BÀI 16: KHỞI NGHĨA LAM SƠN Flashcards
Lê Lợi là ai?
- Là một nhà chính trị, nhà lãnh đạo quân sự, từng là một hào trưởng uy tín ở vùng Thanh Hóa
- Người đã thành lập nghĩa quân Lam Sơn và lãnh đạo đội quân này chiến đấu chống lại ách đô hộ của nhà Minh từ năm 1418 và đánh đuổi hoàn toàn quân Minh khỏi Đại Việt 1428.
- Sau đó xây dựng và tái thiết lập đất nước, lập ra nhà Lê Sơ
Lê Lợi sinh năm bao nhiêu? Mất năm bao nhiêu?
1385 - 1433
Hãy cho biết quê quán của Lê Lợi
Lam Sơn, Thanh Hóa (nay là Thọ Xuân, Thanh Hóa)
Gia đình của Lê Lợi như thế nào? Ông lớn lên trong thời kỳ nào?
- Sinh ra trong một gia đình hào trưởng
- Lớn lên trong thời kỳ nhà Minh đô hộ nước Việt
Khởi nghĩa Lam Sơn bùng nổ như thế nào?
- 1407, nhà Minh thiết lập chế độ cai trị
- Đặt Đại Ngu làm quận Giao Chỉ
- Bóc lột, đàn áp nhân dân tàn bạo
- Đặt ra nhiều thứ thuế nặng nề
- Bắt dân ta phải đổi theo phong tục người Minh
- Dùng người Việt trị người Việt
=> Nhân dân căm phẫn –> nhiều cuộc khởi nghĩa bùng nổ. Tiêu biểu là của Trần Ngỗi (1407 - 1409), Trần Quý Khoáng (1409 - 1414),… nhưng đều thất bại - Lê Lợi tích cực xây dựng lực lượng dựng cờ khởi nghĩa.
- 1416, tổ chức hội thề Lũng Nhai, thể hiện quyết tâm đánh giặc Minh
- 1418, tự xưng là Bình Định Vương, kêu gọi nhân dân khởi nghĩa
Hãy nêu những khó khăn của nghĩa quân Lam Sơn trong những năm đầu của cuộc khởi nghĩa
- Thiếu lương thực
- Số quân ít và non yếu
- Căn cứ nhiều lần bị bao vây
=> Để khắc phục khó khăn, Lê Lợi chủ trương tạm hòa
Hãy nêu một số nét chính về Nguyễn Trãi
- sinh 1380, mất 1442, hiệu Ức Trai
- Quê ở Thường Tín, Hà Nội
- Đỗ Thái học sinh, làm quan dưới triều Hồ
- Học rộng, tài cao, yêu nước, thương dân sâu sắc
- Sau thất bại của kháng chiến chống Minh của nhà Hồ, vào Thanh Hóa tham gia khởi nghĩa Lam Sơn –> quân sư của Lê Lợi
Hãy cho biết Nguyễn Chích đề xuất kế hoạch đánh chiếm vùng nào. Vì sao Nguyễn Chích lại đề xuất như vậy? Kế hoạch đó đem lại những kết quả như thế nào?
- Đề xuất đánh chiếm Nghệ An
- Vì Nghệ An là nơi hiểm yếu, đất rộng, người đông –> dễ đánh, dễ chiếm, chặn ngang đường tiến quân xuống phía Nam của quân Minh.
- Kết quả: Cuối năm 1424, chiếm được Nghệ An –> làm chủ được vùng đất từ Thanh Hóa đến Đèo Hải Vân.
=> Cục diện cuộc chiến thay đổi
Nguyễn Chích sinh năm bao nhiêu, mất năm bao nhiêu?
1382 - 1448
Nguyễn Chích có quê quán ở đâu?
Đông Sơn, Thanh Hóa
Kế sách của Nguyễn Chính trong kháng chiến chống quân Minh thể hiện phương châm gì?
“Tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu” - nét đặc sắc của nghệ thuật quân sự Việt Nam.
Hãy nêu diễn biến của sự kiện Tiến quân ra Bắc của quân Minh.
- 9/1426: Lê Lợi và bộ chỉ huy quyết định tiến quân ra Bắc
- Nghĩa quân đi đến đâu, thắng đến đó, được nhân dân rất ủng hộ
=> Quân Minh phải vào thành Đông Quân cố thủ
Hãy nêu diễn biến của chiến thắng Tốt Động - Chúc Động
- 10/1426: Vương Thông dẫn quân đến thành Đông Quan –> mở cuộc tấn công vào quân chủ lực của nghĩa quân ở quanh thành
- 7/11/1426: Quân mai phục và chặn đánh ở Tốt Động, Chúc Động (Chương Mỹ, Hà Nội ngày nay).
- Quân Minh thất bại nặng nề, nghĩa quân giải phóng nhiều đất đai và siết chặt vây hãm thành Đông Quan
Hãy nêu diễn biến của chiến thắng Chi Lăng - Xương Giang
- 10/1427: Liễu Thăng, Mộc Thạnh chỉ huy 15 vạn quân theo 2 đường Quảng Tây, Vân Nam tiến vào nước ta.
- Nghĩa quân phục kích ở ải Chi Lăng (Lạng Sơn), Liễu Thăng bị giết tại trận.
- Nghĩa quân liên tiếp dành thắng lợi tại Cần Trạm, Phố Cát và Xương Giang (Bắc Giang)
- Lê Lợi cho người mang ấn tín + thư báo tin Liễu Thăng tử trận cho Mộc Thạnh (đang đóng ở vùng biên giới tỉnh Lào Cai ngày nay) –> quân giặc vô cùng khiếp sợ, vội vàng rút về nước
Hãy nêu diễn biến của Hội thề Đông Quan
- Nghĩa quân tăng cường xiết chặt vòng vây các thành còn lại (Đông Quan, Tây Đô,…) + khéo léo dụ hàng Vương Thông và các tướng lĩnh quân Minh.
- 10/12/1427, bên bờ sông Hồng, Lê Lợi và Vương Thông dẫn đầu hai phái đoàn tham gia Hội thề Đông Quan, chấm dứt chiến tranh
- Đầu tháng 1/1428: Quân Minh rút hết về nước, đất nước hoàn toàn giải phóng
- Lê Lợi giao cho Nguyễn Trãi soạn “Bình Ngô đại cáo”, chính thức tuyên bố chấm dứt chiến tranh, mở nền hòa bình và xây dựng đất nước.
Giải thích nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
- Nhân dân ta có lòng yêu nước, ý chí bất khuất, quyết tâm dành lại độc lập, tự do
- Tất cả các tầng lớp nhân dân đều đoàn kết đánh giặc, đoàn kết, ủng hộ nghĩa quân.
- Nhờ có chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo của bộ chỉ huy nghĩa quân với những vị lãnh tụ kiệt xuất như Lê Lợi, Nguyễn Trãi cùng những vị tướng tài như Nguyễn Chích, Nguyễn Xí,… .
Hãy trình bày ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
- Kết thúc hơn 20 năm đô hộ tàn bạo của nhà Minh
- Cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc có tính chất nhân dân rộng rãi
- Khôi phục nền độc lập, mở ra thời kì phát triển mới của đất nước
