Bakterie- morfologia i metody barwienia Flashcards

1
Q

Wielkość (wymiary) bakterii- ogólnie:

UWAGA!!!
Nowo odkryte gatunki na przykład (x1) ……………………. są kilkaset razy większe od bakterii przeciętnej wielkości i mogą być widziane już gołym okiem

A

Większość od 1 do kilku mikrometrów

np. Thiomargarita namibiensis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

1 mikrometr ile to metrów

A

10 do potęgi -6 metra

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Najmniejsze bakterie- podaj rodzaj bakterii i wielkość

A

Mycoplasma i riketsje -> 0,15 do 0,2 mikrometra

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Największe bakterie- podaj rodzaj bakterii i wielkość

A

Spirillum -> ponad 40 mikrometrów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Typy morfologiczne bakterii- ze względu na kształt:

A

Wyróżniamy 4 typy bakterii:

  • kuliste (owalne)
  • cylindryczne
  • spiralne
  • nitkowate
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Bakterie kuliste (owalne) to: x5

A
dwoinki ( Neisseria ) 
tetrady ( Micrococcus )
czworaczki i sześcianki ( Sarcina )
gronkowce ( Staphylococcus )
paciorkowce ( Streptococcus )
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Bakterie cylindryczne to: x5

A
pałeczki (np. Escherichia coli)
laseczki ( Bacillus, Clostridium )
maczugowce ( Corynobacterium )
prątki ( Mycobacterium )
wrzecionowce ( Fusobacterium )
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Bakterie spiralne to: x3

A

śrubowce ( Spirillum )
przecinkowce ( Vibrio )
krętki ( Leptospira, Borrelia, Treponema )

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Bakterie nitkowate to: x2

A

Actinomyces

Nocardia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Różnice między Eukaryota a Prokaryota

A

-Komórki zwierząt, roślin i grzybów określane są mianem eukariontów
-bakterie i niebieskozielone glony
(sinice) należą do prokariontów
- Komórki prokariotyczne różnią się od eukariotycznych: -brakiem jądra i niektórych organelli
-chromosomami
-> chromosom typowej bakterii (takiej jak Escherichia coli) jest:
pojedynczą
dwuniciową
kolistą cząsteczką (DNA)- zawierającą ok 5 milionów par zasad o długości 1,3 mm
najmniejsze chromosomy bakteryjne (np. mykoplazm) są 4 razy krótsze

**Dla porównania – ludzie posiadają:
dwie kopie 23 chromosomów, których
długość wynosi 990 mm, a liczba par zasad to aż 2,9 × 10 do potęgi 9

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Rybosomy bakteryjne są mniejsze/ większe od rybosomów komórek eukariotycznych

A

mniejsze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

u większości bakterii występuje podobna w swej strukturze do gęstego sita, peptydoglikanowa:

A

ściana komórkowa otaczająca błony i chroniąca je przed czynnikami środowiskowymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Bakterie potrafią / nie potrafią przeżyć w nieprzyjemnych warunkach środowiska

A

potrafią przeżyć a w niektórych przypadkach nawet
wzrastać w nieprzyjaznym środowisku
(np. zew. ciś.osmotycznym tak niskim, że doprowadziłoby ono do lizy większość komórek eukariotycznych)

Bakterie potrafią przetrwać także w ekstremalnie wysokich i niskich temperaturach, w warunkach suszy i w obecności bardzo nikłych źródeł energii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Dlaczego bakterie potrafią przetrwać w ekstremalnie wysokich i niskich temperaturach i w warunkach suszy i w obecności bardzo nikłych źródeł energii??

A

Bo wykształcają struktury i mechanizmy pozwalające im na adaptację do takich warunków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Bakterie wstępnie identyfikuje się przez analizę ich wzrostu na charakterystycznych podłożach selekcyjnych

A
kolor
rozmiar
kształt 
zapach
zdolność do rozkładu cukrów( np. laktozy -rozróżnienie między E. coli a Salmonella ) 
zdolność do lizy erytrocytów- hemoliza
zdolność do hydrolizy tłuszczów (np. lipaza Clostridium).
oporność na określone antybiotyki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Mikroskopu używa się w mikrobiologii do

dwóch głównych celów:

A

1) wstępnego wykrycia drobnoustrojów

2) wstępnej lub ostatecznej identyfikacji drobnoustrojów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Badanie mikroskopowe próbek materiału klinicznego jest stosowane do wykrywania:

A

komórek bakteryjnych
form morfologicznych grzybów, pasożytów (jaja, larwy, postaci dorosłe)
wtrętów wirusowych obecnych w zainfekowanym
materiale

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Metody mikroskopowe: x5

A

a) Mikroskopia jasnego pola (świetlna)
b) Mikroskopia ciemnego pola
c) Mikroskopia kontrastowo-fazowa
d) Mikroskopia fluorescencyjna
e) Mikroskopia elektronowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Mikroskopia jasnego pola (świetlna)

A
  1. źródło światła
    2.kondensor skupia światło na preparacie
    3.system dwóch soczewek (soczewka obiektywu
    i soczewka okularu)
  2. powiększenie obrazu jest pochodną
    powiększenia soczewki obiektywu i okularu
    5.trzech różnych soczewki obiektywu:
    >małej mocy (powiększenie x10) do przeglądania próbki
    >dużej mocy (powiększenie x40) do poszukiwania dużych drobnoustrojów jak pasożyty i grzyby strzępkowe
    >bardzo dużej mocy z użyciem immersji olejowej (100xpowiększenie) do obserwowania bakterii,
    drożdży i szczegółów morfologicznych większych organizmów i komórek
  3. Ograniczeniem jest rozdzielczość obrazu (zdolność do rozróżnienia, że dwa obiekty są odrębne i nie są jednym)
  4. Zdolność rozdzielcza większa, gdy olejek
    immersyjny umieszczony między soczewką obiektyw a preparatem, bo olejek redukuje dyspersję światła
  5. Najlepsze mają zdolność rozdzielczą o wartości w przybliżeniu 0,2 µm - zobaczenie większości bakterii, ale NIE WIRUSÓW
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Mikroskopia ciemnego pola:

A
  1. system dwóch soczewek (soczewka obiektywu
    i soczewka okularu)
    2.używa się specjalnego kondensora (lub kondensora pokrytego olejkiem immersyjnym)- zapobiega
    bezpośredniemu oświetlaniu preparatu
    3.preparat jest podświetlony na jasno w ciemnym tle
    • lepsza zdolność rozdzielcza (0,02 µm w porównaniu z 0,2 µm)
    • struktury wewnętrzne drobnoustrojów nie
      mogą być obserwowane, bo światło przechodzi wokół niż przez drobnoustroje
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Mikroskopia kontrastowo-fazowa:

A
  1. badanie szczegółów budowy wew. drobnoustrojów + obraz 3D
  2. równoległe wiązki światła przechodzą przez obiekty o różnej gęstości wiązka przechodząca przez bardziej gęsty materiał jest opóźniona bardziej niż druga wiązka
    3.pierścieniowehobwódki w kondensorze i soczewce obiektywu - światło w obserwowanym obiekcie wydaje
    się jaśniejsze niż poza nim
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Mikroskopia fluorescencyjna:

A
  1. niektóre drobnoustroje wykazują naturalną fluorescencję (autofluorescencja)
  2. związki zwane fluorochromami mogą absorbować
    światło ultrafioletowe lub ultraniebieskie o krótkiej długości fali i emitować energię w postaci światła widzialnego o większej długości fali
  3. używa się wysokociśnieniowych lamp rtęciowych, halogenowych lub ksenonowych, które emitują światło o krótszej fali
  4. preparaty wybarwione: podświetlone na jasno na ciemnym tle => duży kontrast
23
Q

Mikroskopia elektronowa:

A
  1. w mikroskopach elektronowych używane są cewki magnetyczne (zamiast soczewek)
  2. cewki magnetyczne kierują wiązkę elektronów z włókna wolframowego przez preparat na ekran
  3. znacznie krótsza fala światła= powiększenie i rozdzielczość są znacznie lepsze
  4. preparaty barwione lub pokryte jonami metali
    w celu stworzenia kontrastu
  5. dwa rodzaje mikroskopów elektronowych: ->ELEKTRONOWY MIKROSOP TRANSMISYJNY
    elektrony tak jak światło przechodzą bezpośrednio przez preparat
    >MIKROSKOP ELEKTRONOWY SKANINGOWY
    elektrony odbijają się od pow. preparatu
    pod kątem i powstaje obraz trójwymiarowy powierzchni
    obiektu
24
Q

Metody badawcze / barwienia:

A
  • badanie bezpośrednie
  • różnicujące
  • barwienie w kierunku bakterii kwasoopornych
  • fluoroscencyjne
25
Q

badanie bezpośrednie cechy:

odmiana badania bezpośredniego to + cechy:

A
  1. proste do przygotowania
    2.> próbka= preparat natywny (przyżyciowy) + KOH
    albo
    >próbka= preparat natywny (przyżyciowy) + KOH + barwnik kontrastujący ( laktofenol, jod )
  2. barwnik wzmacnia kontrast w stosunku do tła
  3. szczegółowe badanie struktur

KOH używany jest w celu rozpuszczenia materiału białkowego i ułatwienia detekcji elementów grzybów, które nie są niszczone przez silne roztwory zasadowe. Aby zwiększyć kontrast między elementami grzybów a tłem można dodać barwniki, takie jak laktofenol

odmiana to metoda z tuszem chińskim (India ink)

  • tusz zaciemnia tło
  • pozostawiając komórkę niezabarwioną
  • do wykrywania otoczek organizmów grzybów drożdżopodobnych Cryptococcus
  • Barwnik używany głównie do wykrywania Cryptococcus spp. w płynie mózgowo-rdzeniowym i innych płynach ciała
26
Q

Barwienie różnicujące:

A
  1. barwienia określonych składników materiału komórkowego
  2. różne metody:

> Barwienie metodą Gram: bakterie gram+ i gram- oraz grzyby drożdżopodobne (są Gram+)

> Hematoksylina żelazowa:
pierwotniaków pasożytnicze w kale

> barwienie trójkolorowe: alternatywa dla barwienia hematoksyliną żelazową

>barwienie metodą Wrighta-Giemsy
-do wykrywania pierwotniaków krwi
-ciałek wtrętowych wirusów
-mikroorganizmów z rodzaju: Chlamydia,
Borellia, Toksoplazma, Pneumocystis i Rickettsia

> srebrem do wykrywania elementów grzybów i bakterii w tkance

> błękitem toluidyny O do wykrywania Pneumocystis w próbkach z układu oddechowego

27
Q

Barwienie metodą Grama:

A

podstawę do wydzielenia
głównych grup bakterii bakterie gram+ i gram- oraz grzyby drożdżopodobne (są Gram+)

1.Po utrwaleniu próbki na szkiełku
mikroskopowym (przez podgrzewanie lub stosowanie alkoholu), nanoszony jest fiolet krystaliczny
2. dodawana jest jodyna (płyn Lugola) w celu wytworzenia kompleksu z podstawowym barwnikiem. 3. Kolejno podczas odbarwiania alkoholem lub acetonem kompleks jest zatrzymywany w bakteriach Gram+, ale eliminowany w Gram-
4. Następnie kontrastowe barwienie safraniną lub fuksyną uwidacznia się w organizmach Gram-ujemnych
(czerwony kolor)

Stopień, w jakim mikroorganizm pozostanie wybarwiony zależy
od typu drobnoustroju, warunków posiewu i umiejętności osoby wykonującej barwienie.

28
Q
  1. Barwienie w kierunku bakterii kwasoopornych:
A
  1. zachowują barwnik w komórce, nawet po zastosowaniu silnych czynników odbarwiających
  2. trzy różne metody barwienia:

> Metoda Ziehl-Neelsena:

  • wymaga podgrzewania próbki
  • do barwienia mykobakterii
  • organizmy te są czerwone na jasnoniebieskim tle

> metoda Kinyouna:

  • jak metoda Ziehl-Neelsena
  • ale nie wymaga podgrzewania !!!

> metoda auramina-rodamina

-barwniki fluorescencyjne

> Zmodyfikowane
barwienie w kierunku
kwasooporności:

  • słaby czynnik odbarwiając
  • odbarwiają się np. Nocardia, Rhodococcus, Tsukamurella, Gordonia, Cryptosporidium, Isospora, Sarcocystis i Cyclospora
29
Q

Barwienie fluoroscencyjne:

A
  1. Rodzaje:

> Barwienie auraminą-rodaminą

> Barwienie oranżem akrydyny ( do bakterii i grzybów)

> Barwienie kalkofluorem

  • do wykrywania struktur grzybów i Pneumocystis spp (grzyb)
  • barwnik wiąże się z chityną i celulozą

> Barwienie fluorescencyjne z użyciem przeciwciał:

-powstaje kompleks
- do wykrywania Streptococcus, Legionella, Chlamydia,
Cryptosporidium, Giardia, wirus grypy, wirus Herpes Simplex)

> barwienie kalkofluorem
- grzyby, zabarwia chitynę

30
Q

Rodzaje preparatów bakteriologicznych:

A

Preparaty natywne

Preparaty barwione

31
Q

Preparaty natywne:

A

-do obserwacji drobnoustrojów cechujących się RUCHEM WŁASNYM (ŻYWYCH!)
-dwa rodzaje:
>pod szkiełkiem nakrywkowym
>w kropli wiszącej.

-ogląda się pod obiektywem 40x powiększenia BEZ IMERSJI

32
Q

Preparaty barwione:

A
  • obserwację wcześniej utrwalonych (ZABITYCH!) i zabarwionych drobnoustrojów
  • informacje o:
>morfologii kom. bak.
>ułożeniu
>obecności ziarnistości w cytoplazmie
>obecności otoczek ,przetrwalników
>przynależności do Gram- lub Gram+

> ogląda się pod obiektywem 100x powiększenia, przy zastosowaniu OLEJKU IMERSYJNEGO!

33
Q

Do celów mikrobiologicznych stosuje się barwniki rodzaje, co zabarwiają, przykłady

A

barwniki anilinowe (zasadowe), zabarwiające komórki

  • fuksyna zasadowa,
  • czerwień obojętna,
  • fiolet krystaliczny,
  • błękit metylenowy

barwniki kwaśne do wybarwiania podłoża

  • nigrozyna
  • eozyna
  • tusz chiński
34
Q

PODZIAŁ METOD BARWIENIA:

A

A) Ilość barwników:

Barwienie proste:

  • zastosowanie jednego barwnika
  • np. barwienie metodą Loefflera i metodą tuszową

-tu występuje metachromazja

Barwienie złożone

  • używa się co najmniej dwóch barwników
  • np. barwienie metodą Grama, Neissera, Ziehl-Neelsena

B) Co jest zabarwiane?

Barwienie pozytywne – zabarwiają się bakterie, tło nie zabarwione (barwienie metodą Loefflera, Grama)

Barwienie negatywne – zabarwia się tło, bakterie pozostają nie zabarwione (barwienie metodą tuszową)

Barwienie negatywno-pozytywne – zabarwiają się bakterie oraz tło (barwienie metodą Burii-Ginsa, Ziehl-Neelsena)

35
Q

Bejcowanie preparatów:

A

Bejcowanie preparatów:

  • proces zwiększający powinowactwo cytoplazmy komórki bakteryjnej do barwników
  • Bejce (płyn Lugola, KOH, kw. chromowy, sole metali ciężkich) umożliwiają tworzenie połączeń chemicznych białek z barwnikiem lub utrwalenie barwnika w preparacie
36
Q

Metachromazja:

A

Metachromazja
-zjawisko występujące w procesie barwienia prostego. -składniki komórki barwią się odmiennie

-np. po zabarwieniu błękitem Loefflera otoczka laseczki wąglika barwi się na różowo, a kom. na niebiesko

37
Q

Pożywki mikrobiologiczne można podzielić na:

A

Podłoża nieselektywne
Podłoża selektywne (wybiórcze) i różnicujące
Podłoża specjalne

38
Q

Podłoża nieselektywne:

Przykłady:

A
  • pożywka podstawowa + krew
  • do hodowli większości organizmów niemających specjalnych wymagań
  • agar z krwią- dla bakterii i grzybów
  • agar czekoladowy-dla bakterii, w tym Neisseria gonorrhoeae i Haemophilus
  • agar M-H (Muller-Hintona)- używane w oznaczaniu lekowrażliwości bakterii
  • bulion tioglikolanowy - bakterii beztlenowych
  • agar Sabouraud- dla grzybów
39
Q

agar z krwią:

A

pożywka podstawowa + krew

dla bakterii i grzybów

40
Q

agar czekoladowy:

A

-to modyfikowana pożywka typu agar z krwią
-do ogrzanego podstawowego medium dodana zostanie krew lub hemoglobina, podłoże
to zmienia kolor na brązowy
-dla bakterii Haemophilus i Neisseria gonorrhoeae

41
Q

Agar Mueller-Hintona:

A
  • Składa się z mieszaniny ekstraktu wołowego i kazeiny, soli, kationów dwuwartościowych i rozpuszczalnej skrobi, która jest niezbędna do osiągnięcia powtarzalnych wyników testów
  • testowania lekowrażliwości bakterii
42
Q

Bulion z tioglikolanem:

A
  • w do wyhodowania bakterii tlenowych i beztlenowych.

- wzbogacony bulion dla bakterii beztlenowych

43
Q

Agar Sabouraud:

A
  • kazeina + tk. zwierzęce + glukoza

- dla grzybów

44
Q

Podłoża selektywne (wybiórcze) i różnicujące:

Przkłady:

A
  • dla hodowli określonych mikroorganizmów będących w mieszaninie innych drobnoustrojów
  • z inhibitorami hamującymi wzrost organizmów niepożądanych

agar McConkeya – dla Gram (-), różnicuje bakterie fermentujące laktozę (różowe) od niefermentujących. Sole żółciowe i fiolet krystaliczny hamują wzrost bakterii Gram (+)
- pożywka Chapmana – dla gronkowców, różnicuje gronkowca złocistego (tylko on fermentuje mannitol, który tam jest –żółto zabarwiona otoczka)
- podłoże SS (agar XLD) – różnicuje Salmonella (wytwarza H2S – czarne kolonie) i Shigella
- podłoże Lowensteina-Jensena i Middlebrooka – do izolacji prątków (Mycobacterium)
- CHROMagar – do różnicowania grzybów drożdżopodobnych z rodzaju Candida
C. albicans (zielony),
C. tropicalis (liliowy),
C. krusei (różowe)

45
Q

agar McConkeya

A

dla Gram (-), różnicuje bakterie fermentujące laktozę (różowe) od niefermentujących

Sole żółciowe i fiolet krystaliczny hamują wzrost bakterii Gram (+)

46
Q

pożywka Chapmana

A

dla gronkowców

różnicuje gronkowca złocistego, bo tylko on fermentuje mannitol, który tam jest –>żółto zabarwiona otoczka

47
Q

agar XLD (podłoże SS)

A

różnicuje Salmonella (wytwarza H2S – czarne kolonie) i Shigella

48
Q

podłoże Lowensteina-Jensena i Middelbrooka

A

do izolacji prątków (Mycobacterium)

49
Q

CHROMagar

A

do różnicowania grzybów drożdżopodobnych z rodzaju Candida

C. albicans (zielony),
C. tropicalis (liliowy),
C. krusei (różowe)

50
Q

Podłoża specjalne:

Przykłady:

A

dla szczególnie wymagających drobnoustrojów

podłoże BCYE- dla Legionella i Nocardia

podłoże CLauberga z telurynem potasu- dla
Corynebacterium diphteriae

Bulion LIM- dla Streptoccoccus agalactiae

Agar MacConkeya z sorbitolem- dla E.coli

Agar Regan- Lowe- dla Bordetella pertusis

podłoże TBCS z solami żółci- dla Vibrio cholerae

51
Q

Hodowla komórkowe:

A
  1. drobnoustroje ściśle wewnątrzkomórkowymi rosną tylko w komórkach żywych
  2. Hodowle (linie) komórkowe, mogą być:
    - albo zaadherowane do powierzchni ->komórki rosną i dzielą się na określonej pow. = linie komórkowe jednowarstwowe
    - albo komórki mogą rosnąć jako zawiesina w pożywce
  3. Hodowle komórkowe są dobrze ustalone i mogą być prowadzone nieskończenie długo
    IINNE hodowle komórkowe muszą być przygotowane
    bezpośrednio przed ich zainfekowaniem i nie mogą być podtrzymywane w laboratorium przez
    więcej niż kilka podziałów komórkowych (pierwotne linie komórkowe)
  4. Ważne aby laboratorium diagnostyczne wybrało odpowiednie podłoża do wyhodowania większości powszechnie występujących patogenów i aby było w stanie wybrać specjalne podłoża, kiedy lekarz podejrzewa obecność określonego drobnoustroju
52
Q

Hodowla komórki

próbki zebrane z naturalnie sterylnych miejsc=> krew, płyn rdzeniowy, tkanki

A

są posiewane na wzbogacone, nieselektywne agary i buliony

53
Q

Hodowla komórki

to próbka z naturalną, fizjologiczną florą pacjenta:

A

podłoże selektywne (wybiórcze) i różnicujące