Antybiotyki - pierwsze spojrzenie Flashcards
1
Q
Polimyksyny
A
Detergenty.
Bardzo rzadko wykształca się oporność.
Nie wchłaniają się z przew. pokarmowego.
Dożylnie → niezmienione są wydalane przez nerki (zakażenia dróg moczowych)
Inne
2
Q
ROKSYTROMYCYNA
A
Eliminowana głównie z żółcią.
Makrolidy
3
Q
KLARYTROMYCYNA
A
Eliminowana głównie z moczem.
Leczenie kiły i trądu.
Makrolidy
4
Q
Linkozamidy
A
Identyczny mechanizm działania jak makrolidy.
5
Q
Streptograminy
A
Połączenie chinuprysyny i dalfoprystyny (30:70) - działają bakteriobójczo!
6
Q
OKSYTETRACYKLINA
A
Krótko działająca.
Tetracykliny
7
Q
Makrolidy
A
Hamują syntezę białek.
Większe stężenie i alkaliczne pH = bakteriostatyczne -> bakteriobójcze
Występuje krzyżowa oporność i rozszerza się na azalidy.
Inaktywowane w kwaśnym pH.
Kumulują się w makrofagach.
Stosunkowo nietoksyczne.
8
Q
Oksazolidynony
A
Wiążą się z 23S, ale w innym miejscu niż makrolidy, linkozamidy, czy streptograminy.
9
Q
FUZAFUNGINA
A
Lekkie działanie przeciwzapalne i immunostymulujące.
Inne
10
Q
MUPIROCYNA
A
Jedynie miejscowo (szybki rozkład i szybko narastająca oporność)
Inne
11
Q
Ketolidy
A
Podobny mechanizm działania i zakres jak makrolidów.
12
Q
KLINDAMYCYNA
A
Dobrze penetruje do tkanek oprócz CSN
Penetruje do ropni i do kości.
Linkozamidy
13
Q
KWAS FUSYDOWY
A
Brak oporności krzyżowej z innymi antybiotykami.
Dobrze penetruje do kości.
Barwi mocz na brązowo.
Inne
14
Q
SPIRAMYCYNA
A
W toksoplazmozie u kobiet w ciąży.
Makrolidy
15
Q
RETAPAMULINA
A
Nie wykazuje oporności z innymi znanymi antybiotykami.
Miejscowo na skórę.
Inne
16
Q
Glicylcykliny
A
W przeciwieństwie do tetracyklin nie jest substratem dla pompy wyrzucającej leki z komórki.
17
Q
DALFOPRYSTYNA
A
Streptograminy
18
Q
Tetracykliny
A
W grupie tetracyklin występuje całkowita oporność krzyżowa.
Absorpcja tetracyklin jest sinie hamowana przez pokarm (zwłaszcza mleko).
Dobrze penetrujądo wszystkich tkanek. (CSN - 25%), przenikają przez łożysko i do mleka matki.
Stężenia w żółci wysokie.
19
Q
GRAMICYDYNA
A
Jeden z najstarszych antybiotyków.
Jedynie miejscowo (dożylnie → hemoliza)
Inne
20
Q
DOKSYCYKLINA
A
Długo działająca.
Dobrze wchłaniana doustnie.
Istnieje forma dożylna.
Tetracykliny
21
Q
ERYTROMYCYNA
A
Eliminowana głównie z żółcią.
Polepsza wchłanianie digoksyny z przew pokarmowego.
Powoduje nudności (struktura podobna do motyliny)
Makrolidy
22
Q
CHLORAMFENIKOL
A
Toksyczny! Rzadko stosowany.
Doustnie i pozajelitowo (jako bursztynian).
Dobrze wchłania się z przew pokarmowego i penetruje do tkanek (także do CSN).
MOŻE POWODOWAĆ NIEODWRACALNE USZKODZENIE SZPIKU KOSTNEGO.
Inne
23
Q
TYGECYKLINA
A
Jedyny przedstawiciel.
Dożylinie. Długo działa ( 36 h)
Wydalane głównie z żółcią.
Glicykliny
24
Q
Azalidy
A
Kumulują się w makrofagach (100x większe stężenie niż we krwi)
Wolno uwalniany do tkanek; wędruje z makrofagami do miejsca zapalenia.
Nie penetrują do CSN.
Terapia 3 dniowa lub nawet 1 dzień.
Dobrze wchłania się z przew pokarmowego
25
BACYTRACYNA
Nie wykauzje oporności krzyżowej.
Nie wchłania się z przew. pokarmowego.
B. rzadko podawana doustnie.
Do płukania jam ciała.
Inne
26
CYKLOSERYNA
Jedynie w leczeniu gruźlicy
Inne
27
DEMEKLOCYKLINA
O pośrednim czasie działania.
stosowana również w SIDAH (hamuje działanie wazopresyny w nerkach)
Tetracykliny
28
AZYTROMYCYNA
Azalidy -patrz: azalidy.
29
MINOCYKLINA
Dobrze wchłaniana doustnie.
Osiąga duże stężenie we łzach.
Używana w likwidowaniu nosicielstwa meningokoków.
Tetracykliny
30
METACYKLINA
O pośrednim czasie działania.
Tetracykliny
31
TETRACYKLINA
Krótko działająca
Tetracykliny
32
Pochodne choliny
Używane rzadko.
Zakażenia przew. pokarmowego i dróg moczowo-płciowych (bakteryjne i grzybicze).
Miejscowo: w rzęsistkowicy.
33
Pochodne nitrofuranu
• Wchłaniają się z przew. pokarmowego: furagina i nitrofurantoina
• Stężenie w tkankach:
Furagina - b. niskie (natychmiast wydalana z moczem)
Nitrofurantoina - "większe"
• Nie wchłaniają się z przew. pokarmowego: nifuroksazyd i furazolidon.
34
Pochodne nitroimidazolu
Wolne rodniki z nich powstają przy malej ilości tlenu, dlatego najlepiej stosowane do zakażeń bakteriami beztlenowymi.
Doustne, dożylne, globulki dopochwowe.
Dobrze przenikają do tkanek + do OUN
Stosowane w zakażeniach jamy brzusznej i miednicy mniejszej.
35
Sulfonamidy
Hamują syntezę kwasu dihydrofoliowego (co prowadzi do braku kwasu foliowego).
Stosowane w leczeniu jaglicy, zapalenia spojówek.
Oczyszczanie jelita grubego.
36
NITROFURANTOINA
Praktycznie niestosowana (bo działania niepożądane).
Pochodne nitrofuranu
37
FURAGINA
Stosowana w niepowikłanych zakażeniach gruczołu krokowego.
Pochodne nitrofuranu
38
NIFUROKSAZYD
W terapii zakażeń przew. pokarmowego
Pochodne nitrofuranu
39
FURAZOLIDON
W terapii zakażeń przew. pokarmowego.
Pochodne nitrofuranu
40
NITROFURAL
Miejscowo w wyparzeniach bakteryjnych i grzybiczych skóry oraz jamy ustnej.
Pochodne nitrofuranu
41
METRONIDAZOL
W Polsce ok 70% H. Pylori oporne na metronidazol.
Pochodne nitroimidazolu
42
SULFIZOKSAZOL (SULFAFURAZOL)
Szybko rozpoczyna działanie i działa krótko (t 1/2: 6-9h)
Sulfoamidy (podawane doustnie)
43
SULFAMETYZOL
Szybko rozpoczyna działanie i działa krótko (t 1/2: 6-9h)
Sulfoamidy (podawane doustnie)
44
SULFAKARBAMID
Szybko rozpoczyna działanie i działa krótko (t 1/2: 6-9h)
Sulfoamidy (podawane doustnie)
45
SULFADYMIDYNA
Szybko rozpoczyna działanie i działa krótko (t 1/2: 6-9h)
Sulfoamidy (podawane doustnie)
46
SULFAMETOKSAZOL
Wolno rozpoczyna działanie i działa średnio długo (t 1/2: 10-17 h)
Sulfoamidy (podawane doustnie)
47
SULFAPIRYDYNA
Wolno rozpoczyna działanie i działa średnio długo (t 1/2: 10-17 h)
Sulfoamidy (podawane doustnie)
48
SULFADOKSYNA
Wolno rozpoczyna działanie i działa długo (t 1/2: 7-9 dni)
Sulfoamidy (podawane doustnie)
49
SULFALEN
Wolno rozpoczyna działanie i działa długo (t 1/2: 7-9 dni)
Sulfoamidy (podawane doustnie)
50
SULFACETAMID
Stosowany do worka spojówkowego
Sulfoamidy (stosowane miejscowo)
51
FTALYLOSULFATIAZOL
Podawany doustenie nie wchłania się z przew pokarmowego
Sulfoamidy (stosowane miejscowo)
52
SUKCYNYLOSULFATIAZOL
Podawany doustenie nie wchłania się z przew pokarmowego
Sulfoamidy (stosowane miejscowo)
53
SULFANILAMID
Stosowany na skórę
Sulfoamidy (stosowane miejscowo)
54
MAFENID
Stosowany na skórę
Sulfoamidy (stosowane miejscowo)
55
SULFADIAZYNA
Sulfoamidy (stosowane miejscowo)
56
Inhibitory reduktazy dihydrofolianu
Podawane z sulfonamidami → działanie synergistyczne.
57
Inhibitory gyrazy (chinolony)
Łączą się z bakteryjną topoizomerazą (podj A topo.i. typu II i typu IV)
β-laktamowe nasilają działanie fluorochinolonów!
Kumulują się w tkance gruczołu krokowego.
58
TRIMETOPRYM
Hamuje bakteryjną DHFR 50 000x silniej niż ludzką.
Silnie lipofilny → podany doustnie silnie wchłania się do wszystkich tkanek.
Kumuluje się w gruczole krokowym i wydzielinie pochwowej.
Inhibitory reduktazy dihydrofolianu
59
KO-TRYMOKSAZOL
inaczje: Biseptol
Sulfametoksazol + trimetoprym (5:1)
Inhibitory reduktazy dihydrofolianu
60
IKLAPRYM
Nowy.
Leczenie wieloopornych szczepów G +
Inhibitory reduktazy dihydrofolianu
61
KWAS NALIDYKSOWY
Wąskie spektrum (enterobacteriacae).
Tylko w niepowikłanych zakażeniach dróg moczowych.
Nie działa na Pseudomonas aerguinoza! (w przeciwieństwie do innych z tej grupy)
Inhibitory gyrazy (chinolony) - gr. I
62
KWAS PIPEMIDOWY
Wąskie spektrum (enterobacteriacae).
Tylko w niepowikłanych zakażeniach dróg moczowych.
Inhibitory gyrazy (chinolony) - gr. I
63
ENOKSACYNA
Wąskie spektrum (enterobacteriacae).
Tylko w niepowikłanych zakażeniach dróg moczowych.
Inhibitory gyrazy (chinolony) - gr. I
64
NORFLOKSACYNA
Wąskie spektrum (enterobacteriacae).
Tylko w niepowikłanych zakażeniach dróg moczowych.
Terapia zapalenia gruczołu krokowego.
Inhibitory gyrazy (chinolony) - gr. I
65
CYPROFLOKSACYNA
Oddziałuje na Pseudomonas aerguinosa!
Szersze spektrum niż I gen. - niewielka aktywność wobec G +
Inhibitory gyrazy (chinolony) - gr. II
66
PEFLOKSACYNA
Szersze spektrum niż I gen. - niewielka aktywność wobec G +
Inhibitory gyrazy (chinolony) - gr. II
67
OFLOKSACYNA
Szersze spektrum niż I gen. - niewielka aktywność wobec G +
Inhibitory gyrazy (chinolony) - gr. II
68
LEWOFLOKSACYNA
Fluorochinolony! (fluorowane inhibitory gyrazy)
+ gronkowce, paciorkowce, Legionella
Inhibitory gyrazy (chinolony) - gr. III
69
MOKSYFLOKSACYNA
Fluorochinolony! (fluorowane inhibitory gyrazy)
+ gronkowce, paciorkowce, Legionella
Inhibitory gyrazy (chinolony) - gr. III
70
LOMEFLOKSACYNA
Fluorochinolony! (fluorowane inhibitory gyrazy)
+ gronkowce, paciorkowce, Legionella
Inhibitory gyrazy (chinolony) - gr. III
71
GEMIFLOKSACYNA
Fluorochinolony! (fluorowane inhibitory gyrazy)
+ gronkowce, paciorkowce, Legionella
Inhibitory gyrazy (chinolony) - gr. III
72
BEZYFLOKSACYNA
Fluorochinolony! (fluorowane inhibitory gyrazy)
+ gronkowce, paciorkowce, Legionella
Jedynie miejscowo z zapaleniu spojówek!
Inhibitory gyrazy (chinolony) - gr. III
73
BENZYLOPENICYLINA
W postaci soli sodowej lub potasowej.
Dożylnie lub domięśniowo.
Dobrze przenika do tkanek (do OUN w zapaleniu).
Nie przenika do cieczy wodnistej oka, płodu, pokarmu kobiecego.
PROBENECYD hamuje jej wydalanie.
Stosowana w zatruciu muchomorem sromotnikowym.
Penicyliny naturalne (antybiotyki β-laktamowe)
74
BENZYLOPENICYLINA PROKAINOWA
Wyłącznie domięśniowo.
Wolniej rozkładana niż benzylopenicylina.
Dożylnie - zespół Hoigné! (poprawa: DIAZEPAM)
Penicyliny naturalne (antybiotyki β-laktamowe)
75
BENZYLOPENICYLINA BENZATYDYNOWA
Powolne uwalnianie (stosowana raz na 2-4 tyg.)
Penicyliny naturalne (antybiotyki β-laktamowe)
76
FENOKSYMETYLOPENICYLINA
Inaczej: Penicylina V
Doustnie
Penicyliny naturalne (antybiotyki β-laktamowe)
77
Penicyliny półsyntetyczne przeciwgronkowcowe (antybiotyki β-laktamowe)
Są.
78
METACYLINA
Do oznaczania oporności
Penicyliny półsyntetyczne przeciwgronkowcowe (antybiotyki β-laktamowe)
79
OKSACYLINA
Penicyliny półsyntetyczne przeciwgronkowcowe (antybiotyki β-laktamowe)
80
KLOKSACYLINA
Jedyna dostępna w Polsce
Penicyliny półsyntetyczne przeciwgronkowcowe (antybiotyki β-laktamowe)
81
FLUKLOKSACYLINA
Penicyliny półsyntetyczne przeciwgronkowcowe (antybiotyki β-laktamowe)
82
DIKLOKSACYLINA
Penicyliny półsyntetyczne przeciwgronkowcowe (antybiotyki β-laktamowe)
83
Aminopenicyliny (antybiotyki β-laktamowe)
Podawane doustnie, domięsniowo, dożylnie.
Mało toksyczne
84
AMOKSYCYKLINA
Większa aktywność i biodostępność.
Może być przyjmowana z pokarmem.
Aminopenicyliny (antybiotyki β-laktamowe)
85
AMPICYLINA
Dożylnie i doustnie - ale hamowana przez pokarm!
Aminopenicyliny (antybiotyki β-laktamowe)
86
Ureidopenicyliny (antybiotyki β-laktamowe)
Domięśniowo lub dożylnie
87
PIPERACYLINA
Jedyna dostępna w Polsce
Ureidopenicyliny (antybiotyki β-laktamowe)
88
Karboksypenicyliny (antybiotyki β-laktamowe)
Są.
89
KARBENICYLINA
Już nie jest stosowana.
Karboksypenicyliny (antybiotyki β-laktamowe)
90
TYKARCYLINA
Wrażliwa na rozkład przez β-laktamazy! (stosowana z inhibitorami β-laktamaz: kwasem klawulonowym)
Karboksypenicyliny (antybiotyki β-laktamowe)
91
β-laktamazy (łączone z penicylinami)
Nie mają znaczących właściwości przeciwbakteryjnych.
Poszerzają zakres działania innych antybiotyków.
92
KWAS KLAWULONOWY
+ Amokcycyklina = Augmentin
+ Tykarcylina = Timentin
93
SULBAKTAM
+ Ampicylina = Unasyn
94
TAZOBAKTAM
+ Pieracyna = Tazobac
95
Cefalosporyny - III generacja
Poszerzone spektrum w kierunku trudnych bakterii G -
96
Cefalosporyny - IV generacja
B. szerokie spektrum działania.
97
Cefalosporyny - V generacja
Szerokie spektrum działania - poszerzone o MRSA
98
CEFADROKSYL
W leczeniu pozaszpitalnych zakażeń dróg oddechowych dróg moczowych, tkanki podskórnej.
Nadaje się do leczenia anginy paciorkowcowej.
Cefalosporyny - I generacja
99
CEFAZOLINA
W profilaktyce w chirurgii.
Cefalosporyny - I generacja
100
CEFALEKSYNA
W leczeniu pozaszpitalnych zakażeń dróg oddechowych dróg moczowych, tkanki podskórnej.
Cefalosporyny - I generacja
101
CEFRADYNA
W leczeniu pozaszpitalnych zakażeń dróg oddechowych dróg moczowych, tkanki podskórnej.
Cefalosporyny - I generacja
102
CEFAKLOR
Może być podawany doustnie.
Cefalosporyny - II generacja
103
CEFUROKSYM
Może być podawany doustnie.
Cefalosporyny - II generacja
104
CEFPROZYL
Może być podawany doustnie.
Cefalosporyny - II generacja
105
CEFORANID
Cefalosporyny - II generacja
106
CEFONICYD
Cefalosporyny - II generacja
107
LORAKARBEF
Może być podawany doustnie.
Cefalosporyny - II generacja
108
CEFOKSYTYNA
Działają na beztlenowe.
Cefalosporyny - II generacja
109
CEFOPERAZON
Aktywny wobec Pseudomonas aerguinoza!
Cefalosporyny - III generacja
110
CEFTAZYDYM
Aktywny wobec Pseudomonas aerguinoza!
Cefalosporyny - III generacja
111
CEFTRIAKSON
uzyskuje duże stężenie w żółci.
Cefalosporyny - III generacja
112
CEFPODOKSYM
Doustny (w postaci soli)
Cefalosporyny - III generacja
113
CEFTYBUTEN
Doustny (w postaci soli)
Cefalosporyny - III generacja
114
CEFIKSYM
Doustny (w postaci soli)
Cefalosporyny - III generacja
115
CEFDYNIR
Doustny (w postaci soli)
Cefalosporyny - III generacja
116
CEFEPIM
Podawane pozajelitowo.
Do ciężkich zakażeń szpitalnych.
Cefalosporyny - IV generacja
117
CEFPIROM
Podawane pozajelitowo.
Do ciężkich zakażeń szpitalnych.
Cefalosporyny - IV generacja
118
CEFTOBIPROL
Podawane pozajelitowo.
Do ciężkich zakażeń szpitalnych.
Cefalosporyny - V generacja
119
CEFTAROLINA
Podawane pozajelitowo.
Do ciężkich zakażeń szpitalnych.
Cefalosporyny - V generacja
120
Karbapenemy
Dobrze penetrują do tkanek (także do CSN)
121
IMIPENEM
Rozkładany w nerkach!
Podawany z CYLASTATYNĄ (inhibitor enzymu rozkładającego w nerkach)
Karbapenemy
122
MAROPENEM
Większa aktywność wobec G -
Mniejsza wobec G +
Karbapenemy
123
AZTREONAM
Jedyny z grupy
Przypomina działaniem aminoglikozydy
Pacjenci uczuleni na penicyliny nie wykazują alergii na aztreonam.
Monobaktamy
124
WANKOMYCYNA
Krótki okres półtrwania - 2 razy na dobę.
Stosowana gdy inne zawiodą.
Antybiotyki glikopeptydowe
125
TEIKOPLANINA
Długi okres półtrwania - raz na dobę
Antybiotyki glikopeptydowe
126
DAPTOMYCYNA
Jedyny z grupy.
Łączy się z błoną bakterii i powoduje wzrost przepuszczalności.
Inaktywowana przez surfaktant - nie nadaje się do leczenia płuc.
Antybiotyki lipopeptydowe
127
Antybiotyki lopoglikopeptydowe
Łączą działanie gliko- i lipopeptydowych
Ciężkie zakażenia skóry
128
Antybiotyki aminoglikozydowe
Aktywność w alkalicznym pH
Praktycznie nie wchłaniają się doustnie.
Słabo przenikają do CSN i płuc.
Stabilne i trudne do rozłożenia.
Działają synergistycznie z wankomycyną i β-laktamowymi.
129
STREPTOMYCYNA
Drugiego rzutu w gruźlicy
Powinna być podawana tylko w skojarzeniu z innymi lekami!
Częste reakcje uczuleniowe
Antybiotyki aminoglikozydowe
130
GENTAMYCYNA
Modelowy lek z aminoglikozydów.
Antybiotyki aminoglikozydowe
131
NOEMYCYNA
Oczyszczanie przew. pokarmowego
Przy długotrwałym stosowaniu może spowodować reakcje uczuleniowe.
Antybiotyki aminoglikozydowe
132
KANAMYCYNA
Oczyszczanie przew. pokarmowego
Miejscowo
Antybiotyki aminoglikozydowe
133
PAROMYCYNA
Oczyszczanie przew. pokarmowego
Miejscowo
Antybiotyki aminoglikozydowe
134
TOBRAMYCYNA
Inhalacyjnie w Pseudomonas a. w mukowiscydozie.
Antybiotyki aminoglikozydowe
135
NETYLMYCYNA
Dodatkowa grupa etylowa (zmniejszenie podatności na rozkład i modyfikację)
Antybiotyki aminoglikozydowe
136
AMIKACYNA
Mniej syntetyczna niż kamimycyna (od której pochodzi)
Działa na szczepy wielooporne
Antybiotyki aminoglikozydowe
137
SEPAMYCYNA
Większa aktywność wobec szczepów prod metylotransferazę.
Antybiotyki aminoglikozydowe
138
SPEKTYNOMYCYNA
Jedyny z grupy
Zbliżone spektrum i mechanizm do aminoglikozydów.
Aminocyklitol (podobny do aminoglikozydów)
139
β-laktamowe
Łączą się z PBP (penicylin binding proteins) → hamowanie syntezy peptydoglikanu.
Mało toksyczne!
Mogą dawać silne objawy uczuleniowe.
