რაღაც კითხვები.docx Flashcards
რა ეტაპებისგან შედგება სამეცნიერო კვლევის მეთოდი?
ჰიპოთეზა, წინასწარი კვლევა, ვარაუდის შემოწმება ექსპერიმენტით, დასკვნა, თეორია, „ფაქტი”
რა ახასიათებთ ცოცხალ ორგანიზმებს?
ჰომეოსტაზი, სტრუქტურული ორგანიზაცია, მეტაბოლიზმი, ზრდა, ადაპტაცია, სტიმულზე პასუხი, გამრავლება
რატომ გაანათა ბაჭიამ?
ბაჭიის ემბრიონში შეიყვანეს იმ მედუზის დნმ, რომელიც ანათებდა.
რისთვის გამოიყენებენ ფლუორესცენტულ ცილას მეცნიერები?
ფლუორესცენტული ცილა გვადგება თვალსაჩინოებისთვის, რათა ვიგოთ, რომ ექსპერიმენტი წარმატებით დასრულდა.
რაში ეხმარება ბუზს, მიემსგავსოს ფუტკარს?
ბუზი ამგვარად ახერხებს, რომ გადარჩეს.
გაიხსენეთ ექსპერიმენტი, რომელსაც ვატარებდით ბაყაყზე.
ბაყაყს შევუყვანდით ფუტკარს, შემდეგ ბუზს, რომელიც ფუტკარს ჰგავდა, შემდეგ ჩვეულებრივ შავ ბუზს და ბოლოს სხვა მეორე ბაყაყს.
ინსტრუმენტი, რომელიც ასორტირებს უჯრედებს არის?
სორტერი
რის მიხედვით ასორტირებს უჯრედებს სორტერი?
მოცულობის
რა დადგინდა სორტერის მეშვეობით?
ერითროციტების ბიმოდული გადანაწილების არტეფაქტული ბუნება.
რა ხდება ბირთვული სინთეზის დროს?
ბირთვული სინთეზის დროს წარმოიქმნება ორგანული ნივთიერებები, რომლებიც ცოცხალი ორგანიზმების საარსებოდ აუცილებელია.
რა არის ვარსკვლავის დაშლის მიზეზი?
ვარსკვლავი იშლება მაშინ, როდესაც საწვავი ელევა ან 100 მილიონ გრადუსს აღწევს.
როგორ მიხვდნენ მეცნიერები იმას, რომ ვარსკვლავის აფეთქების შემდეგ წარმოქმნილი ნისლეული აგრეგატირდება?
ორი მეცნიერი იყო კოსმოსში გასული და იქ პაკეტში ჩაყარეს მარილი, დაასხეს ცოტა წყალი.
საიდან ვიცით, რომ დედამიწა გაცივდა?
4-4,3 მლრდ წლის წინ წარმოიქმნა ცირკონები, რომლებიც მხოლოდ წყლის არსებობის შემთხვევაში ყალიბდება.
რა მიიღება მეორადი ბირთვული რეაქციის შედეგად?
ნახშირბადი, ჟანგბადი, აზოტი, გოგირდი და სხვა ორგანული ელემენტები
რა მოხდა მაშინ, როდესაც პლანეტა თეა დაეჯახა დედამიწას?
დედამიწას გაუჩნდა ახალი თანამგზავრი, მთვარე.
რა არის ცირკონი და რას გავიგეთ მისი აღმოჩენით?
ცირკონი არის წარმონაქმნი, რომელიც მხოლოდ წყლის არსებობის შემთხვევაში ჩნდება.
საიდან დედამიწაზე გაჩნდა წყალი?
დედამიწის ქანები წყალს შეიცავდა.
არსებობდა თუ არა პირველ ნისლეულში წყალი დედამიწაზე?
კი, დედამიწაზე წყალი ყოველთვის იყო, უბრალოდ მანტიის ქვეშ.
რა ეწოდება სიცოცხლის პირველ ფორმებს?
სიცოცხლის პირველი ფორმები არიან ციანობაქტერიები
სად და როგორ გაჩნდა დედამიწაზე სიცოცხლის პირველი ფორმები?
სიცოცხლის პირველი ფორმები, ციანობაქტერიები, წარმოიქმნა გუბურებში (გეიზერებში).
რას ვუწოდებთ პირველი ცოცხალი ფორმების გაერთიანებას?
ციანობაქტერიების გაერთიანებას ვუწოდებთ სტრომატოლიტებს.
ჩნდება თუ არა სიცოცხლე სპონტანურად?
სიცოცხლე სპონტანურად არ ჩნდება.
შესაძლებელია თუ არა არაორგანული ნაერთებიდან ორგანული ნაერთის მიღება?
როგორც მეცნიერებმა დაამტკიცეს, შესაძლებელია.
რა სახის მოლეკულებია საჭირო სიცოცხლის წარმოსაქმნელად?
პოლიმერები, ცხიმები.
რა სახის ენერგიებია საჭირო სიცოცხლის წარმოსაქმნელად?
მზის ენერგია, ელვა, გეოთერმული სითბო.
რა დაამტკიცა ფრანჩესკო რედიმ საკუთარი ექსპერიმენტით?
სიცოცხლე სპონტანურად არ ჩნდება.
დნმ - რნმ - ცილა. რომელი იყო პირველი.
მეცნიერები მივიდნენ დასკვნამდე, რომ სამივეს წარმოქნა/ევოლუცია მიმდინარეობდა ერთდროულად.
სად მიმდინარეობს ცილის სინთეზი?
რიბოსომზე
ხსნარისგან პროტოუჯრედის მისაღებად რა არის საჭირო?
საჭიროა სიცოცხლის წარმოსაქმნელად აუცილებელი ნივთიერებები: ცხიმები და პოლიმერები.
რა არის ამფიფილური, ესე იგი ლიპიდ-მაგვარი ნაერთები?
ისინი წარმოადგენენ ერთგვარ გარსს, რომლის შიგნითაც უჯრედის მაფუნქციონირებელი კომპონენტები არიან.
როგორ ვიღებთ არაორგანულიდან ორგანულს?
გარდა ნივთიერებებისა, ჩვენ გვჭირდება „სწორი რეცეპტი”.
რას გულისხმობს ჰიდრატაციის და დეჰიდრატაციის ციკლები?
ლიპიდური მატრიქსი არის ხსნარი, რომელიც შეიცავდა ნუკლეოტიდებს.
შეუძლია თუ არა რნმ-ს თვითრეპლიკაცია?
რნმ-ს თვითრეპლიკაცია შეუძლია.
რა არის გენი?
გენი არის მემკვიდრეობის ერთეული.
რა არის ალელი?
გენის ალტერნატიული სახესხვაობა.
რას გულისხმობს მენდელის დათიშვის კანონი?
მენდელის დათიშვის კანონს აქვს 4 კონცეფცია.
რა სახის ალელები არსებობს?
არსებობენ დომინანტური და რეცესიული ალელები.
რას გულისხმობს ჰომოზიგოტური წყვილი?
ჰომოზიგოტური წყვილი არის ის წყვილი, რომელთაგან ერთი სრულიად დომინანტურია.
ჰეტეროზიგოტული ალელების წყვილი?
ჰეტეროზიგოტული ალელების წყვილი შედგება ერთი დომინანტური და ერთი რეცესიული ალელისგან.
რას ნიშნავს ორგანიზმის ფენოტიპი?
ფენოტიპური არის გარეგნული ნიშან-თვისებების ერთობლიობა.
რა არის გენოტიპი?
გენოტიპი არის გენოტიპური ნიშან-თვისებების ერთობლიობა.
რა არის გენის ფენოტიპური ექსპრესია?
3:1თან დაყოფა.
რას ეწოდება მონოჰიბრიდული შეჯვარება?
მონოჰიბრიდულია ის შეჯვარება, რომელიც შედეგად ერთ ფენოტიპურ განსხვავებას გვაძლევს.
რას ეწოდება დიჰიბრიდული შეჯვარება?
დიჰიბრიდულია ის შეჯვარება, რომელიც შედეგად ორ ფენოტიპურ განსხვავებას გვაძლევს.
მენდელის მეორე კანონი და ფენოტიპური დათიშვა
ალელთა კონკრეტული წყვილი სხვა წყვილების დამოუკიდებლად ნაწილდება.
რას გულისხმობს არასრული დომინანტობა?
არასრული დომინანტობა გულისხმობს იმას, რომ დომინანტური ალელი საკუთარ თავს მთლიანად ვერ გამოავლენს.
რას გულისხმობს დომინანტობის სპექტრი?
დომინანტური ალელის ის გავლენა, რომლითაც რეცესიულ ალელს თრგუნავს.
რა ხდება „ეპისტაზის” დროს?
ეპისტაზის დროს გარეგნული მახასიათებელი საერთოდ არ გამოვლინდება.
ახსენით პლეოტროპია და პოლიგენური მემკვიდრეობა.
პლეოტროპია - ერთი გენი, რამდენიმე ნიშანი. პოლიგენური მემკვიდრეობა - ერთი ნიშანი, რამდენიმე გენი.
აქვს თუ არა გავლენა გარემოს ფენოტიპურ ნიშანზე?
ეპიგენეტიკა სწავლობს იმას, თუ რა ეფექტი შეიძლება ჰქონდეს გარემოს.
არსებობს თუ არა განსაზღვრულად რეცესიული და დომინანტური გენი?
არა, ეს დამოკიდებულია გარემოს ფაქტორებზე.
რა სწავლობს ეპიგენეტიკა?
ეპიგენეტიკა სწავლობს გარემოს ეფექტს ფენოტიპზე და გენოტიპზე.
რა არის ტრანსკრიპცია?
ტრანსკრიპცია არის დნმ-დან რნმ-ზე ინფორმაციის გადაწერა.
რა არის ტრანსლაცია?
ტრანსლაცია არის რნმ-დან ცილაზე ინფორმაციის გადაწერა.
რა განსხვავებაა ტრანსკრიპციას და ტრანსლაციას შორის?
ტრანსკრიპცია გულისხმობს დნმ-დან რნმ-ზე ინფორმაციის გადაწერას, ხოლო ტრანსლაცია რნმ-დან ცილის აწყობას.
რატომ ვერ აწყობს დნმ პირდაპირ ცილას?
დნმ ბირთვშია მოთავსებული და ვერ მოძრაობს, ამიტომ ის რნმ-ს გზავნის რიბოსომაზე.
დნმ-ის სტრუქტურა რა მონომერებისგან შედგება?
დნმ შედგება ადენინის, გუანინის, ციტოზინის და თიმინისგან.
რა სახის ბმა გვხვდება აზოტოვან ფუძეებს შორის?
აზოტოვან ფუძეებს შორის გვხვდება წყალბადური ბმები.
რატომ არის საჭირო ჰისტონები დნმ-თან ერთად?
ჰისტონები ეხმარებიან ნუკლეოტიდების შეკვრაში.
რა არის რნმ-ის შემადგენელი მონომერები?
რნმ-ის შემადგენელი მონომერები არიან ნუკლეოტიდები.
რა განსხვავებაა რნმ-ის და დნმ-ის აზოტოვან ფუძეებს შორის?
დნმ-ში გვხვდება აცთგ, ხოლო რნმ-ში - აცუგ.
რა არის რნმ-ის ტრანსკრიპციის პრინციპი?
რნმ-ის ტრანსკრიპციის პრინციპი გულისხმობს დნმ-ის ორი ჯაჭვის გაშორებას და რნმ პოლიმერაზას დაკავშირებას პრომოტორთან.
რა არის ეგზონი და ინტრონი?
ეგზონი არის ცილის მაკოდირებელი თანმიმდევრობა, ხოლო ინტრონი არის არამაკოდირებელი თანმიმდევრობა.
რა არის სტოპ კოდონები?
სტოპ კოდონები უჯრედს ეხმარება კოდირების შეწყვეტაში.
რა ფუნქცია აქვს ტოპოიზომერაზას?
ტოპოიზომერაზა ხსნის დნმს.
რა არის ეპიგენეტიკა?
ეპიგენეტიკა სწავლობს მემკვიდრეობით ცვლილებებს, რომლებიც გენების ექსპრესიას აკონტროლებენ.
რა სახის ეპიგენეტიკური მოდიფიკაცია არსებობს?
ეპიგენეტიკური მოდიფიკაცია შეიძლება იყოს გარემოს გავლენა გენების ჩართვაზე და გამორთვაზე.
რა არის გენეტიკურად მოდიფიცირებული ორგანიზმი?
გენეტიკურად მოდიფიცირებული ორგანიზმი არის ორგანიზმი, რომლის დნმ ხელოვნურად იცვლება.
რა არის რეკომბინანტული დნმ?
რეკომბინანტული დნმ არის სხვადასხვა ორგანიზმის გენეტიკური მასალების შეერთების შედეგად მიღებული დნმ.
რა განაპირობებს გენის გადატანის შესაძლებლობას?
გენის გადატანის შესაძლებლობას განაპირობებს უნივერსალური კოდი.
რა ინსტრუმენტებია საჭირო რეკომბინაციისთვის?
ენდონუკლეაზები და ლიგაზა.
რა არის კლონირება „სინჯარაში“?
კლონირება „სინჯარაში“ არის პისიარი.
რა არის დნმ-ანაბეჭდი?
დნმ-ანაბეჭდი არის ინდივიდუალური დნმ თანმიმდევრობა, რომელიც მამობის დადგენაში გვეხმარება.
რა სახის მუხტი აქვს დნმ-ს?
დნმ-ს აქვს უარყოფითი მუხტი.
რა არის ტელომერა?
ტელომერა არის რეგიონი ნუკლეოტიდების ბოლოს, რომელიც იცავს ქრომოსომების ბოლოებს.
რა არის უჯრედული ციკლი?
უჯრედული ციკლი არის ციკლი, რომელსაც უჯრედი გადის სიცოცხლის განმავლობაში.
რა არის G1 checkpoint?
G1 checkpoint-ზე უჯრედი უნდა გადაწყვიტოს, გამრალვდეს თუ დარჩეს მოსვენებულ მდგომარეობაში.
რა არის G2 checkpoint?
G2 checkpoint-ზე მოწმდება დნმ-ის რეპლიკაციის სისწორე.
რა არის M checkpoint?
M checkpoint-ზე მოწმდება ქრომოსომების სწორი მიერთება.
რა არის მეიოზი?
მეიოზი არის პროცესი, რომელიც ხდება შვილეული უჯრედების ჩამოყალიბებისას.
რა არის ქრომოსომული აბერაცია?
ქრომოსომული აბერაცია არის გენეტიკური კოდის ცვლილება.
რა არის ტელომერაზა?
ტელომერაზა არის ფერმენტი, რომელიც ახანგრძლივებს ტელომერას.
რისთვის გამოიყენება უჯრედული სიგნალები?
უჯრედული სიგნალები გამოიყენება უჯრედების კომუნიკაციისთვის.
რა არის ჰორმონები?
ჰორმონები არის ენდოკრინული სისტემის სასიგნალო მოლეკულები.
რა არის ნეიროტრანსმიტერები?
ნეიროტრანსმიტერები არის ნერვული სისტემის სასიგნალო მოლეკულები.
რა არის ციტოკინები?
ციტოკინები არის იმუნური სისტემის სასიგნალო მოლეკულები.
რა არის ზრდის ფაქტორები?
ზრდის ფაქტორები არის სიგნალები უჯრედის ციკლში შესასვლელად.
როგორ ვრცელდება ნერვული იმპულსები ნერვულ სისტემაში?
გაივლის სინაფსს, აღწევს მეორე ნეირონამდე, იწვევს მის სტიმულაციას და ამით უზრუნველყოფს ნერვული იმპულსების გავრცელებას.
რა არის ციტოკინები?
ცილები, იმუნური სისტემის სასიგნალო მოლეკულები.
რა არის ზრდის ფაქტორები?
სიგნალები უჯრედის ციკლში შესასვლელად.
რომელი სიგნალების სახეები არსებობს?
პირდაპირი, პარაკრინული, აუტოკრინული და ენდოკრინული სიგნალები.
რა არის პირდაპირი სიგნალები?
მხოლოდ ერთმანეთთან გვერდი-გვერდ მდებარე, უშუალო კონტაქტის მქონე უჯრედების კომუნიკაცია.
რა არის პარაკრინული სიგნალები?
სიგნალის გადაცემა ერთმანეთისაგან გარკვეულ მანძილზე დაშორებულ უჯრედებს შორის.
რა არის აუტოკრინული სიგნალები?
უჯრედი თავისივე თავს უგზავნის სიგნალს.
რა არის ენდოკრინული სიგნალი?
სასიგნალო მოლეკულა ერთი უჯრედიდან მეორემდე სისხლის მიმოქცევის სისტემით ტრანსპორტირდება.
რომლებია სისხლის უჯრედები?
ერითროციტები, ლეიკოციტები, თრომბოციტები.
რა ფუნქცია აქვთ კაპილარებს?
უჯრედს ამარაგებენ საკვებითა და ჟანგბადით.
რა არის ანთება?
ორგანიზმის დამცველობითი რეაქცია სხვადასხვა პათოგენური გამღიზიანებლებისადმი.
ჭრილობის ფაზები?
სისხლდენა, ანთება, პროლიფერაცია, ეპითელზაცია.
რა არის სისხლდენა?
ჭრილობიდან გადმოდის სისხლი.
რა არის ანთება ჭრილობის დროს?
შემდგომი ფაზა, ანუ პასუხი პათოგენურ გაღიზიანებაზე.
რა არის პროლიფერაცია?
სისხლდენის ადგილი უფრო მკვრივდება და პატარავდება.
რა არის ეპითელზაცია?
საბოლოო ეტაპი, როცა ჭრილობის ადგილას რჩება სიწითლე.
ჭრილობის შეხორცების ფაქტორები?
უჯრედების გამრავლება, ზრდის ფაქტორები, თრომბოციტები, ცილა ფიბრინის დამაგრება, კოლაგენის დამაგრება, ანთება.
რა არის აპოპტოზი?
მას შემდეგ, რაც უჯრედი ამოწურავს თავის ფუნქციას და ორგანიზმს ის აღარ სჭირდება, იწყება მისი პროგრამირებული კვდომა.
როგორია უჯრედის პროგრამული კვდომა?
გენომით კონტროლირებადი.
აპოპტოზის პროცესი?
უჯრედი იკუმშება, ბირთვი და ქრომატინი ფრაგმენტირდება, მიიღებიან ე.წ. აპოპტოზური სხეულაკები.
რა არის ნეკროზი?
უჯრედის არააპოპტოზური სიკვდილი.
მომატებული უჯრედული კვდომისგან გამოწვეული დაავადებები?
ალცჰაიმერი, ჰანტინგტონის დაავადება, პარკინსონის დაავადება, შეძენილი იმუნოდეფიციტის სინდრომი.
რას იწვევს შემცირებული უჯრედული კვდომა?
სიმსივნე, ათეროსკლეროზი, ოსტეოპოროზი, რევმატული ართრიტი.
რა არის სიმსივნე?
უჯრედების უკონტროლო გაყოფა.
სიმსივნის გამომწვევი მიზეზები?
გენეტიკური ცვლილებები, შეძენილი ცვლილებები, მემკვიდრეობითობა.
რა არის სიმსივნის ხელშემწყობი ფაქტორები?
უჯრედის ციკლის რეგულაციის დარღვევა, აპოპტოზის დათრგუნვა, ტელომერაზას აქტივობა.
რომელი გენებია სიმსივნის ფორმირებაში ჩართული?
პროტო ონკოგენი, სიმსივნის სუპრესორი გენი.
რა არის პროტო ონკოგენი?
ნორმალური გენები და არეგულირებს უჯრედების ზრდას.
რა ხდება თუ პროტო ონკოგენმა განიცადა მუტაცია?
ონკოგენი - ვეღარ არეგულირებს უჯრედების ნორმალურ ზრდას.
რა არის სიმსივნის სუპრესორი გენი?
ნორმალური გენი, რომელიც აჩერებს უჯრედების დაყოფას.
როგორია კეთილთვისებიანი სიმსივნე?
არ იჭრება სხვა ქსოვილში.
როგორია ავთვისებიანი სიმსივნე?
იჭრება სხვა ქსოვილში.
რას ნიშნავს მეტასტაზირება?
სიმსივნური უჯრედების გავრცელების პროცესი ორგანიზმში.
რა არის ანგიოგენეზი?
ახალი სისხლძარღვების წარმოქმნის პროცესი.
რომელი ავთვისებიანი სიმსივნის მკურნალობის მეთოდები არსებობს?
ქირურგიული ჩრევა, სხივური თერაპია, ქიმიოთერაპია, იმუნოთერაპია, ტელომერაზას ინჰიბირება, პრეპარტი ჰერცეპტინი.