Chapter 13 Flashcards

1
Q

علت استعفای مصدق ؟

A

درخواست پست وزارت جنگ از شاه برای مواجهه با مخالفان و عدم پذیرش شاه

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

جایگزین مصدق بعد از استعفای او ؟

A

قوام‌السلطنه

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

موضع قوام‌السلطنه در برابر نهضت ملی شدن نفت ؟

A

وی طی اعلامیه شدیدالحنی به طرفداران نهضت حمله کرد و آنها را به اعدام دست‌جمعی تهدید کرد
(موضع کاملا مخالف)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

واکنش کاشانی در برابر تهدید قوام به اعدام دست جمعی ؟

A

تهدید به اعلام جهاد و شرکت در پیکار کفن پوشیده

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

قیام ۳۰ تیر چگونه رخ داد ؟

A

در اولین ساعات روز ۳۰ تیرماه ۱۳۳۱ مردم تهران با وجود محاصره‌های نیروهای نظامی و تانک‌ها و … بودند به میدان آمدند و حماسه خلق کردند. قیام مردم تهران و سایر شهر‌ها موجب شهادت تعدادی شد و سرانجام شاه قوام را برکنار کرد و مصدق را روی کار آورد

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

بعد از انتصاب دوباره مصدق به نخست‌وزیری، چه پست‌هایی را به‌دست گرفت ؟ کاشانی چطور ؟

A

ریاست‌ دولت (نخست وزیری) و وزارت جنگ

ریاست مجلس

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

اختلافات میان کاشانی و مصدق توسط ـــ و ـــ تشدید شد

A

دسیسه‌چینی کانون‌های خارجی
عوامل داخلی آنها

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

وضعیت نهضت قبل از اختلافات و بعد از اختلافات را مقایسه کنید ؟

A

تا زمانی که همبستگی میان اعضای نهضت وجود داشت حتی بزرگ‌ترین دسیسه‌ها و توطئه‌ها موثر نبودند.
اما با بروز کوچک‌ترین اختلاف در میان رهبران نهضت، کوچکترین توطئه‌ها نیز ضربه‌های بزرگی به نهضت میزد
علاوه بر این، بعد از بروز اختلافات نهضت پایه‌های حمایت و پشتیبانی مردمی خودش را از دست داد

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

چه عواملی باعث عدم حضور مردم برای بار دیگر مانند قیام ۳۰ تیر در خیابان‌ها شد ؟

A

ضعف ساختاری، قدرت‌طلبی‌ها، رقابت‌ها، تشتت‌های سیاسی، بی‌کفایتی بعضی اعضای کابینه

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

عوامل زمینه‌ساز خارجی کودتای ۲۸ مرداد را نام ببرید ؟

A

آمریکا
انگلیس
شوروی

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

عوامل زمینه‌ساز داخلی کودتای ۲۸ مرداد را نام ببرید ؟

A

حزب توده
شبکه بدامن
شاه و درباریان
مطبوعات
اشتباه مصدق در انحلال مجلس
اعتماد بیش‌ازحد مصدق به آمریکایی‌ها
جدا شدن مصدق از روحانیت

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

سیاست‌های دولت آمریکا ابتدا در قبال نهضت نفت چگونه بود ؟

A

به دلیل رقابت‌های نفتی با انگلیس در خاورمیانه، در ابتدا سیاست‌های حمایت نسبی و مشروطه نسبت به نهضت نفت داشت

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

چرا آمریکا در ابتدا به حمایت از نهضت ملی شدن نفت پرداخت ؟

A

زیرا این کشور در صدد سهیم‌شدن در نفت ایران بود و این نهضت را قدمی در پایان بخشیدن به سلطه انحصاری انگلیس بر نفت ایران میدانست. از طرفی دیگر چون همزمان در جنگ سرد با شوروی بود، سعی در سلطه و نفوذ در دولت مصدق داشت

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

آمریکا لازمه جلوگیری از بحران اقتصادی را چه میدانست ؟ چه اقداماتی در این راستا انجام داد ؟

A

ثبات بازار نفت
میانجی‌گری در مسئله نفت میان ایران و انگلیس

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

رفته رفته سیاست‌های آمریکا در قبال نهضت نفت چه تغییری کرد ؟

A

رفته رفته سیاست‌های حمایتی و میانجی‌گری آمریکا تبدیل به مداخله‌گری و براندازی دولت مصدق شد

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

چرا سیاست‌های آمریکا در قبال نهضت نفت عوض شد ؟

A

از یک سو انگلیس قول شراکت نفت ایران با شرکت‌های آمریکایی را داده بود و از طرفی دیگر انگلیس خطر حزب توده و کمونیسم در ایران را بزرگ جلوه داده بود

17
Q

سازمان جاسوسی آمریکا در پی تغییر سیاست‌های آمریکا در قبال نهضت نفت مامور به انجام چه کاری شد و با همکاری چه کسی ؟

A

با همکاری سیاست جاسوسی انگلیس برای براندازی دولت مصدق و سرکوب نهضت ملی شدن نفت مامور به برنامه‌ریزی و اقدام شد

18
Q

عملیات چکمه را توضیح دهید ؟

A

حل بحران نفت از طریق استفاده از قدرت نظامی و توسل به کودتا اولین بار توسط انگلیس با نام «عملیات چکمه» طراحی شد

19
Q

انگلیس از چه راه‌هایی به دولت مصدق فشار وارد میکرد ؟ مثال بزنید

A

انگلیس با استفاده از شبکه جاسوسی خود که از دیرباز در ایران فعالیت داشت سعی در تضعیف دولت مصدق به شکل‌های گوناگون میکرد

برای مثال تحریم خرید نفت ایران و تهدید کشورهای خریدار نفت ایران به پیگرد قضایی و مجازات

20
Q

تاثیر شوروی در زمینه‌سازی کودتای ۲۸ مرداد چه بود ؟

A

برای کمک به ایران کاری را انجام نداد و در شرایط سخت بحران اقتصادی ناشی از تحریم نفت ایران،‌ حتی از پرداخت بدهی‌های خود نیز سرباز زد

21
Q

موضع حزب توده در برابر نهضت ملی شدن نفت چه بود ؟

A

از ابتدا نهضت ملی شدن نفت را جریانی وابسته به سرمایه‌داری غرب میدانست و معتقد بود که فقط نفت جنوب باید ملی شود، زیرا نفت شمال حق شوروی است

این حزب به دلیل وابستگی به دولت شوروی از منافع آن دولت حمایت میکرد و رفتار خصمانه‌ای در قبال نهضت داشت

22
Q

قیام ۳۰ تیر چه تاثیری در سیاست‌های رهبران حزب توده داشت ؟

A

پس از قیام ۳۰ تیر برخی از رهبران حزب توده به حمایت دکتر مصدق پرداختند و در مواردی چون خروج شاه از ایران (توطئه ۹ اسفند) و انحلال مجلس توسط او از دولت مصدق پشتیبانی میکردند

23
Q

در فاصله کودتای نافرجام ۲۵ مرداد و ۲۸ مرداد حزب توده اقدام به چه کارهایی کرد ؟

A

این حزب با وجود داشتن تشکیلات وسیع و سازمان نظامی، نیروهای خود را از خیابان‌ها فراخواند و در برابر کودتا هیچ واکنش جز سر دادن شعارهایی با مضمون «الغای سلطنت و برقراری جمهوری دموکراتیک» کاری انجام نداد

24
Q

حزب توده به چه دلیل میتوانست از موفقیت کودتا جلوگیری کند ؟ چرا اینکار را انجام نداد ؟

A

سازمان نظامی این حزب از طریق شبکه اطلاعاتی خود از توطئه‌ی کودتا آگاه بود و با استفاده از پست‌های نظامی مهم خود میتوانست از موفقیت آن جلوگیری کند

یکی از دلایل بی‌واکنشی حزب توده و دولت شوروی، مرگ استالین و بلاتکلیفی بعد از آن بود

25
Q

پس از کودتای ۲۸ مرداد چه اتفاقی برای حزب توده افتاد ؟ سران این حزب به چه سرنوشتی دچار شدند ؟

A

این حزب مانند کوه یخی آب شد و بعضی از سران این حزب از ایران فرار کردند و بعضی دیگر به ناچار برای حفظ جانشان به رهبران کودتا پیوستند. برخی از اعضای حزب نیز بعدها به خدمت ساواک درآمدند.

26
Q

شبکه بدامن موجب چه چیزهایی شد ؟

A

این شبکه از طریق نفوذ در احزاب و جریان‌های سیاسی، علاوه بر ایجاد آشوب و بلوا در کشور و اختلاف‌افکنی میان اعضای نهضت ملی ایران، موجب فراهم شدن زمینه‌های بدبینی نسبت به رهبران این حزب شد

27
Q

اقدامات شبکه بدامن را توصیف کنید ؟

A

فعالیت‌های پیچیده، سری و غیرشفاف این شبکه از حوزه نظارت دولت خارج بود و به طوری بود که هر حزب در ابتدا تصور میکرد که این فعالیت‌ها به نفع آنهاست

28
Q

موضع شاه در مقابل نهضت نفت در ابتدا چگونه بود ؟ برای چه ؟

A

ممد رضا شاه در ابتدا در برابر نهضت ملی شدن نفت منفعل و مردد بود
زیرا از پیامدهای نهضت که موجب تضعیف موقعیت و قدرت او میشد وحشت داشت

29
Q

شاه برای چه مخالفت جدی در برابر نهضت نمیکرد ؟ چرا با آن همراهی نمیکرد ؟

A

زیرا شجاعت و قدرت ایستادگی در برابر نهضت و ملت را نداشت از طرفی نیز جرئت همراهی با آن را نداشت. زیرا از انگلیسی‌ها میترسید و هنوز خاطره اخراج پدرش توسط آن‌ها را فراموش نکرده بود

30
Q

اقدامات شاه علیه نهضت نفت چگونه بود ؟

A

او در هر فرصتی که مناسب میدانست، به صورت پنهان و آشکارا علیه نهضت و دولت مصدق کارشکنی و دسیسه‌چینی میکرد

31
Q

زمانی که اختلافات میان رهبران نهضت بالا گرفت، شاه چه‌کار کرد ؟ چرا به کودتای ۲۸ مرداد تن داد ؟

A

بر تحرکات و توطئه‌های شاه افزوده شد و سرانجام با تشویق و حمایت دولت‌های آمریکا و انگلیس به اجرای کودتا تن داد

32
Q

رابطه وابستگان شاه و درباریان با نهضت نفت چگونه بود ؟

A

آنها با صراحتو جدیت بیشتر با نهضت نفت و دولت مصدق مخالفت و دشمنی میکردند و در طول دوران نهضت دائما درحال توطئه‌چینی و دسیسه‌کاری بودند

33
Q

چه کسانی بر ضد منافع ملت ایران و به نفع دولت انگلیس جلوی نهضت ایستادند ؟ برای شکست نهضت حاضر به انجام چه کاری بودند ؟

A

اشرف پهلوی (خواهر شاه)، مادرشاه، شاپور ریپورتر و اسدالله علم

برای شکست نهضت حاضر به هرگونه همکاری با دولت انگیس بودند

34
Q

چرا اشرف پهلوی و مادرش از کشور خارج شد ؟ توسط چه کسی ؟ بعد از چه واقعه‌ای ؟

A

بعد از قیام ۳۰ تیر و روی کار آمدن مجدد مصدق، او هر دو را از ایران اخراج کرد

35
Q

کودتاگران با چه چیزی به سازماندهی افکار عمومی پرداختند ؟ توضیح دهید

A

با استفاده از مطبوعات
آنها از این طریق توانستند با ایجاد شایعات و تبلیغات ویرانگر به تخریب شخصیت مصدق و ایجاد نارضایتی عمومی از دولت او و تشدید اختلاف‌ها دامن بزنند

36
Q

مصدق به چه دلیلی مجلس را منحل کرد ؟ چه کسی تلاش برای جلوگیری از این انجام داد ؟

A

به بهانه نفوذ و تحریکات بیگانگان در مجلس
کاشانی

37
Q

انحلال مجلس موجب چه چیزی شد ؟ چرا ؟

A

موجب ایجاد فرصتی برای کودتاگران
زیرا این کار مشروعیت دولت مصدق را مخدوش میکرد و باعث هموار شدن مسیر کودتا شد
آنها مدعی بودند که پس از انحلال مجلس دولت مصدق مشروعیت قانونی ندارد

38
Q

چرا اعتماد بیش از حد مصدق به آمریکایی‌ها مخرب بود ؟

A

زیرا آنها در صدد تصاحب منابع نفتی ایران بودند و درحال گرفتن ماهی از آب گل‌آلود بودند

39
Q

مصدق چگونه از روحانیت جدا شد ؟

A

در ۶ مرداد ۱۳۳۱ نامه تندی به کاشانی نوشت و از او خواست که از امور سیاسی کشور دخالت نکند