Celloedd ac ensymau

Question 1

cyptoplasm

Answer 1

lleoliad adweithiau cemegol

Question 2

cellbilen

Answer 2

rheoli beth sy’n mynd mewn a mas o’r gell

Question 3

cnewyllyn

Answer 3

rheoli’r gell- cynnwys DNA

Question 4

mitocondria

Answer 4

creu egni i’r cell drwy resbiradaeth

Question 5

gwagolyn

Answer 5

rhoi strwythr i’r gell- llawn cellnodd(cell sap)

Question 6

cloroplast

Answer 6

creu bwyd i’r cell drwy fforosynthesis- llawn clorophyl

Question 7

cellfur

Answer 7

rhoi strwythr i’r gell- wedi’i wneud o gellwlos

Question 8

pa dri ffurfiad sydd i’w carl meen celloedd planhigyn ac nid yn celloedd anifail?

Answer 8

cellfur
gwagolyn
cloroplast

Question 9

pa lens mewn migrosgop sy’n cael ei newid i addasu’r chwyddhad?

Answer 9

lens gwrthrychiadur

Question 10

2 wahaniaeth rhwng trylediad a chludiant actif

Answer 10

• dim angen egni ar drylediad, angen am cludiant actif
• trylediad symud sylweddau i lawr graddiant crynodiad, cludiant actif symud yn erbyn graddiant crynodiad

Question 11

Pam mae celloedd anifail yn byrstio ar ôl cael eu rhoi mewn dŵr, ond dydy celloedd planhigyn ddim yn byrstio?

Answer 11

Bydd dŵr yn symud i mewn i’r cell drwy osmosis ac yn gwneud i’r cyptoplasm i chwyddo. Mae’r cellfur yn atal y gell rhag byrstio

Question 12

I ba grŵp mae ensymau’n berthyn i?

Answer 12

proteinau

Question 13

Beth yw’r cemegyn mae ensym yn gweithio arno?

Answer 13

swbstrad

Question 14

Pa beth yn union am adeiledd ensymau sy’n achosi iddyn nhw fod yn benodol?

Answer 14

siap y safle actif

Question 15

Pam mae tymheredd yn dadnatureiddio ensymau?

Answer 15

Torri’r bondiau yn yr ensym, gam achosi i’r safle actif i newid siap felly bydd y swbstrad ddim yn ffitio rhagor

Question 16

Pe baech chi’n ymchwilio i effaith tymheredd ar ensym, pa ffactorau eraill byddai angen eu rheoli?

Answer 16

pH, crynodiad ensymau, crynodiad swbstrad

Question 17

Meinwe

Answer 17

grwp o gelloedd tebyg a swyddogaeth tebyg

Question 18

organ

Answer 18

casgliad o ddwy neu fwy o feinweoedd sy’n cyflawni swyddogaeth penodol

Question 19

system organau

Answer 19

casgliad o sawl organ sy’n gweithio gyda’i gilydd

Question 20

organed

Answer 20

anifail neu blanhighyn cyfan

Question 21

Trylediad

Answer 21

gwasgariad gronynnau o ardal a chrynodiad uwch i ardal a chrynodiad îs

Question 22

Pa graddiant crynodiad ydy trylediad yn gweithio arno

Answer 22

i lawr graddiant crynodiad

Question 23

Pa fath o broses yw trylediad?

Answer 23

proses goddefol

Question 24

Pa 2 beth ydy proses trylediad yn gweithio arno?

Answer 24

• Tymheredd- Y fwyaf yw’r tymheredd y cyflymaf mae’n tryledu
• maint graddiant crynodiad- y fwyaf y graddiant, y cyflymaf mae’n tryledu

Question 25

Osmosis

Answer 25

symudiad molecylau dwr o grynodiad uchel i ddwr i grynodiad isel oddwr ar draw pilen athtaidd ddetholus i greu ecwilibriwm

Question 26

Cludiant actif

Answer 26

-Symud o ardal a chrynodiad îs i ardal a chrynodiad uwch
-ddim yn proses goddefol

Question 27

Pa graddiant ydy cludaint actif yn gweithio arno?

Answer 27

yn erbyn graddiant crynodiad

Question 28

Catalyddion

Answer 28

cyflymu adweithiau cemegol