Aralin Panlipunan Flashcards
Usapin sa kasalukuyang panahon na may malaking epekto sa buhay ng mga tao at kanilang kaapaligiran.
Kontemporaryong Isyu
Usapin, suliranin, paksang pinagtatalunan ng magkaibang panig na kinakailangan ng malinaw na desisyon.
Isyu
Impormasyon tungkol sa isang katotohanan na nasa loob ng isang tiyak na pamayanan o lipunan.
Balita
Pag-aaral ng mga issue (4)
A. Pagkilala sa isyu
B. Pagtitimbang at matalinong pagpapayo
C. Pagpapatibay ng mga hakbang
D. Pagbibigay ng mungkahi sa paglutas ng suliranin dulot ng isyu.
Saklaw ng Kontemporaryong Isyu (5)
A. Panlipunan
B. Pangkasarian
C.Pangkalakalan/Ekonomiya
D. Pangkapaligiran
E.Pampulitika
3 Istruktura ng Lipunan
- Lipunan
- Institusyon
- Social Groups
(Istruktura ng Lipunan)
Depinisyon: dalawa o higit pang taong may mag-kakatulad na katangian at may iasng ugnayang panlipunan.
Social Groups
(Istruktura ng Lipunan)
Depinisyon: taong sama-samang naninirahan sa isang organisadong komunidad na may iisang batas, tradisyon, at pagpapahalaga.
Lipunan
(Istruktura ng Lipunan)
Depinisyon: organisadong sistema ng ugnayan sa isang lipunan.
Institusyon
(Istruktura ng Lipunan)
Halimbawa: Pamilya, Paaralan, Ekonomiya, Pamahalaan, Relihiyon.
Institusyon
2 Saklaw ng Social Groups
Primary group
Secondary group
(Saklaw ng Social Groups)
Depinisyon: binubuo ng mga indibidwal na may pormal na ugnayan.
Seconday group
(Saklaw ng Social Groups)
Depinisyon: malapit at impormal na ugnayan ng mga indibidwal.
Primary group
(Saklaw ng Social Groups)
Halimbawa: kaibigan
Primary
(Saklaw ng Social Groups)
Halimbawa: political party
Secondary
(Saklaw ng Social Groups)
Halimbawa: pamilya
Primary
(Saklaw ng Social Groups)
Halimbawa: church group
Secondary
(Saklaw ng Social Groups)
Halimbawa: work group
Primary
(Saklaw ng Social Groups)
Halimbawa: corporation
Secondary
Mga karapatan, obligasyon, mga inaasahan ng lipunan na kaakibat na posisyon ng indibidwal.
(Gampanin o Status)
Gampanin
Posisyong kinabibilangan ng isang indibidwal sa lipunan.
(Gampanin o Status)
Status
2 Saklaw ng status
Ascribed Status
Achieved Status
(Saklaw ng status)
Depinisyon: nakatalaga sa indibidual simula ng siya ay ipinanganak.
Ascribed Status
(Saklaw ng status)
Depinisyon: bias ng pagsusumikap ng isang indibidual.
Achieved Status
(Saklaw ng status)
Halimbawa: Edad
Ascribed
(Saklaw ng status)
Halimbawa: Criminal
Achieved
(Saklaw ng status)
Halimbawa: Ethnicity
Ascribed
(Saklaw ng status)
Halimbawa: Abogado
Achieved
2 Uri ng Kultura
Materyal na Kultura
Di-materyal na Kultura
(Uri ng Kultura)
Halimbawa: Monumento
Materyal
(Uri ng Kultura)
Halimbawa: Ideya
Di-materyal
(Paniniwala o Pagpapahalaga o Norris?)
Mga kahulugan at paliwanag tungkol sa paniniwalaan
(Paniniwala o Pagpapahalaga o Norris?)
Mga kahulugan at paliwanag tungkol sa pinaniniwalaan at tinatanggap na totoo.
Paniniwala
(Paniniwala o Pagpapahalaga o Norris?)
Batayan ng isang grupo o lipunan kung ano ang katanggap-tanggap at kung ano ang hindi.
Pagpapahalaga
(Paniniwala o Pagpapahalaga o Norris?)
Mga asal, kilos, o gawi na binubuo at nagsisilbing pamantayan sa isang lipunan.
Norris
2 Uri ng Isyu
Personal
Panlipunan
(Uri ng Isyu)
Depinisyon: nagaganap sa pagitan ng isang tao at ilang malapit sa kanya.
Isyung Personal
(Uri ng Isyu)
Depinisyon: nakakaapekto sa lipunan ng kabuuan.
Isyung Panlipunan
(Uri ng Isyu)
Halimbawa: Climate change, Kahirapan, Korapsyon
Panlipunan
(Uri ng Isyu)
Halimbawa: Pinansyal, Mental health, Problemang pangkalusugan.
Personal
(Tao)
Masusuri ang koneksyon at interaksyon ng isang personal at panlipunan gamit ang sociological imagination.
C. Wright Mills
(Bigyan ng Kahulugan)
Sociological Imagination
Kakayahang makita ang ugnayan ng mga personal na karanasan ng isang tao at ng lipunan na kanyang ginagalawan.
Basurang nagmumula sa tahanan, komersyal na establisimento, industriya, at sektor ng agrikultura.
Solid waste
5 Uri ng Solid Waste
Hint:
B
N
R
R
S
Biodegradable
Non-biodegradable
Recyclable
Residual waste
Special Waste
(timbang) ng basura araw araw
39,422 tonelada
__% nagmula sa Metro Manila
25%
__% kilo ng basura bawat tao
0.7%
__% na itinapon na basura ay nagmumula sa tahanan
56.7%
__% ay biodegradable
52.31%
Republic Act _____ - Solid waste management act of 2000
RA 9003
Kahulugan ng MRF
Material Recovery Facility
(Lugar)
Kung saan inisasagawa ang waste segregation bago dadalhin ang nakolektang basura sa dumpsite.
Material Recovery Facility
4 na NGO projects laban sa basura or sumshit
Hint:
M
C n G
B K
GP
Mother Earth Foundation
Clean and Green Foundation
Bantay Kalikasan
Greenpeace
(NGO Projects)
(NGO Projects)
- pagpapatayo ng MRF sa mga baranggay
Mother Earth Foundation
(NGO Projects)
- kabahagi ng mga programang:
Green Choice Philippines
Gift of Trees
Clean and Green Foundation
(NGO Projects)
- paggamit ng media para mamulat ang mamamayan.
Bantay Kalikasan
(NGO Projects)
- baguhin ang kaugalian at pananaw ng mga tao sa pagtrato at pagpapahalaga sa kalikasan.
Greenpeace
(Pagkasira ng Likas na Yaman)
-paglipat ng pook na paninirahan, na nagdudulot ng kaingin sa kagubatan
Migration
(Pagkasira ng Likas na Yaman)
- paggamit ng puno bilang panggatong
Fuel wood harvesting
(Pagkasira ng Likas na Yaman)
- Kemikal na ginagamit sa pagproseso ang mga nahukay na mineral.
Ilegal na pagmimina
(Pagkasira ng Likas na Yaman)
- pagputol ng punong kahoy na walang permit.
Illegal logging
(Pagkasira ng Likas na Yaman)
- nagsasanhi ng plantasyon, subdivision, paaralan at iba pang imprastraktura.
Mataas na demand ng sa mga pangunahing produkto
(Pagkasira ng Likas na Yaman)
- Ano ang kahulugan ng kaingin?
Slash-and-burn farming
(Pagkasira ng Likas na Yaman)
- pagnana mg kabuuang timbang ng mga nahuhuling isda. Anong yaman ang naapektuhan?
Yamang Tubig
(Pagkasira ng Likas na Yaman)
- pagkasira ng halos 50% ng matabang lupain. Ano ang yaman na naapektuhan?
Yamang Lupa
(Pagkasira ng Likas na Yaman)
- naitala ang Pilipinas bilang pang-(___) sa sampung bansa na pinakaapektuhan ng climate change.
Pang-apat
(Pagkasira ng Likas na Yaman)
- Ang CFC ay halimbawa ng?
Greenhouse gas
(Pagkasira ng Likas na Yaman)
- Ano ang CFC?
Chloroflorocarbon
(Pagkasira ng Likas na Yaman)
- paraan ng pagpatay ng corals/coral reef.
Coral Bleaching
3 Epekto ng Climate Change
- Food Security
- Pagtaas ng bilang ng apektado sa mga sakit. (katulad ng dengue, malaria at cholera)
- Pagkasira ng mga imprastraktura.
5 Konsepto sa Disaster Management
Hint:
H
D
V
R
R
Hazard
Disaster
Vulnerability
Risk
Resilience
2 Uri ng Hazard
Anthropogenic/Human-Induced Hazard
Natural Hazard
Uri ng Hazard associated with bagyo, lindol, tsunami, etc.
Natural Hazard
Uri ng Hazard associated with nuclear reactor meltdown, Oil spill, etc.
Anthropogenic/Human-Induced Hazard
(5 Konsepto sa Disaster Management)
- Mga BANTA na maaaring dulot ng kalikasan o gawa ng tao.
Hazard
(5 Konsepto sa Disaster Management)
- PANGYAYARI na nagdudulot ng panganib at pinsala.
Disaster
(5 Konsepto sa Disaster Management)
- tinutukoy ang vulnerability sa tao, lugarm at imprastraktura.
Vulnerability
(5 Konsepto sa Disaster Management)
- INAASAHANG PINSALA sa tao, ari-arian, at buhay dulot ng pagtama ng isang kalamidad.
Risk
(5 Konsepto sa Disaster Management)
- ang pagiging resilient ng isang komunidad.
Resilience
2 Layunin ng “Philippine Disaster Risk Reduction and Management Act of 2010”
- Ang hamon na dulot ng mga kalamidad at hazard ay dapat pagplanuhan at hindi lamang haharapin sa panahon ng pagsapit ng iba’t ibang kalamidad.
- Mahalaga ang bahaging ginagampanan ng pamahalaan upang mabawasan ang pinsala at panganib na dulot ng iba’t ibang kalamidad at hazard.
Ano ang CBDRM?
Community Based-Disaster and Risk Management
Isang pamamaraan kung saan ang mga pamayanang may banta ng hazard at kalamidad ay aktibong nakikilahok sa pagtukoy ng mga risk na maaari nilang maranasan.
CBDRM
4 na plano para sa Disaster
Disaster Prevention and Mitigation
Disaster Preparedness
Disaster Response
Disaster Rehabilitation and Recovery
3 Subsektor ng Disaster Prevention and Mitigation
Hint: _____ Assessment
Hazard Assessment
Vulnerability Assessment
- Capacity assessment
Risk Assessment
3 Subsektor ng Disaster Preparedness
Hint: To ____
To inform
To advise
To instruct
2 Subsektor ng Disaster Response
Needs
Damages
(Disaster)
- Dito tinataya ang mga hazard at kakayahin ng pamayanan sa pagharap sa ibat ibang suliraning pangkapaligiran
Disaster Prevention and Mitigation
(Disaster)
- pagsusuri ng lawak, sakop at pinsala na maaaring danasin ng isang lugar kung ito ay MAHAHARAP SA ISANG SAKUNA.
Hazard Assessment
(Disaster)
- pagsusuri ng KAHINAAN O KAKULANGAN ng isang tahanan.
Vulnerability Assessment
(Disaster)
- tinataya ang kakayahan ng KOMUNIDAD
Capacity Assessment
(Disaster)
- tumutukoy sa HAKBANG na dapat gawin BAGO ANG PAGTAMA ng sakuna.
Risk Assessment
(Disaster)
- tumutukoy sa mga hakbang na dapat gawin BAGO AT SA PANAHON ng pagtama ng kalamidad.
Disaster Preparedness
(Disaster)
- magbigay kaalaman TUNGKOL SA MGA HAZARD.
To inform
(Disaster)
- magbigay ng impormasyon sa mga gawain para sa PROTEKSYON, PAGHAHANDA, at PAG-IWAS sa mga hazard.
To advise
(Disaster)
- magbigay ng mga HAKBANG NA DAPAT GAWIN.
To instruct
(Disaster)
- tinataya kung gaano kalawak ang pinsalang dulot ng isang kalamidad.
Disaster Response
(Disaster)
- Tumutukoy sa bahagya ng mga ari arian dulot ng kalamidad.
Damage
(Disaster)
- Tumutukoy sa mga pangunahing pangangailangan ng mga biktima.
Needs
(Disaster)
- sa yugtong ito ay dapat nakatuon sa pagsasaayos ng mga nasirang pasilidad, at serbisyo.
Disaster Rehabilitation and Recovery
(Disaster)
- Ginamit na batayan ng National Disaster Coordinating Council (NDCC) ang _______ sa pagbuo ng sistema para sa pagharap sa mga sakuna.
Cluster Approach