Czerniak

Question 1

Czerniak jest nowotworem immunogennym- co to oznacza? (3)

Answer 1

1. Ig przeciwko Ag glikoproteinowym na powierzchni k. nowotworowych.
2. Limfocyty T swoiście reagujące z k. nowotworowymi
3. Limfocyty cytotoksyczne nieswoiste, które ulegają uaktywnieniu przez IL-2.

Question 2

Typy czerniaka + ich częstość + z czego wychodzą

Answer 2

1) czerniak wychodzący z plamy soczewicowatej - lentigo maligna melanoma (LMM), [występujący w 5-10% przypadków]
2) czerniak szerzący się powierzchownie - superficial spreading melanoma (SSM), [najczęstsza odmiana, występująca w 60-70% przypadków], [wychodząca na ogół ze znamion barwnikowych]
3) czerniak guzkowy - nodular melanoma (NM), [występująca w 10-30% przypadków], [wychodząca bądź ze znamion barwnikowych, bądź ze skóry zdrowej]
4) czerniak umiejscowiony na kończynach wychodzący [z plam soczewicowatych]- melanoma acro-lentiginosum (ALM), [występujący w ok. 5% przypadków].
5) mogą rozwijać się ze znamion błękitnych (naevus coeruleus malignus).

Question 3

LMM

1. czas przebiegu + wiek
2. punkt wyjścia
3. lokalizacja
4. pierwszy objaw
5. złośliwość

Answer 3

1. Wieloletni przebieg, są częstsze u osób w starszym wieku.
2. Plamy barwnikowe będące punktem wyjścia są płaskie, o nieregularnych zarysach i nierównomiernym
   rozłożeniu barwnika.
3. Prawie wyłącznie umiejscowione są na twarzy
   lub w innych okolicach odsłoniętych.
4. Powstanie wyczuwalnych guzków.
5. Stosunkowo łagodna odmiana czerniaka.

Question 4

SSM

1. czas przebigu + wiek
2. cecha charakterystyczna obrazu
3. lokalizacja
4. początkowa zmiana

Answer 4

1. Rozwój jest stosunkowo powolny - wielomiesięczny lub kilkuletni, występuje w średnim wieku.
2. Nierównomiernie przebarwiona plama z nieregularnymi, drobnymi guzkami, o nierównych zarysach
3. Okolice odsłonięte (kończyny dolne - częściej u kobiet) i osłonięte (tułów - częściej u mężczyzn).
4. Powiększenie i zmiana zabarwienia plamy barwnikowej z pojawieniem się obwódki zapalnej i skłonności do rozpadu

Question 5

NM

1. czas przebiegu + wiek
2. początkowa zmiana
3. lokalizacja
4. płeć predysponowana

Answer 5

1. Przebieg jest zwykle szybki: od kilku miesięcy do 1 roku.
2. Guzek przebarwiony, szybko powiększający się i ulegający wrzodzeniu
3. Głowa, plecy i kark.
4. Występuje częściej u mężczyzn (stosunek mężczyzn
   do kobiet 2:1).

Question 6

Melanoma amelanoticum

1. co wyraża
2. pochodzenie

Answer 6

1. Niewytwarzanie barwnika jest wyrazem mniejszego zróżnicowania komórek nowotworowych, zatem ich większej złośliwości.
2. Mogą to być pierwotne guzy skórne lub przerzuty

Question 7

ALM
1. czas przebiegu + wiek
2. lokalizacja
3.

Answer 7

1. Powolny wzrost u osób starszych
2. Okolice około- i podpaznokciowych stóp i dłoni,
3. Barwnikowymi plamy ulegające rozpadowi ze zniszczeniem płytki paznokciowej.

Question 8

Przerzuty

1. droga
2. gdzie
3. najgorsze rokowanie pod względem lokalizacji

Answer 8

1. Przerzuty do skóry otaczającej powstają drogą naczyń chłonnych lub krwionośnych.
2. Częste są przerzuty do skóry, węzłów chłonnych i narządów wewnętrznych (głównie płuc, wątroby, ośrodkowego układu nerwowego i kości).
3. Na tułowiu.

Question 9

Czynniki rozwoju czerniaka (6)

Answer 9

• czerniak w rodzinie
• uprzednio stwierdzony czerniak u chorego
• znamiona dysplastyczne (atypowe)
• wrodzone znamiona (naevi congenitales)
• bardzo duża liczba znamion barwnikowych (> 50)
• jasna karnacja, zwłaszcza w przypadku przewlekłej ekspozycji na światło słoneczne w dzieciństwie

Question 10

Co ocenia skala Clarka

Answer 10

ocena złośliowości i rokowania czerniaka

Question 11

Skala Clarka- stopnie

Answer 11

I - zmiany dotyczą wyłącznie naskórka,
II - zmiany przechodzą do górnych części warstwy brodawkowej (stratum papillare),
III - zmiany zajmują całą warstwę brodawkową skóry,
IV - zmiany przechodzą do warstwy siateczkowej,
V - zmiany sięgają tkanki podskórnej.

Question 12

Co to klasyfikacja Breslowa

Answer 12

kryteria 8-letniego przeżycia,

w zależności od grubości tkanki guza mierzonej histologicznie

Question 13

Rozpoznanie (6)

Answer 13

1) nierównomiernego przebarwienia/ odbarwienia
2) nieregularnego kształtu i niewyraźnego odgraniczenia
3) wymiaru przewyższającego 5 mm
4) postępującego wzrostu
5) niewielkiego nacieczenia podstawy
6) obwódki zapalnej

Question 14

Różnicowanie: ziarniniak naczyniowy

Answer 14

Ziarniniak naczyniowy (granuloma teleangiectodes) różni się szybkim wzrostem, brakiem związku ze znamionami barwnikowymi, łatwym krwawieniem; niekiedy różnicowanie kliniczne jest bardzo trudne, stąd częste błędy diagnostyczne.

Question 15

Różnicowanie: brodawka łojotokowa

Answer 15

2. Brodawka łojotokowa (verruca seborrhoica) różni się powolniejszym wzrostem, obecnością hiperkeratotycznych nawarstwień i często uszypułowaniem.

Question 16

Różnicowanie: rak BCC

Answer 16

3. Rak podstawnokomórkowy barwnikowy (BCC pigmentosum) różni się bliznowaceniem w części środkowej i powolnym wzrostem.

Question 17

Różnicowanie: znamię barwnikowe

Answer 17

4. Znamię barwnikowe (naevus pigmentosus) różni się brakiem skłonności do wzrostu i rozpadu, niewystępowaniem nacieku i obwódki zapalnej.

Question 18

Podstawowe leczenie

Answer 18

Zmiany usuwa się chirurgicznie z marginesem skóry zdrowej, zależnym od rozległości i zaawansowania nowotworu.
Lentigo maligna melanoma jest jedyną odmianą, w której rentgenoterapia jest leczeniem z wyboru.