Chapter3 Flashcards
Ander woord voor Ovum?
Vrouwelijke voortplantingscel
Hoe ontstaat onze eerste cel?
Als de spermacel het ovum binnendringt.
Wat zijn gameten?
De vrouwelijke en de mannelijke voortplantingscellen
Ongeveer 1 uur nadat de spermacel de ovum is binnengedrongen ontstaat onze eerste cel, welke?
Zygote
Hoeveel chromosomen hebben we?
23 paar, dus 46. Elk chromosoom is gegeven door of de vader of the moeder
Hoeveel mogelijkheden aan DNA zijn er?
2 tot de macht 23 (chromosomen)
Het aantal mogelijkheden voor DNA (variatie) word ook nog door iets anders vergroot, waardoor?
Willekeurige variatie
Monozygotisch is eeneiige tweeling, hoe heet een ‘normale’ tweeling?
Dizogotisch
Zo’n 3% krijgt een tweeling, minder dan 1% een drieling of meer. Waardoor kan dit percentage toenemen?
Oudere leeftijd vrouw of vruchtbaarheidsbehandeling.
Welk chromosoompaar bepaald man of vrouw?
De 23ste
Hoe ziet het chromosoompaar van de man er uit en hoe van de vrouw?
Man = XY Vrouw = XX
Welke chromosoon bied de vrouw altijd aan (23ste paar)
X, de man bepaald vervolgens mij random X of Y man of vrouw.
Wie deed de eerste ontdekkingen naar genetica en hoe?
Mendel door het kruisen van erwtenplanten. Hij kwam achter dominante en recessieve eigenschappen.
Wat zijn allellen?
Genen die eigenschappen bepalen
Wat is homozygoot en heterozygoot?
Homozygoot heb je dezelfde genen gekregen van beide ouders (bijv. bruine ogen). Heterozygoot heb je wisselende genen gekregen.
Wat is polygenische overerving?
Een combinatie van genenparen is verantwoordelijk voor een bepaalde eigenschap, zoals lengte.
Wat is de reactierange van een gen?
Hoe veel ze kunnen varieren door de omgeving
Noem een uitzondering op dominant en recissieve genen?
Bloedgroep, deze kan een combinatie worden van dominante en recessieve genen
Waarom hebben mannen meer kans om ziekte te krijgen van bepaalde recessieve genen?
Omdat mannen 2x X hebben.
Wat is gedragsgenetica?
Gedragsgenetica zijn vooral geïnteresseerd in de wisselwerking van genetica op gedrag. Dus niet de stabiele, onveranderlijke eigenschappen zoals haarkleur maar hoe genetica met gedrag samenhangt.
Hoeveel genen hebben we?
In 2001 slaagde we erin om de genenvolgorde op elke chromosoom in kaart te brengen. Dit was baanbrekend voor de wetenschap van genetica en biologie. We kwamen er daar achter dat we 25.000 genen hebben. 99.9% van de mensen delen deze genenvolgorde. We zijn dus biologisch redelijk hetzelfde.
Wat is epigenetica?
Epigenetica onderzoekt hoe externe factoren zoals ervaringen en levensomstandigheden de erfelijke aanleg kunnen beinvloeden. Het idee is dat omgevingsinvloed zo groot kan zijn dat deze de erfelijke aanleg kunnen beinvloeden en zelfs doorgegeven kan worden. Bepaalde omgevingsfactoren zouden bepaalde genen aan of uit kunnen zetten.
Erfelijke/genetische stoornissen, leg Down syndroom uit.
Downsyndroom: een extra chromosoom op het 21ste paar. Zij hebben dus 47 chromosomen ipv 46. Meestal komt dit van de moeder, maar hoeft niet. Risico is hoger bij erg jonge of oude moeders.
Erfelijke/genetische stoornissen, leg Fragiele X-syndroom uit.
Fragiele-X-Syndroom: als een bepaald gen op het X-Chromosoom beschadigd is, kan zorgen voor milde tot matige verstandelijke beperking.
Erfelijke/genetische stoornissen, leg Sikkelcelanemie uit.
Komt vooral voor bij Surinamers, antilianen, mediterraan volkeren en midden Aziaten. Dit is een bloedaandoening met een afwijkende vorm van rode bloedcellen. Dit kan zorgen voor samenklontering van rode bloedcellen en daarbij voor weinig eetlust, achterblijvende groei en gelige ogen. Bij ernstige sikkelcelanemie is de levensverwachting niet hoog.
Erfelijke/genetische stoornissen, leg Duchenne uit.
Ziekte van Duchenne: komt eigenlijk alleen bij mannen voor terwijl vrouwen drager zijn. Er is sprake van spierzwakte en later spiermassaafname.
Erfelijke/genetische stoornissen, leg Syndroom van Klinefelter uit.
Syndroom van Klinefelter: 1 op de 500 jongens. Aanwezigheid van een extra X-Chromosoon. Dit XXY paar zorgt voor onderontwikkelde geslachtsdelen, extreme lengte en borstontwikkeling. Er zijn ook mogelijkheden van YYX of alleen Y. Dit zorgt veelal voor problemen op seksuele eigenschappen en intellectuele achterstand.
Hoe kunnen genen beschadigd raken?
Slijtage, tijdens meiose of mitose of spontane mutatie. Kan komen door omgevingsfactoren.