B7 HÜCRE ZARINDAN MADDE GECISLERI 1 Flashcards
hucre zarin kimler geçer kimler geçemez
✔Hücre zarı canlıdır ve seçici-geçirgendir. Bu özelliği nedeniyle bazı maddeler hücre zarından geçebilirken bazı maddeler geçemez.
hücre zarından kimler neye göre geçer
✔Küçük moleküller büyük moleküllere göre
✔Nötr maddeler iyonlara göre ✔Negatif iyonlar(anyon) pozitif iyonlara (katyon) göre
✔Yağda çözünen maddeler (ADEK vitaminleri) yağda çözünmeyen maddelere(B ve C vitaminleri) göre
✔Yağı çözen maddeler (eter, benzen, kloroform…) yağı çözmeyen maddelere (su..) göre daha kolay geçer.
pasif taşıma nedir
✔Hücre zarından geçebilecek büyüklükteki moleküllerin kendilerine ait kinetik enerjileri vardır. Bundan dolayı moleküller hareket halindedirler. Bir molekülün çok yoğun olduğu ortamdan az yoğun olduğu ortama doğru kendi enerjisiyle geçmesine pasif taşıma denir.
✔ATP kullanılmaz bu nedenle canlı ya da cansız ortamda gerçekleşebilir.
✔Gazlar daima pasif taşıma ile geçiş yaparlar.
✔Basit difüzyon, kolaylaştırılmış difüzyon ve ozmos olmak üzere üç çeşittir
basit Difüzyon nedir
✔Hücre zarından geçebilecek büyüklükteki molekül ya da iyonların çok yoğun olduğu ortamdan az yoğun olduğu ortama kendiliğinden geçmesine difüzyondenir.
✔Her iki tarafın yoğunluğu eşit olana kadar difüzyon devam eder. Yoğunluklar eşitlendiğinde madde giriş çıkışı devam eder ancak, madde yoğunlukları sabit kalır.
✔ATP harcanmaz.
Moleküller hücre zarından geçerken fosfolipittabakasını kullanırlar.
✔Taşıyıcı protein kullanılmaz.
✔Enzimler görev almaz.
✔Çift taraflı gerçekleşebilir.
kolaylaştırılmış Difüzyon nedir
✔Hücre zarından geçebilecek büyüklükte olan ancak fosfolipit tabakasından geçemeyen moleküllerin çok yoğun olduğu ortamdan az yoğun olduğu ortama doğru taşıma proteinleri (permeaz) aracılığı ile geçmesinekolaylaştırılmış difüzyondenir.
✔Glikoz, fruktoz, yağ asidi, aminoasit… gibi monomerler kolaylaştırılmış difüzyon ile geçiş yaparlar.
✔ATP harcanmaz.
✔Çift taraflı gerçekleşebilir.
difizyon hızına etki eden maddeler nedir
✔Molekül büyüklüğü arttıkça difüzyon hızı azalır.
✔Ortamlar arasındaki yoğunluk farkı arttıkça difüzyon hızı artar.
✔Ortamın sıcaklığı arttıkça moleküllerin kinetik enerjisi artacağından difüzyon hızı artar.
✔Difüzyon yüzeyinin artması difüzyon hızını artırır.
✔Ortamlar arasındaki basınç farkının artması difüzyonu hızlandırır.
Diyaliz nedir
DİYALİZ:Suda çözünmüş maddelerin yarı geçirgen zar aracılığı ile difüzyonudur. Böbrekleri çalışmayan insanlarda kandaki üre ve atıkların oranı artar. Bu maddelerin kandan uzaklaştırılması diyaliz ile gerçekleştirilir.
osmoz nedir
✔Suyun yarı geçirgen bir zar aracılığı ile çok olduğu ortamdan az olduğu ortama doğru geçmesine osmozdenir.
(Ozmos, az yoğun ortamdan çok yoğun ortama doğru gerçekleşir.) ✔ATP harcanmaz.
✔Enzim kulanılmaz.
✔Taşıyıcı proteinler görev alır.
✔Her iki ortamın yoğunluğu eşitlenene kadar devam eder.
Yoğunluklar eşitlendiğinde su giriş çıkışı devam eder ancak, su yoğunlukları sabit kalır.
çözelti çeşitleri kaça ayrılır neye göre ayrılır ayrıldığı şeyler nedir
Çözeltiler içindeki çözünmüş madde miktarına üç grupta incelenir. Hipertonikçözelti, Hipotonikçözelti,
İzotonikçözelti
Hipertonik çözelti nedir
Hipertonikçözelti: Çözünmüş madde miktarı diğer çözeltiden fazla olan çözeltilerdir.
hipotonik çözelti nedir
Çözünmüş madde miktarı diğer çözeltiden az olan çözeltilerdir.
izotonik çözelti nedir
İzotonikçözelti: Çözünmüş madde miktarı diğer çözeltiyle eşit olan çözeltilerdir. İki izotonikçözelti arasında madde alışverişi gerçekleşebilir ancak, çözeltilerin madde yoğunlukları değişmez. İnsan hücreleri için %0,9 NaClçözeltisi izotonikçözeltidir.
osmoz olayları kaça ayrılır nedir bunlar
3 e ayrilir. Plazmoliz, Deplazmoliz,
Turgor
plazmoliz Özellikleri nedir
✔Hipertonikbir çözeltiye konulan bir hücrenin ozmos ile suyunu kaybederek büzülmesineplazmolizdenir.
✔Plazmolizbitki hücreleri gibi hücre çeperi olan hücrelerde meydana geldiğinde hücre zarı ile hücre çeperi arasındaki boşluk artar.
✔Hücre hipertonikortamda uzun süre kalırsa aşırı su kaybından dolayı hücre ölebilir.
deplazmoliz özellikleri nedir
✔Plazmolizeuğramış bir hücrenin hipotonikçözeltiye konulması ile su alarak plazmolizöncesi haline geri dönmesinedeplazmolizdenir.
✔Deplazmolizbitki hücreleri gibi hücre çeperi olan hücrelerde meydana geldiğinde hücre zarı ile hücre çeperi arasındaki boşluk azalır.
turgor ozellikleri nedir
✔Normal bir hücrenin hipotonikbir ortama konulması sonucunda hücrenin ozmos ile su alarak şişmesine turgor denir.
✔Turgor bitki hücresi gibi hücre çeperi olan hücrelerde görülür.
✔Hücre zarı içeri giren suyun etkisi ile hücre çeperine dayanır.
Hücre zarı ile hücre çeperi arasındaki boşluk tamamen kapanır.
✔Hücre çeperi yapısı gereği sert ve sağlam olduğundan suyun yaptığı basınca dayanabilir. Hatta bir süre sonra aşırı su alındığında içeri daha fazla su girmesini de engeller.
✔Turgor hayvan hücreleri gibi hücre çeperi olmayan hücrelerde görülmez. Bu hücrelerde hücre çeperi olmadığından içeri giren fazla su hücre zarına baskı yapar ve hücre zarının patlamasına neden olur. Buna hemolizdenir.
Hemolizsonucunda hücre içeriği dağılır ve hücre ölür.
turgor basıncı nedir
Hücre içindeki suyun hücre çeperine yaptığı basıncaturgor basıncıdenir. Turgor durumundaki bir hücrenin turgor basıncı maksimumdur. Su miktarı arttıkça turgor basıncı artar.
ozmotik basınç nedir
Bir hücrenin bulunduğu ortamdan su alma basıncınaozmotikbasınçdenir. Su miktarı azaldıkça ozmotik basınç artar.
Emme kuvveti nedir
Bir hücrede etkili olan ozmotikbasınç ile turgor basıncı arasındaki farkemme kuvvetini verir. Bir hücredeki ozmotikbasınç ile doğru, turgor basıncı ile ters orantılıdır.
