cyfnewid nwyon

Question 1

mae pob organeb byw yn cyfnewid nwyon gyda’r …….

Answer 1

Amgylchedd

Question 2

pam mae organebau angen ocsigen

Answer 2

troi moleciwliau organing,megis glwcos er mwyn rhyddhau egni trwy resbiradaeth

Question 3

beth yw arwyneb resbiradol bodau dynol

Answer 3

yr alfeoli

Question 4

beth mae arwyneb resbiradol angen i gael y cyfradd uchaf o trylediad

Answer 4

arwyneb digon mawr
denau-llwybrau trylediad byr
athraidd
llaith

Question 5

beth yw arwyneb cyfnewid nwyon mewn amoeba

Answer 5

y gellbilen

Question 6

beth yw nodweddion amoeba

Answer 6

byw mewn dwr
ungellog wedi wastatu
arwyneb mawr:cyfaint isel
pellter tryledu fyr

Question 7

yr lleiaf yw’r organeb

Answer 7

y mwyaf yw’r cymhareb
arwyneb:cyfaint

Question 8

y mwyaf yw’r organeb

Answer 8

y lleiaf yw’r cymhareb
arwyneb:cyfaint

Question 9

pam nad oes angen llawer o ocsigen ar anifeilaid amlgelog syml

Answer 9

cyfradd metabolaeth isel
gofynion ocsigen isel

Question 10

pan nad oes angen system gludo mewn llyngyren(worm)

Answer 10

llwybrau trylediad byr

cymhareb arwyneb arwynebedd:cyfaint fawr

byw mewn amgylchedd llaith

Question 11

beth yw cyfradd fetabolaeth

Answer 11

cyfradd defnyddio egni yn y corff

Question 12

sut mae pryf genwair wedi addasu ar gyfer cyfnewid nwyon

Answer 12

-groen yw yr arwyneb resbiradol
-creu mwcws i fod yn llaith
-cyflenwad gwaed o capilariau a haemoglobin

Question 13

beth yw metabolaeth

Answer 13

yr adweithiau biocemegol sef yn digwydd yn y corff i cynnal bywyd

Question 14

beth yw cyfradd metabolaeth

Answer 14

yr cyflemder mae adweithiau biocemegol yn digwydd yn y corff

Question 15

beth yw enghraifft o 3 arwyneb cyfnewid arbenigol

Answer 15

pryfed daearol-tiwbiau a elwir yn dracenau sy’n llawn o aer

pysgod(a phryfed dyfrol)-tagellau

adar,ymlusigiad ac mammolion-ysgyfaint

Question 16

beth yw problemau i organebau daerol wrth cyfnewid nwyon

Answer 16

dwr yn cael ei colli trwy arwyneb y corff

Question 17

beth yw mantais ysgyfaint mewnol

Answer 17

amddifyn
ddim yn colli gwres na dwr

Question 18

sut mae broga yn cyfnewid nwyon

Answer 18

anactif-trwy croen

actif-ysgyfaint

Question 19

sut mae ysgyfaint broga yn gweithio

Answer 19

-

Question 20

sut mae adar yn anadlu

Answer 20

mewnanadliad : Mae aer yn llifo i’r tracea ac yn llenwi’r sachau aer ôl.

allananadliad: Mae aer yn symud o’r sachau aer ôl i’r ysgyfaint.

mewnanadliad: Mae aer yn symud o’r ysgyfaint i’r sachau aer blaenorol.

allananadliad: Mae aer yn symud o’r sachau aer blaenorol allan o’r tracea.

Question 21

beth yw 3 prif problem organebau dyfrol mewn cyfnewid nwyon

Answer 21

dwr yn cynnwys llai ocsigen nac aer

cyfradd trylediad dwr yn arafach

dwr yn fwy dwys nac aer felly nid yw’n llifo mor rhydd

Question 22

beth yw enw arwyneb resbiradol arbenig pysgod

Answer 22

tagell

Question 23

pam ydi tagellau ddim yn gweithio ty allan i dwr

Answer 23

oherwydd mae dwysedd y dwr yn atal y tagell rhag dymchwel a gorwedd un ar ben a llall sef yn lleihau arwyneb arwynebedd sef yn mygu y pysgodyn

Question 24

beth yw’r gwahanol darnau or tagell

Answer 24

Question 25

beth yw nodweddion pysgod cartilag

Answer 25

-hollol carilagaidd -pum hollt tagell (gill slit) ar y ddwy ochr -llif paralel -rhan fwyaf yn byw yn y mor

Question 26

beth yw nodweddion pysgod esgyrnog

Answer 26

-sgerbwd mewnol o esgyrn -opercwlwm -dwr croyw ac dwr mor -llif gwrth gerrynt

Question 27

beth sydd yn wneud y tagell yn effeithlon

Answer 27

arwyneb arbenigol hytrach na defnyddio yr holl corff arwyneb arwynebedd syn cael ei ymestyn gan ffilamentau rhwydwaith helaeth o gapilariau gwaed haemoglobin i cludo ocsigen

Question 28

beth yw opercwlwm

Answer 28

flap o cartilag dros y tagellau er mwyn amddifyn

Question 29

beth yw mecanwaith awyru pysgod

Answer 29

Mae'r geg yn agor ac mae llawr y ceudod bochaidd yn gostwng. Mae cyfaint y ceudod bochaidd yn cynyddu a'r gwasgedd yn gostwng. Mae'r opercwlwm yn aros ar gau. Mae dŵr yn cael ei dynnu i mewn i'r ceudod bochaidd o'r tu allan oherwydd y newidgwasgedd.Mae'r geg yn cau ac mae'r ceudod bochaidd yn cyfangu, gan godi llawr y ceudod bochaidd. Mae dŵr yn cael ei orfodi dros y tagellau.Mae'r gwasgedd yng ngheudod y tagellau'n cynyddu ac yn gorfodi'ropercwlwm (agen y dagell) i agor. Mae dŵr yn gadael drwy'r opercwlwm.

Question 30

beth yw llif paralel

Answer 30

gwaed a dwr yn llifo ir run cyfeiriad (pysgod cartilagaidd)

Question 31

beth yw llif gwrthgerrynt

Answer 31

gwaed a dwr yn llifo mewn cyferiadau dirgroes (pysgod esgyrnog)

Question 32

sut mae pryfed wedi gwrthsefyll colled dwr

Answer 32

sgerbwd allanol

Question 33

beth mewn adeiledd pryfed sef yn wneud yn posibl i cyfnewid nwyon

Answer 33

Question 34

beth yw mecanwaith awyru pryfed

Answer 34

gwastadu ac ehangu yr abdomen

Question 35

pam mae angen system gyfnewid nwyol ar mamoliau

Answer 35

-actif -croen yn cadw dwr felly methu cyfnewid nwyon -rhy fawr i gael cyfnewid nwyon trwy'r croen

Question 36

beth sef yn secretu hylif sef yn lleihau ffrithiant yn yr assenau

Answer 36

philen eisbilennol

Question 37

beth yw adeiledd y system resbiradol

Answer 37

Question 38

beth sef yn digwydd yn yr ysgyfaint mewn mewnanadiliad ac allanadliad

Answer 38

Question 39

beth sydd yn wneud alfeoli yn dda i cyfnewid nwyon

Answer 39

arwynebedd arwyneb mawr yn cymharu a cyfaint y corff llaith i nwyon hydoddi gwneud o epitheliwm cennog sef a thrwch un gell rhwydwaith eang o capilariau