Blok 1+2 Lezen Flashcards
Alineaverbanden aangeven
- Herhalen woorden/woordgroepen (overlappers)
- Signaalwoorden: geeft ook soort verband aan
- Signaalzinnen: aankondigend, terugblikkend of combo
- Overgangszinnen met een verwijzend woord: samenvattende zin + (die, dat, ze, etc.)
Soorten verbanden
- Tegenstellend: standpunt benadrukken (maar, toch, echter)
- Opsommend: impliciet=op zichzelf, (en, bovendien, daarnaast)
- Oorzakelijk: oorzaak+gevolg (doordat, waardoor)
- Redengevend: niet noodzakelijk met gevolg (omdat, want, vanwege)
- Uitleggend/toelichtend (met andere woorden, bijvoorbeeld)
- Concluderend: leid conclusie in (dus, hieruit volgt)
- Samenvattend: (kortom, al met al)
- Voorwaardelijk: (als, mits, wanneer)
- Vergelijkend: (zoals, hetzelfde)
- Doel-middel: geef aan dat er een middel nodig is (om…te, opdat)
- Chronologisch: nu vs vroeger (vroeger, nu, later, eerst)
Zakelijke tekst functies inleiding
- Belangstelling wekken
- Onderwerp introduceren -lezer laten weten waar de tekst over gaat
- Hoofdgedachte formuleren-lezer laten weten waar de tekst over gaat
- Opbouw aankondigen - bij langere uiteenzetting
- Aanleiding schrijven noemen
- Welwillend stemmen
Zakelijke tekst middenstuk
Hoofdgedachte per deelonderwerpen
- per deelonderwerp een alinea
- per alinea een kernzin
Zakelijke tekst functies slot
- Samenvatting
- Conclusie
- Aanbeveling
- Afweging
- Oproep
- Uitsmijter: opvallende/verassende uitspraak
Zelf begin alinea schrijven
- Stelling+vraag(hoofdgedachte)
- Retorische vraag
- Sarcastische openingszin
- Constatering
- Korte anekdote: verhaaltje met grappige/verassende kern
- Voorbeelden
- Citaten
Tekststructuren
- Voor- en nadelenstructuur
- Vroeger-en-nu-structuur
- Vroeger-nu-toekomst-structuur
- Probleem-en-oplossinstructuur
- Verschijnsel-en-verklaringstructuur
- Bewering-en+argumentstructuur
- Verschijnsel-en-besprekingstructuur
Voor-en-nadelenstructuur
Inleiding: verschijnsel/ontwikkeling met positieve en negatieve kanten
Middenstuk: overzicht voor en nadelen
Slot: conclusie/samenvatting
Zelf geen keuze/afweging > uiteenzetting/beschouwing
Zelf duidelijke conclusie > betoog
Vroeger-en-nu-structuur
Inleiding: ontwikkeling/verandering
Middenstuk: 2(+) perioden tegenover elkaar
Slot: samenvatting, conclusie of aanbeveling
Alleen veranderingen > uiteenzetting
Verschillende inkijkpunten > beschouwing
Eigen standpunten + argumenten > betoog
Vroeger-nu-toekomst-structuur
Inleiding: ontwikkeling/verandering
Middenstuk: 2(+) opeenvolgende perioden
Slot: toekomstverwachting
Probleem-en-oplossinstructuur
Inleiding: beschrijving probleem Middenstuk: oplossingen Slot: afweging+ aanbeveling of samenvatting Meestal betoog/beschouwing Slot:samenvatting > uiteenzetting
Verschijnsel-en-verklaringstructuur
Inleiding: verschijnsel
Middenstuk: verklaringen
Slot: aanbeveling+conclusie of samenvatting
Alleen verklaringen opsommen > uiteenzetting
Lezer laten denken en beetje mening > beschouwing
Lezer overtuigen en sterke mening > betoog
Bewering-en-argumentstructuur
Inleiding: bewering
Middenstuk: argumenten, weerlegging tegenargumenten
Slot: conclusie
Altijd betoog
Verschijnsel-en-besprekingstructuur
Inleiding: verschijnsel
Middenstuk: verschillende aspecten
Slot: samenvatting
Bijna altijd uiteenzetting of beschouwing
Manieren van lezen
- Oriënterend lezen
- Globaal lezen
- Intensief lezen
- Kritisch lezen
Oriënterend lezen
Doel: eerste indruk, onderwerp+publiek bepalen
Let op: titel, tussenkopjes, illustratie, schrijver, inhoudsopgave etc.
Globaal lezen
Doel: hoofdzaken uit de tekst halen
Let op: kernzinnen, signaalwoorden/zinnen
Intensief lezen
Doel: een tekst helemaal begrijpen
Let op: betekenis woorden, verwijswoorden, schrijfdoel, hoofdgedachte etc.
Kritisch lezen
Doel: tekst beoordelen
Let op: is informatie juist, volledig, zijn argumenten eerlijk, overtuigend, logisch
Kijk naar de bron voor betrouwbaarheid
.
Onderwerp
Waar de tekst over gaat in een aantal woorden
Deelonderwerp
Onderwerp van 1 alinea of 1 groep alinea’s
Hoofdgedachte
Samenvatting van de tekst in 1 complete zin
Functies titel
- Lezer informeren
2. Motiveren verder te lezen