cytologia Flashcards

1
Q

osmoza

A

przenikanie wody przez błonę półprzepuszczalną z roztworu o stężeniu niższym do
roztworu, w którym stężenie substancji osmotycznie czynnych (np.: jonów, białek) jest wyższe;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

plazmoliza

A

zjawisko odstawania protoplastu/błony komórkowej od ściany komórkowej
powodowane osmotycznym odpływem wody z komórki (utrata turgoru). Proces ten można
zaobserwować po umieszczeniu komórki roślinnej w roztworze hipertonicznym. Odwrotnością tego
procesu jest deplazmoliza.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

mikrotubule

A

rurkowate elementy cytoszkieletu zbudowane z tubuliny umożliwiają zmianę kształtu
komórki, biorą udział w transporcie wewnątrzkomórkowym, a w trakcie podziału komórkowego
biorą udział w tworzeniu wrzeciona kariokinetycznego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

filamenty pośrednie

A

elementy cytoszkieletu nadające komórce wytrzymałość mechaniczną.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

mikrofilamenty / filamenty aktynowe

A

elementy cytoszkieletu zbudowane z aktyny umożliwiają ruch cytoplazmy oraz ruch
komórki dzięki tzw.: nibynóżkom (parapodiom) oraz tworzenie wrzeciona cytokinetycznego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

cytoszkielet

A

sieć włókien białkowych łączących ze sobą organelle zawieszone w cytoplazmie oraz z błoną komórkową; wyróżnia się 3 rodzaje włókien składających się na cytoszkielet

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

jąderko

A

synteza rRNA będącego składnikiem rybosomów (rRNA+białka) niezbędnych do syntezy
białek, w jego obrębie powstają podjednostki rybosomów;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

W jakich komórkach znajduje się dużo jąderek?

A

W komórkach aktywnych metabolicznie, ponieważ enzymy biorące udział w reakcjach metabolicznych są białkami, do których wytworzenia potrzebne są rybosomy, składające się z podjednostek rybosomalnych, które są produkowane przez jąderko.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

mitochondrium

A

zachodzą tutaj etapy oddychania wewnątrzkomórkowego z wyjątkiem glikolizy,
(która zachodzi na terenie cytoplazmy), z przemian pirogronianu powstaje ATP stanowiące
uniwersalny nośnik energii;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Dlaczego mitochondria przemieszczają się do miejsc w komórce o wysokim zapotrzebowaniu energetycznym?

A

Ponieważ ATP wytwarzane przez mitochondria, które stanowi uniwersalny nośnik energii jest związkiem, który szybko ulega rozpadowi (okres półtrwania).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

chloroplast

A

przeprowadzanie fotosyntezy - przemiany energii świetlnej w energię chemiczną
(wiązań chemicznych, wytwarzanie związków organicznych – wtórnych produktów procesu
fotosyntezy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Podaj różnicę pomiędzy tylakoidami granum a granum

A

granum to stos tylakoidów granum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Gdzie zachodzi faza jasna fotosyntezy?

A

w błonie tylakoidów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Gdzie zachodzi faza ciemna fotosyntezy?

A

w stromie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

centriole

A

uczestniczą w podziale komórkowym budując wrzeciono kariokinetyczne, biorą udział w
przemieszczaniu się chromosomów podczas podziałów komórkowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Gdzie nie występują centriole?

A

u roślin i większości grzybów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

centrosom

A

macierz białkowa otaczająca centriole;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

lizosom

A

jego funkcją jest trawienie wewnątrzkomórkowe oraz rozkład zużytych organelli.
Umożliwiają to zawarte w lizosomach enzymy tzw.: kwaśne hydrolazy;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

wakuola

A

magazynowanie wody w komórce zapewniając jej tym samym odpowiedni turgor,
magazynuje metabolity np.:

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wymień metabolity magazynowane przez wakuolę

A

alkaloidy (kofeina, morfina, chinina - gorzkie i trujące - ograniczają zjadanie rośliny przez
roślinożerców)
- enzymy (które trawią zawarte w wakuoli związki organiczne)
- barwniki (nadają barwę np.płatkom kwiatów).
- Mogą zawierać kryształy szczawianu wapnia, ziarna aleuronowe (forma magazynująca
białko - było na maturze!).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Rola wodniczek u pierwotniaków

A

wodniczki trawiące - trawienie
wodniczki tętniące - osmoregulacja, usuwanie nadmiaru wody z organizmu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Gdzie występuje glikokaliks?

A

powierzchnia komórek zwierzęcych (TYLKO)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Funkcje glikokaliksu

A
  • ochronę przed urazami mechanicznymi i chemicznymi (substancjami toksycznymi)
  • bierze udział w rozpoznawaniu się komórek w układzie odpornościowym
  • funkcja antygenowa i receptorowa;
  • *nadaje śliskość komórkom erytrocytów, co zapobiega przed sklejaniem się tych komórek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Z czego zbudowany jest glikokaliks

A

z glikolipidów i glikoprotein

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Podaj przykłady komórek, które mają duży stosunek powierzchni do objętości

A

enterocyty, komórki nerwowe, komórki nabłonka jednowarstwowego płaskiego, erytrocyty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Jaka struktura umożliwia jednoczesny przebieg różnych, często wykluczających się procesów metabolicznych na terenie cytoplazmy?

A

siateczka śródplazmatyczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

W jakich strukturach komórek eukariotycznych występują bardzo podobne rybosomy do rybosomów w komórkach prokariotycznych?

A

mitochondria i chloroplasty (70S)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Funkcje błony otaczającej komórkę eukariotyczną

A
  1. oddziela środowisko zewnętrzne komórki od wewnętrznego
  2. umożliwia wymianę substancji między komórką a jej otoczeniem
29
Q

Funkcje błon wewnątrz komórki eukariotycznej

A
  1. modyfikacja i transport tłuszczów oraz białek
  2. kompartmentacja - umożliwienie zachodzenia na terenie komórki przeciwstawnych procesów
30
Q

Różnice między transportem aktywnym a biernym.

A
  1. Aktywny zachodzi wbrew gradientowi stężeń a bierny zgodnie z nim.
  2. Aktywny wymaga nakładu energii, której źródłem zwykle jest ATP
31
Q

Związki chemiczne zmniejszające płynność błony komórkowej / usztywniające błonę komórkową

A

steroidy (kwasy tłuszczowe), cholesterol

32
Q

Związki transportowane analogicznie do siebie przy udziale aktywnego transportu jonów sodu na zewnątrz komórki.

A

glukoza i aminokwasy

33
Q

Wspólna cecha budowy błony komórkowej i liposomu, która umożliwia fuzję liposomu z tą błoną.

A

zbudowane z dwu warstwy lipidowej

34
Q

Czy fagocytoza może zachodzić w komórkach roślinnych?

A

Nie, ponieważ komórki roślinne otoczone są ścianą komórkową, która jest nieprzepuszczalna dla dużych cząstek.

35
Q

Dlaczego komórki roślinne magazynują skrobię, a nie glukozę?

A

Skrobia nie ma właściwości osmotycznych, w przeciwieństwie do glukozy, więc nie zwiększa ciśnienia osmotycznego w komórkach.

36
Q

Podaj nazwy cząsteczek, które są transportowane przez pory jądrowe jądra komórkowego

A
  1. białka enzmatyczne (do)
  2. mRNA i tRNA (z)
  3. białka histonowe (do)
  4. podjednostki rybosomów (z)
  5. wolne nukleotydy (do)
37
Q

Podaj różnicę między kreatyna a keratyna

A

kreatyna to aminokwas a keratyna to białko

38
Q

z czego składa się skrobia?

A

z amylozy oraz amylopektyny

39
Q

Proces trawienia skrobi

A

Odcinanie maltoz -> maltoza to dwie glukozy -> skrobia składa się z samej glukozy

40
Q

Jakie wiązanie występuje między glukozami w cząsteczce skrobi?

A

N - glikozydowe

41
Q

Kolejność zużywania substancji w organizmie

A
  1. węglowodany
  2. tłuszcze
  3. białka
42
Q

Gęstość lipidów jest większa / mniejsza od gęstości wody

A

mniejsza

43
Q

bakterie są (…)porne na antybiotyki

A

oporne

44
Q

Co wywołuje malarię?

A

protist

45
Q

Określ, czy fagocytozę można zaobserwować w komórkach roślinnych?

A

Nie, ponieważ komórki roślinne posiadają ścianę komórkową, która uniemożliwia wpuklanie się błony komórkowej.

46
Q

Wyjaśnij dlaczego w jądrach komórkowych plemników nie występują jąderka.

A

Plemniki, nie przeprowadzają syntezy podjednostek rybosomów (f. jąderka), ich rolą jest jedynie transportowanie materiału genetycznego.

47
Q

synonim: grzebień mitochondrialny

A

błona wewnątrzna mitochondrium

48
Q

Wyjaśnij dlaczego mitochondria nazywa się “centrami energetycznymi” komórki.

A

Odpowiadają za syntezę uniwersalnego nośnika energii - ATP, który jest niezbędny do przeprowadzenia procesów metabolicznych w komórce.

49
Q

Podaj wspólne cechy budowy mitochondrium i chloroplastu.

A
  1. Zawierają rybosomy 70S
  2. własne koliste DNA
  3. Organelle otoczone 2 błonami
50
Q

Dowody na prokariotyczne pochodzenie mitochondrium i chloroplastu.

A
  1. posiadają własne koliste DNA
  2. Otoczone 2 błonami biologicznymi, gdzie wewnętrzna jest podobna do błony prokariotycznej.
51
Q

Cechy wskazujące na półautonomiczność mitochondrium i chloroplastu.

A
  1. Zdolność do podziałów niezależnie od podziału komórki
  2. Występowanie własnych rybosomów umożliwiających syntezę białek.
52
Q

Podaj typ i nazwy hormonów syntetyzowanych na ER gładkim.

A

hormony steroidowe: hormony płciowe kręgowców, hormony wydzielane przez nadnercza

53
Q

Czy podjednostki rybosomów mogą łączyć się w nowych konfiguracjach?

A

tak

54
Q

Podaj nazwę cząsteczki sygnałowej umożliwiającej proteasomowi rozkład zmutowanych lub niepotrzebnych białęk

A

ubikwityna

55
Q

Obserwacje podczas rozkładu H2O2 przez katalazę

A

widoczne są bąbelki powietrza

56
Q

Funkcje lizosomu w komórce zwierzęcej.

A

Trawienie wewnątrzkomórkowe pokarmu pobranego na drodze endocytozy.

57
Q

Podaj przebieg reakcji anabolicznej w wyniku której powstaje produkty o mniejszym zasobie energii niż substraty.

A

synteza amoniaku z azotu i wodoru

58
Q

Wymień plastydy występujące w miękiszu spichrzowym oraz podaj ich funkcje.

A
59
Q

Wymień plastydy występujące w miękiszu palisadowym i gąbczastym oraz podaj ich funkcje.

A
60
Q

Podaj dwie grupy protistów charakteryzujące się obecnością ściany komórkowej.

A

okrzemki, lęgniowce

61
Q

synonim: uwalnianie energii

A

tworzenie ATP

62
Q

Podaj sedymentację rybosomów prokariotycznych

A

70S (50S i 30S) lub 55S

63
Q

Podaj sedymentację rybosomów eukariotycznych

A

80S (60S i 40S)

64
Q

Funkcja błon znajdujących się wewnątrz komórki

A

kompartmentacja

65
Q

Dlaczego fagocytoza nie zachodzi w komórkach roślinnych?

A

Nie jest możliwe wpuklanie się błony komórkowej, ze względu na obecność ściany komórkowej

66
Q

Wymień substancje osmotycznie czynne

A

cukry (glukoza, fruktoza, sacharoza), mannitol, sorbitol, kwasy organiczne i ich sole oraz jony soli nieorganicznych, np. Na+, K+, Cl– , a także niektóre aminokwasy

67
Q

wymień substancje osmotycznie bierne

A

skrobia

68
Q

Wykaż związek między wysoką przepuszczalnością zewnętrznej błony mitochondrium dla małych cząsteczek a procesem oddychania tlenowego

A

Dzięku temu możliwe jest przenikanie substratu oddychania tlenowego - pirogronianiu do wnętrza mitochondrium

69
Q

Wykaż związek między tworzeniem przez mitochondrium wypukłości zwanych grzebieniami mitochondrialnymi a procesem oddychania tlenowego

A

Zwiększona powierzchnia wewnętrznej błony mitochondrium ziwększa wydajność syntezy ATP