.
Odpowiednio zaprojektowana forma może tworzyć piękno, funkcjonalność, harmonię i wyrażać
określone idee. Obejmuje ona zarówno zewnętrzny kształt budynku, jak i jego wewnętrzne układy,
proporcje, faktury i detale. Zależy od całości w jakiej ma się zjawić
OMÓW ZAGADNIENIE – FORMA JEST ORGANIZACJĄ UTWORZONĄ Z CZĘŚCI.
Forma jest zawsze uformowana z części tak że możemy w niej wyróżnić “formę matkę” i “formy
części” które są odpowiedzialne za jej jakość
NA CZYM POLEGA ZALEŻNOŚĆ FORMY OD JAKOŚCI CZĘŚCI.
Forma jest zależna od jakości części oraz wzrasta wraz ze stopniem wzmożenia spoistości i bogactwa.
Im bardziej spoiste ukształtowanie, tym większe jest jego pole działania formalnego. Każda forma jest
zależna od otoczenia. Zależność formy od części jest istotna dla osiągnięcia celów architektonicznych
i tworzenia kompletnego, estetycznego i funkcjonalnego dzieła.
NA CZYM POLEGA ZALEŻNOŚĆ FORMY OD ROLI CZĘŚCI.
Zmiana roli części może spowodować:
Bardziej spoiste uformowanie całości
Przesunięcie układu w kierunku form swobodniejszych
Narzucenie całemu zespołowi nowej formy a więc zmianę zarówno całości jak i wszystkich
innych części
OMÓW ZAGADNIENIE - FORMA JEST CZYMŚ WIECEJ NIŻ SUMĄ CZĘŚCI.
Zagadnienie, że “forma jest czymś więcej niż sumą części”, odnosi się do idei, że w architekturze
forma budynku nie jest jedynie rezultatem połączenia i układu poszczególnych części, ale ma swoją własną, niepowtarzalną tożsamość i znaczenie. Forma jest nośnikiem estetyki, emocji, symboliki i
funkcjonalności, tworząc kompletną i spójną kompozycję architektoniczną.
CO TO SĄ MIEJSCA I PUNKTY FORMALNIE WAŻNE.
To takie gdzie stykają się, przecinają lub kończą linie należące do “form części”
POSTMODERNIZM W ARCHITEKTURZE - OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA I TWÓRCY.
Architektura powinna zależeć od kontekstu, nastroju lub osobistych upodobań architekta i inwestora.
Twórcy operują znanymi kodami kulturowymi, traktując czytelność formy i idei budynku jako wartość
nadrzędną nad rozwiązaniami funkcjonalnymi. Zewnętrzność obiektu jest świadomą dekoracją.
Środki kształtowania architektury: ornament, symetria, środki symboliczne: ironia, zaskoczenie
Przedstawiciele: Rem Koolhas, Aldo Rossi
DEKONSTRUKTYWIZM W ARCHITEKTURZE - OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA I TWÓRCY.
Wykorzystuje idee fragmentacji, podziału, cięcia. Krzywoliniowość i deformacja służą zaburzeniu i
przemieszczeniu podstawowych elementów architektury. Końcowy efekt wizualny budynków
charakteryzuje się nieprzewidywalnością i kontrolowanym chaosem
Przedstawiciele: Frank Gehry, Zaha Hadid
MINIMALIZM W ARCHITEKTURZE - OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA I TWÓRCY.
zystość formy, współgranie światła i brył oraz ograniczenie do minimum trójwymiarowości. Prosta
zrównoważona forma, surowe materiały, podstawowe formy geometryczne, oszczędność kształtów i
kolorów
Przedstawiciele: Peter Zhumtor, Tadao Ando
JAKIE SĄ PODSTAWOWE WŁASNOŚCI FORMY ARCHITEKTONICZNEJ?
Własności formy:
Kształt - układ powierzchni i krawędzi formy
Rozmiar - rzeczywiste wymiary formy określają jej proporcje
Kolor - wyrażony przez intensywność barwy na powierzchni
Faktura - nadanie powierzchni charakteru reliefu
Pozycja - zależność od położenia i otoczenia
Orientacja- pozycja formy zależy do poziomu terenu, kierunków geograficznych
PODAJ ZALEŻNOŚCI MIĘDZY FORMĄ I TŁEM.
Każda forma dzieje się na tle. Forma jest zależna od tła. Zmiana tła wywołuje zmianę formy. Na tło
nadają się najbardziej układy słabsze formalnie od formy która ma się na nim pojawić. Kontur
pomaga formie odciąć się od tła.
WYJAŚNIJ TENDENCJĘ DO GEOMETRYZACJI.
Geometryzacja to stosowanie w sztukach plastycznych i architekturze form i motywów
geometrycznych lub sprowadzanie kształtów do form geometrycznych. Np. kierunki pionowy i
poziomy są uprzywilejowane przez człowieka i drobne odchylenia od nich wywołują silne reakcje.
Pion, poziom, kąt prosty, koło, kula są to formy które nie zostały nam dane z zewnątrz, ale które
tkwią w naszym wewnętrznym “ja” i stanowią nieodłączną część nas samych
WYJAŚNIJ TENDENCJĘ LICZBY OGRANICZONEJ.
W architekturze termin “liczba ograniczona” odnosi się do zasady, według której określone elementy
lub części budynku są zaprojektowane lub ograniczone do określonej liczby lub ilości. Może wynikać z
różnych czynników, takich jak estetyka, funkcjonalność, ekonomia, harmonia z otoczeniem czy
określony styl projektu. Ograniczenie liczby elementów może prowadzić do prostoty, spójności i
wyraźnego charakteru budynku.
WYJAŚNIJ TENDENCJĘ DO FORMY SILNEJ.
Forma silna - forma łatwo dostrzegalna. Zauważyć ją można w zachowaniu ludzi, których oko biegnie
początkowo w kierunku formy silnej. Formy silne przytłaczają całe otoczenie i stanowią silne
dominanty. Operowanie formą architektoniczną polega na odpowiednim dozowaniu siły i słabości,
swobody i spoistości
NA CZYM POLEGA SPOISTOŚĆ FORMY?
Spoistość formy polega na połączeniu wielu podobnych elementów w jednolite formy np. proste,
trójkąty lub czworoboki.
OPISZ ZASADĘ OSIOWOŚCI, SYMETRII I ASYMETRII W KOMPOZYCJI - PODAJ PRZYKŁADY
Symetria - odnosi się do równowagi i harmonii, która występuje wokół osi centralnej lub punktu
centralnego. Jest to układ, w którym elementy są rozmieszczone w sposób, który jest lustrzanym
odbiciem względem osi lub punktu. Przykład: Fasada główna Pałacu Wersalskiego
Asymetria - odnosi się do braku lustrzanego odbicia i równomiernego rozmieszczenia elementów.
Elementy są rozlokowane w sposób niejednostajny, tworząc dynamiczną i nieregularną kompozycję.
Przykład: Muzeum Giggenheima w Bilbao w Hiszpanii - Frank Gehry
RYTM I POWTÓRZENIA W KOMPOZYCJI ARCHITEKTURY.
Rytm jest jednym z praw kompozycji. Rytm i powtórzenia w architekturze służą nie tylko estetyce, ale
także wpływają na odczucia użytkowników i ich doświadczenie przestrzeni. Tworzą one porządek,
harmonię i spójność, a jednocześnie mogą nadawać strukturze dynamizmu i energii. Również
podkreślają one pewne cechy stylu architektonicznego oraz stanowią narzędzie do organizacji
przestrzeni i wskazania ważnych miejsc w projekcie.
NA CZYM POLEGA PRAWO HIERARCHII W ARCHITEKTURZE?
Prawo hierarchii - układ elementów na zasadzie porządkowania i wzajemnej zależności niższych
funkcji od wyższych
NA CZYM POLEGA PRAWO HARMONII W ARCHITEKTURZE?
Prawo harmonii w architekturze polega na zgodności, wzajemnym dopełnianiu się elementów i
właściwości, także jako równowaga przeciwstawnych sił
WYJAŚNIJ PRAWO RYTMU W ARCHITEKTURZE.
Jest to powtarzanie uporządkowanych form w ujednoliconych szeregach interwałowych. Np.
kolumnady antyczne, gotyckie filary, klasycystyczne elewacje. Rytm jest siłą architektury. Podkreśla
przestrzenność form i elewacji.
WYJAŚNIJ PRAWO PUNKTACJI W ARCHITEKTURZE.
Zasada wyodrębnienia całości oraz części kompozycji i zaznaczenia miejsc szczególnych, krawędzi
oraz granic formy.
NA CZYM POLEGA ZASADA MUTACJI RYTMU?
Prawo mutacji rytmu - zasada powtarzalności lecz nie takiego samego elementu, często ze
skłonnością do odchyleń od podstawowego modułu
NA CZYM POLEGA PRAWO ZASADA DYNAMICZNYCH PRZEOBRAŻEŃ W ARCHITEKTURZE?
Wzajemne dopełnianie się elementów nie jest stanem stałym – jest procesem zmiennym w czasie
NA CZYM POLEGA ZASADA RÓWNORZĘDNOŚCI ZNACZEŃ W ARCHITEKTURZE?
Zasada równorzędności znaczeń w architekturze odnosi się do równoczesnego i równorzędnie
ważnego uwzględniania różnych aspektów i funkcji w projekcie architektonicznym. Oznacza to, że
żaden z tych aspektów nie powinien dominować nad resztą, lecz wszystkie powinny być traktowane
jako istotne i równie istotne dla sukcesu projektu. Pomaga zapobiec jednostronnemu podejściu do
projektowania, gdzie jeden aspekt dominuje nad innymi.
PODAJ PRZYKŁAD REALIZACJI / PROJEKTU WE WSPÓŁCZESNEJ ARCHITEKTURZE KTÓRY JEST
PRZYKŁADEM FORMY SILNEJ.
„Forma silna to forma łatwo dostrzegalna” – Żórawski. Forma silna odróżnia się od otoczenia masą,
różnicą w skali i spoistości jej uformowania.
Jednym z przykładów projektu we współczesnej architekturze, który jest przykładem formy silnej, jest
Muzeum Guggenheima w Bilbao w Hiszpanii, zaprojektowane przez Franka Gehry’ego. Ten projekt
stał się ikonicznym przykładem architektury o silnej formie.
CO TO SĄ SEKWENCJE PRZESTRZENNE?
Sekwencje przestrzenne to zamknięcia wzrokowe dłuższych ciągów.
Sekwencje przestrzenne w architekturze odnoszą się do układu i kolejności różnych przestrzeni
wewnątrz budynku lub na zewnątrz niego.
Poprzez świadome planowanie i kompozycję sekwencji przestrzennych, architekci mogą kształtować
sposób, w jaki ludzie odbierają i poruszają się wewnątrz i wokół budynku.
OD CZEGO UZALEŻNIONY JEST SPOSÓB ORGANIZACJI PRZESTRZENI W ARCHITEKTURZE?
Podstawową funkcją przestrzeni w architekturze jest określanie formy brył które ją wykorzystują i
gospodarują.
Sposób organizacji przestrzeni w architekturze jest uzależniony od: funkcji budynku, kontekstu
społecznego i kulturowego, ergonomii, estetyki i stylu. Organizacja przestrzeni powinna także
tworzyć kompozycyjną całość poprzez tworzenie układu centralnego, liniowego, radialnego lub być
kompozycyjnie trafnym układem zespołów
WYMIEŃ PODSTAWOWE RODZAJE ORGANIZACJI PRZESTRZENNYCH W ARCHITEKTURZE W
ODNIESIENIU DO WNĘTRZ.
Organizacje centralne, organizacje linearne, organizacje radialne, organizacje zespołów, organizacje
modularne
CO TO JEST PRZESTRZEŃ WEWNĄTRZPRZESTRZENNA?
Przestrzeń wewnątrzprzestrzenna to mniejsza przestrzeń wewnątrz dużej. Większa część funkcjonuje
jako osłona przestrzenna dla mniejszej. W miarę wzrostu objętości przestrzeni mniejszej, osłona
stopniowo traci na znaczeniu. Układ, w którym przestrzeń wewnętrzna ukształtowana jest podobnie
do przestrzeni otaczającej, ale jest w stosunku do niej inaczej zorientowana nazywamy skręceniem
przestrzeni wewnętrznej.
CO TO JEST PRZESTRZEŃ PODŁĄCZONA?
Przestrzeń podłączona - układ dwóch (Ew. kilku) przestrzeni, których powierzchnie zachodzą na siebie
tworząc nowy podział.
Przestrzeń podłączona w architekturze odnosi się do idei projektowania przestrzeni, które są
połączone i tworzą płynne, nieprzerwane przepływy między sobą.
SCHARAKTERYZUJ UKŁAD PRZESTRZENI PRZYLEGŁYCH.
Układ przestrzeni przyległych w architekturze odnosi się do sposobu, w jaki różne przestrzenie są
rozmieszczone i powiązane ze sobą w obrębie budynku lub w jego otoczeniu. Obejmuje on
organizację i układanie przyległych przestrzeni w celu tworzenia logicznych i funkcjonalnych relacji
między nimi.
SCHARAKTERYZUJ ORGANIZACJE CENTRALNE W ARCHITEKTURZE (PRZYKŁADY - TWÓRCY I
DZIEŁA).
Organizacja centralna w architekturze odnosi się do układu przestrzennego, w którym istnieje
centralny punkt lub oś, wokół którego inne przestrzenie są rozmieszczone. Jest często stosowana w
budynkach użyteczności publicznej, takich jak muzea, galerie, aule czy hotele, gdzie istnieje potrzeba
zapewnienia przestrzeni centralnej, która skupia uwagę użytkowników i tworzy atrakcyjne
środowisko. Jednym z przykładów organizacji centralnej w architekturze jest Bazylika św. Piotra w
Watykanie w Rzymie (Rafael, Michał Anioł). W centrum bazyliki znajduje się wielki kopuła nad
ołtarzem głównym, która jest punktem centralnym i dominującym elementem całej konstrukcji.
SCHARAKTERYZUJ ORGANIZACJE LINEARNE W ARCHITEKTURZE (PRZYKŁADY - TWÓRCY I
DZIEŁA).
Organizacja liniowa w architekturze odnosi się do układu przestrzennego, w którym przestrzenie są
rozmieszczone wzdłuż jednej głównej osi lub linii. Jest to jedna z podstawowych i najprostszych form
organizacji przestrzeni architektonicznej, umożliwia łatwą orientację i poruszanie się użytkowników.
Przykładem organizacji linearnej w architekturze jest Villa Savoye, zaprojektowana przez Le
Corbusiera, znajdująca się w pobliżu Paryża. Jest przykładem modernistycznej architektury. Główna
oś jest wyraźnie zaznaczona przez centralną rampę, która prowadzi od parteru do dachu budynku.
SCHARAKTERYZUJ ORGANIZACJE RADIALNE W ARCHITEKTURZE (PRZYKŁADY - TWÓRCY I
DZIEŁA).
Organizacja radialna w architekturze odnosi się do układu przestrzennego, w którym przestrzenie
rozmieszczone są wokół centralnego punktu lub osi, tworząc promieniste ułożenie. Jest to forma
organizacji przestrzeni, która emanuje z jednego punktu i rozchodzi się na zewnątrz w różnych
kierunkach. Organizacja radialna jest często stosowana w budynkach o charakterze monumentalnym,
takich jak pałace, teatry, muzea czy kościoły. Tworzy ona silny i dynamiczny układ przestrzenny, który
prowadzi użytkowników wokół centralnego punktu i tworzy wyjątkowe doświadczenie przestrzenne.
Przykładem takiej organizacji jest na przykład Pałac wersalski we Francji, gdzie galerie i korytarze
rozmieszczone są promieniście wokół centralnego dziedzińca.
SCHARAKTERYZUJ ORGANIZACJE MODULARNE ( ORGANIZACJE SIATEK) W ARCHITEKTURZE
(PRZYKŁADY - TWÓRCY I DZIEŁA).
Organizacja modularna w architekturze odnosi się do układu przestrzennego, w którym przestrzenie
są zorganizowane wokół modułów lub jednostek, które mogą być powtarzalne. Jest to forma
organizacji, która opiera się na zastosowaniu powtarzalnych elementów, co umożliwia elastyczność i
łatwość modyfikacji.
Organizacja modularna znajduje zastosowanie w różnych rodzajach budynków i struktur, takich jak
mieszkania, biura, szkoły czy hotele.
Przykład: “Habitat 67” w Montrealu, w Kanadzie (arch. Moshe Sofdie). Jest złożony z modułowych
jednostek mieszkalnych, które są ułożone w różnych kombinacjach i układach, tworząc unikalny i
innowacyjny kompleks.
WYMIEŃ PODSTAWOWE ELEMENTY CYRKULACJI W PRZESTRZENI.
Drzwi, schody, winda, hole, przejścia, atria, przestrzenie publiczne (patio, plac, otwarte dla
publiczności). Te elementy cyrkulacji są istotne dla zapewnienia płynnego i efektywnego
przemieszczania się osób wewnątrz budynku, tworzenia spójnego układu przestrzennego i
umożliwiania łatwego dostępu do różnych obszarów i funkcji budynku
SCHARAKTERYZUJ KOMPOZYCJE WYBRANEGO OBIEKTU LUB OBIEKTÓW ZAPROJEKTOWANYCH
PRZEZ LE CORBUSIERA / MIESA VAN DER ROHE / GERITA RIETVELDA - DO WYBORU.
Villa Savoye - Le Corbusier.
Villa Savoye jest ikonicznym przykładem modernistycznej architektury i stanowi arcydzieło Le
Corbusiera.
Kompozycja Villa Savoye łączy przestrzenie wertykalne i horyzontalne w harmonijny sposób. Słupowe
podstawy uniosły budynek nad ziemię, tworząc przestrzeń pod nim. Wnętrze jest zorganizowane
wokół centralnej klatki schodowej, która stanowi oś pionową, łączącą różne poziomy budynku. Villa
Savoye jest przykładem harmonii między funkcją a formą. Kształt i kompozycja budynku są logicznie
związane z jego funkcją jako domu mieszkalnego, zapewniając przestronne i funkcjonalne wnętrza.
Kompozycja Villa Savoye wyraża ideały modernizmu i funkcjonalizmu, które były głównymi filarami
architektury Le Corbusiera. Kombinacja prostych form, klarownej organizacji przestrzennej,
wykorzystania światła i otwartości przestrzeni tworzy unikalne i wpływowe dzieło architektury.
SCHARAKTERYZUJ KOMPOZYCJE E WYBRANEGO OBIEKTU LUB OBIEKTÓW
ZAPROJEKTOWANYCH PRZEZ ALVARA AALTO / RENZO PIANO / RICHARDA MEIERA - DO WYBORU.
Paimio Sanatorium - Alvaro Aalto
Paimio Sanatorium jest przykładem funkcjonalnej i innowacyjnej architektury modernistycznej, która
wpłynęła na rozwój szpitalnictwa i projektowania opieki zdrowotnej.
Budynek ma zaokrąglone narożniki i płynne linie, które nawiązują do naturalnych kształtów i
harmonijnie wpisują się w otaczającą przyrodę. Kompozycja Paimio Sanatorium uwzględniała
potrzeby pacjentów i personelu medycznego. Przestrzenie były starannie zaplanowane, aby
umożliwić efektywną pracę personelu i zapewnić komfort i prywatność pacjentom. Korytarze i
przestrzenie ogólnodostępne były szerokie i dobrze oświetlone, aby zapewnić przepływ i cyrkulację.
Budynek został wykonany z drewna i betonu, które są zarówno estetyczne, jak i trwałe. Drewno
nadaje wnętrzom przytulność i ciepło, podczas gdy beton jest wykorzystywany w elewacjach i
konstrukcjach.
Kompozycja Paimio Sanatorium jest przykładem wrażliwego projektowania, które łączy
funkcjonalność, estetykę i relację z otoczeniem.
SCHARAKTERYZUJ KOMPOZYCJE WYBRANEGO OBIEKTU LUB OBIEKTÓW ZAPROJEKTOWANYCH
PRZEZ LE ZAHA HADID / STEVENA HOLLA / DANIELA LIBESKINDA - DO WYBORU.
Żydowskie Muzeum Historyczne w Berlinie - Daniel Libeskind
Muzeum zostało zaprojektowane jako monumentalna, dynamiczna bryła, która wyróżnia się na tle
otaczającego krajobrazu. Charakterystycznym elementem jest skomplikowany układ kątów i
narożników, który nadaje budynkowi niezwykłą energię i wyrazistość. W kompozycji Muzeum
Żydowskiego występuje silny kontrast między nowoczesnymi, minimalistycznymi elementami a
istniejącymi, historycznymi fragmentami. Libeskind zamierzał stworzyć dialog między przeszłością a
teraźniejszością, podkreślając znaczenie pamięci i refleksji nad historią. Muzeum Żydowskie w
Berlinie jest wyrazistym przykładem kompozycji zaprojektowanej przez Daniela Libeskinda. Jego
forma dynamiczna, fragmentacja, symbolizm i kontrast tworzą niepowtarzalne doświadczenie
architektoniczne, które angażuje zarówno emocje, jak i intelekt, zachęcając do refleksji nad historią i
pamięcią.
SCHARAKTERYZUJ KOMPOZYCJE WYBRANEGO OBIEKTU LUB OBIEKTÓW ZAPROJEKTOWANYCH
PRZEZ MVRDV / BJARKE INGELSA / PETERA ZUMTHORA - DO WYBORU
Kaplica polna braci Klaus w Szwajcarii - Peter Zumthor
Kaplica jest przykładem minimalistycznej, kontemplacyjnej architektury. Kompozycja kaplicy cechuje
się minimalizmem i prostotą. Budynek składa się z pojedynczej, centralnej przestrzeni, pozbawionej
jakichkolwiek ozdobnych detali. Wnętrze jest surowe, a naturalne światło wpada przez niewielkie
otwory w dachu, tworząc skoncentrowane i medytacyjne doświadczenie. Kompozycja Kaplicy w
Bruder Klaus Field to doskonały przykład minimalistycznego podejścia Zumthora, które skupia się na
esencji i doświadczeniu przestrzeni. Jej forma, materiał, prostota i subtelne odniesienia do
otaczającej przyrody sprawiają, że jest to miejsce inspirujące i medytacyjne.
CZYM JEST SKALA W ARCHITEKTURZE?
W architekturze termin „skala” odnosi się do proporcjonalnej relacji między rozmiarem elementu
architektonicznego, takiego jak budynek, a ludzkim ciałem lub otaczającym go środowiskiem. Skala
odgrywa kluczową rolę w określaniu wizualnego i fizycznego wpływu struktury, a także jej związku z
kontekstem, w którym istnieje.
WYMIEŃ PODSTAWOWE KATEGORIE SKAL W ARCHITEKTURZE.
estetyczna, człowieka, położenia, tworzywa
OMÓW ZAGADNIENIE “SKALA CZŁOWIEKA”.
Pojęcie „ludzkiej skali” jest podstawową kwestią w architekturze, podkreślającą związek między
środowiskiem zabudowanym a ludzkim ciałem. Obraca się wokół tworzenia przestrzeni i elementów,
które są proporcjonalne, wygodne i sprzyjają użytkowaniu przez ludzi. Kwestia ludzkiej skali w
architekturze obejmuje zarówno aspekty funkcjonalne, jak i estetyczne i odgrywa znaczącą rolę w
kształtowaniu ogólnego doświadczenia i dobrego samopoczucia użytkownika.
OMÓW ZAGADNIENIE “SKALA POŁOŻENIA”.
Skala położenia dotyczy uformowania budynku w zależności od jego usytuowania.
W architekturze odnosi się do relacji i proporcji między różnymi elementami w kontekście ich
położenia w przestrzeni architektonicznej, które wpływają na odczucie harmonii, równowagi i
funkcjonalności projektu.
OMÓW ZAGADNIENIE “SKALA TWORZYWA”.
Skala tworzywa - jest konsekwencją fizycznych własności zastosowanego w budowie materiału. Skala
tworzywa wynika z wymogów architektury, rodzaju systemów konstrukcyjnych i ich wymiarów oraz
wytrzymałości zastosowanych materiałów.
OD CZEGO UZALEŻNIONY JEST WYBÓR ODMIANY SKALI W ARCHITEKTURZE?
Odpowiednio dobrana odmiana skali oczywiście jest potrzebna, gdy trzeba zmieścić obiekt na kartce
ale tez ta skala musi być praktyczna ponieważ nie pokażemy mapy miasta na skali 1:50 ani człowieka
w 1:1000 odpowiednia. Skala pomaga wyróżnić obiekt i zobaczyć jego najważniejsze szczegóły.
SYSTEMY PROPORCJI W ARCHITEKTURZE, OPISZ W TYM KONTEKŚCIE POJĘCIE MODULOR.
Modulor to system projektowy stworzony przez znanego architekta Le Corbusiera na początku XX
wieku. Opiera się na zasadach proporcji i ludzkiej skali, mając na celu ustanowienie harmonijnej
relacji między architekturą, ludzkim ciałem i otaczającym środowiskiem.
SYSTEMY PROPORCJI W ARCHITEKTURZE, OPISZ W TYM KONTEKŚCIE POJĘCIE CZŁOWIEK
WITRUWIAŃSKI.
Człowiek witruwiański to słynny rysunek stworzony przez Leonarda da Vinci w okresie renesansu.
To przedstawienie postaci męskiej w dwóch nałożonych na siebie pozycjach: jednej z rozłożonymi
ramionami i rozstawionymi nogami, wpisanej w kwadrat, oraz drugiej ze złączonymi nogami i
rozłożonymi rękami, wpisanej w okrąg. Rysunek ilustruje pojęcie „boskiej proporcji”.
Boska proporcja to matematyczna proporcja kojarzona z pięknem i estetyczną harmonią.
CO TO JEST ZŁOTY PODZIAŁ?
Złoty podział, który jest również znany jako „boska proporcja” lub „fi” to matematyczna proporcja
występująca w przyrodzie, sztuce i projektowaniu.
Wynosi około 1,61 i jest liczbą niewymierną, co oznacza, że nie można go wyrazić w postaci zwykłego
ułamka.
Często kojarzy się z pięknem, harmonią i równowagą. Reprezentuje idealną proporcję, która jest
wizualnie przyjemna dla ludzkiego oka. Wiele słynnych dzieł sztuki i struktur architektonicznych ma
proporcje zbliżone do złotego podziału, takie jak Partenon w Atenach czy Wielka Piramida w Gizie.
Leonardo da Vinci i Salvador Dali włączyli złoty podział do swoich kompozycji, wierząc, że poprawia to
atrakcyjność wizualną ich dzieł.
PERCEPCJA PRZESTRZENI. SCHARAKTERYZUJ ZJAWISKO.
Percepcja przestrzeni to proces, w którym mózg odbiera i interpretuje informacje sensoryczne
związane z przestrzenią i organizuje je w celu tworzenia subiektywnego doświadczenia
przestrzennego. Jest to zdolność percepcyjna, która umożliwia nam zrozumienie, ocenę i orientację w
naszym otoczeniu.
ZŁUDZENIA OPTYCZNE - GENEZA (OPISZ MECHANIZM POWSTAWANIA ILUZJI). PODAJ PRZYKŁAD
ZŁUDZENIA OPTYCZNEGO.
Złudzenie optyczne – błędna interpretacja obrazu przez mózg pod wpływem kontrastu, cieni, użycia
kolorów, które automatycznie wprowadzają mózg w błędny tok myślenia. Złudzenie wynika z
mechanizmów działania percepcji, które zazwyczaj pomagają w postrzeganiu.
Przykład: obrazek żona i teściowa - postrzeganie danego kształtu zależy to od tego, która z części
konturu uznana zostanie przez nasz system percepcji jako część figury. Wpływ na rozstrzygnięcie
dwuznaczności może mieć również punkt widzenia obserwatora, jego nastawienie wewnętrzne, czy
też sugestia.
OPISZ TWÓRCZOŚĆ OLAFURA ELIASSONA.
Olafur Eliasson - znany na całym świecie artysta duńsko - islandzki, który w swojej twórczości
eksploruje relacje między światłem, przestrzenią, naturą a ludzkim doświadczeniem. Jego prace
często łączą naukę, sztukę i zaangażowanie społeczne, a on sam jest znany z wykorzystywania
różnych mediów, takich jak instalacje, rzeźby, światło, dźwięk i interaktywne doświadczenia, aby
tworzyć wrażliwe i angażujące projekty.
Eliasson często zachęca widzów do aktywnego uczestnictwa w swoich pracach. Tworzy instalacje,
które wymagają udziału widza, by odkryć pełne możliwości doświadczenia. Może to obejmować
manipulację światłem, eksplorację przestrzeni czy interakcję z innymi widzami.
Prace Olafura Eliassona są rozpoznawalne na całym świecie i były prezentowane w licznych
wystawach i muzeach. Jego twórczość inspiruje do zastanowienia się nad naszym miejscem w
świecie, relacjami między człowiekiem a naturą oraz wpływem sztuki na nasze doświadczenie
przestrzenne i emocjonalne.
JAKIE SĄ PODSTAWOWE KOLORY PIGMENTÓW / ŚWIATŁA? SCHARAKTERYZUJ
SUBSTRAKTYWNE / ADDYTYWNE MIESZANIE KOLORÓW.
Podstawowe kolory pigmentów, znane również jako kolory podstawowe w modelu barwnym RGB to
czerwony, zielony, niebieski
W modelu barwnym CMYK, które jest używane w druku to: czerwony, żółty, niebieski, czarny
Subtraktywne mieszanie kolorów odnosi się do procesu mieszania barwników lub barwnych mediów,
takich jak farby, pigmenty lub barwniki drukarskie. Ten proces polega na odejmowaniu światła i
mieszaniu barwników, co prowadzi do powstawania nowych kolorów.
Addytywne mieszanie kolorów odnosi się do procesu mieszania światła emitowanego przez różne
źródła świetlne, takie jak monitory komputerowe, telewizory, reflektory czy światła sceniczne. W
przeciwieństwie do subtraktywnego mieszania, addytywne mieszanie kolorów polega na dodawaniu
światła różnych barw, co prowadzi do powstawania nowych kolorów.
SCHARAKTERYZUJ IMPRESJONIZM. PODAJ NAZWISKO IMPRESJONISTY
Impresjonizm to kierunek artystyczny, który narodził się w drugiej połowie XIX wieku we Francji i miał
ogromny wpływ na rozwój sztuki nowoczesnej. Impresjoniści dążyli do uchwycenia chwilowych
wrażeń i efektów świetlnych w swoich pracach, skupiając się na natychmiastowych i subiektywnych
odczuciach.
Charakterystyczne cechy impresjonizmu to:
Malowanie plenerowe, pociąg do jasnych barw, zanikanie konturów, skupienie na chwilowych
momentach
Impresjoniści chcieli uchwycić ulotne chwile i efekty świetlne, takie jak zachody słońca, odbicia na
wodzie czy migotanie liści. Koncentrowali się na chwilowych wrażeniach i ich przekazie artystycznym
sposobem.
Angażowali się w indywidualne interpretacje i subiektywne odczucia. Każdy artysta mógł przedstawić
swój własny sposób widzenia i wrażenia, co przyczyniło się do zróżnicowania stylów i podejść w
ramach impresjonizmu.
Jeden z najbardziej znanych impresjonistów to Claude Monet. Monet był mistrzem światła i pejzażu,
malując serię prac przedstawiających wrażenia z różnych pór dnia i sezonów. Jego słynne obrazy takie
jak “Impresja, wschód słońca” czy “Lilie wodne” są ikonicznymi przykładami impresjonistycznego
stylu i podejścia.
