Aralin 5: KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO NG MGA PILIPINO

Question 1

nagsasalita ng wika ay hindi lang dapat magkaroon ng kakayahang lingwistika o gramatikal
upang epektibong makipagtalastasan gamit ang wika. Nararapat din niyang malaman ang
paraan ng paggamit ng wika ng lingwistikang komunidad na gumagamit nito upang matugunan
at maisagawa ito nang naaayon sa kanyang layunin

Answer 1

kakayahang komunikatibo o communicative competence

Question 2

Ang kakayahang komunikatibo o communicative competence ay nagmula sa

Answer 2

linguist,
sociologist, anthropologist at folklorist mula sa Portland Oregon na si Dell Hymes 1966

Question 3

aspekto ng kakayahang komunikatibo

Answer 3

1. Kakayahang Gramatikal / Lingwistik (Grammatical Competence)
2. Kakayahang Sosyolingwistik (Sociolinguistic competence)
3. Kakayahang Estratejik / Pragmatik (Strategic competence)
4. Kakayahang Diskorsal (Discourse competence)

Question 4

ay tumutukoy sa pag-aaral ng mga tunog

Answer 4

ponolohiya

Question 5

ponema

Answer 5

pinakamaliit na yunit na nagtataglay ng makabuluhang tunog

Question 6

tumutukoy sa pag-aaral ng mga salita

Answer 6

morpolohiya

Question 7

tawag sa pinakamaliit na
yunit ng salita na nagtataglay ng kahulugan

Answer 7

Morpema

Question 8

tumutukoy sa pagsasama-sama ng
mga salita upang makabuo ng maayos na pahayag

Answer 8

sintaksis

Question 9

tumutukoy sa pag-aaral ng
mga kahulugan ng mga salita

Answer 9

semantika

Question 10

tumutukoy sa metodolohiya kung paano ang
pagkakasulat ng wika;

Answer 10

ortografya

Question 11

kasama rito ang ispeling, paglalapi, pagpapantig, pagbibigay-diin at
pagbabantas

Answer 11

ortografya

Question 12

may korapsyon, pabakwit lalo na sa hiram
 Tarak-trak (truck)
 asan, ahan (nasaan)
 andon, handon-naroroon
 Me-are (may-ari)
 hengaba - siya nga ba?

Answer 12

Bigkas-mangmang

Question 13

• normal na bigkas
• ung isa pang uri ng bigkas sa dalawa

Answer 13

Bigkas-Pambansa

Question 14

 gadya - elepante
jtg, jgb, mabc, rmmd & avm 2022 | SSHSCORFIL1 85
 Kusing - kalahating sentimo
 tagilo – piramide
 May mga salitang hiram na kahit pamangmang kung bigkasin ay dapat
ipalagay na bigkas pambansa na rin
o saklolo (socorro), pulubi (pobre), sundalo (soldado)
o piraso (pedaso), kumpisal (confessor)

Answer 14

a. Salitang patay (obsolete)

Question 15

 gay-on, matam-is, malaw-aw (Batangas),
 indi sa hindi at bay sa bahay (Pampanga)
 Nako! Baket? Napepelepet ang dela mu! (pagpapalit ng O-U at E-I)

Answer 15

b. Bigkas-lalawiganin

Question 16

 Salipawpaw - eroplano
 bunaraw (buwan+araw) Lunes
 Dinang - reyna
 digmaraw (digma+araw) Martes
 Salumpuwit - bangko
 bununa (buwan+una) Enero
 Tingwirin (tinig sa papawirin)-radyo
 bunhuli (buwan+huli) Dismember
 Hatinig (hatid+tinig) – telepono

MADE UP WORDS

Answer 16

c. Salitang likha

Question 17

isa sa mga labag sa “currency” - nauunawaan ng lahat

Answer 17

d. Salitang balbal

Question 18

 pinapagalitan - kinagagalitan
 kakalimutan – kalilimutan

Answer 18

e. Salitang wala sa tuntunin - mali sa bigkas, gamit o baybay

Question 19

nauunawaan ng lahat

Answer 19

Pagkakasalukuyan (currency)

Question 20

Pagkakasalukuyan (currency)
Labag sa batayan ang mga sumusunod:

Answer 20

a. Salitang patay (obsolete)
b. Bigkas-lalawiganin
c. Salitang likha
d. Salitang balbal
e. Salitang wala sa tuntunin - mali sa bigkas, gamit o baybay

Question 21

. Kagamitang pambansa (national usage)

Answer 21

a. Salitang katutubo at palasak sa katagalugan
b. Salitang hiram sa Tsino, Kastila at Ingles na ginagamit din ng Iloko, Bisaya
c. Salitang Pilipinong maaaring mahiram sa mga ibang wikang Pilipino - dula,damulag,
lasuna, harupoy(simoy), bitla (talumpati)
 Hindi kabilang ang salitang kilala lamang sa isang pook gaya ng:
o turupya (biloy) ng Meykawayan at mabanas ng Batangas
d. Salitang Latin o Griyego-palasak
 alma mater ex officio modus operandi
 bonafide post mortem(after death) per capita
 de facto status quo vice versa

Question 22

last sa wastong salita

Answer 22

3. Kinikilala ng mga dalubhasa’t manunulat.

Question 23

wastong salita

Answer 23

1. Pagkakasalukuyan (currency)
2. Kagamitang pambansa (national usage)
3. Kinikilala ng mga dalubhasa’t manunulat.

Question 24

ay paraan ng pagbibigay-simbolo sa ating wikang pasalita sa paraang pasulat

Answer 24

ORTOGRAFIYA

Question 25

Ang Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino ay nirebisa sa

Answer 25

Kautusang Pangkagawaran Blg. 104,
serye 2009 (not current)

Question 26

ito ang kautusang naglalaman ng mga
alituntunin at patnubay sa ispeling ng wikang Filipino.

Answer 26

ang muling nirebisang KWF ng taong 2013