Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

psychiatria 6 > egzamin > Flashcards

egzamin Flashcards

1
Q

pareidolie

A

“kościół kurczak”

sąd realizujący prawidłowy (przedmiot istnieje),

sąd klasyfikujący skorygowany (przedmiot jest początkowo mylnie interpretowany, ale pacjent nie ma poczucia jego realności).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

złudzenia

A

= iluzje
“cień to napastnik”
fizjologiczne
lub patologiczne (niekorygowane)

sąd realizujący prawidłowy
sąd klasyfikujący błędny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

omamy

A

=halucynacje

sądy realizujący i klasyfikujący błędne

zalecane bad obrazowe OUN - pod kątem ch organicznych OUN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

omamy rzekome

A

=pseudohalucynacje

powstają bez bodźców zewnętrznych,

– lokalizowane w nieadekwatnej, niemożliwej przestrzeni: z wnętrza ciała pacjenta, kosmosu, odległego miasta (nieodczuwane przez narządy zmysłów)

char. dla psychoz w schizofrenii
zalecane bad obrazowe OUN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

halucynoidy

A

=parahalucynacje
(zaburz psychosensoryczne)

np. w przebiegu aury migrenowej - zapach, wzrokowe - chory wie, że “nie są realne” i zaraz wystąpi migrena

char. dla ch organicznych OUN
zalecane bad obrazowe OUN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

objaw Liepmanna

A

w majaczeniu alkoholowym

delikatny ucisk gałek ocznych wywołuje omamy wzrokowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

katatonia

A

wzrost napięcia spoczynkowego mięśni,
zanika w trakcie wykonywania ruchów

pobudzenie ruchowe (“maksymalne”)
lub całkowity brak ruchu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

stupor

A

=osłupienie
brak ruchu + mutyzm + brak reakcji na bodźce

świadomość zachowana

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

apraksja

A

– upośledzenie precyzyjnych, celowych ruchów, np. gestykulacji, gwizdania, użycia narzędzi.

– występuje przy prawidłowym napięciu mięśniowym i zachowaniu somatosensorycznej kontroli ruchu,

– pacjent rozumie czynność, którą chce wykonać

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

ApoE4

A

Allel E4 apolipoproteiny E (genetyczne); ApoE wystepuje w OUN

Wzrost ryzyka:
AD
Zawalu serca
Udaru mozgu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Amyloid beta - gen na którym chromosomie?

A

21

Odkłada się w mózgu - patogeneza AD
Dlatego wieksze ryzyko w zesp Downa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Leki w AD

A

Inhibitory cholinesterazy (bo w AD jest niedobór Ach)
Rywastygmina
Donepezil
Galantamina

Częściowy antagonista rec. NMDA: Memantyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

VaD - cechy

A

Zaburzenie funkcji wykonawczych
Demencja + Objawy ogniskowe (dysfagia, dyzartria, zaburzenia chodu, hiperrefleksja)

poudarowe, w tym wielozawałowe

korowe
lub podkorowe (obj pozapiramidowe)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

VaD - rozpoznanie

A

Otępienie
+
Naczyniowe uszkodzenie mózgu
+
Związek czasowy między nimi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

VaD - leczenie

A
  1. Prewencja epizodow naczyniowych
    - ASA + statyny
    - dieta, niepalenie, ruch
    - leczenie NT, cukrzycy, hipercholesterolemii
  2. AChE-I i Memantyna - częściowa skuteczność objawowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Jakościowe zaburzenia pamięci

A
  1. Allomnezje
    - iluzje pamięciowe (u podłoża silne emocje - np. wspomnienia o wypadku samochodowym)
    - kryptomnezje (nieuświadomiony plagiat)
    - złudzenia utożsamiające (deja vu)
  2. Pseudomnezje
    - konfabulacje
    - omamy pamięciowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Zaburzenia treści myślenia

A
  1. Myśli nadwartościowe
  2. Urojenia
  3. Myśli natrętne
  4. Automatyzm psychiczny (poczucie utraty kontroli nad własnymi myślami, mówieniem, ruchami; obcość własnych przeżyć i wspomnień)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Zaburz myślenia - podział

A
  1. Treści
  2. Formy = formalne zaburzenia myślenia
    —> struktury (funkcji)
    —> toku
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zaburz toku myślenia (10)

A
  1. Spowolnienie
  2. Przyspieszenie
  3. Otamowanie
  4. Mutyzm
  5. Mantyzm
  6. Drobiazgowość
  7. Uskokowość
  8. Perseweracje
  9. Werbigeracje
  10. Echolalia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Ilościowe zaburz akt ruchowej

A

Agitacja
Spowolnienie
Stupor

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jakościowe zaburz akt ruchowej (8)

A

Katatonia
Katapleksja
Katalepsa
Manieryzmy
Posturyzmy
Grymasy
Stereotypie
Echopraksja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jakościowe zaburz świadomości

A

Od najmniej nasilonych:
1. Przymglenie proste
2. Zespół majaczeniowy (delirium) -zaburz allo-psych
3. Zespół pomroczny (zamroczeniowy) -zaburz auto i allo-psychiczne
4. Splątanie -brak kontaktu z otoczeniem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

LBD - objawy podstawowe i dodatkowe

A

PODSTAWOWE
1. Parkinsonizm - u 70% chorych
- symetryczny
2. Otępienie - fluktuacja funkcji poznawczych
- ale pamięć dobrze zachowana
3. Omamy wzrokowe

**odstęp >12mies między 1. i 2.

DODATKOWE
Nadwrażliwość na neuroleptyki
Upadki
Omdlenia
Zawroty głowy
Usystematyzowane urojenia
Depresja
Zaburz snu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

zespół abstynencyjny - alkohol

A

po kilku h

drżenie mięśni
↑BP, HR
rozszerzenie źrenic
potliwość
nastrój drażliwy/obniżony
bezsenność
nudności, wymioty

powikłania: majaczenie, drgawki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Zespół uzależnienia od alkoholu - rozpoznanie

A

min. 3/6 objawów przez 1mies albo powtarzały się w ciągu 12mies

  1. silna potrzeba picia
  2. upośledzona zdolność kontrolowania picia
  3. zespół abstynencyjny (po kilku h)
  4. stwierdzenie tolerancji
  5. zaniedbywanie przyjemności i zainteresowań
  6. picie pomimo wiedzy o szkodliwości
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Zespół uzależnienia od alkoholu - leczenie farmakologiczne

A
  1. disulfiram
    (blok dehydrogenazy aldehydowej –> akumulacja aldehydu octowego –> flush syndrome -zaczerwienienie, ↑HR, ↓RR, potliwośc, wymioty, lęk, bóle głowy)
  2. akamprozat
    (↓glutaminy –> ↓głodu alkoholowego)
  3. naltrekson
    (antagoista opioidowy –> ↓nagrody za picie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

delitium tremens - triada obj

A

u 5% uzależnionych
powikłanie zesp abstynencyjnego
rozwój po 24-48h od odstawienia alk

  1. zaburz świadomości (co do miejsca i czasu)
  2. omamy i iluzje (gł. wzrokowe)
  3. silne drżenia mięśniowe

inne:
urojenia (dziania się, prześladowcze)
obj białej kartki,
obj liepmanna
inne jak w zesp abstynencyjnym

nasilają się wieczorem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

delirium tremens - leczenie

A
  1. BDZ - np 30-60g diazepamu
  2. haloperidol -jeśli nasilone obj wytwórcze
  3. wit. B1 i B6
    (zawsze B1 przed podaniem glukozy -inaczej grozi kwasicą)
  4. w razie potrzeby: leki p/padaczkowe
  5. płynoterapia iv
    (zbyt szybkie wyrównanie hipoNa grozi mielinolizą mostu)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

przewlekła haluzynoza alkoholowa

A

gł. omamy słuchowe (głosy osądzające, stawiające zarzuty i broniące pacjenta w 3ciej osobie, namawiające do samobójstwa)

ew. wtórnie urojeniowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

zespół Korsakowa

A

=alkoholowy zesp amnestyczny

niedobór B1
konfabulacje
zaburzona pamięć krótkotrwała, niedawne zdarzenia; brak możliwości nauczenia się nowych rzeczy/informacji
zachowana pamięć zdarzeń dawnych, operacyjna.

często towarzyszą: polineuropatia obwodowa, encefalopatia Wernickego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

encefalopatia Wernickiego

A

ostry zespół neurologiczny

oczopląs
podwójne widzenie
ataksja
zaburz świadomości
polineuropatia obwodowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

opioidy - leczenie substytucyjne

A
  1. metadon - cz. agonista rec. μ
  2. buprenorfina - cz. agonista rec. μ i cz. antagonista rec. κ
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

opioidy - działanie

A

ukł nagrody - euforia
↓lęku, napięcia
przeciwbólowe
wąskie źrenice

powodują świąd
nasilają nudności i wymioty

zahamowanie perystaltyki PP, kaszlu, ośrodka oddechowego, krążenia i czuwania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

opioidy - obj przedawkowania

A

SPOWOLNIENIE WSZYSTKIEGO

apatia,
upośledzenie zdolności oceny, pamięci, uwagi,
spowolnienie/pobudzenie psychomotoryczne
zaburz świadomości

szpilkowate źrenice niereagujące na światło
zatrzymanie oddechu przy wyczuwalnym tętnie (patognomoniczne)
bradypnoe
bradykardia, hipotensja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

opioidy - zespół abstynencyjny

A

nie jest zagrożeniem życia (w przeciwieństiwe do alkoholowego i benzodiazepinowego)
początek po 6-12h
szczyt po 48-72h
koniec po 7-10 dniach

objawy grypopodobne
szerokie źrenice
niepokój psychoruchowy, lęk
↑HR, BP
bezsenność
potliwość
“gęsia skórka”
biegunka i wymioty
głód narkotykowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

kanabinole - działanie

A

1) Zaczerwienienie spojówek.
2) Wzrost HR i obniżenie BP.
3) Zwiększenie apetytu.
4) Zawroty głowy i zaburzenia równowagi i koordynacji.
5) Suchość śluzówek, kaszel.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

kanabinole - zesp abstynencyjny

A

łagodny, bo powoli uwalniają się z tkanki tłuszczowej

obj po 24h, szczyt po 3 dniach, koniec po 2tyg

​​​​​​​– głód psychiczny kanabinoli,
– rozdrażnienie,
– bezsenność,
– lęk,
– spadek łaknienia.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

halucynogeny (7)

A

LSD (+)S, D
ketamina (-)NMDA
psylocybina (+)S
meskalina
fencyklidyna (angel dust) (-)NMDA
mdma
ayahuaska

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

uzależnienie krzyżowe

A

BDZ lub barbiturany - z alkoholem
pojęcie farmakologiczne
jedna substancja niweluje objawy zesp abstynencyjnego drugiej
oraz uzależnienie od jednej powoduje, że łatwiej uzależnić się od drugiej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

benzodiazepiny - działanie

A

– uspokajające -czasem euforia
– nasenne (aż do śpiączki)
– przeciwlękowe,
– przeciwdrgawkowe,
– zmniejszające napięcie mięśniowe.

inne
zahamowanie ośrodka oddechowego
bełkotliwa mowa
ataksja, niepewny chód, zaburz równowagi
zaburz pamięci i uwagi
spadek BP
oczopląs

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

benzodiazepiny - zesp abstynencyjny

A

zagrożenie życia

– niepokój i lęk (mylony z lękiem pierwotnym)
– nadwrażliwość na bodźce słuchowe i światło,
– zaburzenia pamięci i koncentracji,
– wzrost HR i BP,
– wzmożona potliwość,
– napady drgawkowe, majaczenie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

BDZ - terapia uzależnienia

A

podawanie bdz o dłuższym czasie działania (np diazepam), stopniowe zmniejszanie dawki
*skala Tyrera - sztywne ramy czasowe
jeśli napady drgawkowe (“odstawienne”) - karbamazepina, walproiniany
ew leki p/depresyjne
psychoterapia (osobowość bierno-zależna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

stymulanty (5)

A

amfetamina (↑D, NA, S)
metamfetamina
kokaina (↑D, NA, S)
MDMA
pseudoefedryna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

stymulanty -działanie

A

1) Podwyższenie nastroju i euforia.
2) Zwiększenie energii, pewności siebie i czujności.
3) Zniesienie zmęczenia.
4) Wzrost napędu, pobudzenie, słowotok.
5) Obniżenie progu agresji.
6) Zmniejszenie apetytu.
7) Niekiedy iluzje, omamy, urojenia, lęk i napady paniki.
8) Wzrost BP i HR, temperatury ciała.
9) Skurcz naczyń wieńcowych.
10) Rozszerzenie źrenic.
11) Rozkurcz oskrzeli.

przedawkowanie - zesp serotoninegriczny, rabdomioliza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

BDZ - odtrutka

A

Flumazenil

zwykle początkowo 0,2-1mg; krótki T1/2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

halucynogeny - działanie

A

1) Omamy (wzrokowe, ew słuchowe, dotykowe).
2) Zniekształcenia spostrzegania
(np. dźwięki są widziane, kolory słyszane).
3) Euforia, wahania nastroju.
4) Urojenia.
5) Lęk i napad paniki – „bad trip”
(działanie na układ współczulny).
6) Wzrost: temperatury ciała, potliwości.
7) Wzrost: BP i HR.
8) Rozszerzenie źrenic.
9) Drżenie mięśniowe.
10) Nudności i wymioty.
11) Oczopląs obrotowy po fencyklidynie.

nie rozwija się zależność fizyczna
nie opisano zespołu abstynencyjnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

skala Fagerstroma

A

uzależnienie od nikotyny

0-3 słabe
4-6 średnie
7-10 silne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

skala Schneider

A

ocena motywacji w rzucaniu palenia

< 7 trzeba pomóc w zwiększeniu motywacji
>= 7 większa szansa na rzucenie palenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

tytoń - leczenie uzależnienia

A

5P
Bupropion (↑D, NA)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

lotne rozpuszczalniki - działanie

A

(+)GABA - tłumiąco na OUN

1) Działają szybko, efekt utrzymuje się ok. 30 min.
2) Euforia.
3) Halucynacje.
4) Lęk.
5) Niewyraźna mowa.
6) Agresja.
7) Zaburzenia koordynacji.
8) Oczopląs.
9) Zaburzenia świadomości
10) Światłowstręt, nieostre widzenie.
11) Ból i zawroty głowy.
12) Wzrost HR.
13) Nudności, wymioty.
14) Katar, podrażnienie spojówek, łzawienie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

lotne rozpuszczalniki - zespół abstynencyjny

A

u 50%,
po 2 dniach

– bezsenność,
drażliwość, napady złości, przygnębienie (do kilku tyg)
– niepokój,
– uczucie wyczerpania,
– halucynacje,
– drżenia i kurcze mięśniowe,
– nudności i bóle brzucha,
– bóle głowy.

Najczęściej objawy są niespecyficzne i słabo wyrażone.

Rzadko:
– objawy psychotyczne (np. majaczenie po odstawieniu toluenu).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

lotne rozpuszczalniki - zgony młodzieży

A

wśród 15 latków:
10% zgonów bezpośrednio
20% zgonów przez zachowania gwałtowne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Pojęcie schizofrenia

A

wprowadził Eugen Bleuler na początku XX w
“rozszczepienie umysłu”
“dementia praecox”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

objawy osiowe schizofrenii wg Bleulera

A

4A
1. Autyzm – skupienie na życiu wewnętrznym, wycofanie się z rzeczywistości.
2. Afekt tępy – sztywność emocjonalna, skąpa ekspresja nie odzwierciedla przeżyć wewnętrznych, „chłód uczuciowy”.
3. Objawy „Ambi” – ambiwalencja, ambisentencja, ambitendencja.
4. Zaburzenia Asocjacji – rozkojarzenie myślenia i wypowiedzi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

złośliwy zespół neuroleptyczny

A

u 1% leczonych neuroleptykami
śmiertelność 10%
leczenie: odstawić neuroleptyki, OIT, ew dantrolen, objawowe
epidemiologia: młodzi M; pierwsze 4 tyg leczenia neuroleptykami

zaburz ukł autonomicznego:
↑temp ciała
wahania BP, tachykardia, zaburz rytmu serca
dyzuria lub nietrzymanie moczu

motorycznego:
najpierw pobudzenie, potem spowolnienie (akineza),
zwiększone napięcie mięśni - katalepsja, opistotonus, przymusowe ustawienie gałek ocznych,
ruchy mimowolne, drgawki,

zaburz świadomości

↑fosfataza kreatyninowa, leukocytoza

różnicowanie: katatonia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

majaczenie

A

zespół objawów

jakościowe zaburzenia świadomości
zaburzona orientacja allopsychiczna
zaburz pamięci świeżej
iluzje
czasami omamy (uwaga na omamy słuchowe imperatywne -ryzyko samobójstwa)
urojeniowa interpretacja iluzji/omamów
urojenia “dziania się”

zaburzenia psychoruchowe (nadmierna aktywność lub spowolnienie)
zaburz snu
nasilenie objawów wieczorem, w nocy

Zaburz przekaźnictwa cholinergicznego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

schizofrenia - rozpoznanie ICD (F20)

A

min. 1 mies:

albo min. 1 z następujących:
- echo myśli, nasyłanie i zabieranie myśli;
- urojenia: oddziaływania, owładnięcia; spostrzeżenie urojeniowe
- głosy omamowe komentujące, w tym pseudohalucynacje z części ciała
- urojenia niemożliwe do zaistnienia;

albo min. 2:
- utrwalone (codziennie przez 1mies) omamy i zwiewne urojenia; lub utrwalone myśli nadwartościowe
- neologizmy, przerwy, wstawki w toku myślenia; rozkojarzenie, niedostosowanie wypowiedzi
- zachowania katatoniczne: pobudzenie, zastyganie, katalepsja, mutyzm, negatywizm, osłupienie
- objawy negatywne: apatia, alogia, płytki afekt (wykluczyć depresję i działanie neuroleptyków)

min. 6mies po odstawieniu substancji psychoaktywnych
nie można rozpoznać podczas: epizodu maniakalnego, depresyjnego, choroby organicznej mózgu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

schizofrenia - zmiany anatomiczne w mózgu

A

powiększenie komór bocznych, hipofrontalność, zmniejszenie objętości całego mózgu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

schizofrenia - teoria neurorozwojowa

A

Nancy Andreasen

schizofrenia ma charakter wtórny do deficytów funkcji poznawczych w wyniku uszkodzenia OUN w okresie życia płodowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

schizofrenia - etiologia

A

teoria podatność-stres
zaburzenie migracji neuronów w okresie okołoporodowym
zjawisko pruningu - niszczenia, przerzedzania neuronów - w okresie intensywnego rozwoju OUN (od wczesnego dzieciństwa do okresu dojrzewania)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

schizofrenia a dopamina

A

szlak mezolimbiczny - nadmierna aktywacja dopaminergiczna - objawy pozytywne psychozy

szlak mezokortykalny - obniżenie uwalniania dopaminy - objawy negatywe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

alogia

A

zaburzenie struktury (funkcji) myślenia

zubożenie myślenia
trudności z organizacją toku myślenia
ograniczenie ilości/treści wypowiedzi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

akatyzja

A

subiektywne poczucie niepokoju
z nadpobudliwością ruchową (nasilenie 1/3)

DN neuroleptyków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

depersonalizacja

A

poczucie obcości samego siebie
poczucie, że własne przeżycia i uczucia oddalają się, giną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

zespół serotoninowy

A

przyczyna: leki i interakcje

SSRI, MAO (moklobemid),
TLPD, trazodon, lit, dekstrometorfan, tramadol, fentanyl, metoklopramid, ondansetron, sumatryptan, walproinian, MDMA, LSD, amfetamina

zaburz świadomości, pobudzenie, sztywność (↑napięcia mm), ↑odruchów święgnistych, hipertermia, tachykardia, tachypnoe, zlewne poty, dreszcze, biegunka, wymioty,
kwasica metaboliczna

powikłania: DIC, rabdomioliza (↑K+), NN

leczenie: odstawienie “leków serotoninowych”, nawodnienie, wyrównanie elektrolitów, BDZ, schładzanie, alkalizacja moczu (NaHCO3)

NIE DAWAĆ: nlpz, dantrolenu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

lęk antycypacyjny

A

“lęk przed lękiem”
charakterystyczny dla zaburzeń lękowych z napadami lęku
-obawa przed kolejnym napadem lęku; może wystąpić na długo przed napadem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

zaburzenia lękowe uogólnione (GAD) - okres czasu ICD

A

min. 6 mies

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

GAD - epidemiologia

A

K > M
początek 30-40 lat
1-3% populacji

u 80% współwystępowanie: depresji, innych zaburz lękowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

abulia

A

osłabienie woli
spadek chęci do myślenia i działania
obojętność na skutki swojego działania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

ostra śmiertelna katatonia

A

hipertermia ośrodkowa
leukocytoza, ↑CK
sztywność mm
utrata przytomności
niewydolność narządowa
zgon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

formalne zaburzenia myślenia

A

= zaburzenia formy

I. struktury (funkcji)
1. alogia
2. myślenie paralogiczne
- magiczne
- neologizmy
3. myślenie niekomunikatywne
- dereistyczne
- autystyczne
4. rozkojarzenie myślenia

II. toku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
67
Q

arypiprazol

A

MAŁE RYZYKO przyrostu wagi ciała i hiperprolaktynemii

dział p/maniakalne

DN: akatyzje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
68
Q

klozapina

A

atypowy neuroleptyk

wsk: m.in. lekooporne schizofrenia, ChAD

DN: agranulocytoza -niebezpieczna dla życia -obligatoryjna kontrola morfologii

najczęstsze DN: częstoskurcz, senność, uspokojenie, zawroty głowy, zesp metaboliczny

p/wsk: padaczka (obniża próg drgawkowy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
69
Q

schizofrenia - leki I rzutu

A

olanzapina
risperidon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
70
Q

działanie vs wola

A

wola jest uświadomiona

oba dążą do zaspokojenia pragnień

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
71
Q

abulia vs awolicja

A

awolicja jest bardziej nasilonym stanem - chory może się nie myć, nie wstawać, nie przygotowywać posiłków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
72
Q

zaburz woli i działania - ilościowe

A

osłabienie (abulia, awolicja)
podwyższenie (w manii)
stupor (osłupienie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
73
Q

zaburz woli i działania - jakościowe

A

stereotypie słowne
echolalia/echopraksja
apraksja
kompulsje
automatyzm nakazowy
ambitendencja
katalepsja
negatywizm bierny/czynny
dezorganizacja - utrata zdolności do podejmowania celowych działań, może utrudniać codzienne funkcjonowanie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
74
Q

rozróżnienie schizofrenii i CHAD - kto?

A

Emil Kraepelin

(elementy wspólne: zaburz nastroju, psychotyczne)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
75
Q

zaburz schizotypowe - czas wg ICD i epidemiologia

A

min. 2 lata
3-4% populacji
początek 20-30lat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
76
Q

uporczywe (utrwalone) zaburzenia urojeniowe

A

urojenia usystematyzowane = możliwe do zaistnienia; najczęściej prześladowcze
dot jednego aspektu życia; poza tym pacjent może funkcjonować normalnie
min. 3 mies
syntymiczni do wypowiadanych treści
podejmują działania (np. zgłoszenie na policję)
początek 40-50lat

predyspozycje: osobowość paranoiczna
0,05% populacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
77
Q

paranoiczne vs paranoidalne

A

paranoiczne = logiczne (usystematyzowane)
paranoidalne = absurdalne (nieusystematyzowane)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
78
Q

zespół Ekboma

A

“obłęd pasożytniczy”
należy do zaburzeń urojeniowych

w OCD lub schizofrenii lub narkotyki (meta, feta)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
79
Q

dysmorfofobia urojeniowa

A

przekonanie o nieodpowiednim wyglądzie zewnętrznym,
pomimo braku faktycznych defektów urody

np. w anorexia nervosa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
80
Q

zespół Cotarda

A

urojenia nihilistyczne, przekonania o uszkodzeniu, zaniku,
nieobecności narządów wewnętrznych

np. w głębokiej depresji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
81
Q

zespoły urojeniowe błędnej identyfikacji osób

A

np. w schizofrenii

  1. Capgrasa - “ktoś podmienił bliską osobę i podszywa się pod nią”
  2. Fregoliego - “ktoś cały czas mnie śledzi wcielając się w różne osoby”
  3. Zespół przemiany - “ludzie wokół mnie zamieniają się wyglądem i tożsamością”
  4. Zespół własnego sobowtóra
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
82
Q

zespół Gansera

A

należy do zaburz dysocjacyjnych (konwersyjnych)

“psychoza więzienna”
-często dot osób oskarżonych, którym grozi więzienie

przypomina świadome udawanie choroby psychicznej -rażąco błędne odpowiedzi na powszechnie znane fakty (2+2=5)
należy różnicować z symulacją

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
83
Q

Ostre i przemijające zaburzenia psychotyczne

A

20-30rż
rozwija się w <2tyg i trwa <2tyg
może mieć związek z traumatycznym doświadczeniem

urojenia prześladowcze/religijne
omamy wzrokowe i słuchowe,
zaburz postrzegania, rozkojarzenie

TK głowy - wykluczyć chorobę organiczną

może nawracać - wtedy należy rozważyć diagnozę schizofrenii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
84
Q

zaburzenie schizoafektywne

A

jednocześnie wsytępują:
objawy schizofrenii min. 2tyg
+
spełnia kryteria jednego z zaburzeń afektu (manii, ChAD, depresji)

30-40lat
K>M
rokuje lepiej niż schizofrenia

  1. typ maniakalny (rzadszy, lepiej rokuje)
    leczenie: neuroleptyk + walproinian (normotymik)
  2. typ depresyjny
    neuroleptyk + SSRI / SNRI
    + karbamazepina (normotymik)
  3. typ mieszany
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
85
Q

Epizod manii - kryteria

A

Min. 7 dni
3 z 9:
1. ↑aktywność
2. gadatliwość
3. ↓potrzeba snu
4. Utrata zahamowań społecznych - zachowania niestosowne*
5. Lekkomyślność
6. ↑energia seksualna
7. ciągłe zmiany planów*
8. poczucie wyższości*
9. przyspieszenie myślenia / gonitwa*

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
86
Q

Epizod hipomanii - kryteria

A

Min. 4 dni
3 z 7:
1. ↑aktywność
2. Gadatliwość
3. Trudności w koncentracji*
4.↓potrzeba snu
5. ↑energia seksualna
6. Lekkomyślność
7. Łatwość kontaktów z innymi*

Wykluczyć: manię, ChAD, depresję, cyklotymię, anoreksję; sub psychoaktywne, ch organiczną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
87
Q

ChAD epidemiologia

A

2% populacji
K=M
począteknajczęściej ok. 30rż

Najczęstsza przypadłość psychiczna u uzależnionych od SPA (u 30%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
88
Q

ChAD etiologia

A

Genetyczna
(70% u bliźniąt monozygotycznych, niektóre geny wspólne ze schizofrenią)

Kindling w ciałach migdałowatych

↑D, NA
Zaburz osi stresu, tarczycowej, ukł odpornościowego
Zmiany strukturalne w mózgu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
89
Q

ChAD - rozpoznanie (F31)

A

Od 2go epizodu afektywnego: hipomanii, manii, epizodu depresyjnego, mieszanego

(W tym min.1 inny niż depresyjny)

Wykluczyć: SPA, chorobę organiczną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
90
Q

ChAD - typy

A

Typ I
Min. 1 epizod manii + 1 epizod depresji
(Ew tylko epizody manii)

Typ II
Min. 1 epizod HIPOmanii + 1 epizod depresji
(Nigdy nie wystąpiła mania)
K>M

Rapid cycling - u 15%
Min. 4 epizody afektywne / rok
U 2/3 pacjentów po wieloletnim przebiegu klasycznym
(K>M, częściej po typie II)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
91
Q

ChAD - czas trwania epizodów afektywnych

A

Epizod depresyjny - średnio 4-9 mies;
Maniakalny - śr. 2-5 mies

Śr. proporcja: depresyjny 4 : mania 1

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
92
Q

ChAD - cechy epizodu depresyjnego

A
  1. Częste nawroty
  2. Lekooporność przy leczeniu p/depresyjnym
  3. Cechy psychozy
  4. Próby samobójcze
  5. Młody wiek - 1szy epizod <25rż
  6. Drażliwość
  7. Nadmierna senność
  8. Szybkie (godz/dni) narastanie i ustępowanie objawów
  9. ChAD/samobójstwa w rodzinie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
93
Q

ChAD - przebieg i rokowanie

A

Nawroty w 100%
Średnio ok. 10 epizodów w ciągu życia
Rokowanie w przypadku leczenia - pomyślne
15% samobójstwo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
94
Q

ChAD - leczenie epizodu manii

A

LPP + normotymik
(Lub 2w1: arypiprazol)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
95
Q

ChAD - leczenie epizodu depresyjnego

A

Ryzyko manii, zwłaszcza w typie I
Większe przy TLPD i wenlafaksynie, niż SSRI

Lekka/umiarkowana: normotymik o dział p/depr (lamotrygina, kwetiapina, lit)
+ ew LPD

Ciężka z obj psychotycznymi: neuroleptyk (olanzapina, kwetiapina)
+ ew elektrowstrząsy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
96
Q

ChAD - leczenie przewlekłe

A
  1. Lit
    Ryzyko niedoczynności tarczycy
    Jeśli brak efektu po roku, dodać inny normotymik

Postacie atypowe - walproinian, karbamazepina
Rapid cycling - lit + karbamazepina /walproinian
Lekooporność: klozapina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
97
Q

pamięć proceduralna

A

długotrwała, przechowuje informacje np o tym jak wiąże się buty, prowadzi rower czy samochód.
czynności, które niekoniecznie umiemy zwerbalizować, ale umiemy zrobić

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
98
Q

pamięć operacyjna

A

krótkotrwała,
umożliwia przechowywanie kilku informacji naraz, w celu wykonania bardziej złożonego, aktualnego zadania: np przy uczeniu się, prowadzeniu samochodu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
99
Q

Zaburzenia neurorozwojowe ICD-11

A

zaburzenia:
rozwoju intelektualnego
rozwoju mowy
uczenia się
koordynacji ruchowej
dot. tików
neurorozwojowe spowodowane używaniem alkoholu przez rodzica

ADHD
spektrum autyzmu

stereotypie ruchowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
100
Q

autyzm wczesnodziecięcy - kryteria i epidemiologia

A

zaburzenie rozwoju pojawiające się przed 3 rż.:
1. interakcje społeczne
2. komunikacja
3. stereotypowe zachowania i zainteresowania

75% niepełnosprawność intelektualna
+ fobie, zaburzenia snu i odżywiania, napady agresji/złości,

należy do: Całościowych zaburzeń rozwojowych (F84)

1% dzieci
M 4x > K

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
101
Q

Zaburzenia zachowania

A
  1. nawyków i popędów
    - piromania, kleptomania, trichotillomania, patologiczny hazard
  2. identyfikacji płciowej
    - transseksualizm
    - transwestycyzm o typie podwójnej roli
  3. preferencji seksualnych (parafilie)
    - fetyszyzm, ekshibicjonizm, sadomasochizm, pedofilia, oglądactwo, transwestycyzm fetyszystyczny
  4. rozwoju i orientacji seksualnej
  5. pozorowania
    -munchhausen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
102
Q

ChAD - zmiany w mózgu anatomiczne i czynnościowe

A

kora czołowa - mniejsza objętość, mniejsza aktywacja
hipokamp - mniejsza objętość, większa aktywacja
przednia kora zakrętu obręczy - mniejsza aktywacja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
103
Q

jakie SPA można wykryć w moczu

A

kokaina, amfetamina
fencyklidyna

kanabinole

opiaty

BDZ, barbiturany
metakwalon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
104
Q

atypowe neuroleptyki - największe ryzyko hiperprolaktynemii

A

risperidon
amisulpryd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
105
Q

Zaburzenia osobowości predysponujące do schizofrenii

A

schizotypowa, schizoidalna, paranoiczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
106
Q

neurastenia

A

zaburzenie nerwicowe

  1. zmęczenie po każdym wysiłku mentalnym, z zauważalnym spadkiem efektywności działania
    albo bóle mięśni po każdym wysiłku fizycznym, niemożliwość zrelaksowania się
  2. min. 2: zawroty głowy, bóle mięśni, dyspepsja, bóle napięciowe głowy, zaburzenia snu, niemożliwość zrelaksowania się, drażliwość
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
107
Q

OCD - różnicowanie

A

depresja
schizofrenia
z Touretta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
108
Q

epizod depresyjny - rozpoznanie

A

przez min. 2 tygodnie:
min. 2/3 kryteria podstawowe
1. obniżenie nastroju
2. anhedonia i utrata zainteresowań
3. brak energii, męczliwość, zmniejszenie aktywności

+ min. 2 dodatkowe:
1. zaburz koncentracji
2. niska samoocena, mała wiara w siebie
3. poczucie winy
4. pesymistyczna przyszłość
5. zaburzenia snu
6. zmniejszenie apetytu
7. myśli i działania samobójcze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
109
Q

zaburzenia depresyjne nawracające - rozpoznanie
(=ChAJ)

A

min. 2 epizody depresji oddzielone od siebie min. 2 miesiącami remisji

brak epizodu hipomanii/manii w przeszłości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
110
Q

depresja atypowa

A

“na odwrót”: zwiększona senność i łaknienie,
gorsze samopoczucie wieczorem
reaktywność nastroju

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
111
Q

depresja melancholijna (typowa)

A

smutek i anhedonia
złe samopoczucie rano i wczesne budzenie się,
chudnięcie, utrata apetytu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
112
Q

depresja w następstwie żałoby

A

> 2mies po śmierci

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
113
Q

depresja psychotyczna

A

urojenia: winy, hipochondryczne, nihilistyczne (z. Cotarda)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
114
Q

depresja maskowana

A

typowe obj są w małym nasileniu

najważniejsze objawy:
- somatyczne: dławica piersiwa stabilna, ból, świąd, IBS, RLS
- psychopatologiczne: fobie, zaburzenia odżywiania i snu, używanie SPA, natręctwa, zaburzenia lękowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
115
Q

depresja - skale oceniające nasilenie

A

Becka
Hamiltona
Montgomery-Asberg
GDS– Geriatryczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
116
Q

zaburz depresyjne nawracające - ryzyko kolejnego epizodu depresji

A

50-60%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
117
Q

ChAJ - ryzyko samobójstwa

A

15-20%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
118
Q

depresja - leczenie

A

1 rzut: sertralina (lub escitalopram?)
ew: + inny LPD, zamiana, augmentacja (czyli +lek potencjalizator)

psychotyczna: + olanzapina/kwetiapina

ciężka, lekooporna: elektrowstrząsy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
119
Q

uporczywe zaburzenia nastroju

A

cyklotymia
dystymia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
120
Q

cyklotymia

A

naprzemiennie subdepresja i hipomania
(nigdy depresja ani mania)
min. 2 lata
(*u dzieci 1 rok)

bez związku z wydarzeniami życiowymi

u 1/3 rozwinie się ChAD

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
121
Q

podwójna depresja

A

epizod depresji u osoby cierpiącej na dystymię

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
122
Q

dystymia

A

min. 2 lata
(*u dzieci 1 rok)

3 z objawów:
- zmniejszenie energii,
- bezsenność,
- brak wiary w siebie,
- problemy z koncentracją,
- płaczliwość,
- anhedonia,
- poczucie bezradności,
- pesymizm,
- nieradzenie sobie z codziennością,
- wycofanie społeczne,
- zmniejszona rozmowność

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
123
Q

samobójstwa - epidemiologia

A

2% przyczyn zgonów globalnie
(80% w krajach nisko- i średnio- rozwiniętych)

2ga przyczyna zgonów (8,5%) w wieku 15-29 lat
(1sza to wypadki komunikacyjne)

90% ma zaburzenia psychiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
124
Q

samobójstwa a zaburz psychiczne

A

od najczęstszych:
zaburz afektywne
nadużywanie SPA (także u rodzica)
schizofrenia
zaburz osobowości, zwł. borderline

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
125
Q

leki zmniejszające ryzyko samobójstwa

A

lit
klozapina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
126
Q

zaburz nerwicowe (6)
F40 - F48

A

30% - jeden epizod w życiu

po ok. 1-3%:

fobia
inne zaburz lękowe (z napadami lęku, lęk uogólniony)
OCD
reakcja na ciężki stres (w tym PTSD) i zaburz adaptacyjne
dysocjacyjne (konwersyjne)
somatoformiczne (hipochondryczne, somatyzacyjne)
inne zaburz nerwicowe (neurastenia; zesp depersonalizacja-derealizacja)

127
Q

fobie

A
  1. agorafobia
  2. fobia społeczna
    (przed oceną, ośmieszeniem się)
  3. fobie specyficzne
128
Q

zaburz lękowe - leczenie

A
  1. CBT
  2. farmakologiczne:
    doraźne - krótkodziałające BDZ (alprazolam, lorazepam, oksazepam)
    długotrwałe - SSRI, wenlafaksyna (w OCD wyższe dawki)

2gi rzut: p/padaczkowe (pregabalina)
hydroksyzyna

obj wegetatywne: b-blokery (propranolol?)

129
Q

OCD - epidemiologia

A

2-3% populacji
K=M

130
Q

OCD - główne tematy obsesji i kompulsji

A

obsesje: zachowanie czystości, seks, religia, agresja
kompulsje: sprawdzanie, zachowanie czystości, liczenie

131
Q

OCD rozpoznanie

A

obsesje i/lub kompulsje większość dni przez 2 tygodnie
powodują cierpienie pacjenta i pogorszenie funkcjonowania

132
Q

OCD przebieg

A

przewlekły i nawracający (w sytuacjach stresowych)

133
Q

OCD skala

A

Yale-Brown

134
Q

OCD leczenie

A
  1. SSRI w wysokich dawkach
    ew SNRI, TLPD (klomipramina)

ew arypiprazol, risperidon
ew leki uspokakające, nasenne

  1. CBT
135
Q

PANDAS

A

choroba autoimmuno u dzieci
po streptokoku B-hemolizującym

pląsawica Synhama + OCD

136
Q

ostra reakcja na stres

A

rozwija się kilka minut po zdarzeniu
trwa kilka godzin lub 2-3dni

zawężenie świadomości, orientacji
pamięci, uwagi
stupor dysocjacyjny/pobudzenie
obj wegeatywne

137
Q

Zespół tresu pourazowego (PTSD) - inf ogólne

A

rozwija się w ciągu kilku tyg-6mies po zdarzeniu (które dla każdego stanowiłoby bardzo trudną sytuację)

u 7-25% osób po zdarzeniu traumatycznym

u 15% dorosłych polaków

u większości obj ustąpią całkowicie
u niewilkiej części powstaną trwałe zmiany osobowości

138
Q

PTSD - czynniki ryzyka

A

zaburz psychiczne (afektywne, lękowe)
K 2x>M
osobowość anankastyczna, asteniczna, chwiejna emocjonalnie
podatność genetyczna, rodzinna
wcześniejsze traumy

139
Q

PTSD - objawy

A

reminescencje
odizolowanie od ludzi, “otępienie” uczuciowe
anhedonia
wybuchy agresji i paniki
unikanie sytuacji przypominających zdarzenie traumatyczne
wzmożone czuwanie, bezsenność
lęk, depresja, myśli samobójcze
nadużywanie alk i leków

140
Q

Zaburzenia adaptacyjne - kryterium czasowe

A

Rozwijają się w ciągu miesiąca od stresującego wydarzenia
Czas trwania - max. 6 miesięcy

(Jeśli >6mies —> diag w kierunku depresji)

141
Q

Zaburz adaptacyjne - leczenie

A

Anksjolityki - hydroksyzyna, BDZ

142
Q

PTSD - leczenie

A
  1. Głównie p/depresyjne

Ew: normotymiki, neuroleptyki atypowe,
CBT

143
Q

Zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne) - podtypy

A
  1. Amnezja dysocjacyjna
  2. Fuga dysocjacyjna
  3. Osłupienie (stupor) dysocjacyjny
  4. Trans i opętanie
  5. dysocjacyjne zaburzenie ruchu
  6. Drgawki dysocjacyjne
  7. dysocjacyjne znieczulenie i utrata czucia zmysłowego
  8. Inne
  9. Zespół Gansera
  10. Osobowość mnoga
144
Q

Zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne) - definicja

A

Utrata integracji z własną tożsamością, wspomnieniami, doznaniami, kontrolną ruchów dowolnych.

Odzwierciedlenie tego jak pacjent wyobraża sobie daną chorobę

Wykluczyć: chorobę somatyczną (w tym neurologiczną), inną psychiczną, symulację

K (60%) > M

145
Q

Zaburzenie somatyzacyjne - kryterium czasowe

A

Min. 2 lata
pacjent skupia się na objawach

146
Q

Zaburzenie hipochondryczne - czas

A

Min. 6 mies
Pacjent jest przekonany, że choruje na poważną chorobę somatyczną

147
Q

dysmorfofobia

A

należy do zaburzeń hipochondrycznych
zaburzenie obrazu ciała, nadmierne skupienie się na wybranym elemencie
NIE dot. masy ciała lub obawy o nadmiar tkanki tłuszczowej

148
Q

anorexia nervosa - rozpoznanie

A
  1. spadek masy ciała o 15% względem prawidłowego lub BMI =< 17,5 (u dzieci -brak przyrostu)
  2. celowe chudnięcie
  3. K -utrata miesiączki
    M -utrata zainteresowań seksualnych i potencji
  4. obawa o przytycie i zaburz obraz własnego ciała
  5. nie spełnia kryteriów bulimia nervosa
149
Q

anorexia nervosa -epidemiologia

A

15-30 lat

0,5-1% adolescentów
0,6% dorosłych

K 10-20x > M

rokowania:
30% wyleczonych
30% polepszenie stanu
40% obj dalej obecne

10-20% - śmierć

150
Q

anorexia nervosa - typy

A
  1. restrykcyjny
  2. bulimiczny
151
Q

anorexia nervosa - czynniki niekorzystne rokowniczo

A

wymiotowanie
napady objadania się
przewlekłe i kompulsywne objawy
nieprawidłowy rozwój już przed chorobą

152
Q

anorexia nervosa - etiologia

A

zgodność 66% u bliźniąt monozygotycznych

osobowość: anankastyczna, histrioniczna, schizoidalna

rodzina: sztywne relacje, dominująca matka i bierny ojciec, ograniczanie autonomii dziecka, formalizacja procesu wychowania

153
Q

zaburz odżywiania - konsekwensje somatyczne

A

wydłużenie QT, wypadanie płatka zastawki mitralnej

hipoK, Na, Ca, F, Mg
zasadowica hipochloremiczna
PChN

hipo- LH, FSH, GnRH, tyroksyna, testosteron

hiper- GH, kortyzol

zapalenie przełyku, krwawienia z żołądka

anemia, leukopenia, trombocytopenia

154
Q

zaburzenia odżywiania - wsk do hospitalizacji

A

m.c. <75% wartości należnej
lub BMI <13
i odmowa przyjęcia posiłków

dorośli: HR <40, BP < 90/60, niedociśnienie ortostatyczne

dzieci: HR <50, BP <80/50, niedociśnienie ortostatyczne,

Glu <60mg/dl, K< 3

zaburzenia elektrolitowe

temp <36 stC

zaburz funkcji nerek, wątroby, ukł krążenia

infekcje

inne zaburz psych.: napady lęku, uzależnienie od alk lub SPA

nasilone objawy bulimii

155
Q

jadłowstręp psychiczny atypowy

A

m.in.: pacjentka może uważać swoje ciało za “zbyt chude”, ale nie jest w stanie zaprzestać ograniczenia jedzenia

156
Q

bulimia nervosa - rozpoznanie

A

przejadanie się, min 2/tydzien przez 3 mies

zachowania kompensujące: wymioty, przeczyszczanie, głodzenie, leki hamujące apetyt, hh tarczycowe, diuretyki

uporczywa koncentracja na jedzeniu, poczucie przymusu jedzenia

ocenianie siebie jako osoby otyłej, strach przed przytyciem,

157
Q

bulimia - epidemiologia

A

2-3% społeczeństwa -częstsza niż anorexia
1-3% kobiet
0,1% M (coraz więcej)

współwystępują:
borderline
zaburz afektywne, lękowe
uzależnienia od SPA, alk
PTSD

158
Q

bulimia - rokowania

A

25% remisja
25% przewlekle

śmierć u 0,7% -znacznie mniej niż w anorexii

159
Q

zaburz odżywiania - leczenie farmakologiczne

A

SSRI - fluoksetyna (zwł. w bulimii - zmniejsza apetyt)

P/WSK: BMI <15

160
Q

zaburz snu - podział

A

dyssomnie - zaburz jakości, ilości i pory snu
- insomnia
- hipersomnia - narkolepsja / idiopatyczna
- RLS
- bezdech senny

parasomnie - dot. zjawisk w poszczególnej fazie snu
- lęki, somnambulizm (NREM)
- koszmary, zaburzenia zachowania (REM)

161
Q

insomnia - czas

A

przygodna - do kilku dni
krótkotrwała - do 4tyg
-obie przez stres /chorobę somatyczną

przewlekła - min. 3x/tydz przez 1mies

162
Q

RLS

A

dyssomnia

5% populacji
10% po 65rż

  1. idiopatyczna
    - początek 20-30rż
    - leczenie: L-dopa
  2. wtórna (50%)
    - niedobór Fe, Mg,
    - NN
    - polineuropatie
    - leki p/psychotyczne
163
Q

somnambulizm

A

parasomnia
w fazie NREM
w pierwszej połowie nocy

najczęściej 4-10 lat (w tej grupie 30% ma min. 1 epizod)

powtarzające się epizody sennowłóctwa
obniżona świadomość i reaktywność
oczy otwarte, powierzchowny kontakt
niepamięć epizodu

leczenie:
-drzemki w ciągu dnia
-ostatecznie: mała dawka BDZ klonazepamu

164
Q

lęki nocne

A

u 30% dzieci 4-12 lat

obudzenie z krzykiem i dezorientacją
max 10min
pierwsza 1/3 nocy
dziecko nie przeżywa ich świadomie, zasypia, po wybudzeniu ograniczona pamięć

leczenie: drzemki w ciągu dnia

165
Q

koszmary senne

A

10-50% dzieci 3-5 lat
1% dorosłych 1x/tydz

jedno z kryteriów PTSD

w przeciwieństwie do lęków, treść jest pamiętana po wybudzeniu

leczenie:
psychoterapia
SSRI lub TLPD (hamują sen REM)

166
Q

zaburzenia zachowania podczas snu REM

A

w drugiej połowie nocy (kiedy sen REM się wydłuża)

kopanie, miotanie
w reakcji na marzenia senne
bo OUN nie wyłącza napięcia mięśniowego tak jak powinien

0,5% populacji
zwykle po 50rż

ew. małe dawki klonazepamu

167
Q

Zaburzenia seksualne - K vs M

A

u 43% K
najczęściej: brak / utrata potrzeb seksualnych = zaburzenie pożądania (ok 30% populacji K)

u 46% M
najczęściej: przedwczesny orgazm (ok 37% populacji M)

168
Q

zaburz seksualne - etiologia

A
  1. biologiczna
    - hiperprolaktynemia, hipogonadyzm, nadczynność tarczycy
    - nikotynizm, nadużywanie alkoholu, narkotyki
    - leki psychotropowe (zwł SSRI), hipotensyjne
    - cukrzyca, NT, ChNS, udar, SM, choroby narządów płciowych
  2. psychogenna
  3. społeczno-kulturowa
169
Q

zaburzenia erekcji

A

50% - organiczne

15% - psychogenne - tylko w czasie seksu; prawidłowa erekcja rano i przy masturbacji; często depresja

30% - wieloczynnikowo

170
Q

zaburzenia wytrysku u M

A

od najczęstszych:
1. przedwczesny
2. wsteczny
3. opóźniony / brak

171
Q

wytrysk przedwczesny -def

A

do 15 sek od stosunku / w czasie wzwodu

172
Q

wytrysk przedwczesny - przyczyny

A

nadwrażliwość neurogenna członka
za krótkie wędzidełko
nadczynność tarczycy
cukrzyca
częste masturbacje
neurotyczność
impulsywność

173
Q

wytrysk przedwczesny - leczenie

A

TLPD - klomipramina
SSRI - sertralina, paroksetyna, fluoksetyna, dapoksetyna;
żele znieczulające żołądź (-kainowe)

174
Q

osobowość a ego

A

objawy:
egosyntoniczne - akceptowane przez daną osobę, “zgodne z ego”

egodystoniczne - nieakceptowane

175
Q

specyficzne zaburz osobowości (F60)
- 9

A

10-13% populacji spełnia w ciągu życia kryteria zaburz osobowości

schizoidalna 0,75%
paranoiczna 1,5%
dyssocjalna (antyspołeczna) 3% (M 3-10x > K)
chwiejna emocjonalnie (impulsywna / borderline 2%)
histrioniczna 2,5%
anankastyczna 1%
unikająca / lękliwa 0,75%
zależna 3%
inna (w tym: narcystyczna, bierno-agresywna)

176
Q

osobowość schizoidalna

A

preferencja samotnictwa
brak potrzeb relacji międzyludzkich
brak zainteresowań seksualnych
znikome działania służące przyjemności
chłód emocjonalny
niewrażliwość względem norm społecznych
niezainteresowanie pochwałami ani krytyką
fantazjowanie i introspekcja
początek w wieku młodzieńczym

177
Q

cluster A = dziwaczno-ekscentryczne
- do czego predysponują?

A

paranoiczna
schizoidalna

  • zaburzenia urojeniowe
  • schizofrenia (rzadko)
  • depresja
  • zaburz lękowe
178
Q

zaburzenie schizotypowe

A

ekscentryk

zaburzenia myślenia i afektu - podobne jak w schizofrenii, ale BRAK typowo występujących tam objawów
myślenie magiczne

179
Q

osobowość dyssocjalna

A

5% M i 1% K

nieliczenie się z emocjami innych
brak poczucia winy, wniosków z kary
łatwość nawiązywania relacji, całkowita niemożliwość utrzymania ich
niski próg frustracji i agresji
impulsywność, łamanie prawa, norm społecznych
obwinianie innych, racjonalizacja własnego zachowania
od 15 rż

180
Q

osobowość dyssocjalna - podtypy

A

amoralna
aspołeczna
antyspołeczna
psychopatyczna
socjopatyczna

181
Q

osobowość dyssocjalna - do czego predsponuje?

A

konflikty z prawem
samookaleczenia
próby samobójcze
nadużywanie SPA

182
Q

borderline

A

2%
niestabilność obrazu siebie
uczucie wewnętrznej pustki
intensywne, niestabilne związki prowadzące do kryzysów emocjonalnych
groźby oraz działania: samookaleczenia, próby samobójcze
niejasne cele i preferencje (w tym seksualne)

183
Q

osobowość chwiejna emocjonalnie - do czego predysponuje?

A

PTSD
bulimia
OCD
ADHD
epizody psychotyczne
ChAD typ II
depresja
samobójstwa i próby
uzależnienie od SPA

184
Q

osobowość impulsywna

A

impulsywność, konfliktowość, agresja
nieumiejętność przewidywania konsekwencji oraz opóźnienia gratyfikacji
labilny nastrój

185
Q

osobowość histrioniczna

A
  • starania o zwrócenie na siebie uwagi,
  • teatralność,
  • płytka i chwiejna uczuciowość
  • sugestywność,
  • niestosowna uwodzicielskość,
  • koncentracja na atrakcyjności fizycznej,
  • początek w wieku młodzieńczym.
186
Q

osobowość obsesyjno-kompulsywna = anankastyczna

A

perfekcjonizm
szczegóły, regulaminy, zasady
sztywność i upór
konformizm
przekonanie że inni ludzi dostosują się do pacjenta /niechęć do pozwalania innym na działanie
wątpliwości, ostrożność
sumienność z zaniedbaniem przyjemności i relacji
natarczywe, niechciane myśli i impulsy (ale NIE osiągają intensywności OCD)

początek w wieku młodzięńczym

187
Q

osobowość unikająca = lękliwa

A
  • poczucie własnej nieatrakcyjności, niższości społecznej,
  • nadwrażliwość na negatywną ocenę,
  • niechęć do wchodzenia w bliższe związki, gdy nie mają pewności zaakceptowania,
  • ograniczony styl życia – zapewnianie sobie bezpieczeństwa,
  • stałe napięcie i niepokój,
  • unikanie kontaktów społecznych/zawodowych z obawy przed krytyką, brakiem akceptacji, odrzuceniem,
  • początek w wieku młodzieńczym.
188
Q

osobowość zależna

A
  • obawa przed opuszczeniem,
  • ograniczona zdolność podejmowania decyzji bez radzenia się innych
  • przenoszenie odpowiedzialności na innych,
  • poczucie bezradności w sytuacji osamotnienia z powodu nadmiernej obawy przed niezdolnością do zatroszczenia się o siebie,
  • uległość wobec innych,
  • początek w wieku młodzieńczym.
189
Q

osobowość narcystyczna

A
  • nastawienie wielkościowe występujące w sposób STAŁY
  • uprzywilejowane przekonanie co do własnej osoby,
  • potrzeba bycia podziwianym, nadmierna wrażliwość na krytykę,
  • zawyżone poczucie własnej wartości,
    egocentryzm,
  • fantazjowanie o własnych sukcesach,
  • tendencja do wykorzystywania innych do własnych celów,
  • zazdrość i arogancja.zabu
190
Q

zaburz osobowości - leczenie

A
  1. psychoterapia

borderline - normotymiki, LPP II gen, SSRI

191
Q

trwałe zmiany osobowości (F62)

A

po katastrowie / w następstwie choroby psychicznej

min. 2 lata

192
Q

zaburzenia identyfikacji płciowej

A

transseksualizm
transwestycyzm
zaburz identyfikacji płciowej w dzieciństwie

193
Q

transseksualizm

A

pragnienie życia i bycia akceptowanym jako osoba płci przeciwnej,

  • niezadowolenie z własnych anatomicznych cech płciowych i chęć poddania się leczeniu hormonalnemu i operacji zmiany płci.
194
Q

transwestytyzm

A
  • przebieranie się w odzież płci przeciwnej w celu odczuwania przyjemności, ale bez chęci trwałej zmiany płci i bez podniecenia seksualnego.
195
Q

zaburz identyfikacji płciowej w dzieciństwie

A

zaczynające się przed pokwitaniem uporczywe niezadowolenie z własnej płci i chęć posiadania cech płci przeciwnej.

196
Q

transwestytyzm fetyszystyczny

A

należy do Zaburzeń Preferencji Seksualnych

  • przebieranie się w odzież płci przeciwnej w celu uzyskania podniecenia seksualnego.
197
Q

jedyna dewiacja seksualna K=M

A

masochizm

198
Q

pedofilia

A
  • dominująca skłonność do aktywności seksualnej z dziećmi w wieku przed dojrzewaniem,
  • sprawca ma co najmniej 16 lat i jest przynajmniej 5 lat starszy od dziecka,

sprawca: najczęściej M 40-70 lat
ofiary: D 8-10 lat i CH 10-13

199
Q

hebefilia

A

stosunki płciowe z dziećmi w wieku 11 - 14 lat, które osiągnęły już dojrzałość płciową.

200
Q

zaburz dojrzewania seksualnego

A

osoba cierpi z powodu niepewności dotyczącej własnej tożsamości płciowej lub orientacji seksualnej

201
Q

egodystoniczna orientacja seksualna

A

identyfikacja płciowa lub orientacja seksualna nie budzą wątpliwości,
ale są nieakceptowane przez daną osobę

202
Q

zaburzenia pozorowane

A

świadome, impulsywne
wytwarzania lub udawanie objawów
w celu wejścia w rolę chorego

osoba nie czerpie korzyści ekonomicznych

munchhausen / by proxy

203
Q

całościowe zaburzenia rozwoju (4)

A

autyzm wczesnodziecięcy
zesp Retta
dziecięce zaburz dezintegracyjne
zesp Aspergera

204
Q

całościowe zaburz rozwoju - etiologia

A

wczesne: genetyczne / infekcje / powikłania w ciąży lub okołoporodowe

najczęstsza przyczyna genetyczna:
zesp kruchego chr X

205
Q

ADHD

A

deficyt uwagi + nadruchliwość + impulsywność

min. w dwóch środowiskach
min. przez 6 mies

zaburz musi mieć znaczny wpływ na funkcjonowanie dziecka

początek obj przed 7 rż (zwykle przed 5 rż)

4-6%
ch=dz (ale częściej rozpoznawane u ch)

206
Q

ADHD - predyspozycja do rozwinięcia się osobowości…

A

u chłopców
antyspołecznej

207
Q

ADHD - farmakoterapia

A

1rzut: psychostymulanty - metylofenidat albo dekstramferamina
DN: tiki

inne:
atomoksetyna (inhibitor zwrtotnego wychwytu NA)
DN: tachykardia, myśli samobójcze

TLPD, bupropion, klonidyna, guanfacyna

208
Q

tiki ruchowe - cechy

A

spontaniczne
nierytmiczne
mimowolne

209
Q

zaburz tikowe

A

początek zwykle 2-15 rż
w 50% pierwszy jest pojedyńczy tik ruchowy

zanikają z wiekiem
współwystępowanie: OCD (40%), ADHD (55%)

210
Q

tiki - podział wg czasu

A

3-15% przemijające: >1mies, ale <1rok

2-5% przewlekłe ruchowe ALBO wokalne: >1rok

0,1-0,2% z. Gilles de la Tourette: ruchowe ORAZ wokalne >1rok

211
Q

całościowe zaburz rozwoju - rokowania

A

u większości poprawa w trakcie życia

10-20% - pogorszenie

212
Q

niepełnosprawność intelektualna - przyczyny

A
  1. z Downa
  2. FRAX - zesp łamliwego chr X
213
Q

akceleracja

A

każde kolejne pokolenie dzieci osiąga szybciej określone stadia rozwojowe

214
Q

autyzm atypowy

A

różni się wiekiem (może być >= 3 rż) lub niepełną symptomalogią

215
Q

Zespół Aspergera

A

brak zaburzeń intelektualnych
i brak zaburzeń rozwoju mowy

słabe rozumienie stanów psychicznych innych osób

wyraźne objawy po 3 rż

216
Q

Zespół Retta

A

mutacja genu na chr X
tylko u DZ
(u chłopców letalna)

prawidłowy rozwój do 5 mż.

ok. 7-24m.ż.: cofnięcie nabytych umiejętności celowych ruchów rąk
zahamowanie wzrostu czaszki
dysfunkcja komunikacji, interakcji społecznych

stereotypie mycia rąk
hiperwentylacja

4rż: ataksja tułowia

80% padaczka

217
Q

dziecięce zaburzenie dezintegracyjne

A

= zespół Hellera

prawidłowy rozwój do 2rż

między 3-4rż zaburzenia w min. 2 obszarach:
mowa
interakcje społeczne
zabawa
ruch
oddawanie moczu i stolca

218
Q

niepełnosprawność intelektualna F70

A

IQ <70

1-3% populacji
85% w stopniu lekkim

219
Q

niepełnosprawność intelektualna - podział

A

w stopniu lekkim
IQ 50-69
wiek mentalny w dorosłości 9-12 lat
społeczny <17

umiarkowanym
IQ 35-49
mentalny 6-9 lat
społeczny <10

znacznym
IQ 20-34
mentalny 3-6 lat
społeczny <8

głębokim
IQ <20
mentalny < 3lat
społeczny <4

220
Q

f90-98
zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym

A

f90 hiperkinetyczne
f91 zaburzenia zachowania
f92 mieszane zaburzenia zachowania i emocji
f93 zaburzenia emocji o początku w dzieciństwie
f94 zaburzenia funkcjonowania społecznego (..w dzieciństwie..)
- mutyzm wybiórczy
f95 tiki
f98 inne
- moczenie mimowolne nieorganiczne
- zanieczyszczanie się kałem nieorganiczne
- pica (w dzieciństwie)
- jąkanie

221
Q

f91 zaburzenia zachowania
(w dzieciństwie i wieku młodzieńczym)

A

> = 6mies
aspołeczne, agresywne, buntownicze

222
Q

f93.0 lęk przed separacją w dzieciństwie

A

początek <6rż
min. przez 4tyg

223
Q

Stan prepsychotyczny

A

=prodrom

Lęk, depresja,
↓pełnienia ról, podejrzliwość
Zaburz koncentracji

APS - słabe objawy psychotyczne (od tygodnia do 5 lat)
BLIPS - przemijające objawy psychotyczne (max 1tydz, ustępują samoistnie, mogą się powtarzać)

W obu: idee odnoszące, myślenie magiczne, ideacje paranoidalne, dziwne przekonania, myśli, wypowiedzi, wygląd

Rozważyć wdrożenie psychofarmakoterapii
(CBT ≥6mies,
Niskie dawki LPP IIG)

Tylko u 45% konwersja do psychozy (FD: inne zaburz, SPA)

224
Q

Paragnomen

A

Np. W schizofrenii

Impulsywne, nieumotywowane, gwałtowne czyny
- np chory atakuje nieznaną mu osobę

225
Q

Zachowania agresywne - co podajemy?

A

BDZ
i.m. 50mg KLORAZEPAT

Ew jeśli to możliwe
p.o. diazepam lub lorazepam

P/wsk: pacjent pod wpływem alkoholu

jeśli p/wsk do BDZ: hydroksyzyna

Psychoza —> haloperidol

226
Q

Przymus bezpośredni - wobec kogo?

A

Wobec osób z zaburzeniami psychicznymi, które:

  1. Dopuszczają się zamachu przeciwko:
    - życiu lub zdrowiu własnemu lub innej osoby
    - bezpieczeństwu powszechnemu
  2. Niszczą przedmioty
  3. Zakłócają funkcjonowanie zakładu leczniczego

decyzje podejmuje lekarz
lub pielęgniarka jeśli nie ma lekarza

227
Q

Środki przymusu bezpośredniego

A
  1. Przytrzymanie
  2. przymusowe podanie leków
  3. unieruchomienie lub izolacja
    (tylko jeśli 1. lub 2. czyli zamach na zdrowie/życie/bezpieczeństwo lub niszczenie przedmiotów) -kontrola co 15min; max na 4h lub po opinii psychiatry można wydłużyć 2x o 6h
228
Q

BDZ krótkodziałające

A

Midazolam

229
Q

BDZ średnio-długo działające

A

Alprazolam
Lorazepam
Estazolam
Oksazepam

230
Q

BDZ długodziałające

A

Diazepam
Klonazepam
Klorazepat

231
Q

Cenestetyczne

A

Z narządów wewnętrznych

232
Q

Leki antycholinergiczne o dużym potencjale wywołania majaczenia

A

Diazepam
Hydralazyna
Kaptopril
Deksametazon
Kortykosteron
Ampicylina
Klindamycyna
Torbamycyna

233
Q

Majaczenie (niewywołane alkoholem ani SPA) - śmiertelność po 65rż

A

20-70%

234
Q

Majaczenie - leczenie farmakologiczne

A

Haloperidol
Albo IIG: risperidon, olanzapina, kwetiapina

  • LPP są P/WSK w majaczeniu alkoholowym!

BDZ -tylko gdy stan pobudzenia pacjenta tego wymaga

234
Q

Klomipramina

A

TLPD

235
Q

Klonazepam

A

BDZ

236
Q

Bupropion

A

Inhibitor wychwytu NA i D

Lek p/depresyjny oraz wspomagający w rzucaniu palenia;
może polepszać czynności seksualne

DN: napady drgawkowe, niepokój

237
Q

ZZPN złośliwy zespół poneuroleptyczny

A

= BLOKADA dopaminergiczna

Po lekach antydopaminergicznych:
- neuroleptyki (zwł. HALOPERIDOL) - u 1%
- metoklopramid
- promazyna
- rezerpina

Albo nagłym odstawieniu leków dopaminergicznych:
- L-DOPA
- bromokryptyna

238
Q

ZZPN - czynniki ryzyka

A

! ZZPN w przeszłości lub u bliskiego krewnego
M 2x > K
Neuroleptyki i.m. Lub i.v., wysokie dawki, szybkie zwiększenie dawki
Młodszy wiek
Koterapia litem
Długotrwałe unieruchomienie (w tym przymus bezpośredni)

239
Q

ZZPN objawy

A

Sztywność mięśni (+ koło zębate, rura ołowiania)
Drżenie mm
Hipertermia
Tachykardia, tachypnoe
Zlewne poty
Nietrzymanie moczu
Zaburzenia świadomości
Mutyzm

240
Q

ZZPN powikłania

A

Rabdomioliza (↑śmiertelności do 50%) -wymaga alkalizacji moczu
DIC, ZP, ZŻG - pamiętać o HDCz jeśli unieruchomienie
Zachłystowe zapalenie płuc
Niewydolność wielonarządowa
Zgon (ogółem 10%)

241
Q

ZZPN - farmakoterapia

A
  1. Odstawić lek antydopaminergiczny
    (Lub wznowić odstawiony dopaminergiczny, np L-DOPA)
  2. BDZ - lorazepam, diazepam,
  3. Dantrolen
  4. Jeśli wciąż nieskuteczność: 6-10x elektrowstrząsy
    (Unikać sukcynylocholiny -ryzyko hipertermii złośliwej?)
242
Q

Zesp serotoninowy - farmakoterapia

A

Umierkowany/ciezki:
Blokery rec serotoninowych 5HT2A:
Cyproheptadyna p.o.
Olanzapina s.l., chlorpromazyna i.m.

243
Q

Kwetiapina

A

Atypowy neuroleptyk

DN: sedacja, wzrost masy ciała, HIPOTONIA ORTOSTATYCZNA

244
Q

Karbamazepina interakcje

A

Obniża stężenie doustnych środków antykoncepcyjnych

245
Q

LPP I gen

A

Chlopromazyna (1szy historycznie)
Perazyna
promazyna
sulpiryd
haloperidol
flupentiksol

246
Q

LPP II gen

A

amisulpryd
arypiprazol
olanzapina
risperydon
klozapina
kwetiapina

247
Q

LPP - najważniejszy mechanizm działnia

A

blok D2

248
Q

LPP - różnica działania typowych i atypowych

A

typowe = nieselektywny blok D2
w szlaku mezolimbicznym –> (-) obj pozytywne
guzkowo-lejkowym –> hiperprolaktynemia
nigrostriatalnym –> obj pozapiramidowe

atypowe = selektywny (mezolimbiczny) blok D2
+ antagoniści 5-HT2A –> zmniejszają obj negatywne
*niektóre są inhibitorami cytochromów i mogą sprzyjać zespołowi serotoninowemu

249
Q

LPP depot

A

haloperidol
zuklopentiksol, flupenriksol
perfenazyna
olanzapina, risperydon

i.m. co 2-3 tyg

250
Q

schizofrenia - epizody a czas leczenia

A

po 1. epizodzie - min. 2 lata
po 2. - 5 lat
po 3. - na stałe

251
Q

LPP - DN ze względu na rec

A

D –> obj pozapiramidowe, w tym ZZPN ; hiperPRL, obniżenie libido

5-HT2A –> wzrost apetytu, masy ciała, zesp metaboliczny, zaburz libido

A –> ortostatyczne spadki BP, zawroty głowy

M –> zaburz procesów poznawczych

H –> senność, sedacja, wzrost m.c.

252
Q

LPP - DN: obj pozapiramidowe

A

u 25-50% akatyzja –> propranolol, BDZ

dystonie = nagły skurcz, “skręcanie” –> leki cholinolityczne, BDZ
*częściej u młodych M

parkinsonizm (drżenie i napięcie mm;; bradykinezja) –> leki cholinolityczne lub dopaminergiczne (przywrócenie równowagi Ach/D)

dyskinezy późne = mimowolne nierytmiczne ruchy, zwł. twarzy –> leczenie mało skuteczne; cholinolityki, BDZ
*częściej u starszych K

ZZPN ?

LPP I gen + Risperidon (zwł duże dawki)

253
Q

LPP - p/wsk bezwzgl

A
  1. choroba addisona (adrenolityki)
  2. ZZPA w przeszłości (zwł LPP I gen) –> można klozapinę
  3. Zatucia: barbiturany, alkohol, narkotyki, anksjolityki
254
Q

lekooporna schizofrenia - definicja

A

nieskutecznosc min. 2 LPP z różnych grup

20-40% przypadków

lek ostatniej szansy: klozapina

255
Q

LPP - zesp metaboliczny - które?

A

olanzapina, klozapina, kwetiapina

256
Q

LPP - które wydłużają QT?

A

SERTINDOL (II gen)

tiorydazyna (I gen, wycofany)

257
Q

anksjolityki (3)

A

BDZ
hydroksyzyna
BUSPIRON

258
Q

BDZ - mech dział

A

allosterycznie wiążą się z miejscem dla BDZ na GABA-A i zwiększają powinowactwo GABA do rec GABA
–> większe prawdopodobieństwo otwarcia kanału Cl- i napływu Cl- do kom (hiperpolaryzacja)

259
Q

BDZ - jak długo można stosować?

A

< 4 tyg

oraz: z przerwami, najniższa skuteczna dawka

260
Q

BDZ - p/wsk

A

pacjent pod wpływem: alkoholu, opiatów (działanie depresyjne na ośrodek oddechowy OUN)
miastenia
niewydolność oddechowa
wstrząs
OBS
ciąża

względne: kiedykolwiek uzależnienie od SPA

261
Q

BDZ - wsk

A

delirium tremens
pobudzenie/agresja u pacjenta pod wpływem psychostymulanów
akatyzje, dystonie po neuroleptykach
padaczka

262
Q

BDZ - DN

A

częściej u starszych
oraz z chorobami organicznymi OUN; w połączeniu z alkoholem

objawy paradoksalne (u 1%)
ataksja
zaburz koordynacji, upadki (złamania kości)

objawy “z odbicia” po odstawieniu

263
Q

hydroksyzyna - działanie

A

lek p/histaminowy I gen (H1) –> zakaz prowadzenia samochodu
p/choliergiczne

sedatywne
p/lękowe
nasenne
rozkurczowe

264
Q

hydroksyzyna - p/wsk

A

ciąża i karmienie piersią
u noworodków
utrudniony odpływ moczu
uszkodz wątrony/nerek
jaskra
porfiria
miastenia

265
Q

buspiron - działanie

A

przeciwlękowo
efekt po 2-4 tyg

częściowy agonista 5HT1A

(NIE działa: rozkurczowo, nasennie, p/drgawkowo)
nie uzależnia

266
Q

buspiron - p/wsk

A

prowadzenie pojazdów
padaczka
ciąża i laktacja
dzieci
niewydolność nerek i wątroby

267
Q

TLPD (4)

A

amitryptylina (+ p/bólowe)
klomipramina (przy natręctwach)
doksepina
opipramol
imipramina (1szy historycznie)

268
Q

SSRI (5)

A

fluoksetyna
fluwokseryna
es,citalopram
sertralina
paroksetyna

269
Q

inhibitor MAO

A

moklobemid

270
Q

SSNRI

A

wenlafaksyna
duloksetyna (fibromialgia;; nietrzymanie moczu)
milnacipran (p/ból)

271
Q

inne leki p/depresyjne

A

serotonina:
wortioksetyna
trazodon

D i NA: bupropion (rzucanie palenia)

inne: mianseryna, mirtazapina (NA),
reboksetyna (NA –> na zachamowanie psychoruchowe)
tianeptyna (S –> przy somatyzacji)
agomelatyna ( +rec melatoninergicznych –> unormowanie rytmu dobowego w depresji)

272
Q

leki p/depresyjne - zasady stosowania

A

efekt po 2-4tyg

jeśli brak efektu
po 2tyg: zwiększyć dawkę
po 4-6tyg: zmienić lek

skuteczność: ok 60%

273
Q

najbardziej teratogenny lek p/depresyjny

A

paroksetyna

274
Q

leki p/depresyjne - p/wsk

A

ciąża

*ChAD - ryzyko manii (zwłaszcza TLPD i wenlafaksyna)

275
Q

TLPD - DN

A

zaburz przewodnictwa sercowego, w tym wydłużenie QT
zatrucia
wzrost masy ciała
zespół antycholinergiczny OUN
sedacja
zaburz czynności seksualnych

276
Q

TLPD - p/wsk

A

arytmie, w tym AF
nadciśnienie/hipotonia
nadczynność tarczycy
zatrucie alkoholem
zaburz świadomości

277
Q

SSRI - DN

A

libido

*lękorodne (paradoksalnie)

akatyzje, obj pozapiramidowe
zesp serotoninowy
wpływ na CYP-450

278
Q

fluoksetyna

A

można u dzieci;
spadek masy ciała

początkowo efekt “z odbicia”

279
Q

paroksetyna

A

najsilniejszy anksjolityk wśród SSRI

280
Q

sertralina

A

bezpieczna kardiologicznie
dobra dla osób starszych
pozytywny wpływ na czynności poznawcze

281
Q

SSRI - najbardziej skuteczne i najbezpieczniejsze

A

escitalopram
sertralina

= 1rzut w depresji

282
Q

SSRI - które wydłużają QT

A

Citalopram

ew. escitalopram

283
Q

depresja - epizody a czas leczenia

A

po 1. - 6 mies
po 2. - 2 lata
po 3. - bezterminowo

284
Q

mianseryna - DN

A

przyrost wagi ciała
leukopenia

285
Q

leki normotymiczne

A

I gen:
węglan litu
karbamazepina
walproiniany (+/- przy maniach)

II gen:
- nowe leki p/padaczkowe
topiramat
lamotrygina (przy depresjach)
- atypowe neuroleptyki
klozapina (przy lekooporności)
olanzapina
kwetiapina
arypiprazol (przy maniach)

286
Q

lit - działanie

A

1rzut w ChAD - normotymiczne
p/depresyjne - także jako potencjalizator innych LPD
prewencja samobójstw

287
Q

lit - DN

A

niedoczynność tarczycy
nadczynność przytarczyc

leukocytoza
poliuria, polidypsja
zwiększenie masy ciała, anoreksja

drżenie rąk

zaostrzenie łuszczycy, trądziku

zatucie (obj żołądkowo-jelitowe)

288
Q

lit - dawki

A

profilaktyczna: 0,5 -0,8
leczenie manii: 0,8 - 1,2
toksyczna: >2mEq/l

289
Q

normotymiki I gen - mechanizm działania

A

lit - wpływ na metabolizm fosfatydyloinozytolu –> osłabienie wahań, zwł. nagłego wzrostu poziomu neuroprzekaźników (gł. D i 5-HT)

walproinian, karbamazepina - wpływ na kanały jonowe, głównie Na+

290
Q

lit - p/wsk

A

choroba addisona
choroby nerek, serca i krążenia
ciąża +/-

291
Q

normotymiki I gen - interakcje z doustna antykoncepcją hormonalną

A

KARBAMAZEPINA - obniża stężenie antykoncepcji
LAMOTRYGINA - NIE obniża; ale DAH obniża jej stężenie, potrzebna większa dawka lamotryginy

LIT, walproinian, LPP II gen - bez interakcji

292
Q

psychiatria w sprawach CYWILNYCH

A

oświadczenie woli
ubezwłasnowolnienie

293
Q

psychiatria w sprawach karnych

A

poczytalność
środki zabezpieczające

294
Q

przyjęcie do szpitala psychiatrycznego bez zgody - na jak długo?

A

max 10 dni
tylko obserwacja
i niezbędne czynności lecznicze

295
Q

DPS - jak często badania okresowe potwierdzające zasadność pobytu w DPS?

A

co 6 mies

296
Q

LPP - p/wsk względne

A

padaczka –> można kwetiapinę i perazynę
jaskra
nasilony zesp parkinsonowski
ChNS,
niewydolność wątroby
śpiączka

297
Q

ekmnezja

A

ilościowe zaburz pamięci

zachowanie wspomnień dawnych i przeżywanie ich jako teraźniejsze; niepamięć świeżych wspomnień

298
Q

kryptomnezja

A

“nie pamiętamy, że coś pamiętamy”
nieuświadomiony plagiat
glosolalia

299
Q

schizofrenia - zgodność u bliźniąt monozygotycznych

A

50%

300
Q

ADHD - zgodność u bliźniąt monozygotycznych

A

65%

301
Q

uciążliwe tiki - farmakoterapia

A

Tourette –> LPP II gen, np risperidon

302
Q

akatyzja - leczenie

A

amantadyna

303
Q

LPP –> objawy pozapiramidowe - leczenie?

A

leki przeciwparkinsonowskie = cholinolityczne i dopaminergiczne =
biperiden
pridinol

304
Q

OCD czas minimalny?

A

2tyg

305
Q

zaburz urojeniowe - czas min.?

A

3 mies

306
Q

bulimia - czas min.?

A

3 mies ; 2x/tydz

307
Q

anozognozja

A

zaprzeczanie niesprawności
(uszkodz płatów ciemieniowych)

308
Q

anozodiaforia

A

obojętność emocjonalna wobec własnej choroby

309
Q

myzofobia

A

lęk przed brudem

310
Q

art 31 kk

A

niepoczytalność

311
Q

art 93 kk

A

środki zabezpieczające

312
Q

13 kc

A

ubezwłasnowolnienie

313
Q

18 UoOZP

A

przymus bezpośredni

314
Q

22 UoOZP

A

przyjęcie do szpitala psychiatrycznego za zgodą

315
Q

23 UoOZP

A

przyjęcie do szpitala psychiatrycznego bez zgody
-jeśli OSOBA CHORA PSYCHICZNIE zagraża swojemu życiu albo zdrowiu lub życiu innych osób
-MOŻE BYĆ LECZONA

-zatwierdzenie przez ordynatora do 48h
-zawiadomienie sądu opiekuńczego do 72h

316
Q

24 UoOZP

A

przyjęcie do szpitala psychiatrycznego bez zgody
-zagraża życiu/zdrowiu
-wykazuje objawy choroby psychicznej (ale są wątpliwości; nie jest zdiagnozowana)
-TYLKO OBSERWACJA - do 10 dni
NIE MOŻNA leczyć przyczynowo

317
Q

lęk separacyjny - min. czas trwania?

A

4 tyg

początek <6rż

318
Q

zaburz zachowania - min. czas?

A

6 mies

319
Q

ADHD - min. czas?

A

6 mies

=< 7rż

320
Q

zaburz hipochondryczne - min. czas?

A

6 mies

psychiatria 6 (1 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions