bio( PROTEINAK)

Question 1

PROTE OROKORTASUNAK

Answer 1

● Bioelementu osagaiak: C, O, H eta N
(gehienek S ere)
● EGITURAN/FUNTZIOAN aniztasun handia.
● aminoazidoak (aa) MONOMERO—> polimero: PROTEINAK
● 20 aa ezberdin daude.

BEM 20A

Question 2

AMINOAZIDOAK
* EGITURA OROKORRA

Answer 2

H
l
NH²-Cα-COOH
l
R

Question 3

AMINOAZIDOAK
* konfigurazioa

Answer 3

karbonoa asimetrikoa : D eta L

• aa guztiak NATURAN L konfigurazioan

Question 4

AMINOAZIDO
* IONIZAZIO

Answer 4

AMINA taldeak—> protoiak hartzeko joera
KARBOXILO taldeak—>protoiak galtzeko joera

• ingurune azidoan
  pH < 7 (protoi kontzentrazio altua) —> aminak protoiak hartu = NH3+
• ingurune basikoan
  pH>7 (protoi kontzentrazio txikia) —> karboxiloak protoiak galdu =** COO-**
• INGURUNE NEUTROAN
  pH=7 (H+)=(OH-)
  biak batera gertatu ______NH3+ eta COO-
  MOLEKULA ANFOTEROA

*karga positibo amina -karga negatibo karboxilo

Question 5

AMINOAZIDO
* sailkapena

Answer 5

1. R talde apolar (hidrokarburo)
2. R talde polar (kargarik gabeko talde polar)
3. aa basiko (karga +)
4. aa azido (karga -)
5. aa aromatiko ( R zikliko)

Question 6

LOTURA PEPTIDIKOA

Answer 6

• lotura KOBALENTE sendoa
• aa baten karboxilo taldea + beste aa-aren amino taldea
  -> ur molekula bat askatzen da
  CO - OH<—>**H **NH-
• N eta C muturrak

Question 7

PEPTIDOA

Answer 7

aa katea (lotura peptidikoz lotuta)
○ Oligopeptidoak: aminoazido gutxi (10 baino gutxiago)
○ Polipeptidoak: aminoazido asko (10 eta 100 artean)
+ Proteinak: 100 aminoazido baino gehiago

Question 8

PROTEINEN EGITURA
OROKORTASUNAK

Answer 8

● Proteinak kate peptidiko batez/gehiagoz osatuta
● Kate peptidikoak
1. beti linealak
2. C-N mutur
3. 3D tolestu
4. FUNTZIOA 3D egituraren arabera

Question 9

PROTEINEN EGITURA MAILA

primario

Answer 9

1. primario: aa segida
   zein aminoazido,zein ordenean —> geneek erabaki

Question 10

PROTEINEN EGITURA MAILA
sekundario

Answer 10

2. sekundario:

• kate peptidikoaren LEHEN TOLESTURAmaila
• hurbil dauden aminoazidoen artean =karga elektrostatikoa=hidrogeno zubi= katea tolestu
• egitura sek ohikoenak:
  ○ α helizea *: forma kiribila
  ○ β konformazioa *: lamina tolestu itxurakoa

Question 11

α helizea*

Answer 11

• dextrogiro
• R taldeak kanporantza
• aa guztien artean H.Z ( 1- 5 )

(1. aa-aren karboxiloaren oxigeno eta 5. aa-aren nitrogenoaren H artean)

ADB: keratina (ile,atzazkal)

Question 12

β konfigurazioa*

Answer 12

• polipeptidoa—>zigzag moduan tolestu
• kateak paraleloan jarri eta HZ. bidez lotu

ADB: fibroina (armiarma sare)

Question 13

ZUNTZ PROTEINAK

Answer 13

kate osoan KONFIGURAZIO BERDINA
α helizea/β konformazioa

ADIBIDEAK
1. Keratina (alfa helizea) azazkal,larruazal,ile
2. Fibroina (beta konfigurazioa) zeta
3. Kolageno (beste konfigurazio desberdina) azal,tendoi

EGITURA SEKUNDARIO

Question 14

EGITURA MAILA
tertziarioa

Answer 14

• kate peptidiko baten urrun dauden aa-en arteko elkarrekintzak:
  ( HZ./ lot IONIKO/DISULFURO lot./
  elkarrekintza hidrofoboa)
• KATE SEK.—> berriz tolestu—>3D egiturak sortuz–>egit tertziario
• KONFORMAZIO NATIBOA*
• PROTEINA GLOBULAR

Question 15

konformazio natiboa*

Answer 15

proteina bakoitzaren 3D egitura zehatza

Question 16

PROTEINA GLOBULAR

Answer 16

● **kate peptidiko berean **egon daitezke:
○ α helize zati
○ β konfigurazio zati
○ konformazio berezirik gabeko zatiak

—–> konformazio desberdineko katea—>elkarrekintzen ondorioz tolestu—->itxura esferikoa= proteina globular

Question 17

EGITURA MAILA
kuaternario

Answer 17

• Proteina batean: kate peptidiko bat baino gehiago elkartu

ADIBIDEA: hemoglobina:
4 kate pep.
kate bakoitzak Fe atomo 1

Question 18

PROTEINEN EZAUGARRIAK
espezifikotasuna

Answer 18

• espezifikotasuna
  1. FUNTZIO esp:
  prote bakoitza bere funtziorako ezpezifikoa
  2. ESPEZIEAREKIKO esp:
  ezpezie bakoitzak bere proteinak
  proteinak ADN/geneek KODIF dituztelako
  ESPEZIE bereko indibiduoek prote ezberdinak

Question 19

PROTEINEN EZAUGARRIA
disolbagarritasuna

Answer 19

• ZUNTZ : disolbaezinak ( R talde apolar)
• GLOBULAR: disolbagarriak
• KOLOIDALAK: proteina handiak—>ez disolbatu guztiz
  DISPERTSIO koloidala=uretan sakabanatuta

Question 20

PROTEINEN EZAUGARRIA
desnaturalizazioa

Answer 20

• prote.ren konfigurazio natiboa galdu= funtzionaltasuna galdu
  1. pH/ T *aldaketak *
  2. H.lot/ DISULF. lot apurtu
• • prote desnaturalizatu: disolbaezin bihurtu=prezipitatu

Question 21

PROTEINEN SAILKAPENA

Answer 21

1. holoproteina: polipep. katez soilik
2. heteroproteina: polipep kate + talde prostetiko
   ADB: glukoprote/lipoprote

Question 22

PROTEINEN FUNTZIOAK

Answer 22

1. EGITURA: indar/iraun ehun adb:kolageno(tendoi),keratina
2. ERRESERBA: energia gorde adb: kaseina esne
3. ERREGULAZIO: proz. metaboliko erregulatu adb:intsulina
4. KATALIZAZIO: entzimak (zelulen metab. bideratu)
5. DEFENTSA: antigorputzak
6. GARRAIO : hemoglobina : O2 —> odolean
7. UZKURDURA: MIOSINA—> muskulu uzkurtu

guk deee