Antibiotica

Question 1

In welke 8 groepen worden antibiotica ingedeeld?

Answer 1

1. Bèta-lactam antibiotica
2. Tetracyclinen
3. Aminoglycosiden
4. Macrogliden
5. Sulfonamiden/Trimethoprim
6. Chinolonen
7. Middelen bij UWI’s
8. Middelen bij anaerobe infecties

Question 2

Op basis van welke eigenschappen kunnen bacteriën worden ingedeeld?

Answer 2

1. vorm: coccen en staven
2. celwand: gram-positief en gram-negatief
3. aeroob en anaeroob

Question 3

Wat is een gram-positieve bacterie?

Answer 3

Bezitten een dikke celwand. Deze bestaat uit peptidoglycanen.

Question 4

Wat is een gram-negatieve bacterie?

Answer 4

Bevatten een veel dunnere celwand met daaromheen nog een extra buitenmembraan, welke gevormd wordt door LPS (lipo-poly-sacchariden).

Question 5

Noem 2 gram-positieve coccen en 2 gram-positieve staven.

Answer 5

2 gram+ coccen: staphylococcus & streptococcus

2 gram+ staven: corynebacterium & clostridium

Question 6

Noem 2 gram-negatieve coccen en 4 gram-negatieve staven.

Answer 6

2 gram- coccen: Neisseria & Moraxella

4 gram- staven: Escherichia, Proteus, Pseudomonas, Haemophilus

Question 7

Is staphylococcus gram- of gram+?

Answer 7

Gram+

Question 8

Is streptococcus gram- of gram+?

Answer 8

Gram+

Question 9

Is clostridium een gram+ of een gram- staaf?

Answer 9

Gram+

Question 10

Is Neisseria een gram+ of gram- coc?

Answer 10

Gram-

Question 11

Is Escherichia een gram+ of een gram- staaf?

Answer 11

Gram-

Question 12

Is Pseudomonas een gram+ of een gram- staaf?

Answer 12

Gram-

Question 13

Is Haemophilus een gram+ of een gram- staaf?

Answer 13

Gram-

Question 14

Welke 3 belangrijke bèta-lactam antibiotica ken je?

Answer 14

1. Penicillinen
2. Cefalosporinen
3. Carbapenems

Question 15

Antibiotica worden ingedeeld in groepen op basis van hun werkring. Welke aangrijpingspunten kunnen antibiotica hebben?

Answer 15

1. Celwand synthese remmers
2. DNA gyrase remmers
3. RNA polymerase remmers
4. Celmembraan remmers
5. Eiwit synthese remmers
6. Folaat synthese remmers

Question 16

Noem antibiotica die ingrijpen op de celwand synthese.

Answer 16

Bèta-lactam antibiotica: carbapenems, cephalosporines, penicillines

Andere antibiotica: vancomycine, fosfomycine

Question 17

Noem antibiotica die ingrijpen op het DNA gyrase

Answer 17

Fluoroquinolonen

Question 18

Noem antibiotica die ingrijpen op de eiwitsynthese

Answer 18

1. Macroliden
2. Tetracyclinen
3. Aminoglycosiden

Question 19

Waardoor worden bèta-lactam antibiotica door gekenmerkt?

Answer 19

Door een bèta-lactamring die essentieel is voor de anti-microbiële werking. Deze binden zich aan penicilline-bindende eiwitten (PBP’s) in de celwand van bacteriën. Hierdoor remmen zij de synthese van peptidoglycaan met als gevolg een verzwakte bacteriële celwand, resulterend in cellysis en celdood;

Question 20

Penicillinen worden verdeeld in smalspectrum en breedspectrumpenicillinen. Noem 2 voorbeelden van smalspectrum en 1 voorbeeld van een breedspectrum.

Answer 20

Smalspectrum:

1. benzylpenicilline
2. flucloxacilline

Breedspectrum:
1. amoxicilline

Penicillinen met een breder spectrum zijn ook effectief tegen bepaalde gramnegatieve organismen.

Question 21

Werken penicillinen met name tegen gram+ of gram- bacteriën?

Answer 21

Gram+

Echter 80-90% van de Staphylococcus aureus-stammen zijn inmiddels resistent tegen benzylpenicilline en amoxicilline.

Question 22

Waarom wordt clavulaanzuur vaak toegevoegd aan een penicilline? (bijvoorbeeld augmentin = amoxicilline/clavulaanzuur)

Answer 22

Clavulaanzuur inactiveert bèta-lactamase (=een bèta-lactamaseremmer).

Bèta-lactamase wordt geproduceerd door bepaalde bacteriën. Het zorgt ervoor dat penicillinen die tegen zulke bacteriën normaal niet effectief zijn, toch hun werk kunnen doen.

Question 23

Noem 3 voorbeelden van bèta-lactamase remmers.

Answer 23

1. Clavulaanzuur
2. Sulbactam
3. Tazobactam

Deze hebben op zichzelf geen antimicrobiële activiteit, maar zorgen voor het functioneren van penicillines.

Question 24

Moet er bij flucloxacilline een bèta-lactamase remmer worden toegevoegd?

Answer 24

Nee. Flucloxacilline is een β-lactamase-ongevoelig smalspectrum penicilline.

Question 25

Bij cefalosporinen (behorend tot de bètalactam antibiotica) spreekt men van 5 generaties, maar in Nederland zijn momenteel 
alleen de eerste 3 generaties beschikbaar.

Wat zijn de verschillen tussen de 3 generaties?

Answer 25

De 1e generatie:
heeft een smalspectrum en is vooral werkzaam tegen Gram-positieve bacteriën (die β-lactamase negatief zijn).

De 2e generatie:
is effectief tegen β lactamase-vormers en heeft meer effect op Gram-negatieve organismen dan de 1e generatie

De 3e generatie:
heeft een breedspectrum en moet vaak parenteraal worden toegediend.
Ze zijn vooral effectief tegen Gram-negatieve bacteriën

Question 26

Noem voorbeelden van antibiotica van de groep cefalosporinen van de 1e, 2e, en 3e generatie.

Answer 26

1e generatie:
= cefazoline

2e generatie:
= cefuroxim

3e generatie:
= ceftazidim en ceftriaxon

Question 27

De carbapenems behoren ook tot de bèta-lactamantibiotica. Het werkingsspectrum is heel breed. Het zijn daarom ‘reserve’ antibiotica.

Ze vormen een
laatste redmiddel bij infecties veroorzaakt door zeer resistente gramnegatieve micro-organismen,
zoals ‘Extended Spectrum β-Lactamase producerende bacteriën’ (ESBL).

Noem 2 carbapenems.

Answer 27

1. imipenem

2. meropenem