Divan Edebiyatı Flashcards
1
Q
En yaygın nazım biçimi
5-15 arası beyit
aa-ba-ca
Asıl konusu aşk ve sevgili ayrıca şarap ve tabiat
A
Gazel
2
Q
Gazelde ilk beyit Son beyit İlk beyitten sonra ve son beyitten önce Mahlasın bulunduğu beyit En güzel beyit
A
İlk-Matla İlkten sonra-Hüsnü matla Son-Makta Sondan önce-Hüsnü makta Mahlas-Mahlas beyit En güzeli-Şah beyt ya da beytü'l gazel
3
Q
Gazeldeki beyitler arasında konu bütünlüğü varsa….
Aynı güzellikte söylenenlere….
A
Yek-ahenk gazel
Yek-avaz gazel
4
Q
Aşkın verdiği mutluluk ve sıkıntı gazel
Temsilcisi Fuzuli
A
Aşıkane Gazel
5
Q
İçki,dünyada yaşamaktan zevk alan gazel
Baki
A
Rindane Gazel
6
Q
Kadın ve aşk,zarif ve çapkın bir anlatım gazel
Nedim
A
Şuhane Gazel
Nedimane
7
Q
Didaktik konuları işleyen,özdeyiş gazel
Nabi
A
Hakimane-hikemi
Nabiyane
8
Q
Mutasavvıf gazel
A
Sofiyane
9
Q
Dize ortalarında iç uyak bulunan ve genellikle aruzun iki eşit parçaya bölünebilen kalıplarıyla yazılan gazellerdir
A
Musammat gazel
10
Q
Din ve devlet büyüklerini övmek
Belli bir amaç için yani
33-99 arası beyit
aa-ba-ca
A
Kaside
11
Q
Kasidenin ilk beyti
Son beyti
En güzel beyit
Mahlasın geçtiği beyit
A
Matla
Makta
Şah beyit-Beytü’l kasid
Taç beyit
12
Q
Kasidenin giriş bölümüdür
Konudan alakasızdır
Aşkla ilgili konu
Bahar ile ilgili konu
A
Aşk ise nesib
Bahar ise teşbib
13
Q
Kasidenin asıl konuya geçeceğini haber verir
A
Giriz-Girizgah
14
Q
Kasidenin yazılış amacı olan bölümdür
Övmeye başlanır
A
Methiye
15
Q
Üsluba canlılık için kasidede gazel söylenen bölümdür
Şart değil
A
Tegazzül
16
Q
Şairin kendisini övdüğü kaside bölümdür
A
Fahriye
17
Q
Kasidenin son bölümüdür ve yazılan kişiye dua edilir
A
Dua
18
Q
Beyitten oluşan divan edb nazım biçimleri
A
Gazel
Kaside
Kıt’a
Müstezat
19
Q
2-12 beyit arası
Gazele benzer ancak matla yok
ab-cb-db
A
Kıt’a
20
Q
Gazelden türedi
Bir uzun bir kısa beyitler
Eklenen dizelere…
A
Müstezat
Ziyade
21
Q
Dörtlüklerden oluşan divan edb nazım biçimleri
A
Rubai
Tuyuğ
Şarkı
Murabba
22
Q
Tek dörtlük
aaxa
Her beyti birbiriyle kafiyeli ise….
Ömer Hayyam-Azmizade Haleti-Yahya Kemal
A
Rubai
rubai-i musarra ya da terane
23
Q
Türklerin kazandırdığıdır Mani karşılığı Tek dörtlük aaxa Cinaslı uyak Sadece Türk edb Ali Şir Nevai
A
Tuyuğ
24
Q
En çok tuyuğ yazan
A
Kadı Burhanettin
25
```
Türkler kazandırdı
Türkü karşılığı
Bestelenmek için yazıldı
3-5 arası bent
aAaA-bbbA-cccA
Nedim
```
Şarkı
26
Şarkılarda her bendin 3.dizesine ne denir
| Tekrarlanan dizeye ne denir
Miyan-miyanhane
| Nakarat
27
En çok şarkı yazan
Enderunlu Vasıf
28
3-7 bent
| Taşlıcalı Yahya-Fuzul,-Namık Kemal
Murabba
29
```
Bentlerden oluşur
Hane-Terkibhane
Bent sayısı 5-15
Birbirleri bağlayan bentlere .... denir
Bağdatlı Ruhi-Ziya Paşa
```
Terkibibent
Vasıta beyti
Her bendin sonunda değişir vasıta
30
Baki-Kanuni Mersiyesi ne örneğidir?
Terkibibent
31
```
Hane- 5-10 beyit
Bent sayısı 5-15 arası
Birbirlerini bağlayan bentlere ... denir
Soyut konular
Ziya Paşa-Şeyh Galip
```
Terciibent
Vasıta
Her bendin sonunda aynı
32
En fazla terciibent yazan kimdir
Enderunlu Fazıl
33
Allah'ın birliğini ve yüceliğini anlatan şiirdir
Tevhit
34
Allah'a yakarış ve yalvarış anlatır
Münacaat
| Nesir biçiminde-Tazarruname
35
Hz.Muhammed'i övmek
Naat
36
Fuzuli-Su Kasidesi
Şeyh Galip-Efendim
ne örnekleridir?
Naat
37
Bir kimseyi övmek
| Nef'i
Methiye
38
Yergi-eleştiri-aksama
Hicviye
39
```
Nef'i-Siham-ı Kaza
Şeyhi-Harname
Bağdatlı Ruhi-Terkibibent
Kani-Hirrename
Fuzuli-Şikayetname
```
Hicviye
40
Bir kimsenin ölümü
Mersiye
41
Taşlıcalı Yahya-Şehzade Mustafa Mersiyesi
Baki-Kanuni Mersiyesi
Fuzuli-Hadikatü's Süeda
Mersiye
42
Hz.Muhammed'in doğumu-hayatı-mucizeleri
| Mesnevi şeklinde yazılır
Mevlit
43
Süleyman Çelebi-Vesiletü'n-Necat
| Hamdullah Hamdi-Ahmediyye
Mevlit
44
Şehrin güzellikleri
Şehrengiz
45
Manzum bilmece
Lugat
46
Bir ad sorulacak manzum bilmece
Muamma
47
Baharla ilgili
Bahriyye
48
Din uğruna yapılan savaşlar
Gazavatname
49
Öğüt-atasözü-aşk ve hadis
| Manzum ve nesir
Pendname-Nasihatname
50
Yusuf Has Hacip-Kutadgu Bilig
Yunus Emre-Risaletü'n Nushiyye
Güvahi-Pendname
Nabi-Hayriyye
Pendname-Nasihatname
51
Hz.Muhammed'in hayatı
Siyer
52
Ahilik
Fütüvvetname
53
Şehzadelerin sünnet düğünleri sultanların doğumu
Surname
54
Edirneli Nazmi
Tatavlalı Mahremi
Aydınlı Visali
Türkibasit
55
```
Akım
Türkçe sözcükler
Deyim atasözleri ve sade dil
Mahallileşme akımının öncüsü
Fuad Köprülü isimlendirdi
```
Türkibasit
56
Nabi
Seyyit Vehbi
Koca Ragıp Paşa
Hikemi
57
Akım
Didaktik üslup
Özdeyiş ve atasözü niteliğinde sözler
Hikemi
58
```
Neşati
Nabi
Nefi
Naili Kadim
Şeyh Galip
```
Sebki Hindi
59
İran'da doğdu,Hindistan'da gelişti
Hint usulü ve tarzı
Gazelde en çok
Mübalağa ve tezat-sözden çok anlam-hayaller-ızdırap-tasavvuf-bilmece-az söz çok şey-güçlü dil kapalı anlam musiki ve uzun tamlamalar
Sebki Hindi
60
Nedim
Baki
Şeyhülislam Yahya
Enderunlu Vasıf
Mahallileşme
61
```
Hece veznini kullanma,halk şiirine ait nazım biçimleri
Sade dil
Yerli konular
Divan şiirinde soyuttan somuta geçilmiş
Nedim hece ölçüsü ile yazmış
```
Mahallileşme
62
13.yy
Din dışı divan edb.nın ilk kurucusu ve temsilcisi
Din tasavvuf yerine aşk şarap ve tabiat
Selçuklu Şehnamesi(Selçukname)-mesnevi ve günümüze ulaşmadı-
Hoca Dehhani
63
```
13.yy
Mutasavvıf şairlerin en ünlüsü
Tasavvuf işlemiş
Bütün eserlerini Farsça yazdı bazen Türkçe dize ve sözcüklere yer verdi
Hamdım,piştim,yandım
```
Mevlana
64
Mevlana ölümü neye benzetmiştir?
Şeb-i arus
| Düğün gecesi
65
```
Divan-ı Kebir
Fihi Ma Fih-Soru cevap
Mecalisi Seba-7 meclis-7 vaaz
Mektubat
Mesnevi
```
Mevlana
66
```
13.yy
Mevlana'nın oğlu
İlk mevlevi dergahı
Farsça ve Türkçe şiirler-Eski And.Türkçesinin ilk örnekleri
Tasavvuf
```
Sultan Veled
67
İbtida-name
Rebab-name
İntiha-name
Sultan Veled
68
14.yy
Mutasavvıf
Yusuf u Zeliha-Türk edb.nda aşk konulu ilk mesnevi-Eski And Türkçesinin ilk örneklerinden
Seyyad Hamza
69
14.yy
Kaside biçiminde Çarhname-And. Türkçesinin ilk örneklerinden
Kitabu Evsaf-ı Mesacidi'ş-Şerife-mesnevi-kutsal yerler-ilk manzum seyahatname
Ahmet Fakih
70
```
14.yy
Tasavvuf
Mevlevi tarikatı-Ahi Evren'in yanında
Divanı yok
Aruz veznini iyi kullanıyor
```
Gülşehri
71
Mantıku't-Tayr-Kuş dili-alegorik mesnevi
Felek-name-Farsça tasavvufi ahlaki mesnevi
Aruz Risalesi
Keramet-i Ahi Evran
Gülşehri
72
14.yy
And.da yetişip Türkçe eser veren ilk mutasavvıf şairlerden
Hece ve aruz
Sade Türkçeyle şiirler yazmış,Türkçe'nin edb dili olmasında rol oynamış
Aşık Paşa
73
Fakr-name-mesnevi
Vasf-ı Hal-mesnevi
Garip-name-Türklere tasavvuf öğretmek için msnevi
Aşık Paşa
74
```
14.yy
Bilgin
Yüzyılın eseri en çok olan sanatçısı
Din dışı şiirler
Türkçeyi iyi kullanan.nazım tekniğine hakim
```
Ahmedi
75
İskendername-Mesnevi-Nizami ve Firdevsiden konuyu almış
Cemşid ü Hurşid-mesnevi
Mirkatü'l Edep-Arapça ve farsça manzum sözlük
Esrar-name
Divan
Dastan-ı Tevarih-i Müluk-ı Al-i Osmanlı-İlk Türkçe Osmanlı tarihi ve İskendername'nin sonunda yer alır
Tervihu'l-Ervah-Tıpla ilgiki mesnevi
Ahmedi
76
```
14.yy
Mahlas kullanmamış
Azeri Türkçesi
Cinaslı kafiye
TUYUĞ
Tasavvufi ve din dışı konular
Aruz ve hece
Divan var
```
Kadı Burhanettin
77
14.yy
Süheyl ü Nevbahar-mesnevi
Ferheng-name-i Sadi
Hoca Mesud
78
```
14.yy
Hurufilik
Tasavvuf-Azeri Türkçesi-tuyuğ
Farsça ve Türkçe Divan
Cavidanname
```
Seyyid Nesimi
79
```
15.yy
Deyimler ve atasözleri
Sade dil
Aşk konulu gazel
Türkçe Divan
```
Necati Bey
80
15. yy
| 2. Murad'a ithaf Muhammediye-mesnevi
Yazıcıoğlu Mehmet
81
```
15.yy
Çağatay edb.nın en ünlü şairi
Çağatay Türkçesi
Türkçe>farsça
4 Türkçe 1 farsça divan
```
Ali Şir Nevai
82
İlk şairler tezkiresi ve ilk hamse
Ali Şir Nevai
83
Muhakematü'l Lügateyn-sözlük-Türkçe>farsça
Mizanü'l Evzan-vezinlerin ölçüsü
Mecalisü'n Nefais-İlk şairler tezkiresi
Lisanü't Tayr
Ali Şir Nevai
84
Ali Şir Nevai'nin hamsesini oluşturan eserler
```
Ferhad ü Şirin
Leyla vü Mecnun
Hayretü'l Ebrar
Seba-i Seyyare
Sedd-i İskenderi
```
85
15.yy
Akşemseddin'in en küçük oğlu
And. sahasında ilk Osm hamse
En güzel Yusuf u Züleuha
Hamdullah Hamdi
86
```
Mizah ve hiciv
15.yy
Gazel-ev mesnevi-şehir
Hem din dışı hem tasavvufi
Hüsrev ü Şirin-mesnevi
Harname-2.Murat'a sundu-hiciv ve mesnevi
```
Şeyhi
87
```
15.yy
Döneminde Sultanü'ş Şuara
Fatih'in veziri
Kerem kasidesi ile idamdan kurtuldu
Güneş kasidesi
Ab ve Benefşe kasidesi
```
Ahmet Paşa
88
15.yy
En önemli mevlit yazarı
Vesiletü'n Necat
Süleyman Çelebi
89
15.yy
Türkçe Divan
Farsça Divan
Çengname-mesnevi
Ahmed-i Dai
90
```
16.yy
Düşünce ve toplumsal konular
Hiciv
Divan var
Terkibibend ustası
```
Bağdatlı Ruhi
91
```
16.yy
Üstat
Gazel
Atasözü ve deyim
Divan-Şem ü Pervane-Letaif
Edirne Şehrengizi
```
Zati
92
```
16.yy
Azeri sahası
Aşk şairi-tasavvufi aşk
Izdırap şairi-acı çekmekten hoşlanır
En lirik şair
Söz ve ses sanatı ustası
Gazel şairi
Azeri türkçesi ve sade dil
Şiirleri kolay görünen derin anlamlı-sehlimümenti
İlimsiz şiir temelsiz duvara benzer
```
Fuzuli
93
```
Türkçe Divan-Su Kasidesi-naat
Leyla vü Mecnun-mesnevi
Şikayetname-İlk edebi mektup
Beng ü Bade-mesnevi
Hadikatü's-süeda-Kerbela Mersiyesi-düzyazı
Sohbetü'l Esmar
Tercüme-i Hadis-i Erbain-Manzum 40 hadis
FARSÇA
Saki-name-mesnevi
Enisü'l-Kalb-kaside
Rind ü Zahid
Sıhhut u Maraz
ARAPÇA
Arapça Divan
Matla'ül-İtikad
```
Fuzuli
94
```
16.yy
Çok istediği Şeyhülislam olmadan öldü
Sultanü'ş Şuara
Kendine özgü üslup-biçim mükemmliği-aruzda kusur azalttı
Aruz ölçüsü ve söz sanatları ustası
Din dışı konular
Rint şairi-zevk ve eğlence
Nedim'in habercisi
Az da olsa tasavvuf
Kanuni devri-İstanbul
İstanbul Türkçesi-sade
Dil ve söyleyiş mükemmelliği
Gazel şairi
```
Baki
95
Kanuni'nin ölümü-Kanuni Mersiyesi
Divan
Fezailü'l-Cihad
Fezail-i Mekke
Baki
96
```
16.yy
Mesnevileriye tanınıyor
Hamse sahibi
Şehzade Mustafa Mersiyesi-terkibibent
Şah u Geda-hakiki aşk-mesnevi
```
Taşlıcalı Yahya
97
16.yy
Alim şair
Divan edb.nda en tanınmış rubai sanatçısı
Azmizade Haleti
98
```
17.yy
Kaside üstadı
Kasidede paragraf bütünlüğü
Mübalağa
Fahriye şairi-Methiye şairi
Dili çok ağır ve ahenkli-canlı tasvir
Gazelleri kasidelerine göre daha sade
Din dışı
Mesnevi türünde bağımsız eser yok
Hiciv ustası
```
Nef'i
99
Türkçe Divan
Farsça Divan
Siham-ı Kaza-hicivler
Tuhfetü'l-Uşşak-Kaside
Nef'i
100
```
17.yy
Didaktik şiir
Hikemi-hakimane şiir
Toplumsal bozukluklar
Atasözleri ve özdeyiş
Sade ve anlaşılır dil
Dildeki hakimiyeti-nazım tek. ustalığı-yenilikler
```
Nabi
101
```
Hayriyye-oğluna öğüt-didaktik mesnevi
Hayrabad-aşk konulu mesnevi
Fetihname-i Kamaniçe-Lehistan
Sur-name-sünnet düğünü
Tuhfetü'l-Harameyn-Hac izlenimleri
Zeyl-i Siyer-i Veysi-
Münşeat-mektuplar
```
Nabi
102
```
17.yy
Gazel
İnce ve derin anlam-imge sembol ve hayal
Sebk-i Hindi
Şarkı tarzında yazan ilk şair
```
Nail-i Kadim
103
```
18.yy
Lale Devri-zevk eğlence şairi
Söyleyiş mükemmelliği-yerlilik arzusu
Mahallileşme akımının en büyük temsilcisi
Şarkı
İstanbul şairi
Mesnevi türünde bağımsız eser yok
Hece ölçüsüyle 2 koşma
Tasavvuf yok
İstanbul Türkçesi
```
Nedim
104
Divan
Sahaifü'l-Ahbar
Ayni Tarihi
Nedim
105
```
18.yy
Mevlevilik
Divan edb son büyük şairi
Sebk-i Hindi
Şiirleri sembollerle dolu zor
Tasavvuf ve ilahi aşk
Mahalli-folklorik üsluba önem yok
Hece ölçüsüyle koşma 1 türkü-sade Türkçeyle gazel
Dil ağır ve süslü-yabancı sözcük tamlama
```
Şeyh Galip
106
Divan
| Hüsn ü Aşk-mesnevi
Şeyh Galip
