egzamin Flashcards

1
Q

specyfikacja osiowa

A

ustalenie głównej osi ciała, u roślin jest to oś apikalno-bazalna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

specyfika regionalna

A

proces w wyniku którego komórki specjalizują się zgodnie z ich pozycją w zarodku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

jakie trzy typy komórek powstają z prazarodka (po zapłodnieniu)

A

protoderma, merystem podstawowy, prokambium

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

ile gamet uczestniczy w zapłodnieniu

A

4: 2x żeńskie (kom. jajowa, kom. centralna) i 2x kom. plemnikowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

podziały stereotypowe

A

podziały mitotyczne diploidalnej zygoty, które zachodzą w ściśle określony sposób. Są uporządkowane przestrzennie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

wzór ekspresji genów z zarodku

A

determinuje gdzie, kiedy i w jakiej kolejności powstają określone białka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

geny homeotyczne

A

aktywują transkrypcję innych genów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

jakie zapłodnienie występuje u roślin

A

podwójne, kom. jajowa i kom. centrala

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

kiedy powstaje linia płciowa u roślin

A

podczas rozwoju postembrionalnym gdzie komórki powstają z komórek somatycznych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

jaką potencjalność mają zróżnicowane komórki roślin

A

są totipotecjalne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

kiedy określany jest plan budowy ciała

A

w czasie rozwoju postembrionalnym w merystemach, podlega wpływom środowiska

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

jaka jest różnica między rozmnażaniem płciowym i bezpłciowym

A

w rozmnażaniu płciowym potrzebne są dwa osobniki, występuje podział mejotyczny, determinuje różnorodność genetyczną potomstwa. W bezpłciowym wystepuje jeden organizm, następuje podział mitotyczny, osobniki potomne są osobnikami klonalnymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

mejoza

A

z diploidalnej komórki powstają cztery haploidalne, dwa podziały: redukcyjny i wyrównawczy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

trzy rodzaje mejozy

A
  1. gametyczna - powstają gamety: kom. jajowa i plemnik (wyst diplobiontów czyli u ludzi i u niekórych brunatnic oraz okrzemków)
  2. zygotyczna - cykl życiowy haplobiontów (zielenice, grzyby, pierwotniaki)
  3. pośrednia - wyniku mejozy powstają zredukowane zarodniki czyli mejospory. Faza diploidalna i haploidalna jest reprezentowana przez sporofit i gametofit
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

gdzie zachodzi mejoza w roślinach nasiennych

A

w pręcikach i słupkach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q
  1. podział mejotyczny
A

redukcyjny, poprzedzony replikacją DNA
1. leptoten
2. zygoten
3. pechyten
4. diploten
5. diakineza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

syngamia

A

jest to proces zlewania się, fuzji dwóch gamet. Następuje plazmogamia i kariogamia i powstaje diploidalna zygota

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

3 typy syngamii

A
  1. izogamia
    2.aniozogamia
  2. oogamia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

izogamia

A

gamety są identyczne strukturalnie, pod względem fizjologicznym mogą mieć polarne typy, homogamiczne, nie są uwicione

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

anizogamia

A

heterogamiczne, gamety różnią się wielkością: większa jest żenska, mniejsa jest męska, obie są uwicione

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

oogamia

A

jak u ludzi, tylko plemnik jest uwiciony

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

przemiana pokoleń

A

cykl rozwoju roślin, gdzie regularnie następują po sobie gametofity i sporofity

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

jakie mamy rodzaje mejosporów

A
  • izosporia
  • heterosporia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

izosporia

A

sporofit produkuje dwa rodzjae zarodników, które nie różnią się wielkościowo, są słabo zróżnicowane morfologicznie (paprotniki, widłaki, mszaki, skrzypy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

heterosporia

A

rośliny produkują 2 rodzaje zarodników: makrospory (w wyniku podziałów mitotycznych rozwija się gametofit żeński) i mikrospory (w wyniku mitozy rozwija się gametofit męski)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

przemiana pokoleń izomorficzna

A
  • jednakowy udział sporofitu i gametofitu w cyklu życiowym
  • pokolenia morfologicznie niezróżnicowane
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

przemiana pokoleń heteromorficzna

A
  • dominuje jego pokolenie
  • pokoleie mofologicznie zróżnicowane
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

cykl rozwojowy roślin nasiennych

A

faza wzrostu wegetatywnego
faza kwitnienia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

jednoroczne

A

kiełkowanie, faza wegetatywna, kwitnienia i śmierćfa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

dwuletnie

A
  1. rok faza wegetatywna
  2. rok kwitnienie które kończy się śmiercią
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

etapy zakwitnienia

A
  1. indukcja kwiatu - zmiana budowy i funkcji merystemu wegetatywnego na merystem generatywny
  2. inicjacja - rozwój merystemu kwiatowego
  3. dyferencjacja - rozwój kwiatu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

czynniki wpływające na indukcję kwiatu

A
  1. temperatura (wernalizacja)
  2. reakcja na fotoperiod
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

wernalizacja

A

okres chłodu jest bodźcem do inicjacji kwitnienia (odbierany wyłącznie przez merystem). W wyniku demetylacji odblokowuje geny VRN 1 i 2 a ich metylacja zablokowuje geny FLC.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

jakie czynniki na poziomie molekularnym powodują kwitnienie

A

odblokowanie genów VRN 1 i 2, wydzielenie gibereliny i cytokin, uaktywnienie fitochromu Pfr oraz florigen (hipotetyczny hormon kwitnienia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

jak działa fitochrom

A

Pr. jest trwały i nieaktywny w ciemności, aktywna wersja Pfr

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

geny heterochronii

A

są to geny czasu zakwitania, regulacja konwersji wierzchołka wzrostu pędu w merystem kwiatowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

zmutowane geny określające tożsamośc merystemu kwiatowego

A

Leafy - strutkruy kwiatostanopodobne w miejscach powstawania
Apetala - nieprawidłowy wzór kwiatów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

cetralna rola geny
LFY

A
  • Aktywność konieczna i wystarczająca do determinacji merystemu
    kwiatowego
  • integrator sygnałów prowadzących do indukcji kwitnienia
  • Głodny aktywator genów homeostatycznych ABCDE
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

3 klasy genów homeostatycznych

A
  1. klasa A - okółki 1 i 2
  2. klasa B - okółki 2 i 3
  3. klasa C - okółki 3 i 4
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Model ABC

A

Powstawanie i umiejscowienie 4 okółków kontrolowane jest przez
interakcje 3 klas genów
*
Dana kombinacja genów homeostatycznych odpowiada za
tożsamość kolejnych okółków
*
Domeny genów klas A i C nie pokrywają się, geny są w stosunku
do siebie represorami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

monoecja

A

jednopienność

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

andromonoecja

A

obupłciowe albo tylko męskie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

gynomonoecja

A

obupłciowe albo tylko źeńskie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

dioecja

A

dwupiennośc, uniemożliwia samozapylenie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

strategie chromosomowe determinujące płeć

A

system aktywnego chromosomy Y
- system X:A - oparty na liczbie chromosomów do liczby kompleksów autosomalnych
X:A > 1 płeć żeńska
X:A < 1 płeć męska

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Kluczowe czynniki determinujące tożsamość komórek w
pylnikach

A
  • receptoropodobne kinazy białkowe LRR-RLKs - tożsamość tapetum i mejocytów
  • stres oksydacyjny (stan niedotlenienia) - pobudza rozwój tkanki sproogennej, a po mejozie niezbędne do programowanej śmierci tapetum
  • glikoproteiny - koordynuje rozwój komórek somatycznych i generatywnych, MTR1
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

mikrosporogeneza

A
  1. kariokineza - mejotyczny podział jądra
  2. chondrokineza - rozdział organelli komórkowych do komórek potomnych
  3. cytokineza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

czynniki indukujące i stymulujące mikrosporogeneze

A

uwarunkowania genetyczne i stymulacja hormonalna, światło i temperatura

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

synteza białek specyficznych dla mejozy

A

białko L - odpowiada za odblokowanie replikacji zygDNA w okresie preleptotenu
mejotyna 1 - rola w kondensacji chromatyny współdziałania z histonem H1

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

tkanka merystematyczna - cechy

A

komórki silnie do siebie przylegają - komórki linii generatywnej -
tapetum pyłkowe przylega do komórek wypełniających wnętrze
*
* cienkie ściany komórkowe
* duże jądro komórkowe z wyraźnym jąderkiem
* gęsta cytoplazma
* drobne wakuole
* komórki zwarcie przylegają do siebie
* wysoka aktywność podziałowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

profaza I w KKM stadium leptotenu

A

zanik plezmodesm łączących KKM z komórkami tapetum, plazmodesmy łączące poszczególne KKM powiększają się

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

profaza I w KKm stadium pechytenu

A

początek syntezy kalozowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

kaloza

A

szybkie tempo syntezy, wysoki stopień selektywności, polisacharydowy komponent ściany komórkowej

51
Q

rola ściany kalozowej w sporogenezie u angiospermae

A

fizyko-chemiczna bariera przepływu związków między komórkami, filt molekularny dla swobodnego przepływu mikromolekuł sygnałowych, źródło cząstek sygnałowych kluczowych w komunikacji międzykomórkowej, źródło związków odżywczych

52
Q

geny mejotyczne

A
  1. Geny kontrolujące inicjacje mejozy w komórkach sporogennych
    Geny odpowiedzialne za tworzenie biwalentów
    ○ Geny asynapytczne
    ○ Geny desynaptyczne
    2.
    Geny kontrolujące tworzenie wrzeciona kariokinetycznego i
    rozejście się chromosomów homologicznych
    3.
  2. Geny kontrolujące II podział mejotyczny
  3. Geny kontrolujące cytokineze
53
Q

funkcje tapetum

A

odżywianie komórek linii generatywnej, produkcja i uwalnianie enzymu kalazy - trwienie ściany kalozowej, synteza prekursorów sporopoleniny - udział w tworzeniu sporodermy, synteza niektórych białek sporodermy

54
Q

procesy prowadzące do zwiększenia stopnia ploidalności

A
  1. Brak cytokinezy po mitozie
  2. Formowanie jąder restytucyjnych
  3. Fuzje jąder
  4. Endomitoza
  5. Endoreduplikacja
55
Q

tapetum sekrecyjne

A

są stabilne, ich dezintegracja następuje dopiero w okresie dojrzewania pyłku, zachowuje charakter komórkowy, spolyrozowane, nie wchodzą w bezpośredni kotakt z komórkami szlaku płciowego. Syntezują płyn komorowy - środowisko rozwoju KKM, oraz orbikule - froma prekursorów sporopoleniny

56
Q

tapetum ameboidalne

A

komórki wcześnie tracą swoją indywidualność, są w bezpośrednim kontakcje z komórkami linii generatywnej

57
Q

jak regulowana jest sterylność męska

A

opóźnieniem śmierci tapetum pylnikowego

58
Q

symptomy apoptozy

A
  • Obkurczanie komórek i jąder komórkowych
  • Fragmentacja jądrowego DNA i kondensacja chromatyny
    Degradacja plastydów i gromadzenie w nich lipidowych
    plastoglobul
  • Odkładanie lipidów w cytoplazmie
  • Rozpad cystern ER i pozostałych organelli
  • Zanik ciągłości błony komórkowej
  • Uwolnienie produktów degradacji do komory pylnika
59
Q

sporoderma

A
  1. Intyna - celulozowo-pektynowa warstwa wewnętrzna
    Egzyna - sporopoleninowa warstwa zewnętrzna
    a. Negzyna - nieurzeźbiona
    b. Segzyna - urzeźbiona warstwa zewnętrzna
60
Q

ontogeneza sporodermy

A

I Primegzyna - ściana celulozowa
II Negzyna
III intyna

61
Q

Elajosomy, tapetosomy

A

organelle swoiste dla tapetum, wytwarzają i gromadzą lipidowe komponenty opłaszczenia pyłku

62
Q

cechy apertur specyficzne dla gatunku

A

liczba apertur, położenie, morfologia, kształt, długość, szerokość

63
Q

sygnały specyficzności pyłku aktywne po zapyleniu

A

białko sporofitowe - syntezowane przez segzynę
białka gametofitowe - syntezowane w intynie

64
Q

asymetryczny podział mikrospor

A

dwukomórkowe ziarno płku, rożnice w kondensacji chromatyny, pod koniec w mikrosporze (synteza czynników modyfikujących strukturę chromatyny jąder telofazowych)

65
Q

komórka wegetatywna

A

funkcje somatycne. Środowisko różnicowania się komórki generatywnej, ransport komórki generatywnej

66
Q

przygotowanie do rozwoju w łagiewkę pyłkową

A
  • magazynowanie i uruchamianie rezerw pokarmowych
  • synteza białek i RNA
  • synteza prekursorów ścian komórkowych niezbędnych do wzrostu przyszłej łągiewki pyłkowej
67
Q

komórka generatywna

A

wytworzenie gamet męskich, podczas dojrzewania przygotowywanie jądra mateirału genetycznego do podziału na dwa jądra plemnikowe, reorganizacja mitochondriów i plastydów, zmiana kształtu ułatwiająca jej transport w łagiewkę pyłkową

68
Q

dwukomórkowe ziarna pyłku

A

stadium pośrednie - po degradacji ściany kalozowej
- komórka wegetatywna - cytoplazma bogata w rER, polisomy, aktywne diktiosomy
- komórka generatywna - nieiwelka ilość cytoplazmy, brak plastydów, mitochondria o prostej budowie
stadium późnne

69
Q

MGU

A

męska jednostka rozrodcza, morfologiczny związek pomiędzy komórkami plemnikowymi i jądrem komórki wegetatywnej

70
Q

cechy komórek plemnikowych

A

większość u nasiennych komórki izomorficzne, rzadko dymorfizm. Zróżnicowanie dotyczy: wielkości jąder i ich zawartości (heterspermia jądrowa) oraz wyposażenia w organelle komórkowe (heterospermia cytoplazmatyczna)

71
Q

program pękania pylnika

A
  • Degradacja warstwy pośredniej i tapetum
  • Ekspansja endotecjum
  • Nierównomierne pogrubienie ścian komórek endotecjum
    Kwas jasmonowy
  • Znacząca rola w procesie pękania pylników
72
Q

geny męskosterylności

A

przebieg mikrosporogenezy i rozwój gametofitu męskiego, wytwarzają zdolne do zpałodnienia woreczki zalązkowe a nie pyłek

73
Q

ekspresja genów męskosterylności powoduje:

A

brak rozowju pylnika, brak różnicowania się tkanki sporogennej, zaburzenia mejozy, zaburzenia cytokinezy, zaburzenia syntezy i rozpadu ściany kalozowej, zaburzenia zgromadzenia substancji zapasowych

74
Q

męskosterylność warunkują czynniki:

A

jądrowe, cytoplazmatyczne i jądrowo-cytoplazmatyczne

75
Q

męskosterylność jądrowa

A

homozygoty -> rośliny męskosterylne, funkcjonują tylko gamety żeńskie
heterozygoty -> rożliny w pełni płodne

76
Q

CMS

A

geny męskosterylności cytoplazmatycznej, warunkowana genami zlokalizowaymi w pozachromosomowym materiale genetycznym, najczęściej geny mitochondrialne

77
Q

cytologiczne symptomy CMS

A

przedwczesna lub opóźniona dezintegracja tapetum, nadmierna wakuolizacja komórek tapetum, nieprawidłowości struktur mitochodriów i ER

78
Q

recepcyjne znamię słupka

A

zdolne do przyjęcia, rozpoznania i kontrolowanej hydratacji pyłku. Wykształcenie specyficznej powierzchni znamienia, zmiany biochemiczne

79
Q

klasyfikacja znamion

A

suche - na zewnątrz komórek epidermy jest pelikula, u roślin o 3-komorowych ziarach pyłku
mokre komórki epidermy pokryte eksudatem - u roślin o 2-komorowym pyłku

80
Q

skład pelikuli

A

aktywne enzymy, Ca2+, glikoproteiny, ochrona powierchni znamienia, kontrola adhezji ziaren pyłku, rozpoznawanie pyłku

81
Q

skład eksudatu

A

aktywne enzymy, glikoproteiny, lipidy, monosacharydy. Ochona powierzchni znamienia, kontrola adhezji i hydratacji zairen pyłku, rozpoznawanie pyłku, odżywianie kiełkujących łagiewek

82
Q

drogi wydzielanaie eksudatu

A
  • granulokrynowa - na drodze egzocytozy treść pęcherzyków uwalnia na zewnątrz plazmolemmy
  • holokrynowa - eksudat trasportowany i magazynowany w wauolach
  • bezpośredniego przenikania lipidó
83
Q

szyjka słupka

A
  1. Ukierunkowany wzrost łagiewek pyłkowych
  2. Źródło pokarmu dla rosnących łagiewek
  3. Miejsce przekazywania sygnałów do zalążni
  4. U wielu roślin rozpoznanie i hamowanie wzrostu niezgodnych
    łagiewek
84
Q

szyjki otwarte

A

obecny kanał centralny suchy lub wypełniony śluzowatą wydzieliną

85
Q

szyjki zamknięte

A

wyepłnione tkanką transmisyjną

86
Q

zalążnia

A
  1. Miejsce powstawania zalążków
  2. Miejsce wzrostu łagiewek pyłkowych i rozwoju nasion
  3. Zalążnia przekształca się w owoc
87
Q

placenta

A
  1. Miejsce tworzenia zalążków
  2. Miejsce ukierunkowanego wzrostu łagiewek pyłkowych
88
Q

epistaza

A

na biegunie mikropylnym, transport związków odżywczych po zapłdnieniu zamyka mikropyle

89
Q

hipostaza

A

na biegunie chalazalnym, miejsce syntezy i aktywności wielu enzymów, ściany komórek często zlignifikowae, regulują apoplastowy transport wody

90
Q

operkulum i ubturator

A

ukierunkowują wzrost łagiewek pyłkowych, komórki mogą mieć charakter wydzielniczy, produkty sekrecji uczestniczą w regulacji wzrostu łągiewek

91
Q

tapetum intergumenalne - endotelium

A

Udział w odżywianiu woreczka zalążkowego, zarodka
Może przekształcać się w barwną warstwę w dojrzałych nasionach

92
Q

ośrodek zalążka

A

odpowiednik megasporangium, u większości gatunków jedna komórka archesporialna, archeospor wielokomórkowy

93
Q

Kluczowe czynniki określające tożsamość komórek zalążka

A

Receptoropodobne kinazy białkowe - LRR-RLKs
- Bogate w leucyne
Glikoproteiny
Czynniki transkrypcyjne
Hormony i małeRNA

94
Q

epigenetyczne czynniki tożsamości komórek zalążka

A

sRNAs
kontrola różnicowania komórek generatywnych w zalążku odbywa się na drodze sygnalizacji międzykomórej, różnicowanie komórki generatywnej w zalążku zależy od mobilnego sygnału przekazywania poprzez siRNA powodującego wyciszenie

95
Q

Selekcja megaspory funkcjonalnej

A

izolacja degenreujących megaspor ścianą kalozową

96
Q

czynniki kontroli selekcji megaspory funkcjonalnej FM

A
  1. Poziom Ca++ - FM niezmiennie wysoki - degenerujące megaspory - wahania poziomu Ca, spadek poprzedza PCD
  2. Regulacja hormonalna - aktywność cytokinin w chalazalnym
    rejonie zalążka
    AGP18 - marker FM, brak w KKM
97
Q

typ megasporogenezy wyznacza typ rozwojowy gametofitu
żeńskiego

A
  1. Monosporowy - rozwija się z 1-jądrowej megaspory
  2. Bisporowy - rozwija się z 2-jądrowej megaspory
  3. Tetrasporowy - rozwija się z 4-jądrowej cenomegaspory
98
Q

Kryteria wyróżniania podtypów

A

Położenie megaspory funkcjonalnej w układzie tetracycline
megaspor
Liczba mitoz, którym podlega FM
Liczba i rozmieszczenie jąder w dojrzałym woreczku zalążkowym
Stopień ploidalności jąder w dojrzałym woreczku zalążkowym

99
Q

Budowa organizowanego gametofitu żeńskiego

A

Aparat jajowy - komórka jajowa i dwie synergidy, komórki
gruszkowatego kształtu wyraźnie spolaryzowane
Komórka centralna - ponad 75% objętości woreczka w części
mikropylarnej jądra biegunowe, silna wakuolizacja części
centralnej
Antypody - najbardziej zmienny element woreczka zalążkowego

100
Q

Morfogenetyczna aktywność auksyn

A

organizacja komóek w gametoficie żeńskim

101
Q

Gradient auksyn a tożsamości komórek w woreczku zalążkowym

A

Najwyższy -> synergidy
Wysoki ->komórka jajowa
Średni ->komórka centralna
Niski ->antypody

102
Q

Czynniki molekularne kontrolujące tożsamość komórek żeńskiej
jednostki rozrodczej

A

MYB98 - synergidy
* RKD - komórka jajowa
* AGL80, AGL61 - komórka centralna
* GCD1 - dojrzewanie gamet żeńskich
* SYCO - w komórce centralnej
* GCD1 - w komórce jajowej

103
Q

Komórka jajowa

A
  • komórka spolaryzowana
  • w chalazalnej części jądro z rozproszoną chromatyną i dużym
    jąderkiem
  • w części chalazalnej brak ciągłej ściany komórkowej
104
Q

Ściana komórkowa

A
  • obecna w części mikropylarnej
  • brak w części chalazalnej
105
Q

Synergidy

A
  • Komórki spolaryzowane
  • Region mikropylarny z gęstą cytoplazmą
    Aktywne diktiosomy, rozbudowane cysterny ER i wysoka
    aktywność metaboliczna związana z funkcja wydzielniczą i
    transferazową
  • Synergidy wyróżnia wysoki poziom jonów Ca
106
Q

aparat włókienkowy

A

znajduje się na biegunie mikropylarnym, to jest to zgrubienie, FA, charakterystyczny dla synergid.

107
Q

funkcje synergid

A
  • wydzielanie chemoatraktantów
  • aktywnie uczestniczą we wnikaniu łagiewki pyłkowej do woreczka
    zalążkowego
  • podwyższony poziom jonów wapnia → powoduje pękanie
    łagiewki pyłkowej przez co możliwe jest uwolnienie komórek
    plemnikowych
  • Produkują bialka mające zdolność przyciągania łagiewek
108
Q

Komórka centralna

A
  • gęsta cytoplazma w rejonie mikropylarnym
  • silna wakuolizacja części centralnej
  • struktura organelli wskazuje na wysoką aktywność metaboliczną
    komórki
109
Q

Antypody

A

najbardziej zmienny element woreczka zalążkowego pod
względem rozwoju, liczby, czasu trwania, struktury, cytologii

110
Q

Endoreduplikacja

A

najczęstsza droga poliploidyzacji, oprócz tego mamy jeszcze acytokinetyczne mitozy, formowanie jąder restytucyjnych, fuzje wrzecion kariokinetycznych

111
Q

szkielet tubulinowy

A

konfiguruje mikrotubule zależne od funkcji komóki, transport, generatywnym, troficzny

112
Q

faza progamiczna

A

zapyalnie i adhezja pyłku, hydratacja i kiełkowanie ziaren pyłku na znamieniu, wzrost łagiewek pyłkowych

113
Q

Mechanizmy zabezpieczające przed zapyleniem międzygatunkowym
oraz samozapyleniem

A

Ø Rozdzielnopłciowe kwiaty (dwupienne i jednopienne)
Ø Dichogamia (nierównoczesne dojrzewanie pręcików i słupka)
- Przedprątność
- Przedsłupność
- Niezgodność (cykl zjawisk związanych z rozpoznaniem i
odrzuceniem gatunkowo lub osobnicze niezgodnych ziaren pyłku)

114
Q

samozapylenie

A
  • autogamia, zapylanie pyłkiem pochodzącym z tego
    samego osobnika lub tego samego kwiatu
    ogranicza możliwość powstania u potomstwa nowych kombinacji
    genów
115
Q

zapylenie krzyżowe

A

allogamia, zapylenie pyłkiem z innej roślinyo

116
Q

obcopylność

A

ksenogamia, występowanie przystosowań ułatwiających zapylenie krzyżowe a utrudniające lub uniemożliwiające samozapylenie

117
Q

niezgodność

A
  1. międzygatunkowa - zabezpieczająca przez wprowadzaniem obcych
    genów do puli genowej danego kwiatu
  2. wewnątrzgatunkowa - samoniezgodność, zapewnia stałą wymianę
    alleli pomiędzy osobnikami tego samego gatunku
    - heteromorficzna - kwiaty różnią się morfologicznie miedzy sobą
    - homomorficzna - nie różnią się morfologicznie kwiaty w obrębie
    gatunku
    ○ gametofitowa - ujawnia ekspresje w mikrosporze
    ○ sporofitowa - ujawnia ekspresje w mikrosporocycie
118
Q

heterostylia

A

różnosłupkowość, przykład samoniezgodności heteromorficznej
- dwualleliczny gen - różne osobniki tego samego gatunku
wykształcają się 2 lub 3 typy morfologiczne kwiatów różniąc się
długością pręcików i szyjki słupka
○ distylia
○ tristylia

119
Q

Samoniezgodność homomorficzna

A

u gatunków wytwarzających identyczne morfologicznie kwiaty
obupłciowe
- wieloalleliczny gen S - u jednego gatunku do kilkunastu do
kilkudziesięciu alleli S wśród różnych alleli kodominacja lub
dominacja jednych nad drugimi
- wymiana informacji między pyłkiem a słupkiem za pomocą
produktów genu S >w tkankach słupka i ziarnie pyłku produkty
tych samych alleli S > odrzucenie pyłku

120
Q

samoniezgodność sporofitowa

A

-fenotyp pyłku determinowany jest przez oba allele S zawarte w
genotypie rośliny wytwarzającej pyłek, o samoniezgodności
decyduje genotyp sporofitu zarówno rośliny macierzystej słupka
jak i pyłku
-fenotypowe ujawnienie się tej cechy może być konsekwencja
ekspresji obydwu alleli -kodominacja- lub allelu dominującego
-głównie u gatunków wytwarzających 3-komórkowe ziarna pyłku a
ma znamiona suche
a. zgodne
- silna adhezja pyłku, pełne uwodnienie, kiełkowanie pyłku
- penetracja kutykuli znamienia, wzrost łągiewki pyłkowej
b.niezgodne
- słaba adhezja, słabe uwodnienie, zaburzenia w kiełkowaniu
- synteza kalozy w wierzchołku wyrostka znamienia

121
Q

samoniezgodność gametofitowa

A
  • fenotyp pyłku jest wyrazem ekspresji allelu który w wyniku mejozy
    przekazywany jest do mikrospor i każda z mikrospor ma albo allel
    S1 lub S2 i czynnik determinujący niezgodność
  • powszechny typ u okrytozalążkowych głównie u gaunków
    wytwarzających 2- komórkowe ziarna pyłku, znamiona mokre
    a. zgodne
  • wzrost łągiewki pyłkowej
    b. niezgodne
  • synteza kalozy na wierzchołku łągiewki pyłkowej
  • pękanie jej wierzchołka
122
Q

Faza progamiczna

A

zapylenie i adhezja pyłku na znamieniu
Ø hydratacja i kiełkowanie ziaren pyłku
Ø wzrost łagiewek pyłkowych w szlaku transmisyjnym słupka
Ø wejście łagiewki pyłkowej do woreczka zalążkowego zalążkowego
Ø uwolnienie gamet męskich

123
Q

HYDRATACJA I KIEŁKOWANIE ZIAREN PYŁKU NA ZNAMIENIU

A

a. ziarno pyłku w stadium pylenia
- struktura odwodniona i nieaktywna fizjologicznie
b. ziarno pyłku na znamieniu
- po kilkunastu minutach - uwodnienie i pęcznienie
źródło wody - eksudat lub komórki palczastych wyrostków
znamienia

124
Q

uwodnione ziarno pyłku - struktura spolaryzowana (powstaje
gradient Ca)

A
  • endogenne Ca - uwalniane z błon cytoplazmatycznych
  • egzogenne Ca - pobierane ze środowiska
125
Q
A

1.W aperturze uwypuklenie intyny ujawniające powstanie
wierzchołka łagiewki
2. Widoczny ruch cytoplazmy - przemieszcza się do łagiewki i w
ziarnie powstają liczne wakuole
3. Do łagiewki przemieszcza się jadro komórki wegetatywnej oraz
komórka generatywna lub komórki plemnikowe; wakuolizacja w
ziarnie pyłku i starszych partiach łagiewek
- dwuwarstwowa ściana łagiewki
○ zew. pektynowo-celulozowa
○ wewn. kalozowych
4. Mitoza w komórce generatywnej i powstają 2 komórki
plemnikowe

126
Q

Brak podwójnego zapłodnienia

A

U nagozalążkowych wystepuje proces podobny do podwójnego
zapłodnienia - komórka kanałowo-brzuszna rodni i komórka jajowa -
rozwijają się dwa bliźniacze zarodki
- procesy te powstały niezależnie w obu grupach