biotechnologia/mutacje

Question 1

biotechnologia tradycyjna

Answer 1

wykorzystuje naturalnie występujące w przyrodzie organizmy lub produkowane przez nie substancje
dobór na drodze selekcji sztucznej - człowiek decyduje kto sie z kim skrzyżuje
naturalny mechanizm krzyżowania - bez ingerencji w genom

Question 2

gdzie używamy biotechnologii tradycyjnej

Answer 2

przy procesach warzenia piwa
produkcji wina
wypiekania chleba
kiszenia kapusty i ogórków
zakwaszania mleka na jogurty kefiry

Question 3

biotechnologia molekularna

Answer 3

umożliwia zmienianie genomów organizmów by otrzymać organizm o pożądanych cechach

Question 4

co to są enzymy restrykcyjne

Answer 4

endonukleazy {enzymy mogące przecinać DNA} przecinają DNA w miescu wyznaczonym przez specyficzną sekwencje DNA
Enzymy restrykcyjne rozpoznają sekwencje palindrome o tępych lub lepkich końcach

Question 5

co to są metylazy

Answer 5

modyfikują DNA po replikacji. enzymy dodają grupe metylową do jednej lub wielu zasad w każdym miejscy restrykcyjnym co sprawia ze enzymy restrykcyjne nie rozpoznaja DNA i nie tną tych miejsc.

Question 6

Po co są ligazy?

Answer 6

łączą fragmenty DNA przecięte wcześniej przez enzymy restrykcyjne. pomaga w tworzeniu wiązań fosfodiestrowych między dwoma fragmentami DNA

Question 7

polimeraza DNA

Answer 7

powiela fragmenty DNA dubudowywuje nukleotydy komplementarne do nici matrycowej

Question 8

co to są sekwencje polindromowe?

Answer 8

ok 4-8 pr zasad azotowych które sa rozpoznawane przez enzymy restrykcyjne. Sekwencja zasad jednej nici jest taka sama jak nici komplementarnej jeżeli obie są odczytywane w kierunku 5’ do 3’

Question 9

co to sa końce lepkie sekwencji palindromowych

Answer 9

zakończone są jednoniciowym fragmentem - posiadają wolne nukleotydy które łatwiej mogą sie przłączyć do innego lepkiego końca

Question 10

Co to jest sonda molekularna?

Answer 10

jest to krótki sztucznie utworzony fragment kwasu nukleinowego. znakowany jest związkiem fluorescencyjnym aby był łatwy do zlokalizowania

Question 11

po co jest hybrydyzacja DNA

Answer 11

pomaga nam znaleść określony gen w całym genomie
wykorzystywany często w diagnostyce chorób genetycznych

Question 12

co to są biblioteki genomowe?

Answer 12

to zbió komórek bakterii które zawierają różne fragmenty genomu jednego organizmu

Question 13

jakie sa rodzaje bibliotek genomowych?

Answer 13

1. cDNA cząsteczki DNA bez intronów każda cząsteczka posiada sekwencje kodujące jednego genu
2. biblioteka cDNA
   najpierw jest odwrotna transkrypcja mRNA wyizolowanego z komórek. dane cDNA jest wstawiane do wketora

Question 14

jak zachodzi klonowanie DNA

Answer 14

1. plazmid i DNA pochodzące z innego organizmu są cietę tym samm enzymem restrykcyjny. Dzieki temu uzyskujemy cząsteczki o komplementarnych końcach
2. Cząsteczki obu rodzajów są mieszane w wyniku czego ich lepkie końce łączą się parami. Ligaza DNA spaja fragmenty DNA
3. plazmid obcym genem wprowadza się do komórki bakteryjnej - działanie prądem lub substancją chemiczną na ściane komórki bakteryjnej
4. Plazmid ulega replikacji i dostaje się do komórek potomnych podczas podziaów komórkowych

Question 15

co to łańcuchowa reakcja polimerazy PCR

Answer 15

jest to podstawowa technika biologii molekularnej która umożliwia powielenie określonego fragmentu DNA in vitro - poza organizmem

Question 16

na czym polega łańcuchowa reakcja polimerazy - PCR

Answer 16

1. Denaturacja DNA w ok 95 stopniach
2. przyłączenie starterów ok 40-60 stopni
3. Synteza komplementarnych nici DNA ok 70 stopni przy udziale termostabilnej polimerazy DNA

Question 17

Termostabilna polimeraza DNA - jak powstaje?

Answer 17

jes to wyizolowana polimeraza od bakterii żyjących w bardzo wysokich temperaturach dlatego ich białka są odporne na denaturacje

Question 18

jak zachodzi PCR?

Answer 18

zachodzi w cyklach ok 20-30 podczas kolejnych cykli liczba produktów wzrasta wykładniczo - 2 do potęgi n

Question 19

jakie są zalety i wady PCR?

Answer 19

zalety
umożliwia szybkie i tanie powielenie bardzo małej ilości materiału genetycznego
wady
jest bardzo czułe - nawet nieiwelka ilość niepożądanego DNA może zostać powielona jeżeli zawiera sekwencje komplementarne do starterów i zaciemnić wynik

Question 20

na czym polega elektroforeza?

Answer 20

mieszaniny makrocząstecze - biaałek polipepetydów, fragmentów DNA czy RNA mozę być rozdzielone
dzieki obecności łądunku elektrycznego mogą migrować w polu elektrycznym

Question 21

Elektroforeza DNA

Answer 21

DNA posiada ujemnie naładowane reszty fosforanowe dlatego w żelu kieruje się w stronĘ elektrody dodatniej.
szybkość przechodzenia zależy od wielkości cząsteczki - większe przechodzą wolnieJ

Question 22

Rodzaje transformacji genetycznej

Answer 22

1. metody pośrednie - przy uzyciu wektorów - sztuczne chromosomy plazmidy wirusy czy bakterie
2. metody bezpośrednie - mamy bezpośrednią ingerencje w komórki gospodarza w celu wprowadzenia materiału genetycznego

Question 23

Co to jest GMO?

Answer 23

to organizmy zmodyfikowane genetycznie - organizm którego cechy dziedziczone zostały zmienione wskutek ingerencji w jego materiał genetyczny np zmiana aktywności genu lub wstawienie dodatkowej kopii

Question 24

co to są organizmy transgeniczne?

Answer 24

to organizmy zmodyfikowane genetycznie który ma w swoim genomie gen pochodzenia innego gatunku

Question 25

jak otrzymujemy mikroorganizmy GMO?

Answer 25

poprzez transformacje genetyczną z wprowadzeniem prazmidu z obcym genem lub przez wstawienie obcego genu w chromosom bakteryjny lub DNA jądrowy w przypadku grzybów przez wektor

Question 26

jakie jest zastosowanie mikroorganizmów GMO?

Answer 26

1. medycyna - synteza insuliny produkcja fragmentów szczepionek
2. przemysł spożywczy - produkcja enzymów czy dodatkowej żywności
3. ochrona środowiska - usuwanie zanieczyszczeń

Question 27

co to jest agroinfekcja?

Answer 27

wykorzystuje naturalną zdolność wnikania plazmidów bakterii Agrobacterium do komórek roślin.

Question 28

po co są zwierzęta zmodyfikowane genetycznie?

Answer 28

tworzy się poprzez wprowadzenie zmian w genomach komórek zarodkowych poprzez zmodyfikowane wirusy zwierzęce i przez bezpośrednią metodę mikroiniekcji

Question 29

co to jest mysz chimeryczna?

Answer 29

mysz zawierająca zarówno komorki zmodyfikowane genetycznie jak i komórki niezmodyfikowane

Question 30

gdzie występują klony w naturze?

Answer 30

1. przy rozmnażaniu bezpłciowym poprzez podział np bakterie
2. przy rozmnażaniu wegetatywnym przez fragmentacje roślin
3. u organizmów powstałych z poliembrionii - wielozarodkowości - bliźniaki jednojajowe
4. u organizmów powstałych z pączkowania

Question 31

co to jest mikrorozmnażanie?

Answer 31

to otrzymywanie wielu identycznych roślin z fragmentów rośliny macierzystej

Question 32

jak zachodzi mikrorozmnażanie?

Answer 32

pobieramy frangment i umieszcamy na podłożu w którym tkanki stałej odzywskują zdolność do podziału - powstaje kallus
tkanka kallusowa tworzy nowe komórki i organy
przeniesienie powstałych sadzonek na podłoże zbliżone do naturalnego

Question 33

jakie są metody diagnostyki molekularnej?

Answer 33

• PCR
• hybrydyzacja DNA
• sekwencjonowanie DNA

Question 34

w czym używa się diagnostyki molekularnej?

Answer 34

*przy chorobach genetycznych - jednogenowych lub chromosowych - zwłaszcza w tych w których nastąpiła zmiana struktury chromosomu
*przy chorobach zakaźnych - zakażenie wirusami lub bakteriami - wykrywany zostaje materiał patogenu
*przy chorobach chorób nowotworowych - wykrywa się charakterystyczne mutacje, badanie poziomu ekspresji wielu genów
*przy chorobach wieloczynnikowych - badanie DNA i mRNA wielu genów jednocześnie co pozwala na określenie stopnia zaawansowania choroby i rokowania

Question 35

po co są stosowane przeciwciała nomoklonanlne?

Answer 35

są to przeciwciała o wysokiej swoistości - łączą się z konkretnym antygenem. używane przy leczeniu chorób autoimmunologicznych czy terapii nowotworowej

Question 36

jakie zastosowania ma biotechnologia w medycynie sądowej?

Answer 36

przy ustalaniu ojcostwa
przy ustalaniu tożsamości osoby podejrzanej o przestępstwo czy osób poszukiwanych

Question 37

po co są badania ewolucyjne

Answer 37

ustalanie pokrewieństwa między wymarłymi a współczęsnie żyjącymi gatunkami
ustalanie przebiegu zdarzeń ewolucyjnych

Question 38

jakie są rodzaje zmienności?

Answer 38

1. środowiskowa - niedziedziczona
2. genetyczna - rekobinacyjne [pożadana przez nas], mutacyjna - może mięć negatywne konsekwencje

Question 39

zmienność genetyczna u prokariota

Answer 39

1. pionowy transfer genów - przekazywanie informacji genetycznej podczas rozmnażania czyli z pokolenia na pokolenie
2. poziomy transfer genów - przekazywanie podczas koniugacji tranduckji i transformacji - może zachodzić między osobnikami należacymi do różnych szczepów

Question 40

rodzaje zmniennosci genetycznej?

Answer 40

1. ciągła - dotycząca cech ilościowych geny kumulatywne
2. nieciagła - dotyczy cech jakościowych - geny pojedyńcze

Question 41

kiedy zachodzi zmienność rekombinacyjna?

Answer 41

podczas procesu crossing-over
podczas losowej segregacji chromosomów do gamej podczas mejozy
ppodczas losowego łączenia się gamet podczas zapłodnienia

Question 42

rodzaje zmienności mutacyjnej

Answer 42

1. mutacje spontaniczne
2. mutacje indukowane

Question 43

charakterystyka mutacji spontanicznej

Answer 43

powstaje w wyniku błędów pojawiających się podczas replikacji DNA

Question 44

charakterystyka mutacji indukowanych

Answer 44

przez czynniki mutagenne - UV kwas azotowy 3 wirus opryszczki zapalenie wątroby HPV

Question 45

charakterystyka mutacji genowej - substytucji

Answer 45

punktowa zmiana jednego nukleotydu na inny
- tranzycja - puryna na puryne pirymidyna na pirymidę
transwersja - zamiana puryny na pirymidyne

Question 46

mutacje genowe - delecja

Answer 46

utrata jednego lub kilkunastu nukleotydów

Question 47

mutacje genowe insercja

Answer 47

polega na wstawieniu jendego lub kilku nukleotydów