Begrippen die ik vergeet Flashcards
Dissociatieve fugue
Betrokkenen gaat plots op reis en kan zich eigen verleden niet herinneren. Persoon is dan verward over eigen identiteit en neemt soms een nieuwe identiteit aan
Cachexie
Extreme vermagering door ernstige lichamelijke ziekte of ouderdom
- Vaak afkeer van voedsel en bv. horror carnis (=afkeer van vlees bij maagkanker)
- AN patiënte is ‘bezeten’ door voeding, calorieën, …
Gedeelde smart
Steun: als grote groep trauma meemaakt (bv. 9/11) is er een ‘gedeelde smart’ waardoor minder PTSS wordt ervaren, die steun bestaat niet bij bv. verkrachtingen
courtship disorders
Afwijkingen van het normale proces van contact leggen en verleiden
= Verleidingsstoornissen
Efebofilie
seksueel voorkeur naar post-pubertaire kinderen met secundaire geslachtskenmerken
Algolagnische stoornissen
waar seksuele focus op pijn en lijden ligt zoals Sadismestoornis en masochismestoornis
Introreceptieve stoornis
Inwendige sensaties zoals honger, verzadiging en seksuele gevoelens niet goed herkennen
Analgesie
Niets meer voelen, ook geen fysieke pijn
- bij freeze reactie
Avolitie
geen initiatief om aan iets te beginnen, begonnen activiteit niet volhouden
Dystonie
bewegingsstoornis die onwillekeurige, langdurige samentrekkingen van spieren veroorzaak
~bij conversiestoornis met abnormale bewegingen
Myoclonus
onwillekeurige spiercontracties of schokken, vaak van korte duur
~bij conversiestoornis met abnormale bewegingen
Cyclothymie
langdurig patroon van talrijke hypomanische of depressieve episoden die niet aan volledige criteria van hypomanie of depressie voldoen
typus melancholicus
premorbide PH die kans op melancholie verhoogt
Dysthymie
Persisterende depressieve stoornis= langdurige klachten die minder erg zijn en zonder episodisch karakter
Betrokken fysiologische structuur bij PTSS
- Reactie van Amygdala ook als er geen concreet gevaar is (bv. bij beelden, geuren i.v.m. trauma)
-> Stresshormonen komen vrij
-> Afstand dat MPFC gebruikt om omstandigheden te beoordelen verdwijnt - Flashbacks waar gevoelens en gedachten niet onder woorden kunnen gebracht worden
-> Deactivatie van spraakcentrum (zone van Broca), gaan samen met beelden waardoor visuele hersenschors actief wordt alsof trauma nog plaatsvindt - Thalamus: sensoriële info tot één samenhangend verhaal -> deactivatie
- DLPFC: tijdwaarnemer gedesactiveert dus “vast in tijd”
Betrokken fysiologische structuur bij pedofilie
Ontregeling in temporele kwab zou leiden tot pedofiele verlangens
Ontregeling van frontale kwab (executieve functies) ervoor zorgt dat die verlangens niet geïnhibeerd worden
Posttraumatisch model van Pierre Janet
Dissociatie als verdedigingsmechanisme dat helpt om impact van traumatische herinneringen te beperken
- Reactie op ‘inescapable trauma’
Iatrogeneciteit
Hoge prevalentie heeft tot scepsis van stoornis geleid, non-believers beweren dat DIS niet bestaan en een artefact is van psychotherapie waarbij valse herinneringen en alters werden gesuggereerd
Post-exertionele malaise (PEM)
- mogelijk symptoom bij cvs
=malaise na inspanning (>24u)
Onderscheiding: hypochondrie, ziekteangststoornis en somatisch-symptoomstoornis
- Hypochondrie: vrees van ernstige ziekte te hebben obv verkeerde interpretatie van lichamelijke verschijnselen
- Ziekteangststoornis: preoccupatie met het hebben/krijgen van ziekte zonder aanwezigheid van klachten
- Somatisch-symptoomstoornis: excessieve gedachten bij lichamelijke klachten (onverklaarde klacht of concrete klacht/ziekte)
Afonie
verlies stemgeluid
- bij Conversiestoornis met spraakproblemen
Conversiehysterie
= vroeger veronderstelling dat wisselende lichamelijke klachten bij vrouwen werden veroorzaakt door baarmoeder/hystera die door lichaam zwierf
Hoover’s sign
=klinische test dat licht schijnt op functionele stoornis
- Bv. rechterbeen optillen lukt niet maar bij linkerbeen tegen grond duwen dat gaat rechterbeen omhoog
- Andere spier gebruiken en afleiden -> spierkracht komt (deels) terug
- Uitleggen, dan vaak brug maken naar behandeling (fysiotherapie en psychotherapie)
Pseudologia fantastica
= grote verhalen over zichzelf, ongewone gebeurtenissen
- Syndroom van Mûnchhausen
- Ook een afzonderlijk syndroom
Preparation hypothesis
vochtig worden van vagina, gebeurt grotendeels onbewust of reflexmatig binnen paar seconden tijdens seksuele stimulatie
- in dit geval bij aanranding om het risico op beschadiging verkleinen
Anorgasme
vertraagde ejaculatie of niet tot ejaculatie komen, vaak als bijwerking van medicatie
- SSRI (antidepressiva) dan gebruikt als behandeling voor premature ejaculatie
Stepping-stone-theorie
cannabisgebruikers hoger risico om stap te zetten naar cocaïne of heroïne
MAAR
40% regelmatige cannabisgebruikers maken nooit stap naar cocaïne of heroïne, overstap naar harddrugs hangt vooral samen met (psychologische) problemen die aanwezig zijn wanneer mensen drugs beginnen te gebruiken
Gate-way-theorie
samenhang tussen ooit-gebruik van één middel en gebruik van een ander middel
Herval keten
Lifestyle inbalans
Gebeurtenis dat inbalans accentueert
PIG
SOB
RISK
Overschatten positieve gevolgen en onderschatten negatieve gevolgen
Herval
PIG
Problem of immediate gratification, probleem snel willen kwijtraken
PCP of Phencyclidines
Hallucinogeen en dissociatief
bv. ketamine
Hallucinogenen
LSD, MDMA
Energie, euforie maar ook psychotische symptomen
Opiaten
Morfine, Codeïne, Heroïne, methadon
Pijnstillend, angst verminderend, depressieve symptomen en achterdocht verminderen
Tegen hoestreflex
- misselijkheid, constipatie, …
Stimulantie
Cocoaïne, amfetamine, MDMA
Prestatie verbeteren, eetlustremmend
Snelle tolerantie en snelle afhankelijkheid
Hogere doses leiden tot psychotische symptomen, paranoia en angst
Benzodiazepinen
Angstwerend, slaapmiddel, anti-epileptisch en spierrelaxerend
- Kalmerend, dronken, onzekere gang, nystagmus, ongepast gedrag
- snelle werking, gewenning en tolerantie
- in geneesmiddelen
Inalentie
- Vluchtige middelen die ingeademd worden zoals bv. lijmen, aerosols, solventen en gassen
Dervingsinsult
Ontwenning bij alcohol waar er in ernstigere gevallen epileptische aanvallen voorkomen
Ataxie
verlies van vaardigheid om motorische bewegingen te coördineren
- bij Syndroom van Wernicke
Definitie van Roth
globale deterioratie van het intellectueel, emotioneel en gedragsmatig functioneren van een persoon, in een toestand van onaangetast bewustzijn
Agnosie
Objecten niet kunnen herkennen
Anteretrograde amnesie
NA bepaald punt moeilijk herinneren
Retrograde amnesie
VOOR bepaald punten moeilijk herinneren
Structurele beeldvorming
MRI, KST
Structuren, atrofie zien
Functionele beeldvorming
fMRI, PET, SPECT
Actieve delen in hersenen geven meer signalen, te zien op beeld
Witzelsucht
ongepaste grappen
- gedragsvariant van ziekte van pick
Ischemic stroke
zuurstoftekort door bloedklonter (embool) in hersenbloedvat, waardoor bloedstroom naar een hersengebied is bellemerd
hemorrhagic stroke
Beschadiging van hersengebied door bloeduitstorting (hemorragie) door een scheur in bloedvat
Threat to self
coping, geheugenbias, probleemoplossend vermogen, rumineren
Thwarted belongingness
niet meer verbonden voelen met anderen
Perceived burdensomeness
gevoel anderen tot last te zijn
Volitional moderators
Om tot suïcide over te gaan moet men angst en pijn overwinnen (zeer moeilijk, ook bij sterke suïcidegedachten)
dodo verdict
Bij specifieke problemen zijn bepaalde specifieke therapietechnieken wel degelijk beter dan andere
Maar: neemt niet weg dat gemeenschappelijke factoren nog steeds belangrijker kunnen zijn
→ Kwaliteit van werkrelatie (beoordeeld door patiënt) consistente correlatie met behandelresultaat
→ Goede therapeut minstens zo belangrijk als juiste therapiemodel, en nog belangrijker is goede
therapeutische relatie
Lambert taart
= gemeenschappelijke factoren die van invloed zijn op slagen van therapie
__
Werkrelatie cliënt-therapeut: 30%
Therapeutische techniek (model): slechts 15%
Patiëntfactoren: 40% (motivatie, intelligentie, steun, houding partner, levensgebeurtenissen, …) = wat buiten
therapie om gebeurt
Hoop en verwachting (placebo): 15%
Tricyclische AD
- oudste antidepressiva
Inwerking op verschillende NT ➔ veel bijwerkingen
Overdosis gevaarlijk
Behoren toch nog steeds tot beste en sterkste AD
Gebruik: Ernstige depressies bij mensen die zijn opgenomen
SSRI en SNRI
- Nieuwe generatie, [selectieve serotonine]/[serotonine- en noradrenaline] re-uptake inhibitoren
Overdosis minder gevaarlijk
Gebruik? Depressie, angststoornissen, dwangstoornissen, boulimia
2de generatie antipsychotica
Psychose, Manie en bipolaire depressie
- Gewichtstoename
- Suiker- en vetmetabolisme
1ste generatie antipsychotica
Psychose (acuut en profylactisch) en Antimanisch
- Extra-piramidale bijwerkingen (bv. tijve nek, tremor, akathisie)
- Verergering depressie
FINISH
Flu-like symptoms (onder meer vermoeidheid)
→ Insomnia
→ Nausea
→ Imbalance (duizeligheid)
→ Sensory disturbances (tintelingen, ‘schokjes in het hoofd’ zeer typisch)
→ Hyperarousal (angst, prikkelbaarheid, agitatie)
=> Symptoomverloop: start enkele dagen na stopzetten (1-4), houdt enkele dagen max weken aan
- lijken op oorspronkelijke symptomen dus vaak behandeling hervat
Reboundsymptomen
!!!Onmiddellijk!!! na stopzetten behandeling steken ziektesymptomen weer de kop
op
Lithium
Stemmingstabilator
Vooral BIP-1
maar ook
- Acute manie, Acute depressie (unipolair en bipolair)
- Profylactisch tegen nieuwe episodes
- Antisuïcidaal: leidt tot minder # suïcides
Bijwerkingen: tremor, dorst, hypothyreoïdie, nierproblemen
Valproaat (anticonvulsie)
Antimanisch, antidepressief
Profylactisch tegen nieuwe episodes bipolaire stoornis
MAAR haaruitval en gewichttoename
Lamotrigine (anticonvulsia)
Antidepressief
Profylactisch tegen nieuwe episodes bipolaire stoornis
MAAR huiduitslag
Behandeling met benzodiazepinen
Catatonie, inslapen, angstremmer, tranquillizers
ECT of electroconvulsietherapie
Depressie, manie, psychose, katatonie, delier, Parkinson, epilepsie
=>ECT leidt tot neurogenese
Bijwerkingen: hoofdpijn, geheugenproblemen , spierpijn en misselijkheid
TMS of transcraniële magnetische stimulatie
OCS, pijn, medicatieresistente auditieve hallucinaties, depressie, …
Geen bijwerkingen
DHS of diepe hersenstimulatie
PARKINSON! ~als afstandbediening
soms OCD
Bijwerking: bloeding, apathie, hallucinaties en hyperseksualiteit
NVS of nervusvagusstimulatie
Beperkt acuut antidepressief effect
Binnekort als profylactische behandeling voor terugkerende depressies
Chronotherapie
Ingrijp op biologische klok
-lichttherapie: winterdepressies, PMS, jetlag, bipolaire en unipolaire depressie
Bijwerking: hoofdpijn, misselijk, vermoeide ogen
Slaapdeprivatie: antidepressiva effect
Maar verdwijnt na volgende dag
Bewegen tegen
Depressie
profylactisch tegen depressie
Virtual reality
Voor angststoornissen en psychotische stoornissen
