Chapter 4 Flashcards

1
Q

قبل از اجرای پروژه های عمرانی مانند سد و نیروگاه و بزرگراه و برج و… که ـــــــــ نامیده میشوند چه چیزی ضروری است؟

A

سازه
انجام مطالعات زمین شناسی سنگ بستر آنها

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

انجام مطالعات زمین شناسی سنگ بستر چگونه است ؟

A

در این مطالعات، ناهمواری های سطح زمین، استحکام سنگ ها، نفوذپذیری، پایداری دامنه ها در برابر ریزش و جنس مصالح به کار رفته در سازه مورد بررسی قرار میگیرد

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

چه چیز در پایداری سازه تاثیر قابل توجهی دارد؟

A

مورفولوژی(شکل شناسی) و پستی بلندی های محل احداث سازه

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

چرا مقاومت پی در برابر نیروهای وارده از عوامل مهم در مکانیابی ساختگاه سازه‌ها است؟

A

به عنوان مثال، در پشت یک سد، فشار زیادی از طرف آب به لایه های زیرین و تکیه گاه و همینطور بدنه سد وارد میشود و خود سد نیز وزن زیادی دارد بنابراین آبرفت یا سنگ های پی سد باید در برابر تنش ناشی از وزن سد مقاوم بوده و دچار گسیختگی و نشست نشود

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

تنش چیست ؟

A

هرگاه سنگ تحت تاثیر نیرویی از خارج قرار گیرد در داخل سنگ نیز نیرویی بر واحد سطح وارد میشود که تنش نام دارد

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

تنش های وارده بر یک سنگ یا خاک، ممکن است به صورت ــــــــ، ـــــــــــ یا ــــــــــ یا ــــــــــــ از آنها باشند

A

کششی-فشاری-برشی-ترکیبی

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

تنش های وارده بر سنگ ها و خاک ها باعث ــــــــــــآنها میشود

A

تغییر شکل

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

رابطه تعیین میزان تنش را بنویسید ؟

A

F/A

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

مقاومت سنگ را تعریف کنید ؟

A

حداکثر تنش یا ترکیبی از تنش ها که سنگ میتواند تحمل کند بدون آنکه بشکند

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

هرچه مقاومت سنگ در برابر تنش ها کمتر باشد چه اتفاقی می‌افتد ؟

A

سنگ ناپایدار تر و سطوح شکستگی بیشتر میشوند

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

شکستگی سنگ ها و ایجاد درزه ها باعث ـــــــ سنگ یا خاک در پی سازه میشوند

A

ناپایداری

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

در مطالعات آغازین یک پروژه، به منظور نمونه برداری از خاک یا سنگ پی سازه ــــــــ یا ـــــــــ های باریک و عمیقی حرف گشته و نمونه های سنگ یا خاک برداشت شده را به ــــــــــ ارسال میکندد و مقدار مقاومت انها را در برابر تنش های وارده مورد بررسی قرار میدهند

A

گمانه-چال-آزمایشگاه های تخصصی

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

چگونه میتوان مقدار مقاومت خاک یا سنگ پی سازه را در برابر تنش‌های وارده مورد بررسی قرار داد ؟

A

با نمونه برداری از خاک یا سنگ پی سازه (با گمانه یا چاله‌های عمیق و باریک در نقاط مختلف احداث سازه) و ارسال نمونه‌های حاصل به آزمایشگاه‌های تخصصی

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

چند نمونه از بناهایی که بعد از هزاران سال هنوز پابرجا هستند نام ببرید ؟

A

ستون‌های تخت جمشید، بناهای چغازنبیل، اهرام مصر، دیوار چین و قنات‌های باستانی

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

ریزش سنگ در کجا و به چه دلیل اتفاق می‌افتد ؟

A

جاده‌های کوهستانی و تخریب ساختمان‌ها و سازه‌های سنگین در اثر گودبرداری، ریزش تونل، فرار آب از سدها و تخریب بدنه سدها و ریزش پل و …

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

یکی از مسائل اصلی در ساخت و ساز و نگه‌داری سازه ها ــــ است

A

پایداری زمین

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

یکی از وظایف مهم یک زمین شناس را نام ببرید ؟

A

تشخیص احتمال وقوع فرایندهای مخرب و ارائه روش‌های مقابله با آنهاست به نحوی که آسیبی به تأسیسات و سازه‌های مهندسی وارد نشود

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

مواد جامد بر اثر تنش ـــ‌ میدهند. مقدار و نوع آن به چه چیزی بستگی دارد ؟

A

تغییر شکل
رفتار آنها در برابر تنش

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

رفتارهای سنگ‌های مختلف بر اثر تنش را نام ببرید ؟

A

کش‌سان
خمیرسان
شکننده

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

سنگ‌های کش‌سان را توصیف کنید ؟

A

این سنگ‌ها با اعمال تنش دچار تغییر شکل میشوند و با رفع تنش به حالت اولیه خود باز میگردند. اما اگر تنش ناگهانی و از حد مقاومت سنگ بیشتر شود سنگ دچار شکستگی میشود و درزه و گسیل به وجود می‌آید

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

اگه میزان تنش بر روی سنگ کش‌سان بیش از حد مقاومت آن باشد چه اتفاقی می‌افتد ؟

A

سنگ دچار شکستگی میشود و درزه و گسیل به وجود می‌آید

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

رفتار خمیرسان سنگ‌ها را توصیف کنید ؟

A

برخی از سنگ‌ها موقع اعمال تنش تغییر شکل میدهند اما بعد از رفع تنش به حالت اولیه خود باز نمیگردند

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

آیا سنگ‌های آذرین میتوانند تکیه‌گاه مناسبی برای سازه‌ها باشند ؟ مثال بزنید

A

بله، پی‌سنگ سد امیرکبیر که از جنس گابرو است

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

آیا همه سنگ‌های دگرگونی قابلیت تکیه‌گاه شدن برای پی‌سازه ها را دارند ؟

A

خیر،‌ سنگ‌هایی مثل کوارتزیت و هورنفلس که مقاومت زیادی دارند میتوانند به عنوان پی سازه‌های سنگین مورد استفاده قرار گیرند اما برخی دیگر از سنگ‌ها مانند شیست‌ها که سست و ضعیف هستند این قابلیت را ندارند

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
کدام سنگ‌های رسوبی استحکام لازم برای بودن پی‌سازه را دارند ؟ کدام ندارند ؟ دلیل بیاورید
سنگ‌هایی مثل ماسه‌سنگ‌ها استحکام لازم را دارند اما سنگ‌های تبخیری مانند گچ و ژیپس نمک (به دلیل انحلال پذیری) و شیل‌ها (به دلیل تورق و سست بودن) در برابر تنش مقاوم نیستند
26
عوامل مهم در مکان‌یابی سازه‌ها ؟ ۲ مورد
مقاومت زمین پی آنها در برابر نیروهای وارده نفوذپذیری خاک و سنگ پی آنها
27
سنگ‌های کربناتی به کدام سنگ‌ها گفته میشوند ؟
به سنگ‌های رسوبی که بیش از ۵۰ درصد آنها کانی‌های کربناتی (کلسیت و دولومیت) باشد
28
کانی‌های کربناتی را نام ببرید ؟
کلسیت و دولومیت
29
ویژگی‌ها سنگ‌های کربناتی را بنویسید؟
اغلب درزه‌دار هستند و با گذشت زمان و در جریان آب‌های نفوذی بخش‌هایی از این سنگ‌ها حل میشود و حفره‌هایی در آنها تشکیل میشود
30
درصورت پیشرفت عمل انحلال در سنگ‌های کربناتی امکان تشکیل چه چیزهایی به وجود می‌اید ؟
میتواند منجر به تشکیل حفره‌های انحلالی بزرگ در این سنگ‌ها و ایجاد غارها شود
31
چه نوع سنگ‌های آهکی مناسب پی سازه هستند ؟
سنگ آهکی ضخیم‌لایه که فاقد حفرات انحلالی باشد
32
چه نوع سنگ‌های آهکی مناسب پی سازه نیستند ؟ در صورت احداث سازه برروی آنها میتواند منجر به چه چیزی شود ؟
سنگ‌های آهکی که دارای حفرات انحلالی باشند. میتواند باعث مشکلات جدی از قبیل فرار آب و یا نشست زمین بشود
33
سنگ‌های تبخیری را نام ببرید و انحلال پذیری آنها را با سنگ‌های آهکی مقایسه کنید ؟
گچ و سنگ نمک تبخیری > آهکی
34
انحلال پذیری سنگ‌های تبخیری بیش از سنگ‌های آهکی است. بنابراین ـــ و ــــ در این سنگ‌ها سریع‌تر از سنگ‌های دیگر ایجاد میشوند
حفره‌ها و غارهای انحلالی
35
اگر سدی برروی سنگ‌های تبخیری احداث شود، بروز چه مشکل‌هایی محتمل است ؟
ممکن است پس از چند سال حفرات انحلالی در سنگ ایجاد شود و باعث فرار آب از مخزن سد و همچنین ناپایداری بدنه سد شود
36
اهداف عمده ساخت سد را بنویسید ؟ آیا سدی میتواند چند هدف داشته باشد ؟ چه نام دارد ؟
ذخیره آب،‌ مهار سیلاب، تأمین آب شرب،‌ کشاورزی و تولید برق بله، چند منظوره
37
دسته‌بندی انواع سد را نام ببرید ؟ مهم‌ترین عامل برای تعیین نوع سد احداثی در یک منطقه چیست ؟
خاکی و بتنی شرایط زمین‌شناسی منطقه و مصالح مورد نیاز
38
بر چه اساسی موقعیت احداث سد تعیین میشود ؟
متناسب با شرایط زمین‌شناسی منطقه و مصالح مورد نیاز
39
در مطالعات زمین‌شناسی سد چه چیزهایی مورد بررسی قرار میگیرند ؟
وضعیت مخزن، تکیه‌گاه‌ها و پی سد از نظر پایداری و فرار آب مورد بررسی قرار میگیرند
40
چگونه از فرار آب از مخزن سد جلوگیری میشود ؟
در صورتی که دیواره‌ها و کف مخزن نفوذناپذیر باشند و یا نفوذپذیری کمی داشته باشند فرار آب صورت نمیگیرد
41
موقعیت هر لایه چین‌خورده با چه چیزی مشخص میشود ؟
شیب و امتداد
42
امتداد لایه را تعریف کنید ؟ با چه چیزی مشخص میشود ؟
فصل مشترک یک صفحه افقی با سطح هر لایه را امتداد آن لایه میگوند و آن را با زاویه‌ای که نسبت به شمال یا جنوب میسازد مشخص میکنند
43
شیب لایه را تعریف کنید ؟
زاویه‌ای است که سطح لایه با سطح افق میسازد و بین صفر درجه تا ۹۰ درجه متغیر است
44
در صورت قرار گیری چه نوع سنگ‌هایی در محدوده دریاچه سدها، نامطلوب بودن کیفیت آب را در قبال دارد ؟
سنگ‌های تبخیری مثل لایه‌های نمک
45
در صورت قرار گیری سنگ‌های تبخیری مثل لایه‌های نمک در محدوده دریاچه سد، چه پیامدی برای آب سد دارد ؟
باعث کاهش کیفیت آب سد میشود
46
اگر رسوبات از طریق رودها به مخزن سد حمل شود، چه اتفاقی می‌افتد ؟ برای حل آن چه راهکاری انجام میشود ؟
به تدریج از ظرفیت مخزن میکاهد و باعث از دست رفتن بخش قابل توجهی از کارایی سد میشود برای رفع این مشکل در فواصل زمانی لازم عمل لایروبی صورت میگیرد
47
شباهت‌ها و تفاوت‌های تونل و مغار را بنویسید ؟
شباهت : فضاهای زیرزمینی هستند برای ایجاد زیرساخت تفاوت : تونل کوچک‌تر از مغار است، تونل برای حمل و نقل، انتقال آب و فاضلاب یا استخراج مواد معدنی حفر میشود اما مغار برای تاسیسات زیرزمینی مانند نیروگاه،‌ ایستگاه مترو و ذخیره نفت حفر میشود
48
کاربرد‌های تونل و مغار را بنویسید ؟
تونل برای حمل و نقل، انتقال آب و فاضلاب یا استخراج مواد معدنی حفر میشود اما مغار برای تاسیسات زیرزمینی مانند نیروگاه،‌ ایستگاه مترو و ذخیره نفت حفر میشود
49
زمین‌شناس برای احداث ساز‌ه‌هایی مانند تونل و مغار باید بر روی چه چیزهایی تمرکز کند ؟
باید مطالعات خودرا بر شناسایی مناطقی با کمترین خورد شدگی، هوازدگی و نشت آب متمرکز کند
50
آیا محور تونل عمود بر لایه‌بندی بهتر است یا محور تونل موازی با لایه‌بندی،‌چرا ؟
محور موازی با لایه بندی، زیرا میتوانیم تونل را در لایه محکم تا انتهای مسیر حفر کنیم و مزیت لایه محکم این است که امنیت سازه را تضمین میکند و از نشت آب جلوگیری میکند
51
وجود آب‌های زیر زمینی بر ـــ و ـــ سازه‌های سطحی و زیرزمینی موثر‌اند
پایداری و ایمنی
52
۲ مورد از عوامل ناپایداری تونل‌ها و فضاهای زیر زمینی را بنویسید ؟
جریان آب و فشار آب
53
نام دیگر ترانشه چیست ؟ تعریف کنید
ژرف ناوه فرورفتگی طبیعی یا مصنوعی که ژرفای آن از پهنایش بیشتر است و برای اهدافی مانند انتقال آب، جاده سازی،‌ قرار دادن لوله نفت و .... احداث میشود
54
به طور کلی،‌کدام نوع از تونل‌ها پایدار تر هستند ؟
تونل‌های که در بالای سطح ایستابی تاسیس میشوند
55
اگر سنگ‌های داخل تونل از نظر پایداری و نشت آب وضعیت مطلوبی نداشته باشند، برای رفع این مشکل چه اقدامی میتوان انجام داد ؟
دیوار و سقف تونل با محافظی از بتن یا سایر مصالح پوشیده میشود
56
چند سازه دریایی مثال بزنید
اسکله‌، پایانه نفتی، تونل زیردریایی، پل و جاده
57
علاوه بر مطالعات زمین‌شناسی در احداث سازه‌های آبی، چه چیزهایی باید مورد توجه قرار گیرند ؟
جریان‌های دریایی، ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آب
58
زمین‌شناسان چگونه گسل‌ها را شناسایی میکنند ؟ گسل‌ها چه چیزی را تهدید میکنند ؟
با استفاده از عکس‌های ماهواره‌ای، هوایی و بازدید صحرایی گسل‌ها را شناسایی میکنند پایداری و امنیت سازه را تهدید میکنند
59
زمین‌شناسان چگونه احتمال فعالیت گسل‌ها را مشخص میکنند ؟
ابتدا گسل‌ها را شناسایی میکنند و با داده‌های ثبت شده توسط دستگاه‌های لرزه‌نگاری و اطلاعات زمین‌لرزه‌ها فعالیت مجدد گسل را پیش‌بینی میکنند
60
حرکات دامنه‌ای شامل چه نوع حرکاتی است ؟
ریزش، لغزش، خزش، جریان گلی و ...
61
چه خطری سازه‌های موجود در مناطق شیب‌دار و کوهستانی تهدید میکند ؟
ریزش کوه و سقوط مواد
62
چگونه میتوان از ریزش کوه و سفوط مواد جلوگیری کرد (دامنه‌ها را پایدار کرد) ؟
ایجادر دیوار حائل، زهکشی برای تخلیه آب اضافی، ایجاد پوشش گیاهی و میخکوبی
63
لغزش توده‌های سنگ و خاک چه پیامدی برای سد دارد ؟ چگونه میتوان از این جلوگیری کرد ؟
امواج خطرناک ایجاد میکند، ظرفیت مخزن و عمر مفید را کاهش میدهد انتخاب محل مناسب و پایدارسازی دیواره‌ها
64
در احداث سد از چه موادی استفاده میشود ؟ این مواد باید چه ویژگی‌هایی داشته باشند ؟ در کجا تست میشوند ؟
خاک شن ماسه سنگ باید مقاومت، نفوذپذیری و اندازه دانه مشخصی داشته باشند در ازمایشگاه‌های مکانیک خاک و سنگ
65
مواد مشترک سازنده سد خاکی و بتنی را بنویسید. کدام مواد در سد بتنی یافت میشود که در سد خاکی یافت نمیشود ؟
شن و ماسه سیمان و میلگرد
66
طبقه‌بندی مهندسی خاک‌ها بر چه اساسی انجام میشود ؟
دانه‌بندی، درجه خمیری بودن، مقدار مواد آلی
67
بر مبنای دانه‌بندی خاک‌ها به چند دسته تقسیم میشوند ؟ مثال بزنید و تفاوتشان را بنویسید
ریزدانه و درشت‌دانه رس و لای -> ریزدانه شن و ماسه -> درشت‌دانه اگر ذرات کمتر از ۰.۰۷۵ میلیمتر باشد ریزدانه محسوب میشود
68
پایداری خاک‌های ریزدانه به میزان ـــ آنها بستگی دارد. توضیح دهید
رطوبت هر مقدار رطوبت خاک ریزدانه بیشتر باشد، پایداری آنها کمتر است.
69
پایداری خاک‌های ــــ به میزان رطوبت آنها بستگی دارد
ریزدانه
70
اگر رطوبت خاک‌های ریزدانه از حدی بیشتر شود چه اتفاقی می‌افتد ؟
خاک به حالت خمیری در می‌آید و تحت تاثیر وزن خود روان میشود. لغزش خاک‌ها در دامنه‌ها و ترانشه‌ها در ماه‌های مرطوب سال ناشی از این پدیده است
71
چرا سطح طبیعی زمین مناسب وسایل نقلیه نیست ؟
زیرا در مقابل عوامل جوی مانند بارش و تغییرات دما و نیروهای وارده از چرخ مقاومت کافی ندارد
72
در احداث جاده از مصالح خاک، از چه بخش‌هایی استفاده میشود ؟ آن بخش‌ها از چه چیزهایی تشکیل میشوند ؟
زیرسازی و روسازی زیرسازی -> زیر اساس و اساس روسازی -> آستر و رویه
73
زیراساس به عنوان چه چیزی عمل میکند ؟ از چه چیزی ساخته میشود ؟
زهکش شن و ماسه یا سنگ شکسته
74
آستر و رویه از چه چیزی ساخته میشوند ؟ دلیلش چیست
آسفالت که مخلوطی از شن و ماسه و قیر است چون باید مقاوم باشند
75
نام دیگر مصالح خرده سنگی چیست ؟ در کجا استفاده میشوند
بالاست زیرسازی و تکیه‌گاه ریل‌های راه آهن
76
بالاست در تکیه‌گاه ریل‌های راه‌آهن به کار گرفته میشود، چرا ؟
ریل‌ها را نگه‌داری میکند، بار چرخ‌ها را توزیع میکند، عمل زهکشی را به عهده دارد
77
بالاست مورد نیاز راه آهن از کجا بدست می‌آید ؟
خرد کردن سنگی که از معدن استخراج میشود
78
زمین‌شناسی مهندسی چه چیزی را بررسی میکند ؟
رفتار و ویژگی مواد سطحی زمین از نظر مقاومت در برابر فشارهای وارده و امکان ساخت یک سازه را در محلی خاص از زمین بررسی میکند
79
زمین‌شناسی مهندسی نقش مهمی در چه چیزی دارد ؟
انتخاب مناسب‌ترین محل
80
متخصصین زمین‌شناسی مهندس در چه مکان‌هایی کار میکنند ؟
سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، آزمایشگاه‌های مکانیک خاک و سنگ،‌ وزارت نیرو، وزارت راه و شهر سازی، صنعت معدن تجارت و شهرداری‌ها