ARALIN 1-8 Flashcards
Ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na pinipili at isinasaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong kabilang sa isang kultura.
Henry Gleason (mula sa Austero et al. 1999)
Ang wika ay proseso ng pagpapadala at pagtanggap ng mensahe sa pamamagitan ng simbolikong cues na maaaring berbal o di-berbal.
Bernales et al. (2002)
May mahalagang papel na ginagampanan ang wika sa pakikipagtalastasan. Ito ang midyum na ginagamit sa maayos na paghahatid at pagtanggap ng mensahe na susi sa pagkakaunawaan.
Mangahis et al. (2005)
Ang wika ay isang kalipunan ng mga salita at ang pamamaraan ng pagsasama-sama ng mga ito para magkaunawaan o makapag-usap ang isang grupo ng mga tao.
Pamela C. Constantino at Galileo S. Zafra (2000)
Parang hininga ang wika. Gumagamit tayo ng wika upang kamtin ang bawat pangangailangan natin.
Bienvenido Lumbera (2007)
Wika ang sumasalamin sa mga mithiin, lunggati, pangarap, damdamin, kaisipan o saloobin, pilosopiya, kaalaman at karunungan, moralidad, paniniwala, at mga kaugalian ng tao sa lipunan.
Alfonso O. Santiago (2003)
Ang wika ay lawas ng mga salita at sistema ng paggamit sa mga ito na laganap sa isang sambayanan na may iisang tradisyong pangkultura at pook na tinatahanan.
UP Diksiyonaryong Filipino (2001)
Ang _____ ay kabuuan ng mga sagisag na binubuo ng mga tunog na binibigkas o sinasalita at ng mga simbolong isinusulat.
wika
ang sitwasyong pangwika sa Pilipinas dahil maraming wikang umiiral dito at may mga diyalekto o varayti ang mga wikang ito.
Heterogenous
ang sitwasyong pangwika sa isang bansa kung iisa ang wikang sinasalita ng
mga mamamayan dito.
Homogenous
Ang Tagalog, Sinugbuanong Binisaya, Ilokano, Hiligaynon, Samar-Leyte, Pangasinan,
Bikol, at iba pa ay mga ?
wika
Ang ____ ay nangangahulugang varayti ng isang wika, hindi hiwalay na wika.
diyalekto
ang tawag sa wikang katutubo sa isang pook.
Bernakular
Ang ______ ay tumutukoy sa dalawang wika.
bilingguwalismo
Ngayon, hindi na bilingguwalismo kundi ________
ang pinaiiral na patakarang pangwika sa edukasyon.
multilingguwalismo
Gagamitin ang _____ bilang opisyal na wika sa pag-akda ng mga batas at mga dokumento ng pamahalaan.
Filipino
Gagamitin naman ang ____ bilang isa pang opisyal na wika ng Pilipinas sa pakikipag-usap sa mga banyagang nasa Pilipinas at sa pakikipagkomunikasyon sa iba’t ibang bansa sa daigdig.
Ingles
Sa loob ng mahabang panahon ng pananakop ng Espanya, _____ang opisyal na wika at ito rin ang wikang panturo.
Espanyol
Nang sakupin ng mga Amerikano ang Pilipinas, sa simula ay dalawang wika ang ginamit ng mga bagong mananakop sa mga kautusan at proklamasyon, _____at _____.
Ingles at Espanyol.
Sa kalaunan, napalitan ng____ ang Espanyol bilang wikang opisyal.
Ingles
Ngunit sa simula pa lamang ng pakikibaka para sa kalayaan, ginamit na ng mga Katipunero ang wikang ____sa mga opisyal na kasulatan.
Tagalog
nabuo ang isang grupong tinatawag na “_______.” Sila ang mga nagnanais na gawing Tagalog na mismo ang wikang pambansa at hindi na batayan lamang.
purista
Nang panahong iyon, ____ang naging opisyal na mga wika.
Nipongo at Tagalog
____ ang wikang pinakamaunlad sa estruktura, mekanismo, at panitikan, at ito rin ang wikang ginagamit ng nakararaming mamamayan.
Tagalog
katutubong wikang pinagbatayan ng pambansang wika ng Pilipinas (1935)
Tagalog
unang tawag sa pambansang wika ng Pilipinas (1959)
Pilipino
kasalukuyang tawag sa pambansang wika ng Pilipinas, lingua franca ng mga Pilipino, at isa sa mga opisyal na wika sa Pilipinas kasama ng Ingles (1987)
Filipino
Ito ay ang pagkakaiba sa mga katawagan at kahulugan ng salitang ginagamit sa iba’t ibang lugar.
Heograpikal
Nangyayari rin na nagkakaroon ng magkaibang kahulugan sa magkahiwalay na lugar na may magkaibang kultura ang isang salita.
Heograpikal
Ito ay ang pagkakaiba-iba sa pagbuo ng mga salita dahil sa paglalapi.
Morpolohikal
Dahil iba-iba ang wikang ginagamit sa iba’t ibang lugar, nagkakaiba rin ang paraan ng pagbuo ng salita ng mga naninirahan sa mga ito.
Morpolohikal
Ito ang pagkakaiba-iba sa bigkas at tunog ng mga salita.
Ponolohiya
Sa paglikha ng kani-kaniyang wika, hindi maiwasang malikha rin ang magkakaibang tunog at bigkas sa mga salita. Nagkakaroon ng kani-kaniyang dialectal accent ang bawat lugar.
Ponolohiya
Sa ___ na varayti, nasa katawagan at kahulugan ng salita ang pagkakaiba.
heograpikal
Sa_____na varayti, ang pagkakaiba ay nasa anyo at ispeling ng salita at hindi sa taglay na kahulugan nito.
morpolohikal
sa______ l na varayti, nasa bigkas at tunog ng salita ang pagkakaiba
ponolohikal
Sa mga sitwasyong naiimpluwensyahan natin ang isang tao sa pamamagitan ng pakiusap at pag-uutos, _____ ang gamit natin ng wika.
conative
Nakikita rin ang ____ na gamit ng wika sa mga pagkakataong gusto nating humimok o manghikayat, may gusto tayong mangyari, o gusto nating pakilusin ang isang tao.
conative
Sa mga sitwasyong may gusto tayong ipaalam sa isang tao, nagbibigay ng mga datos at kaalaman, at nagbabahagi sa iba ng mga impormasyong nakuha o narinig natin, ____ang gamit natin ng wika.
informative
ang gamit ng wika kapag nagbibigay tayo ng bagong tawag o pangalan sa isang tao o bagay.
Labeling
Madalas, nagbibigay tayo ng bagong pangalan, tawag, o bansag sa mga tao, batay sa pagkakakilala o pagsusuri natin sa kanila. Sinusuri natin ang mga taong nakakasalamuha natin—ang kanilang ugali, pisikal na anyo, trabaho, hilig, gawi, at iba pa. Ang pagsusuri natin sa kanila ang nagbibigay-daan para bansagan o bigyan natin sila ng label o ng katawagan.
Labeling
Ipinapalagay niya na ang wika ay repleksiyon ng panlipunang pangangailangan at konteksto (sa Haslett 2008).
Malowski
Ang silbi at tungkulin ng wika ay nalilikha alinsunod sa papel na ginagampanan nito sa isang partikular na kultura.
Malowski
Makikita naman sa prinsipyo ng sitwasyonal na konteksto ni ______(1957) ang paglalarawan sa kahulugan na nakabatay sa paggamit ng wika sa tiyak na konteksto.
firth
Nabuo niya ang pitong tungkulin ng wika batay sa iba’t ibang yugto ng pagkakagamit ng isang bata.
Halliday
May ______ na tungkulin ang wika na may kakayahang makaimpluwensiya at magkontrol sa pag-uugali ng iba.
regulatori
Magagamit ng tagapagsalita ang kapangyarihan ng wika upang makapanghikayat, mag-utos, at humiling sa kaniyang kausap o sinoman sa kaniyang paligid.
Regulatori
Maaaring gamitin ang ______na tungkulin ng wika sa mga aktuwal na karanasan ng pagbibigay ng panuto, batas, at pagtuturo
regulatori
Kapag ginagamit ang wika sa pag-aaral at pagtuklas upang makapagtamo ng kaalaman ukol sa kapaligiran, nagiging ______ ang tungkulin ng wika.
Heuristiko
Sa aktuwal na karanasan, maaaring makita ang tungkulin ng wikang ______ sa mga gawain ng imbestigasyon, pagtatanong, at pananaliksik.
Heuristiko
Ayon kay _______(1973), ang pagkatuto ng wika ay pagkatuto kung paano bumuo ng kahulugan.
Halliday
Nasa pundasyon ng wika ang kultural at panlipunang anyo bunga ng kultural at panlipunang proseso na lumilikha ng kahulugan sa isang umiiral na kultura.
halliday
Ang wika ay isang set ng tiyak at magkakaugnay na sistema ng mga semantikong pagpipilian na mauunawaan sa pamamagitan ng pananalita o leksikogramatikal na estruktura ng bokabularyo at sintaks.
Halliday
Ang wika ay isang moda ng pag-uugali at hindi isang purong elementong panggramatika.
Halliday
ang pagpapakahulugan ng dalawang taong nag-uusap sa magkabilang linya ng telepono ngunit ang panlipunang estruktura na nagtatakda ng wastong pagsisimula at pagtatapos ng isang pag-uusap ay malinaw na nagkokonsidera sa kontekstwal na tungkulin ng wika.
Transaksiyonal
Kapag nagbubukas ng interaksiyon o humuhubog ng panlipunang ugnayan, ang wika ay may ______na tungkulin.
Interaksyonal
Ang wika ay may panlipunang gampanin na pag-ugnayin ang isang tao at ang kaniyang kapuwa sa paligid.
Interaksyonal
Nagsisilbing gampanin naman ng _____na tungkulin ng wika ang palakasin ang personalidad at pagkakakilanlan ng isang indibidwal.
Personal
upang ipahayag ang kaniyang mga ___ na preperensiya, saloobin, at pagkakakilanlan.
Personal
Mahalaga naman ang _____tungkulin ng wika upang ipahayag ang imahinasyon at haraya, maging mapaglaro sa gamit ng mga salita, lumikha ng bagong kapaligiran o bagong daigdig.
Imahinatibo
Ayon sa teoryang ito ang wika ng tao ay nagmula sa panggagaya sa mga tunog ng kalikasan at ng mga hayop.
Teoryang Bow-wow
Tunog o salita dahil napabulalas sila bunga ng mga masisidhing damdamin tulad ng sakit, tuwa, lungkot, takot, pagkabigla at iba pa
Teoryang Pooh-Pooh
Tumutugon ito sa mga bagay na nangangailangan ng paggalaw at ginagaya ito ng tao sa pamamagitan ng kanilang bibig
Teoryang Yum-Yum
Ayon sa teoryang ito, lahat ng bagay ay may sariling tunog na iyon ang siyang ginagaya ng mga sinaunang tao.
Teoryang Ding-dong
Ito ay tunog bunga ng pwersang pisikal.
Teoryang Yo-he-ho
Wika raw ng tao ay nagmula sa mga tunog na nalilikha ng mga ritwal na ginagawa ng mga sinaunang tao
Teoryang Ta-ra-ra-boom-de-ay
Batay sa istorya ng Bibliya, iisa lang ang wika noong unang panahon kaya’t walang suliranin sa pakikipagtalastasan ang tao.
Teoryang Tore ni Babel
