bundel 4 Flashcards
leeftijd bejaarden
65+
2 stadia ouderdom?
+leeftijd
- vroege ouderdom (65-75)
- late ouderdom (75+)
kenmerken vroege ouderdom (65-75)
- nog niet lang met pensioen
- voldoende geld
- actief
kenmerken late ouderdom (75+)
- minder actief
- minder goede conditie/ gezondheid
- afhankelijk
wat kan het verouderingsprocess versnellen?
- overlijden van partner
- ziekte
- …
wat is een functiebeperking
iedere beperking die het functioneren belemmert
wat is osteoporose?
chronische aandoening waarbij er een afname is van botsterkte
bij wie komt osteoporose het meest voor en waarom?
vrouwen, menopauze
waar zorgt afname botsterkte voor?
- broze botten
-> sneller breken
-> breuk geneest minder snel
waarom moeten senioren veel in beweging blijven?
- kracht & flexibiliteit
- kans op vallen neemt af
waar kan een val voor zorgen bij senioren?
afhankelijkheid
hulpmiddelen voor zintuigelijke waarneming en evenwichtsgevoel?
- bril
- spraaktechnologie
- hoorapparaten
- looprek
hoe mensen helpen die minder goed zien als ZG
- oogdruppels
- NIETS VERLEGGEN IN DE KAMER
- bril kuisen
- verwoorden wat je doet
2 oogaandoeningen
- cataract
- glaucoom
wat is cataract?
lens = troebel -> blindheid
hoe cataract oplossen?
- oogdruppels
- lens vervangen door implantaat
wat is glaucoom?
aantasting van oogzenuw
wat doet een hoorapparaat?
wat is het probleem bij ouderen?
versterkt alle geluiden
-> kunnen nog steeds geen geluiden onderscheiden
-> liplezen (vermoeiend)
waar zorgt slechthorigheid voor?
wantrouwen
4 soorten fysieke verandering:
- ziekte
- algemene achteruitgang
- verandering in uiterlijk
- functiebeperking
ziekte vb.
- dementie
- ouderdomsdiabetes
- artrose (gewrichtsslijtage)
- Parkinson
algemene achteruitgang vb.
- minder goed horen
- snel moe voelen
- wandelen met rollator
verandering in uiterlijk vb.
- rimpels
- grijs haar
- kaal
- ouderdomsvlekken
functiebeperking vb.
minder vlot:
- zichzelf wassen
- aan / uitkleden
- trap opstappen
wat kan je als ZG doen om ouderen cognitief te ondersteunen?
- spreektempo aanpassen
- duidelijk articuleren
6 cognitieve vermogens:
- waarnemen
- oriëntatie
- denken
- intellectuele functies
- geheugen
- aandacht
wat is hallucineren?
zaken waarnemen die er niet echt zijn
3 soorten hallucinaties + vb
- visuele, je ziet spinnen die er niet zijn
- auditieve, je hoort geschreeuw die er niet is
- tactiele, je voelt spinnen over je kruipen
3 soorten desoriëntatie + uitleg
desoriëntatie in:
1) TIJD, weet niet meer hoe laat/ welke dag het is
2) PLAATS, niet meer herkennen waar ze wonen, weg kwijt in vertrouwde omgeving
3) PERSOON, je herkent mensen in omgeving niet meer of verwart ze met elkaar
wat zijn problemen bij denken? +vb.
geen vermogen tot helder en logisch nadenken
bv. verwarde spraak
3 intellectuele functies:
- oordeelsvermogen
- taal
- rekenen
3 soorten oordeelsvermogen + uitleg
1) realiteitsbesef
-> onderscheid tussen werkelijkheid en fantasie
2) zelfinschatting
-> inzicht in mogelijkheden en beperkingen
3) normbesef
-> bewust zijn van regels, goed/ slecht onderscheiden
hoe heet de taalstoornis uit ons boek?
afasie
wat is afasie? (4)
- taalstoornis
- verworven door hersenletsel
- moeite met begrijpen/ uitten van taal
- mogelijks moeite met rekenen
wat verstaan we onder rekenen
de regels van wiskunde
wat doet het geheugen
vasthouden aan geleerde informatie
wat is langetermijngeheugen?
info voor lange tijd in hersenen opgeslagen
wat is kortetermijngeheugen?
- doorgeefluik naar langetermijn geh.
- dient als werkgeheugen
met welke soort geheugen hebben ouderen het meeste problemen?
kortetermijngeheugen
waarom slaan ouderen minder info op?
ze nemen minder waar
welke zaken hebben ouderen problemen mee ivm geheugen?
moeite met:
- wisselen van aandacht
- memoriseren
wat is dementie?
- ouderdomsziekte
- aantasting van hersenen -> problemen met oa geheugen
- meestal kortetermijngeheugen aangetast
wanneer jongdementie?
voor 65 jaar
wat is vergeetachtigheid (kenmerken)
- ouderdomskwaal
- KT geheugen werkt minder goed/ valt weg
3 soorten aandacht
- gerichte aandacht
- volgehouden aandacht/ aandachtsspanne
- verschuiven van aandacht/ switchen
wat is gerichte/ selectieve aandacht?
vermogen om relevante en irelevante info te scheiden
wat is volgehouden aandacht / aandachtsspanne?
je aandacht voor een lange tijd ergens op richten
wat is verschuiven van aandacht / switchen?
je aandacht van het 1 op het ander richten
wat verandert er in de sociale ontwikkeling van de ouderen?
nieuwe levensfase
+ meer tijd voor hobbies, contacten, reizen, …
- minder inkomen, sociale contacten, structuur, status, …
3 zaken die de emotionele ontwikkeling kunnen beïnvloeden
- geliefden overlijden -> minder contacten-> eenzaam
- lichamelijke achteruitgang-> verlies zelfstandigheid
- moeite met afhankelijkheid-> bv. stiller zijn, depressie, verontschuldigen,…
2 soorten van eenzaamheid + uitleg
sociaal eenzaam
- mist contacten
- kwantiteit
emotioneel eenzaam
- mist hechte band
- kwaliteit
3 mensvisies en uitleg
dynamisch
- groeikansen en mogelijkheden
holistisch
- totale mens, niet alleen lichamelijk maar ook bv mentaal
emancypatorisch
- zelf beslissingen nemen
wat is kwetsbaarheid?
groter risico op:
- ernstige ziekte
- verminderde zelfredzaamheid
door wie is het model ontwikkelt?
hoe noemt het model over gelukkig ouder worden?
Baltes
- SOC-model
(selectieve optimalisatie en compensatie model)
wat wil het model dat je doet?
minimaliseren wat niet meer gaat
maximaliseren wat wel lukt
leg het model van Baltes uit
1) SELECTIE
- dingen doen die je graag doet/ energie uithaalt
- niet dingen doen die je niet leuk vind/ geen energie uithaalt
2) OPTIMALISATIE
- vaardigheden voor gekozen activiteit versterken
3) COMPENSATIE
- activiteit lukt niet?
-> alternatieve manier zoeken door:
- hulp van anderen
- hulpmiddelen
- creativiteit
als je een selectie maakt van de doelen die je wil nastreven…
heb je zicht op vaardigheden die versterkt/ uitgebreid moeten worden
van doelstellen word je … en van stil vallen word je …
- blij
- verdrietig
bij het ouder worden is het belangrijk om te…
kijken naar wat je wel nog kan
wat is er in elke fase van Erikson?
een psychosociale crisis/ uitdaging
waarom is het belangrijk hoe de crisis word opgelost?
het heeft invloed op verdere ontwikkeling/ verder leven
wat is de 8ste fase van Erikson?
integriteit vs wanhoop
vanaf welke leeftijd is de 8ste fase van Erikson?
65+ jaar
wat is integriteit?
reflecteren over leven
-> vrede over keuzes en ervaringen
wat is wanhoop?
terugblikken op leven
-> gebrek aan tevredenheid
-> gevoelens van wanhoop
waarom zijn de fasen van Erikson belangrijk?
om de ontwikkeling van mensen te begrijpen
