Amanna medival (medival times)*

Question 1

Cathain a raibh na méan aoiseanna?

Answer 1

Idir thitim an róimh (476AD) suas go dtí an Renaissence (15ú-16ú céad)

Question 2

Cad iad na trí ghrúpa ina raibh daoine roinnte?

Answer 2

Na daoine a throid, na daoine a obair, na daoine a ghuigh (pray)

Question 3

Cad a raibh an ‘feudal system’?

Answer 3

Ba é an córas a eagraíodh úinéireacht agus rialú na talún sna meánaoiseanna

Question 4

Cad a raibh ‘fief’?

Answer 4

Ba é an searmanas chun talamh a thabhairt ar láimh

Question 5

Cé leis an talamh ar fad?

Answer 5

An rí

Question 6

Cad a raibh ‘vassal’?

Answer 6

An duine ar deonaíodh úsáid thalamh an rí dó, mar chúiteamh ar a gcuid seirbhísí

Question 7

Cad a gheall an tiarna (saghas vassal) don rí?

Answer 7

Throidfidís ar son an rí agus chuiridís ridirí ar fáil dó

Question 8

Cad a gheall an barún nó easpag don tiarna?

Answer 8

Troid ar son a dtiarnaí agus géilleadh dóibh

Question 9

Cad a tugadh do na ridirí?

Answer 9

Mainéir, a bhí sráidbhailte le talamh timpeall orthu

Question 10

3 freagrachtaí na dtiarnaí?

Answer 10

1. Troid ar son an rí agus cabhrú riail an tír
2. Téigh go dtí cúirt an rí nuair a ghlaoitear air
3. Díospóidí ar a thalamh a réiteach

Question 11

Cad a tharla do thalamh an Tiarna nuair a fuair siad bás?

Answer 11

Tugadh ar aghaidh é go dtí an mac ba shine

Question 12

2 rud a raibh bean an tí freagrach astu?

Answer 12

1. Oideachas a hiníne
2. Bhí sí i gceannas ar na siopaí, bácáil, an siléar agus an grúdaireacht

Question 13

3 úsáid a bhaint as caisleán?

Answer 13

1. Cosain an talamh
2. Áit chónaithe a chur ar fáil
3. Dídean agus cosaint a chur ar fáil do dhaoine atá ina gcónaí ann

Question 14

Cad a raibh ‘motte’?

Answer 14

Dumha talún ar a bharr a tógadh fál/balla adhmaid agus túr (coinnigh)

Question 15

Cad a raibh ‘bailey’?

Answer 15

Ceantar maol/ clós a bhí faoi bhun an mhóta

Question 16

Cén cineál caisleáin a tháinig in áit caisleáin mhóta agus bhailey?

Answer 16

Caisleán carraig

Question 17

4 ghné chosanta de chaisleán?

Answer 17

1. Móta/balla cloiche
2. Cathanna (codanna ardaithe den bhalla chun cosantóirí a chosaint).
3. Túr/túirín
4. Droichead na Tarraingthe/portcullis

Question 18

Dhá bhuntáiste a bhaineann le caisleáin chloiche?

Answer 18

1. Cosaint níos féarr
2. Seastáin (ní lobhadh) ar feadh tréimhse níos faide

Question 19

3 bhealach a ionsaíodh caisleáin?

Answer 19

1. Meaisíní (catapults, ballista)
2. Reithí fuidrimh (battering ram)
3. Túir scálú/túir léigir

Question 20

Cad iad na ridirí?

Answer 20

Bhí Ridirí trodaithe oilte go speisialta sna meánaoiseanna. Ba iad cnámh droma an airm iad

Question 21

What were the three stages of a knight?

Answer 21

1. Leathanach (7-14)
2. Squire (14-21)
3. Ridírí (21+)

Question 22

Cad iad na trí chuid den chód chivalry?

Answer 22

1. Bí fírinneach, flaithiúil agus dílis.
2. Bí cúirtéiseach leis na boicht.
3. Mná agus leanaí a chosaint.

Question 23

Cá raibh peasants ina gcónaí?

Answer 23

Bhí cónaí orthu ar mhainéar an ridire, i sráidbhaile de thithe beaga a tógadh le hadhmad, le ballaí wattle agus daub (bataí agus láib) agus díon tuí

Question 24

Difríocht idir ‘freemen’ agus ‘serf’?

Answer 24

D’íoc freemen cíos airgid agus d’fhéadfaidís bogadh ar shiúl nuair a bhí siad ag iarraidh. Ní fhéadfadh Serf, bhí orthu cead a fháil ón tiarna taisteal

Question 25

Cá raibh na tuathánaigh ag obair?

Answer 25

Ar dhiméin an Tiarna (eastát príobháideach). Chabhraigh siad le treabhadh, cur agus fómhar bharra an Tiarna

Question 26

Cad é an córas oscailte-réimse?

Answer 26

Rothlaíodh na barra gach bliain. Fágadh réimse amháin as gach triúr gan úsáid chun téarnamh

Question 27

Cén bia a itheann na tuathánaigh?

Answer 27

Leite don bhricfeasta. Arán agus cáis le haghaidh lóin, agus pottage (anraith tiubhaithe le glasraí) sa tráthnóna

Question 28

Difríocht idir ceannaithe agus trádálaithe?

Answer 28

Ceannaithe a cheannaigh agus a dhíol earraí, ceardaithe a rinneadh agus a dhíol earraí

Question 29

Cad a raibh ‘guild’?

Answer 29

Bailiúchán ceardaithe ó cheird áirithe ab ea cuallacht a rialaigh caighdeán na ceardaíochta

Question 30

Difríocht idir margaí agus aontaí?

Answer 30

Bhí margaí ar siúl uair sa tseachtain ar a laghad agus bhí siad réasúnta beag, cé go raibh aontaí ollmhór agus ní raibh siad ar siúl ach uair nó dhó sa bhliain

Question 31

Cad a raibh ‘curfew’?

Answer 31

Caithfidh daoine fanacht istigh tar éis am áirithe san oíche, cuireadh i bhfeidhm é toisc go raibh na sráideanna contúirteach

Question 32

Cad a bhí mar léiriú ar ailtireacht ghotach?

Answer 32

Fuinneoga pointeáilte, spires, lancet agus ardaigh fuinneoga agus buttresses

Question 33

3 shampla de mhainistreacha dea-oibre a rinne?

Answer 33

1. Chabhraigh siad leis na taistealaithe bochta agus dídine.
2. D’fhéach siad i ndiaidh na n-easlán.
3. Smaoinigh siad ar léamh agus scríobh

Question 34

Trí vows a ghlac manaigh agus mná rialta?

Answer 34

1. Bochtaineacht.
2. Chasity.
3. Géilleadh.

Question 35

6 páirt de an foirgnimh mainistir?

Answer 35

1. An seipeáil
2. Na clabhstraí
3. An refectory
4. An otharlann
5. Suanlios (Dormitory)
6. An scriptorium

Question 36

Cad a raibh ‘friar’?

Answer 36

Ord seanmóirí fánaíochta a preached agus chabhraigh aire a thabhairt do na boicht agus breoite

Question 37

Cén chuma a bhí ar lá na manach?

Answer 37

Ghuigh siad seacht n-uaire sa lá, d’oibrigh siad sna páirceanna, mhúin siad do mhic léinn, chóipeáil siad lámhscríbhinní nó béilí ullmhaithe

Question 38

Cad a raibh an ‘bás dubh’?

Answer 38

Galar a scaip tríd an Eoraip ó 1347 go dtí 1351. Dreancaidí ar fhrancaigh ba chúis leis. Mharaigh sé 25% go 60%

Question 39

Cad a cheap daoine ag an am gurbh é ba chúis leis an mbás dubh?

Answer 39

Chreid siad gur pionós ó Dhia a bhí ann as a bpeacaí. Chuir cuid acu an milleán ar na Giúdaigh agus mar thoradh air seo bhí sléacht ann, bhuail cuid eile acu iad féin

Question 40

3 éifeachtaí an bháis dubh?

Answer 40

1. Laghdú daonra.
2. Ardú an Fhrith-Ghiúdachais.
3. Ganntanas saothair.