Cukrzyca

Question 1

Galaktozemia

Answer 1

Utrudniona izomeracja galaktozy do glukozy. Zwiększa się stężenie galaktozy w tkankach i płynach ustrojowych oraz toksycznego glukozo-1-fosforanu.
Prowadzi do:
-marskości wątroby
-niewydolności nerek
-niedorozwoju umysłowego
-upośledzenia wzrostu
-zaćmy

Question 2

Niedobór fruktokinazy

Answer 2

Samoistna fruktozuria

Question 3

Niedobór aldolazy fruktozo-1-fosforanowej

Answer 3

Wrodzona nietolerancja fruktozy. Objawia się wymiotami po spożyciu pokarmu z fruktozą.
Prowadzi do:
-powiększenia wątroby
-żółtaczka
-białkomocz
-upośledzenie wzrostu

Question 4

Glikogenozy

Answer 4

Bloki enzymatyczne, powstałe w reakcjach pośrednich biosyntezy i rozpadu glikogenu, które warunkują określone choroby (w zależności od defektu enzymatycznego)

Question 5

Glikogenoza TYP I (choroba von Gierkego)

Answer 5

Wrodzony brak glukozo-6-fosfatazy, czyli enzymu który powoduje powstanie glukozy z glukozo-6-fosforanu.
Powoduje wzrost zawartości glikogenu w wątrobie oraz stężenia pirogronianu i mleczanu w surowicy.
Zutylizowana glukoza nie może opuszczać wątroby, więc zwiększa się stężenie lipidów i związków ketonowych w celu odżywienia tkanek, stężenie glukozy jest bardzo niskie.
W efekcie występuje kwasica metaboliczna, osteoporoza, uszkodzenie wątroby, nerek, pojawiają się kępki żółte, objawy skazy płytkowej i dny moczanowej.

Question 6

Glikogenoza TYP II (Choroba Pompeya)

Answer 6

Wrodzony niedobór alfa-1,4-glukozydazy (enzymu który powoduje rozkładu glikogenu do glukozy). W efekcie gromadzi się glikogen w tkankach.
Objawy w wieku niemowlęcym:
-niewydolność układu krążenia
-niewydolność układu oddechowego
-powiększenie wątroby, serca, języka
-niedorozwój umysłowy
-zaburzenia metaboliczne
Objawy w wieku dorosłym:
-Przebieg znacznie łagodniejszy

Question 7

Glikogenoza typ III (Choroba Coriego)

Answer 7

Wrodzony niedobór alfa-1,6-glukozydazy. Powoduje zaburzenia degradacji glikogenu. Częściowo zdegradowany glikogen gromadzi się w tkankach, powstaje hipoglikemia.
Objawy:
-Opóźnienie wzrostu
-Powiększenie wątroby

Question 8

Glikogenoza typ IV (Choroba Andersen)

Answer 8

Wrodzony niedobór amylo-1,4-1,6-transglukozydazy. W wątrobie gromadzi się glikogen o nieprawidłowej strukturze.
Prowadzi to do:
-marskości wątroby
-powiększenia śledziony
-upośledzenia wzrostu
Śmierć następuje przed 2 rokiem życia

Question 9

Cukrzyca

Answer 9

Jest to choroba metaboliczna, która charakteryzuje się przewlekłą hiperglikemią, spowodowana defektem wydzielania lub działania insuliny.

Question 10

Insulina

Answer 10

Główny czynnik powodujący wydzielanie insuliny to wzrost stężenia glukozy i aminokwasów po posiłku.
Prawidłowe stężenie na czczo - 8-15m.j/l, po posiłku wzrasta 3-8krotnie.

*Do komórek beta trzustki transportowana jest przez GLUT2.

*Metabolizm glukozy i powstawanie ATP hamuje uwalnianie potasu z komórek beta, a stymuluje wejście wapnia. Wapń powoduje uwalnianie insuliny zmagazynowanej w ziarnistościach.

Rola insuliny:
Reguluje transport i zwiększa zużycie i magazynowanie substancji wysokoenergetycznych. Głównymi tkankami docelowymi dla insuliny są adipocyty, miocyty i hepatocyty.

Działanie anaboliczne insuliny:
Insulina łączy się z receptorami insulinowymi, aktywuje kinazę tyrozynową, które powoduje autofosforylację tyrozyny w substracie-1 receptora insulinowgo. Transporter GLUT4 przemieszcza się do błony komórkowej, co ułatwia dokomórkowy transport glukozy.

Question 11

Rola insuliny w wątrobie:

Answer 11

-Stymuluje glikogenezę
-Hamuje glikogenolizę, glukoneogenezę
-ułatwia powstawanie kwasów tłuszczowych, więc zwiększa stężenie VLDL i lipogenezę

Question 12

Rola insuliny w tkance tłuszczowej:

Answer 12

-Aktywuje lipazę lipoproteinową, co ułatwia hydrolizę triglicerydów i nasila lipogenezę
-Aktywuje lipazę hormonozależną, co hamuje lipolizę

Question 13

Rola insuliny w mięśniach

Answer 13

-Pobudza glikogenezę
-Ułatwia transport glukozy do wnętrza komórki
-Promuje syntezę białek i hamuje proteolizę
-Nasila oksydację kwasów tłuszczowych

Question 14

Główne enzymy odpowiedzialne za działanie insuliny:

Answer 14

Kinaza 3 Fosfatydyloinozytolu
Kinaza białkowa B

Question 15

Glukagon

Answer 15

Działa odwrotnie do insuliny, więc
-Stymuluje Glukoneogeneze
-Stymuluje Glikogenolizę
-Hamuje glukagogenezę
-Stymuluje lipolizę

Question 16

Somatostatyna

Answer 16

Hamuje zarówno wydzielanie insuliny i glukagonu.

Question 17

Przyczyny niedoboru insuliny:

Answer 17

A) NIEDOBÓR BEZWZLĘGDNY - zmniejszona sekrecja
B) NIEDOBÓR WZGLĘDNY - zmniejszona wrażliwość tkanek na insuline - insulinooporność
-przedreceptorowa - zwiększenie uwalniania hormonów o działaniu antagonistycznym do insuliny (kortyzol, adrenalika, GH, glukagon)
-receptorowa - upośledzenie autofosforylacji tyrozyny w substracie 1 receptora insulinowego, nasilenie autofosforylacji tyrozyny
-poreceptorowa - zaburzenie kinazy 3 fosfatydyloinozytolu, zaburzenie ekspresji genów i syntezy transporterów glukozy

Question 18

Insulinooporność

Answer 18

Stan upośledzonej odpowiedzi biologicznej tkanek na insulinę endo i egzogenną, zarówno w zakresie metabolizmu białek, tłuszczów, węglowodanów jak i działania mitogennego insuliny (wpływ na różnicowanie i wzrost komórkowy, syntezę DNA i ekspresję genów).
Mechanizmem kompensacyjnym jest hiperinsulinemia, ale nie jest to kompensacja działania metabolicznego.
Nadmiar insuliny -> NASILONA aktywacja kinazy białkowej MAPK -> zaburzenia procesu różnicowania komórkowego -> wzrost ryzyka rozwoju nowotworów

Question 19

Patomechanizm insulinooporności

Answer 19

1.Zwiększony bilans energetyczny powoduje gromadzenie się nadmiaru energii w adipocytach w postaci estrów trójglicerydów
2.Zwiększa się objętość adipocytów, stają się niedotlenione
3.Adipocyty wydzielają czynnik chemotaktyczny dla monocytów
4. Monocyty napływają, stają się makrofagami, rozwija się stan zapalny tk.tłuszcz
5.Makrofagi jak i adipocyty wydzielanie cytokin prozapalnych - czynnik martwicy nowotworów TNF alfa, IL 6
6. Stan zapalny powoduje zwiększenie uwalniania do krążenia hormonów tkanki tłuszczowej: leptyna, białko wiążące retinol typu 4, rezystyna, wisfaryna. Zmniejsza stężenie adiponektyny i omentyny.
7. Zwiększona aktywność lipolityczna tkanki tłuszczowej powoduje zwiększone stężenie we krwi wolnych kwasów tłuszczowych
8. Zwiększenie stężenia WKT + stan zapalny ->insulinooporność

Question 20

Insulinooporność wątrobowa

Answer 20

1.Leptyna hamuje autofosforylację tyrozyny
2.Wzrost ekspresji karboksykinazy PEP
3.Zmniejszenie ekspresji glukokinazy w wątrobie.
4.Skutkuje to nasileniem glukoneogenezy i zwiększeniem stężenia glukozy.
5. Nadmiar kwasów tłuszczowych, niewydolność tkanki tłuszczowej

Question 21

TNF alfa w tkance tłuszczowej

Answer 21

Hamuje lipolizę przez spadek aktywności lipazy lipoproteinowej
Nasila lipogenezę przez aktywację lipazy hormonowrażliwej.
Upośledza sygnał insuliny na poziomie receptorowym i poreceptorowym

Wraz z leptyną hamują pierwszą fazę poposiłkowego wydzielania insuliny

Question 22

Białko wiążące retinol typu 4

Answer 22

W tkance tłuszczowej - Hamuje syntezę GLUT4
W mięśniach - hamuje sygnał insuliny na drodze receptorowej i poreceptorowej
W wątrobie nasila glukoneogenezę poprzez zwiększenie aktywności karboksykinazy PEP

Question 23

Rezystyna

Answer 23

Zmniejsza wrażliwość hepatocytów na insulinę, stymuluje glukoneogenezę

Question 24

Adiponektyna

Answer 24

W IO - zahamowanie wydzielania.
Rola:
Hamowanie wątrobowej glukoneogenezy
Działanie hepatoprotekcyjne - przeciwdziała stłuszczeniu i zwłóknieniu
Działanie przeciwzapalne, hamuje TNFa,
Zwiększa wrażliwość miocytów na działanie insuliny

Question 25

Jak sprawdzić czy ma się IO?

Answer 25

Złoty standard to metaboliczna klamra euglikemiczna. Wykonuje się tylko w badaniach naukowych.
Dożylnie wlewa się insulinę na zmianę z wlewem 20% glukozy, mierzy się stężenia glukozy co 5 min i ocenia ilość glukozy którą trzeba wlać by utrzymać stałe stężenie glukozy podczas hiperinsulinemii indukowanej wlewem.

W praktyce sprawdza się wskaźnik HOMA
Homa = stężenie insuliny mIU/ml x stężenie glukozy mmol/l /22,5
norma do 2,5

Question 26

Diagnostyka cukrzycy

Answer 26

Na czczo 125 mg/dl
Glikemia przygodna (mierzona 2-krotnie) 200mg/dl
OGTT w 2h 200mg/dl

Question 27

OGTT

Answer 27

Test doustnego obiążenia glukozą.
Wykonuje się gdy stężenie glukozy na czczo wynosi 100-125mg/dl. Pacjentowi podaje się 75g glukozy rozpuszczonej w 250mg wody. Po 2 godzinach powinno się wykonać pomiar glukozy z krwi.

Na podstawie OGTT można rozpoznać stan przedcukrzycowy, nietolerancję węglowodanów i cukrzycę

Nieprawidłowa glikemia na czczo: 100-125mg/dl a w OGTT mniej niż 140
Upośledzona tolerancja glukozy 140-200mg/dl w OGTT
Cukrzyca powyżej 200 w OGTT

Question 28

Przyczyny cukrzycy wtórnej

Answer 28

Zahamowanie sekrecji insuliny przez leki moczopędne
Choroby endokrynologiczne przebiegające z uwalnianiem hormonów antagonistycznych do insuliny (Choroba Cushinga kortyzol, pheochromocytoma katecholaminy, nadczynność tarczycy tyroksyna, akromegalia hormon wzrostu, glucagonoma glukagon)
Uszkodzenie trzustki (zapalne)
Uwarunkowana genetycznie - rzadko

Question 29

Cukrzyca typu I

Answer 29

Do wystąpienia tej cukrzycy przedysponują haplotypy HLA-DR3, HLA-DR4, HLA-DP,HLA-DQb
U osób predysponowanych np. po zakażeniu wirusem Coxacki 4, wirusem zapalenia przyusznic, dochodzi do zapoczątkowania reakcji autoimmunologicznej która niszczy komórki beta trzustki.
W krążeniu pojawiają się niespecyficzne przeciwciała przeciwwyspowe ICA, specyficzne przeciwciała przeciwinsulinowe IAA.
Przed klinicznym ujawieniem się cukrzycy występują przeciwciała GAD i IA-2. Mogą pojawić się na wiele lat przed pojawieniem się cukrzycy.
Jawny klinicznie obraz jest nagły, często najpierw dochodzi do śpiączki i kwasicy ketonowej.
Najczęściej ujawnia się u dzieci i młodzieży, ale zdarza się, że wykrywa się u ludzi starszych powyżej 65 roku życia. Jest to wtedy tzw LADA - autoimmunologiczna cukrzyca dorosłych o późnym początku. Występują u nich przeciwciała GAD.

Główne objawy kliniczne:
-polidypsja
-poliuria
-kwasica ketonowa
-nudności, wymioty
-utrata masy ciała
-zaburzenia widzenia

Question 30

Cukrzyca typu II

Answer 30

Etiologia:
1) insulinoporność - charakter receptorowy i poreceptorowy. Prowadzi do wyczerpania się funkcji komórek beta trzustki
2) upośledzenie osi inkretynowej, gdy jest nieprawidłowa dieta uboga w błonnik a bogata w tłuszcze, hamuje wydzielanie GLP-1 co skutkuje zaburzeniem poposiłkowego wydzielania insuliny

Objawy:
-polidypsja
-poliuria
-złe samopoczucie
-zaburzenia widzenia
-OBJAWY POWIKŁAŃ PÓŹNYCH