begrippen H 3 Flashcards
Politiek
maken van keuzes en het nemen van besluiten waardoor een land,provincie of een gemeente bestuurd kan worden
ambtenaren
personen die werken voor de overheid
de overheid bestaat uit?
alle politici en ambtenaren
algemeen belang
Als bepaalde dingen voor heel veel mensen belangrijk zijn
belastingsgeld
geld dat word gebruikt voor salarissen van ambtenaren, maar ook zaken als de zorg en bouw van scholen en huizen
bezuinigingen
waneer de overheid ergens minder geld aan uitgeeft
directe democratie
een land waar het volk invloed heeft op politieke besluiten
indirecte democratie
een land waar volksvertegenwoordigers namens ons beslissingen nemen
referendum
een volksstemming over een belangrijk onderwerp
vrije verkiezing
dat je mag stemmen op wie je wilt
geheime verkiezing
niemand weet op wie je hebt gestemd
actief kiesrecht
recht om te mogen stemmen
passief kiesrecht
recht om je verkiesbaar te stellen
lijsttrekker
de belangrijkste man of vrouw van een politieke partij in verkiezingstijd
politiek links
partij die wilt dat het verschil tussen arm en rijk verkleind
politiek rechts
partij die wilt dat de overheid zich zo min mogelijk bemoeid met de burgers
politiek midden
wilt dat de overheid helpt als het echt niet anders kan
compromis
een afspraak waarbij alle partijen een beetje toegeven
politieke stroming
een verzameling ideen over wat belangrijk is in de maatschappij en hoe mensen het beste met elkaar kunnen samenleven
liberalisme
groep die vrijheid wilt om te leven hoe jij zelf wilt
sociaal- democratie
groep die
- solidarieteit = mensen moeten voor elkaar klaar staan
- gelijkwaardigheid= iedereen moet dezelfde kansen krijgen
cristen- democratie
wil naastenliefde en samenwerking weer belangrijk maken.
populistische - politici
zeggen dat zei als enige “ de wil van het volk’’ kennen en opkomen voor de belangen van een gewonen burger
one issue partijen
vinden èèn thema het belangrijkste bijvoorbeeld zorg voor ouderen of het verbeteren van dierenrechten
kabinet
dagelijks bestuur van ons land
regering
koning en ministers
regeer akkoord
overzicht van de plannen van de regering voor de komende jaren
staatsecataris
een soort assistent- minister die verantwoordelijk is voor een deel van de taken van de minister
minister- president
leider van het kabinet
troonrede
een verhaal van de koning waarin hij verteld wat het kabinet heeft bereikt en het volgende jaar wilt gaan doen
miljoenennota
een gedetailleerd plan van het kabinet voor het aankomende jaar
rijksbegroting
een overzicht van alle uitgaven en inkomsten van het kabinet voor dat jaar verwacht
parlement
eerste en tweede kamer
stemrecht
kamerleden kunnen wetsvoortsellen goedkeuren of afkeuren
recht van amandement
kamerleden kunnen delen van wetsvoorstellen veranderen
recht van initiatief
kamerleden mogen zelf wetsvoorstellen maken en die aan de kamer mogen voorleggen
vragenrecht
kamerleden mogen mondeling of per brief vragen stellen aan ministers of staatsecatarisen en zei moeten die vraag beantwoorden
motierecht
het recht van de kamer om een uitspraak ( motie) te doen waarin zij haar mening over iets geeft of een minister vraagt iets te doen
recht van interpelatie
dat kamerleden een minister ter verantwoording mogen roepen
enquete recht
dat kamerleden een groot onderzoek mogen uitvoeren als ze denken dat de regering grote fouten heeft gemaakt in een bepaalde kwestie
coalitie
een combinatie van partijen die samen de regering vormen
oppositie
de partijen die niet in de regering zitten
grondwet
staan belangrijke rechten en plichten in voor burgers en overheid
trias politica
drie onderdelen van politieke macht
1 parlement - beslist over alle wetsvoorstellen van de regering
2 de regering voert de wetten uit
3 de rechters beoordelen of de overheid en de burgers zich aan de wet houden
rechtstaat
een land waarin de rechten en plichten van burgers en van de overheid in de grondwet zijn vastgelegd en ook zijn nageleefd
pressie groep
een groep die de politiek proberen te overtuigen van hun gelijk
lobbyen
persoonlijk contact zoeken met politici om hun te overtuigen van je gelijk
B en w
burgermeester en wethouders
taken gemeenteraad
1 stemmen over de belangrijke besluiten
2 het controleren van het college van b en w