anestezi Flashcards
tam kan testi kaça ayrılır
- eritrosit süspansiyonu
- platelet rich plasma (PRP)
platelet rich plasma kaça ayrılır
- plasma
- platelet konsantresi
plasma kaça ayrılır
- protein
- kriyopresipitat
eritrosit süspansiyonu kaç dk içinde hastaya verilmeli
30 dk
bir ünite es hct’yi %3 arttırır
TDP neleri içerir
- stabil pıhtılaşma faktörleri
- albumin
- immünoglobülinler
TDP’de çapraz karşılaştırma
gerekmez,
eritrosit suspansiyonunda gerekir
trombosit süspansiyonu
- random
- havuzlanmış
- aferez
trombositte en avantajlı ürün
aferez
-kan transfüzyonunden hemen sonra, kısa süre içinde
-huzursuzluk, ateş, dispne, taşikardi
-hipotansiyon
akut hemolitik transfüzyon reaksiyonu (AHTR)
AHTR hemen istenecek testler
LDH
indirekt bilirübin
ilk 6 saatte ortaya çıkan takipte, siyaniz, dispne, ateş, hipotansiyon
kardiyak fonksiyonlar normal, bilateral pulmoner ödem
transfüzyona bağlı akut akciğer hasarı (TRALI)
arteriyel ph
venöz ph
arteriyel ph normal
venöz ph çok düşük
ph
7.35-7.45
PaO2
80-100
HCO3
22-26
baz açığı (BE)
+- 2
anionic gap (AG)
12+- 2
delta
1-2
satO2
92 ve üstü iyi
kompansasyonda HCO3 ve CO2
aynı yönde hareket
metabolik asidoz hesaplama
(kompansasyon)
PCO2= (1,5x HCO3)+ 8+- 2
birden fazla asidoz ve alkaloz durumunun bir arada olması
mix asit-baz bozukluğu
baz açığı
bize metabolik durumlar hakkında net bilgi verir
sadece metabolik asidoz durumlarında hesaplanır
anionic gap
AG artmışsa- asit birikimi
AG normalse- bikarbonat kaybı ( bikarbonat atılırken Cl tutulduğu için AG normal)
AG formül
Na-Cl-HCO3
12+- 2
metabolik asidoz etioloji
artmış AG MA
notmal AG MA
artmış AG MA (KÜLT)
normal AG MA: diyara, kusma, RTA, bol SF
ketoasidoz sebepleri
diyabet, açlık, alkolizm
laktik asidoz sebepleri
sepsis, MODS, şok, Kc yetmezliği, CO intox
delta hesaplama
sadece artmış AG MA durumunda delta hesapla (KÜLT)
asa 1
normal, Sistemik bozukluğa neden olmayan cerrahi patoloji dışında bir hastalık dışında bir hastalık veya Sistemik sorunu olmayan sağlıklı kişi
asa 2
cerrahi girişim gerektiren nedene veya başka hastalığa (hafif derecede anemi, kronik bronşit, HT, amfizem, şişmanlık, diyabet gibi) bağlı hafif Sistemik bozukluğu olan kişi
asa 3
aktivitesini sınırlayan, ancak güçsüz bırakmayan hastalığı olan kişi (hipovolemi, latent kalp yetmezliği, geçirilmiş MI, ileri diyabet, sınırlı akciğer fonksiyonu)
asa 4
gücünü tamamen yitirmesine neden olup hayatına sürekli bir tehdit oluşturan bir hastalığı ( şok, dekompanse kalp veya solunum sistemi hastalığı, karaciğer yetmezliği) olan kişi
asa 5
beyin ölümü gerçekleşmiş, donör olacak hastalar, acil cerrahi gerektiğinde E harfi eklenir
beyin ölümü
beyin sapı fonksiyonları da dahil olmak üzere tüm beyin fonksiyonlarının tam ve geri dönüşsüz kaybı
dekompanse şok
- kompansasyon mekanizmaları yetersiz
- KB ve KD düşer
- taşikardi
- oliguri
- soğuk ve terli cilt
- siyanoz
taşikardi
takipte
oligüri
metabolik asidoz
bilinç bozukluğu
şok
şokta kötüye gidiş
*** yetersiz periferik cilt perfüzyonu organ yetersizliğinin kötüye gidişini ve dirençli laktik asidozu belirlemede bağımsız belirleyici faktördür
- zayıf periferik cilt perfüzyonu
- kapiller geri dolum süresi 4.5 sn’den yüksek
- dokunulduğunda aşırı solma göstermesi
hipoperfüzyon laboratuvar belirteçleri
LAKTAT artışı
en çok görülen rolüm kaybı
hipovolemik şok
sepsis
kanıtlı/ şüpheli enfeksiyon + 2’den yüksek SOFA skoru
sepsis tanısı
ilk bir saat içinde
septik şokta monitorizasyon
invaziv arteriyel monitorizasyon
MAK değeri yüksek imhalasyon anestezikleri
N2O
MAK değeri düşük inhalasyon anestezikleri
halotan
inhalasyon anesteziklerinden kullandıklarımız
desfluran
sevofluran
malign hipertermiyi tetiklemeyen inhalasyon anesteziği
nitröz oksit
hava içeren kavitelere diffüze olma (inhalasyon anesteziği)
nitröz oksit
en ucuzu volatil (inhalasyon) anestezik
halotan
halotan malign hipertermi
tetikleyebilir
koroner steal (inhalasyon anesteziklerinden bunu yapan)
izofluran
desfluran
çok hızlı indüksiyon ve uyanma sağlar
çocukta inhlasyon anestezik
sevofluran
….. açığa çıkan flor, renal fonksiyonları bozabilir
compound A
sevofluran
IV anestezikler
- tiyopental
- propofol
- midazolam
- etomidat
- ketamin
ketamin mekanizma
NMDA reseptörleri ile etkileşir
benzodiazepin antagonisti
flumazenil
propofol
kısa uyanma zamanı
ketamin yan etki
halüsinasyon
opioid antagonisti
naloksan
depolarizan kas gevşetici
süksinilkolin
depolarizan nöromusküler blokerlerin yan etkileri
malign hipertermi
panküronyum
uzun etkili non-depolarizan kas gevşetici
beyin ölümü tanısı için 3 kardinal bulgu
- koma hali ve uyaranlara yanıt olmaması
- beyin sapı reflekslerinin tamamen kaybolması
- apne
en önemli beyin sapı refleksi
solunum kontrolü (apne testi ile yapılır)
beyin ölümü olgularında spontan solunum yoktur
apne testi algoritması
- gerekli ön koşulları sağla (oksijen ile ventile et)
- mekanik ventilatörden ayır
- karina üzerine O2 kanülü yerleştir
- 8 dakika boyunca solunumu gözle
- apne durumu ya da solunum var durumu olacak
- apne durumunda da iki seçenek var
+PCO2 60’tan çoksa klinik beyin ölümü
+az ise ….
beyin ölümü için destekleyici testler
+beyin kan akımının değerlendirilmesi, nöral fonksiyonların incelenmesi
- elektrofizyolojik testler (EEG, SEP)
- serebral kan dolaşımını değerlendirmeye yönelik tetkikler (katater serebral anjiyografi, BT anjiyografi, transkraniyal doppler ultrasonografi, radyonüklid serebral sintigrafi- SPECT)
beyin ölümü teşhisinde altın standart
serebral anjiografi
beyin ölümü teşhisinde nöral aktivite değerlendirilmesi
- elektrosefalogram
- uyarılmış potansiyeller
beyin ölümü ile ilgili fizyolojik değişimler
- artmış intrakraniyal basınç
- santral vazomotor kontrolün kaybı
- hipotalamik-pituitar yol kontrolü
- katekolamin fırtınası
neleri monitorize ederiz
solunum
dolaşım
oksijenizasyon
vücut ısısı
neden monitorizasyon yaparız
- veri toplamak
- tanı koymak
- hastanın rezervlerini belirlemek
- tedaviye yanıtı görebilmek
nerlerden tansiyon ölçülür
- kol
- ayak bileği
- baldır
- uyluk
invaziv arteriyel basınç monitorizasyon endikasyonları
- major cerrahi girişimler
- sık arteryel kan gazları analizi gereken pulmoner hastalığı olan olgular
- ciddi kalp hastalığı bulunan olgular
- sağ kalp yetersizliği
- istemli hipotansiyon veya hipotermi planlanan cerrahi girişimler
arteryel kanülasyon yerleri
radial arter
ulnar arter kaynağı
brakial arter
femoral arter
dorsalis pedis arteri
ekg nin anestezi sırasında izlemi
DII ve V5 derivasyonları izlenir
EKG neleri gösterir
aritmiler
miyokart iskemisi
iletim anormallikleri
pacemaker kusurları
elektrolit bozuklukları
santral venöz basınç endikasyonları
hipovolemi ve şokta sıvı tedavisi
venöz diyaliz
kostik ilaçların infüzyonu ve total parenteral beslenme
hava embolisinin aspirasyonu
transkutan pace elektronlarının yerleştirilmesi
periferik venleri kötü olan hastalarda venöz yol sağlanması
için kullanılır
santral venöz basınç uygulama yerleri
sağ internal jugular ven
sol internal jugular ven
subklavyen ven
eksternal jugular ven
antekubital ven
solunum monitörleri
- göğüs hareketlerinin gözlenmesi
- solunum seslerinin prekordiyal veya özofageal steteskopla dinlenmesi
- rezervuar balonun hareketinin gözlenmesi ve hissedilmesi gereklidir
- puls oksimetri veya pletismografi
- kapnograf
- inspire ve ekspire edilen gazın analizi
kısaca
- göğüs hareketleri
- akc sesleri
- reservar balon hareketleri
- kapnograf
kapnografi
ventilasyonun yeterliliğini doğrulamak için
end-tidal CO2’de hızlı azalış nedenleri
- kardiyak arrest
- düşük kalp debisi
- pulmoner emboli
- solunum yolunun devamlılığının kesilmesi
- trakeal tüpün farinks veya özefagustaki malpozisyonu
- örnek alma hattının devamlılığının kesintiye uğraması
ısı nerelerden ölçülür
cilt
akılla
rektum
özefagus
nazofarenks
dış kulak yolu
mesane
pulmoner arter kateteri
sup. laringeal sinir hangi kası inerve eder
krikotiroid kas
sup. laringeal sinir-krikotiroid kas ‘‘bilateral paralizinde’’
ses kısıklığı/ sesin çabuk yorulması
rekurren laringeal sinir tek taraflı paralizisi
aynı tarafta vokal kord paralizisi
rekurren laringeal sinir bilateral paralizi
stridor ve solunum güçlüğü
havayolu değerlendirilmesinde kullanılan temel parametreler
- ağız açıklığı
- üst dudak ısırma testi
- tiromental mesafe
- boyun çevresi
- mallampati sınıflaması
- Cormack lehane sınıflaması
Cormack lehane
laringoskop ile bakılıyor
ağız açıklığı kaç cm olmalı
5 cm
tiromental mesafe
3 parmak eninden fazla mesafe (6cm)
boyun çevresi
50 cm
LMA’yı kimde kullanmayız
tok hastalarda (kusar)
preoksijenasyonda amaç
apne süresini uzatmak
preoksijenizasyon
-tüm havayolu girişimlerinden önce uygulanmalıdır
-en az 3 dk yüz maskesiyle ventilasyon ya da 4-8 derin solunumla uygulanır
zor havayolu
deneyimli uygulayıcının hastayı yüz maskesi ile havalandırmada / trakeal entübasyonda yaşadığı güçlük ya da her ikisinin birlikte olduğu klinik durum
zor trakeal entübasyon (zor entüübasyon)
'’anestezi uzmanı’’ tarafından klasik laringoskopi ile ‘‘3’’ ya da daha fazla girişime rağmen başarılı trakeal entübasyonun sağlanamaması veya bu deneme süresinin ‘‘10 dk’‘dan uzun sürmesi
entübasyon sırasında servikal kolar yerini …
MILS manevrasına bırakır
akut ağrı
3 aydan kısa
kronik ağrı
+3-6 aydan daha uzun
+ çoğunlukla lezyon gösterilmez
+ müdahale yapılmadan geçmez
ağrı şiddetinin derecelendirilmesi
VAS ile