Atmosfera

Question 1

Co to atmosfera?

Answer 1

To powłoka Ziemi stanowiąca mieszaninę gazów zwaną powietrzem.

Question 2

Składniki występujące w powietrzu atmosferycznym?

Answer 2

• Składniki stałe
• Składniki zmienne
• Aerozole atmosferyczne

Question 3

Stałe składniki atmosfery

Answer 3

Są to gazy, których stężenie nie zmienia się do wysokości ok.100km na powierzchnia Ziemi.

Question 4

Stałe składniki atmosfery

Answer 4

• Azot
• Tlen
• Argon
• W śladowych ilościach: neon, hel, krypton, wodór

Question 5

Zmienne składniki atmosfery

Answer 5

Ich stężenie nie zmienia się w czasie i przestrzeni.

Question 6

Zmienne składniki atmosfery

Answer 6

• Para wodna
• dwutlenek węgla = tlenek węgla (IV)
• ozon

Question 7

Aerozole atmosferyczne

Answer 7

Są to substancje zarówno ciekłe, jak i stałe.

Question 8

Przykłady aerozoli atmosferycznych:

Answer 8

• Pyłki roślin
• Bakterie
• Kryształki soli morskiej
• Sadza

Question 9

Magnetosfera

Answer 9

Chroni życie na ziemi przed szkodliwymi cząsteczkami wiatru słonecznego (odchyla je, dzięki czemu w większości nie docierają do naszej planety)

Question 10

Wiatr słoneczny

Answer 10

To strumień silnie naładowanych elektrycznie cząstek emitowanych przez Słonce w przestrzeni międzyplanetarną.

Question 11

Prędkość wiatru słonecznego

Answer 11

W okolicach Ziemi waha się między 300km/h do 800km/h.

Question 12

Zorza polarna

Answer 12

Zjawisko świetlne widoczne jako świecenie się górnych warstw atmosfery. Można je obserwować głównie w okresie zimowym.

Question 13

Kolejność warstw atmosfery i cienkich warstw przejściowych.

Answer 13

> troposfera
- tropopauza
stratosfera
- stratopauza
mezosfera
- mezopauza
termosfera
egzosfera

Question 14

Cel atmosfery

Answer 14

Atmosfera to najważniejsza powłoka ochronna Ziemi. Zabezpiecza ją przed:
- szkodliwym promieniowaniem kosmicznym
- meteoroidami
- nadmiernym wypromieniowaniem ciepła w przestrzeń kosmiczną.

Question 15

Promieniowanie słoneczne

Answer 15

Główne źródło energii świetlnej i cieplnej na Ziemi.

Question 16

Energia słoneczna na Ziemi

Answer 16

• Promieniowanie bezpośrednie
• Promieniowanie rozproszone

Question 17

Temperatura powietrza

Answer 17

Jeden z najważniejszych elementów pogody. Określa stopień nagrzania atmosfery.

Question 18

Czynniki zróżnicowania temperatury powietrza na Ziemi

Answer 18

• szerokość geograficzna
• wysokość nad poziomem morza
• rzeźba terenu
• odległość od mórz i oceanów
• prądy morskie
• charakter podłoża
• cyrkulacja atmosferyczna

Question 19

Inwersja

Answer 19

Sytuacja kiedy w wyższych warstwach troposfery temperatura powietrza jest wyższa niż w warstwach położonych niżej.

Question 20

Albedo

Answer 20

Stosunek ilości promieniowania odbijanego od danej powierzchni do promieniowania, które na nie pada. Ciemne powierzchnie maja niskie albedo, a jasne - wysokie.

Question 21

Dobowa amplituda temperatury powietrza

Answer 21

Różnica miedzy maksymalną a minimalną wartością temperatury powietrza w ciągu doby.

Question 22

Średnia roczna amplituda temperatury powietrza

Answer 22

Różnica miedzy średnią temperatura powietrza najcieplejszego i najchłodniejszego miesiąca w roku.

Question 23

Ciśnienie atmosferyczne

Answer 23

Siła, z jaką słup powietrza naciskana określoną powierzchnie na Ziemi. Jednostka to hektopaskale (1hPa = 100N/1m^2). Normalne ciśnienie atmosferyczne to 1013,25 hPa.

Question 24

Izobary

Answer 24

Linie łączące punkty o jednakowych wartościach atmosferycznych.

Question 25

Niż baryczny (cyklon)

Answer 25

Układ zamkniętych izobar, w którym ciśnienie atmosferyczne maleje w kierunku środka układu (w centrum układu wartość ciśnienia jest najniższa).

Question 26

Wyż baryczny (antycyklon)

Answer 26

Układ zamkniętych izobar, w którym ciśnienie atmosferyczne wzrasta w kierunku środka układu (w centrum układu wartość ciśnienia jest najwyższa).

Question 27

Kierunki przemieszczania się powietrza.

Answer 27

• poziomo - wiatr
• pionowo - konwekcja
• nieregularnie - turbulencja

Question 28

Wiatr

Answer 28

To poziomy ruch powietrza w dolnej warstwie troposfery, wywołany różnicą ciśnienia atmosferycznego, która wynika z nierównomiernego nagrzewania sie powierzchni ziemi. Wiatr wieje zawsze od obszarów o wyższym ciśnieniu atmosferycznym do obszarów o niższym ciśnieniu.

Question 29

Konwekcja

Answer 29

Pionowy ruch powietrza atmosferycznego spowodowany różnicą gęstości powietrza, wynikającego z jego nagrzewania się. Wyróżnia się prądy konwekcyjne:
- wstępujące
- zstępujące

Question 30

Prądy wstępujące

Answer 30

Powstają nad silnie nagrzanymi obszarami, gdzie powietrze przy powierzchni się rozpręża i unosi. Wskutek tego nad obszarem powstaje ośrodek niskiego ciśnienia.

Question 31

Prądy zstępujące

Answer 31

Tworzą się nad obszarami o niskich wartościach temperatury. Nacisk na podłoże wywoływany przez opadające zimne i gęste powietrze, powoduje tam wzrost ciśnienia atmosferycznego i powstanie wyżu.

Question 32

Turbulecje

Answer 32

Chaotyczny ruch powietrza na niewielkim obszarze. Powstaje zazwyczaj wtedy, gdy przemieszczające się powietrze napotka na swojej drodze niewielkie wzniesienia lub inną barierę.

Question 33

Siła Coriolisa

Answer 33

Jest to krążenie powietrza wokół Ziemi, wywołane różnicami w dopływie energii słonecznej oraz ruchem obrotowym naszej planety na obu półkulach: północnej i południowej wyróżniamy po trzy komórki cyrkulacyjne, w których obrębie odbywa się ruch mas powietrza.

Question 34

Komórka Hadleya

Answer 34

Na obszarach równikowych nad ogrzewaną powierzchnią powstaje niż i występują deszcze zenitalne, natomiast nad zwrotnikami tworzą się suche i gorące wyże.