ALLES Flashcards
Mucovisidose
- Meconiumileus bij geboorte (darmobstructie)
- DIOS na 5e levensjaar (Distaal Intestinaal ObstructieSyndroom)
- • Koliekpijnen
- • Galbraken
- • Opgeblazen abdomen
- Diabetes vanaf 12j
- • Gestoorde insulineaanmaak en insulineresistentie
- Vermoeidheid + gewichtsverlies
- Polydipsie + polyurie
- Gal en lever cirrose
- Portale hypertensie + miltvergroting
- Steriliteit mannelijke genitalia
Astma
- Overdreven gevoeligheid of hyperreactiviteit vd LW
- Bronchoconstrictie: spasme vd gladde spiercellen cd kleine luchtpijptakken
- Zwelling v mucosa (oedeem & inflammatie)
- Erfelijk
- 2 prikkels
– allergieën
– aspecifieke
-§- Verf
-§- Luchtvervuiling
-§- Roken (50%)
□— Pakjaren: (aantal sig per dag X aantal jaren roken):20 - Plotse aanvallen (tussen aanvallen geen klachten)
- Expiratoire wheezing
- Frequentste ontwikkelingen: Status asmaticus:
– Aanhoudende therapieresistente aanval
– Door uitputting, hypoventilatie en hypoxemie: mogelijks fataal
– Ernstig als polsfrequentie meer dan 120/min
– en als de pols zwakker is tijdens het diep inademen. - Technisch OZ
– Tijdens aanval (FEV1 lager dan normaal, maar vrij constant)
COPD
-chronische bronchitis
- Overdreven gevoeligheid of hyperreactiviteit vd LW
- Zwelling v mucosa (oedeem & inflammatie)
- Extra slijmvorming (surinfecties)
- Roken (80%)
- Chronische verergerende klachten
- Verlengde expiratie met wheezing
- Zeer stil ademgeruis, zeer zachte harttonen
- Tonvormige thorax met sterk verminderde thoracale adembewegingen
- Zeer lage, bijna onbeweeglijke longgrenzen
- Frequentste ontwikkelingen:
- Bronchopneumonie
- Longemfyseem
- Pre-cancereuze metaplasie
COPD
-longemfyseem
- Overdreven gevoeligheid of hyperreactiviteit vd LW
- Zwelling v mucosa (oedeem & inflammatie)
- Wanden vd alveoli en longcapillairen zijn beschadigd en er ontwikkelen zich grote blazen (bullae)
- Cor pulmonale
- Roken
- Chronische verergerende klachten
- Verlengde expiratie met wheezing
- Zeer stil ademgeruis, zeer zachte harttonen
- Tonvormige thorax met sterk verminderde thoracale adembewegingen
- Zeer lage, bijna onbeweeglijke longgrenzen
- Ontstaat secundair aan chronische bronchitis
- Frequentste ontwikkelingen:
- Respiratoire insuff
- Pneumothorax
- Ribfracturen
- Cor pulmonale
Rhinitis
allergische rhinitis: JEUK, jeukende neus en ogen
Postnasale drip
Acute bronchitis
Meestal virus, of bacteriele surinfectie
- RSV
Droge hoest, uitgelokt door lachen, koude lucht, inspanning
Pneumonie
bacterie: Streptococcus pneumoniae CAP: community acquired pneumonia (buiten het ZH) - Streptococcus pneumoniae Of nosocomiale inf (ZHI) - Gran neg. bact: E. coli, Pseudomonas, Klebsiella,... - MRSA Of: corpus alienum - Koorts - Hoesten - Purulent sputum - Thoracale pijn bij pleuraprikkeling - dyspnee
Longabces
- Rilt
- Zweet
- Etterig en bloederig sputum
Bronchiëctasien
- Chronisch hoesten
- Veel etterig sputum
- Soms koorts
TBC
- Bacil v Koch
– Trage, luie microob
– Te lui om een actieve infectie te maken
– Koud abces
– Pas actief als je verzwakt - Primo infectie:
– Primair complex: Verkazende perifere letsels in longen.
– BK opgenomen door macrofagen en worden de T-cellen gesensibiliseerd. - Na primo inf:
A. Het primair complex geneest spontaan met een fibreuze afkapseling (BK overleeft nog jaren).
– Een gezonde pat heeft 10% kans om in zijn verdere leven nog TBC te krijgen
– Een immuun gecomprimeerde persoon heet 10% kans per jaar om TBC te ontwikkelen
B. Soms volgt primaire TBC
– Verkazende pneumonie
– Symptomen:
— Griepaal
— Koorts
— NACHTZWETEN NAT
— Vermoeidheid
— Kuchhoest
— Zelden respiratoire sympt.
– Meestal gunstige evolutie:
— Multiple verkalkingen
— Inactieve hematogene uitzaaiingen
— Latent, kan op elk moment terug komen
– Zelden, vroegtijdige ontwikkelingen
— Pleuritis
— Longcaverne –> besmettingsrisico = Open TBC
— Overlijden door pneumonie of meningitis tuberculosa
Longcarcinoom
11 klachten
- Prikkelhoest (80%) - Hemoptoë (70%) - Dyspnee (60%) - Retro-obstructieve pneumonie - Heesheid (n.laryngues recurrens) - Slikklachten - v cava superior- syndroom - Hoogstand vd diafragmahelft (bolvormig) - Laattijdig intrathoracale pijn (doorgroei pleura, bronchi, mediastinum) - Pancoast syndrome (hoog thoracale tumoren die doorgroeien in de plexus brachialis waardoor schouderpijn en atrofie vd armspieren) - Pleuritis carcinomatosa
Extrathoracale tumorgroei
- Lymfogene metastasering - Hematogene metastasering - Paraneoplastische ziektebeelden
Laattijdige symptomen
- Algemene achteruitgang - Malaise - Anorexie - Vermagering - Trommelstokvingers
ARDS
Restrictieve longziekte (longen kunnen moeilijk uitzetten)
- Binnen 24u dyspnee - Nauwelijks te corrigere hypoxemie - Cyanose - Koorts - Kunstmatige beademing met positieve luchtdruk
Longfibrose
- Progressieve traag dyspnee
- Droge prikkelhoest
- Cyanose
- Evolutie naar hypoventilatie
- > Cor pulmonale
Larynxpathologie
-laryngitits
Infecties / overmatig stemgebruik /-roken
Papilloom: goedaardige stembandepitheeltumor (zangknobbeltjes)
Larynxpathologie
-larynxcarcinoom
- Dysfonie: heesheid
- Afonie: volledige uitval (bij bilateraale stembandverlamming)
Hydrothorax
Droge prikkelhoest
Dyspnee bij grote vochtcollectie
Pleura empyeem
Etter in pleuraholte
- Exsudatieve fase: accumuleert vocht - Fibrinopurulente fase: ontstaan pusophoping met fibrinogene schotten - Organiserende fase: compressie longweefsel door verlittekening vd pleuraholte - Rillingen - Nachtzweten - Pijn - Prikkelhoest - Dyspnee - Recidiverende koortsopstoten
Fibreuze pleuritis
pleuritis exsudativa: Overmatig veel pleuraal ontstekingsvocht
Prikkelhoest, geen pijn
Sereuze pleuritis
pleuritis sicca: Zonder pleuravocht Thoracale pijn (omdat er geen vocht meer is) toenemend bij hoesten en diep inademen
Pneumothorax
- Acute stekende unilaterale thoracale pijn
- Snel progressieve dyspnee
- Soms prikkelhoest
- Zelden cyanose
- Zelden tachycardie
Lokale Peritonitis
Op 1 plek, meestal appendicitis, onderdarmen.
- Infiltraat / plastron: darmen die samenplakken zorgen ervoor dat de infectie niet verder kan.
Kan een abces worden –> Drainage nodig
- Soms evolutie naar diffuse peritonitis
-Lokale abdominale pijn en spierweerstand
Diffuse Peritonitis
- Heel de buik is ontstoken.
- Heel veel pijn bij buikspiergebruik.
- Spierverzet = harde buik
- Darmparalyse: Peristaltiek valt stil: bij eten: overgeven
- Malaise, slecht voelen
- Koorts
- Geen eten, maar darmen produceren wel spijsverteringssappen
- Tachycardie: shock: bleek, lage bloeddruk, snelle pols, geen urine, verwarring, suf, dood
Zonder behandeling: MOF, multiple Organ Falen en Dood
Mechanische ileus
Door darmobstructie:
Geen faeces meer, geen flatus meer, wel koliekpijn, hyperperistaltiek, clangor (gootsteengeluiden).
Hoge obstructie:
Vnl nausea en braken
Lage obstructie:
Eerst obstipatie, pas later faecaloid braken
Paralytische ileus
Na abdominale operaties of na peritonitis, trauma’s,…
Is een reactie vh lichaam ‘er is iets mis’-stopt met werken.
NPO, wel infuus, anders overgeven.
Herstelt vanzelf normaal gezien, na +/- 2dagen.
Vanaf stoelgang mag men weer eten.
Motiliteitsstoornis vd slokdarm
-Spasmen
- Spasmen in aanvallen
- Pijn id buurt v borstbeen
- Kan uitstralen naar schouderbladen, armen, keel
- Benauwd, verkrampt gevoel
- Voedsel zakt niet omdat doorgang vernauwd is
(soms verward met hartklachten)
Motiliteitsstoornis vd slokdarm
-Achalasie
- Passageklachten: eten blijft in slokdarm staan en gaat rotten (slechte adem + slikproblemen)
- Pijn of krampen id buur v borstbeen
- Kan uitstralen naar rug of keel
- Slikpneumonie
- Veranderde eetlust
- Vermagering
Hernia hiatus oesofagei
- Niet pijnlijke zwelling
- Bij inklemming v darm: ischemie -> necrose
stuk maag dat boven het middenrif steekt
Reflux-oesofagitis
- Pyrosis = het zuur
- Zure regurgitaties (oprisping)
- Thoracale pijn
- Astma klachten: als het zuur te hoog komt en naar de luchtpijp gaat
- NKO klachten
- Slokdarmletsel te zien op endoscopie
Oesofagitis
- Caustisch: irriterende stoffen
– Alle dingen die je niet mag drinken
— Kleine kindjes
— Zelfmoordmensen - Infectieus: schimmels: candida
– Mensen met lage weerstand
– Transplantatie
– Laatste stadium HIV
Reflux: zuur dat van de maag naar boven gaat. Zuur maakt letsels in de slokdarmwand.
Slokdarmcarcinoom
- Progressieve dysfagie
- Ondervoeding met vermagering (dysfagie en tumorgroei)
Acute Gastritis
Is meestal onschuldig en gaat snel weg. Vaak met overgeven CAVE maagbloeding - Epigastrische last met bovenbuikpijn - Anorexie (eetlustvermindering) - Nausea - Braken - Ructus (boeren) - Pyrosis (brandend gevoel)
Chronische gastritis
- Overgeven
- Misselijkheid
Ulcus pepticum
- Epigstrische pijn
- Vooral enkele uren na het eten
- Dus als de maag leeg is
- Pyrosis
- Speekselvloed
Maagcarcinoom
- Laattijdig
- Dyspepsie
- Pyrosis
- Anorexie
- Daling algemene toestand
- Braken
- Dysfagie
Ziekte v Crohn
- Buikpijn
- Krampen
- Elke dag diarree met evt bloed of slijm
- Gewichtsverlies
- Chronische ontsteking vd darm
- Vermoeidheid
- Peri-anale letsels
- Fistels naar anale kanaal
- Bij kinderen
- Groeiachterstand
- -Koorts
Ziekte van Hirschprung
- Vnl jongens
- Opgezette onderbuik
- Obstipatie met megacolon
- Afwezigheid meconium
- Braken
Diverticulitis
- Krampachtige pijn linker fossa
- Koorts
- Spierverzet
- Vaak lokale peritonitis
Apendicitis
- Heel veel pijn (loslaatpijn en drukpijn)
- Buikpijn
- Eerst peri-unbiliciaal
- Daarna rechter fossa
- Nausea
- Braken
- Obstipatie
- Diarree
- Anorexie
- Subfrebrillitas
Idiopathische colitis ulcerosa
- Roodheid
- Kleine en grote zweren
- Bloederig slijmverlies
- Etterige diarree
- Koorts
- Vermagering
- Tenesmen
- Peri-anale afwijkingen
- Anemie
Irritable bowel syndrome
- Last en ellende (hoofdpijn - vermoeidheid)
- Krampachtige buikpijn
- Periodes van obstipatie of diarree
- Opgeblazen gevoel
Kwaadaardige darmtumoren
- Veranderend defecatiepatroon
- Tenesmen
- Bloedverlies PA/ RBPA
- Snelle metastasen naar lever, bot, longen
Fissura Ani
- Hevige anale pijn vnl bij defecatie
- Bloedverlies PA
- Niet pijnlijke fissuur:
- Ziekte v crohn
- SOA’s
Peri-anaal abces en fistelvorming
- Zwelling
- Roodheid
- Warmte
- Koorts
- Pijn peri-anaal
- Fistelvorming
- Volledig met 2 openingen
- Onvolledig, fistel loop meestal transfinctereel
Hemorroïden
- Perioden van pijn
- Jeuk (door het extra slijm)
- Bloedverlies niet vermengd met stoelgang
- Hevige acute pijn bij trombose
Acute pancreatitis
- Heel veel bovenbuikpijn
- Vaak rugpijn omdat deze tegen de wervels ligt
- Verbeterd met vooroverbuigen
- Peritonitis
- Paralytische ileus
- Shock
- Koorts
- Nausea
- Braken (zo veel pijn dat ze overgeven!- paralytische ileus- peristaltiek valt stil- gaan snel in shock en dan dood)
- Soms dyspnee
Chronische pancreatitis
- Aanvallen bovenbuikpijn (straalt naar rug, neemt af bij vooroverbuigen, verergerd door voedselinname -> anorexie)
- Nausea
- Braken
- Gestoorde voedselverterign veroorzaakt
• Steatorrea (vetdiarree)
• Vermagering
• Hypoproteninemie (oedeem)
• Ascites - Diabetes
Pancreascarcinoom
- Niet pijnlijke progressieve icterus
- Geelverkleuring geleidelijk aan, geen andere klachten.
- Jeuk door de bilirubine in de huid
Als tumor te groot is:
- Anorexie - Vermagering - Nausea - Last in bovenbuik
Hepatitis A/B/C
Prodromaal: (voorloper vd ziekte) +/- 1week
- Griepaal syndroom met - Nausea - Braken - Anorexie - Spierpijnen - Vermoeidheid - Arthralgien - Soms huiduitslag
Ziektefase: (1-3maand)
- Koorts - Icterus - Vermoeidheid
Herstelfase: (aantal weken)
- Aanslepende vermoeidheid
Levercirrose
- In begin subklinisch
- Soms bij toeval ontdekt
- Palmair erytheem: rode handpalmen: uitgezette bloedvaten in de huid (teken van cirrose)
- Spider naevi (uitgezette bloedvaten)
- Vergrote of verkleinde lever
- Gynaecomastie (mannelijke borstontwikkeling)
- Vermoeidheid
- Collaterale circulatie vd buikwand
Later:
- Leverinsufficientie - Portale hypertensie - Oedemen en ascites - Splenomegalie - Icterus - Flapping tremor (heel grote tremor) - Foetor hepaticus: rare geur uit de mond door de ammoniak - Toegenomen bloedingsneiging
Hepatische encephalopathie (door de ammoniak; verward, hallucinaties, omkering dagnacht ritme, decorumverlies (fatsoen), coma)
Cholecystolithiase
Asymptomatische galstenen:
Slechts 20% wordt symptomatisch, dus geen reden voor cholecystectomie.
Je hebt het zonder dat je het weet. Kan dus geen kwaad
Symptomatische galstenen:
Blijven symptomatisch en geven een groot risico op complicaties; dus wel een reden voor cholecystectomie.
• Heel veel pijn
• Krampen
• Kolieken (weg en terug)
Door de peristaltiek als er samengetrokken wordt. Irriteert steen de wand. = heel veel pijn
Galkoliek of galcrisis
- Koliekachtige buikpijn thv re hypochonder met bewegingsdrang en uitstraling naar interscapulair
- Nausea
- Braken
- Icterus met jeuk
- Donkere urine
- Stopverf faeces
Cholecystitis
- Galkoliek met rilkoorts
- Spierverzet
- Aanhoudende pijn
Liggingsafwijkingen vd vrouwelijke genitaliën
- Retroflexie uteri: Zelden klachten
- Descendus uters en prolapsus vaginae:
• Urinaire incontinentie
• Defecatielast
• Enterocoele - Pt voelt iets uithangen
- Lage rugklachten
- Seksuele problemen
Gyneacologische infecties
PID: Pelvic inflammatory disease: ontsteking ih kleine bekken -> onvruchtbaarheid mogelijk
Opdruk- of slingerpijn vd baarmoeder én pijnlijk of gezwollen adnexen
- Subacuut
- Pijn in onderbuik
- Hyperthermie >38°
- Gestegen bloedbezinkingssnelheid
Vulvaire infecties
Vulvitis
Primo infectie: Gezwollen vulva Blaasjes + zweren Mictieproblemen Malaise Koorts Spontaan herstel na 10d
Vulvaire infecties
Ontsteking Bartholinklier
Acuut Rubor / calor / dolor / tumor Functio laesa (functieverlies bij lopen en zitten)
Vaginitis
- Parasiet: trichomonas vaginalis
- Bacteriële vaginose: Gardnerella vaginalis of menginfectie me enterobact. (slecht ruikend)
- Candida infectie
Cervicitis
Jeuk
Endometritis
Onregelmatig bloedverlies
Salpingitis / adnexitis
Verhoogd risico op extra-uteriene zwangerschap Algemeen onwel Koorts Witverlies Prikkeling buikvlies
Mastitis
Rood / Warm / pijn
HIV
4 stadia: 1. Primo-infectie 2. Asymptomatische HIV infectie 3. Symptomatische HIV infectie 4. AIDS Acute infectie: = primo infectie Griepaal beeld -- Koorts -- Hoesten -- Nachtelijk zweten -- Slikproblemen -- Dyspnee -- Vermoeidheid -- Gewichtsdaling -- Hoofdpijn
AIDS
- Hoofdpijn
- Cryptococcen
- Toxoplasma
- Cerebraal lymfoom
- Orofaryngeale pijn
- Gingivitis
- Herpes
- Aften
- Retrosternale pijn
- Candida
- CMV
- Refluxoesofagitis
- Abdominale pijn
- Diarree (AB)
- Diarree (MO)
- Kaposi sarcoom
- Perianale pijn
- Candida
- Herpes
- Diarree
Gyneacologische tumoren
Geen symptomen
Ectopische zwangerschap
- Abnormaal bloedverlies
- Lage abdominale pijn
- Geen subjectieve tekens zwanger te zijn
PROM
Premature rupture of membranes - Amnionitis ○ Infectie in baarmoeder ○ Leukocytose ○ Verhoogd CRP ○ Gevoelige baarmoeder ○ Soms versnelde foetale harttonen Nooit vaginaal toucher!
Preterme arbeid
Geen symptomen
Postdatisme
Geen symptomen
Placenta praevia
Placenta praevia totalis: helemaal voor ingang (sectio caesarea)
Placenta praevia marginalis: half voor ingang (sectio caesarea)
Placenta praevia lateralis: opzij
Pijnloos vaginaal bloedverlies
Abruptio placentae
- Vaginaal bloedverlies met pijn
- Enkel zichtbaar bloedverlies bij revealed bleeding
- Anders concealed bleeding
CAVE: DIC - pospartumbloeding - mortaliteit
Polyhydramnios
Subjectieve last vh groot volume
- Dyspnee - Vermoeidheid - Terme arbeid door overdistensie vd baarmoeder
IUGR
Geen symptomen
Macrosomie
Subjectieve last
Pre-eclampsie en eclampsie
Zwangerschapsvergiftiging
- Komt voor bij 6-8% vd zwangerschappen en 5% bij primipare vrouwen. - Na de 20e zwangerschapsweek. Tot 8dagen na de bevalling. - Wanneer er restverschijnselen zijn is er grote recidiefkans bij de volgende zwangerschap. - Oorzaak is onbekend. - Mysterieuze aandoening - Goede prenatale controle nodig.
Alarmtekens:
- Hoofdpijn - Bovenbuikpijn - Visusstoornissen - Convulsies
Pre-eclampsie:
- Oedeem, hoge bd, proteinurie - Hoofdpijn, nausea, braken
Eclampsie: - Idem pre-eclampsie + conculsies - Centrale en perifere oedemen (alarmteken = plotse gewichtstoename) - Diastolische bd verhoogd - Orgaanschade: ○ Lever: bovenbuikpijn, braken, ○ Hersenen: hoofdpijn en scotomen (zwarte vlekken), convulsies ○ Nieren: verminderde urineproductie
Postpartumbloedingen
Geen symptomen
Acute nierinsuff
- Oligurische fase
- 10 dagen tot 4 weken
- Oligurie (weinig plassen) tot anurie (niet plassen)
- Hematurie en proteïnurie
- Ureumstijging: ureum
- Eetlustverlies
- Nausea
- Braken
- Grauwe gelaatskleur
- Hoofdpijn
- Jeuk
- Hyperkaliemie
- Hyrdothorax
- Hypertensie
- Metabole acidose met kussmaul
- Uremisch coma / uremisch pericarditis
- Diuretische fase
- 1 week
- Urineproductie normaliseert
- Glomerullaire filtratie blijft laag
- Herstelfase
- Enkele maanden
- Nierfunctie normaliseert stilaan
- Volledig herstel met geringe restletsels
Chronische nierinsuff
- Gecompenseerde klachtenvrije fase
- eventueel hoge BD
- Vermoeidheid
- Rare druk in hoofd
- Gecompenseerde fase met klachten
- Ureumstijging: ureum
– Eetlustverlies
– Nausea
– Braken
– Grauwe gelaatskleur
– Hoofdpijn
– Jeuk
– Hyperkaliemie
– Hyrdothorax
– Hypertensie
– Metabole acidose met kussmaul
– Uremisch coma / uremisch pericarditis
– + vaak vaalbleek/gele huid
– Polymyoneuropathie
- Ureumstijging: ureum
- Gedecompenseerde fase / terminale fase
- Renale osteodystrofie
- Anemie
Oligurie
Pyelonefritis
Bacteriële interstitiële nefritis: (nierbekkenontsteking) Acute: - Continue unilaterale rug- of flank pijn - Hoge rilkoorts - Algemene malaise - Bloederige - troebele urine - Pollakisurie - Strangurie - Nycturie - Kan leiden tot septische shock -> hospitalisatie
Nefrotisch syndroom
- Pijnlijke zwelling vd onderbenen
- Dyspnee
Eetlustdaling
UWI
Vaak - weinig plassen
Urolithiase
- Een branderig gevoel bij het plassen
- Kleine beetjes plassen
- Bloed bij de urine
- Koorts
- Een algemeen gevoel van ziek zijn
- Misselijkheid
- Braken
Transpireren
Blaastumoren
- Bloed in de urine (waardoor de urine van enigszins roestkleurig tot dieprood kleurt)
- Pijn bij het plassen
- Vaak moeten plassen of de aandrang tot plassen voelen, maar het niet kunnen
Pijn onder in de rug
Urinaire incontinentie
- Stressincontinentie
2. Urge-incontinentie
BPH
Meeste mannen geen klachten, anders: prostatisme:
- Irritatieve fase: - - nycturie - - pollakisurie - Obstructieve fase - - Straalvermindering - - Nadruppelen - Retentiefase: - - Residuvorming
Prostaatcarcinoom
klachtenpatroon identiek met BPH zolang er geen uitzaaiingen zijn. (prostatisme)
Bij metastasen:
- in de wervelzuil: lumbalgie (nooit rugklachten en nu ineens wel)
- Paresthesieeën in de onderste ledematen
TURP: transurethale prostaatresectie
Prostatitis
Hoge rilkoorts door bacteriemie
Congenitale aandoeningen mannelijke genitalia
-Phimosis
vernauwing vd opening vd voorhuid
Congenitale aandoeningen mannelijke genitalia
-Hypospadias
abnormale uitmonding vd urethra ad onderzijde vd penis - openliggend urinekanaal
Congenitale aandoeningen mannelijke genitalia
-Cryptorchidie
retentio testes: uni of bilaterale ontwikkelingsstoornis. testes dalen niet af tot ih scrotum
Ischemisch hartlijden
arteriosclerose VS atherosclerose
Arteriosclerose
Systolische bd verhoogd
Atherosclerose
Zichtbare, bleekgele uitpuiling (fatty streak) - lipidenplaque
Atheromen / atheromateuze plaque
Langzame fase:
- Anastomosen / collateralen - Chronisch stabiele angor pectoralis + hartfalen
Snelle fase:
- Plotse occlusie - Onvolledige occlusie -> Acute instabiele angor
Volledige occlusie -> acuut myocardinfarct
Angor / angina pectoris
3 criteria:
- cardiale mediane retrosternale beklemming met uitstralingspijn
- uitlokkend triggermoment
- gaat weg met rust en nitraat
Typische (de 3 criteria): - Stabiele Meer dan 1 maand aanwezig Gaat weg door rust en medicatie (nitraten) Zelden AMI
- Instabiele:
Klachten voor het eerst
Klachten niet onder controle te houden
Groot risico op AMI
Atypische:
(2 criteria)
Acuut myocardinfarct
AMI
Klein: vrijwel niets. Frietpan Gemiddeld: - acuut hevig thoracale pijn - gaat niet weg met nitraat - onrust, angst, beklemming - vegetatieve sympt: zweten, nausea, braken, bleek Groot: - acuut shock - overlijden - indien overleven: chronisch hartfalen
= NECROSE v myocard door OCCLUSIE (= artertiele thrombus)
Klein/gemiddeld/groot
HEART
Hartfalen
Aanvankelijk:
- vermoeidheid
- gedaalde inspanningstolerantie
Beginnend hartfalen:
- bloeddrukdaling
- waterretentie
Na maanden, jaren:
- cardiomegalie
- oedeem
Eindsympt:
- declive oedemen
- nycturie
- dyspnee
meest frequente oorzaak: coronairlijden / art. hypertensie
probleem (medicatie)
- hartfrequentie/snelheid (B-blokkers)
- contractiliteit/kracht (Digitalis)
- preaload/volume (diuretica)
- afterload/druk (perifere vasodilatantia)
- instroombelemmering
Hartfalen
Rechtsdecompensatie
Backward failure
Cor pulmonale VCS overvulling: - stijging centraal veneuze druk VCI overvulling: - hepatomegalie - declive oedemen - ascitesvocht - hydrothoraxvocht - urineretentie Gevolg v COPD
Hartfalen
Linksdecompensatie
Backward failure
Longoedeem : overvulling longvenen
- benauwd
- dyspnee
- prikkelhoest
- roos, schuimend sputum
- cyanose
- hydrothorax
Hartfalen
Linksdecompensatie
Forward failure
Verminderde bloedflow in:
- hersenen: verwardheid, vermoeidheid, Cheyne stokes AH, bewusteloosheid
- nieren: water en zoutretentie, perifere vaatconstrictie
- huid: bleek-grijze huid, koude extremiteiten
= ondervulling aorta
Shock
Arteriële hypotensie Facies hypocratica Hypothermie Verwardheid, onrust, apathie Nausea, braken Oligurie, anurie Tachypnee Tachycardie
Endocarditis
- hoge koorts
- malaise
- vermoeidheid
- vermagering
- spierpijn
- anemie
- splenomegalie
- hartgeruis
Klepletsels
Geen symptomen
Fibrineuze pericarditis
Pericardwrijven Thoracale pijn dat verergerd bij ademhalen Wrijfgeruis Bij recidieven: Pantserhart Pericardectomie
Sereuze pericarditis
Minder pijnlijk door inflammatievocht
Harttamponade
Diastolische vulling wordt belet -> hartfalen
Aandoeningen vh geleidingsweefsel
Ritmestoornissen Algemeen Vaak asymptomatisch (geen behandeling) Anders: - palpaties - duizeligheid - polyurie - syncope - thoracale pijn - dyspnee - angst - FROG + - fataal
Arteriele insuff vd onderste ledematen
- Asymptomatisch
- Claudicatio intermittens:
- pijnlijke krampen in de OL, vooral kuiten - Rustpijn:
- nachtelijke pijn - Weefselnecrose met wonden:
- ulceraties, gangreen, amputaties
Perifeer embolie
Occlusie in OL
- Hevige pijn
- Bleek koud been
Kan ook CVA of darmischemie geven
Klassiek longembool
- onrust
- malaise
- dyspnee
- prikkelhoest
- thoracale pijn
- soms koorts
Multiple recidiverende longembolen
Aanvankelijk symptoomloos
Nadien toenemende dyspnee
Chronisch cor pulmonale
Massief longembool
- angst
- extreme dyspnee
- hevige cyanose
- bloeddrukval
- syncope
- acuut cor pulmonale
- fataal
Aneurysma
Waar
Voor ruptuur: - vage rugpijn - kloppend gevoel in buik Na ruptuur: - pijn in rug/buik - hypovolemisch shock
Aneurysma
Vals
Pulserend gevoel
Omgeven door bindweefsel zodat bloeding stelpt
Aneurysma
Dissecerend
Aanvankelijk zeer hevige snijdende pijn thoracaal of lumbaal
Nadien symptomen in functie van afgesloten zijtakken
Varices
Begin: - zwaarte en vermoeidheid in benen Nadien: - varices zichtbaar Tenslotte: - Chronisch veneuze insufficiëntie: - huidverkleuring - trofische stoornissen - slechte wondgenezing
Oppervlakkige veneuze thrombose
Oppervlakkige flebitis
- Pijn
- Roodheid
- Zwelling lokaal
Diepe veneuze thrombose
DVT
- spannende pijn in kuit
- rood, warm, gezwollen, glanzend been
- teken v Homan
- koorts
- tachycardie
Ziekte v pfeiffer
Klierkoorts
Mononucleosis infectiosa
Kissing disease
Acute fase 2 weken: - gezwollen halsknopen - keelpijn - hoest - moe - subfebriel - hepatosplenomegalie - icterus - periorbitaal oedeem Chronische fase 2% - vermoeidheid
Ziekte v hodgkin
- pijnloze vergrote lymfeknopen
- schommelende lichaamstemperatuur
- nachtzweten
- jeuk
- extreme vermoeidheid
- anorexie
- vermagering
A: geen extra symptomen
B: paraneoplastische symptomen
Ziekte v non hodgkin
- pijnloze vergrote lymfeknopen
- koortsepisoden
- nachtzweten
- jeuk
- extreme vermoeidheid
- anorexie
- vermagering
- klachten aangetast orgaan
E: extranodale aantasting
S: uitbreiding naar milt
Anemie
Moe Oorsuizingen Visusstoornissen Vertigo Duizeligheid Kou Anorexie Tachycardie
Leucemie CML
Chronische fase: - zwaartegevoel (splenomegalie) - koliekpijn linkerbovenbuik (infarctjes in de vergrote milt) Acceleratiefase: - vermoeidheid - anemie - vermagering - infecties Philadelphiachromosoonafwijking
Leucemie CLL
- vermoeidheid
- nachtzweten
- jeuk
- vermagering
- vatbaar voor bacteriële infecties
- hepatosplenomegalie
- lymfadenopathien
Ziekte v Werlhof
Te laag aantal bloedplaatjes - Snel blauwe plek - Snel tandvlees bloeden - Snel neusbloeding - Bloedingen maagdarmkanaal, nieren, urinewegen Meer bloeden bij ongesteldheid
Myocarditis
Sinustachycardie
Koorts
BD-daling
Zz:
Hartfalen
Sussen death
Oorzaak: virussen
Atriumfibrillatie VKF
- paroxysmale VKF
- chronisch secundaire VKF
Niets, tenzij bij geriatrische pat.: - vermoeidheid - dyspnee Paroxysmale: - opstoten van snelle irreguliere HS Chronisch secundaire: - snelle irreguliere hartkloppingen - vermoeidheid - duizeligheid - dyspnee
PAT
Paroxysmale atriale tachycardie Lange aanvallen van palpaties Polyurie Arteriële hypotensie Duizeligheid Syncopes Hartfalen
WPW
Wolf-Parkinson-White syndrome
Syncope
Tachycardie
PVT
Paroxysmale ventrikel tachycardie Arteriële hypotensie Thoracale pijn Shock Fataal
Ventrikelfibrillatie
Bewusteloosheid Lijkbleek Geen arteriële pulsaties Geen BD Fataal
Sick sinus syndroom
Duizeligheid Syncopes Tachycardie Bradycardie (Afwisselend TC en BD)
Arteriële hypotensie
Vasovagale syncope
Cardiale syncope
Orthostatische hypotensie
Shock
Fenomeen v Raynaud
Gevoelloosheid in vingers en of tenen.
Bleekheid
Nadien hyperemie met tintelingen
Thrombocytopenie
Spontane bloedingen Ecchymosen in - conjunctiva - netvlies - mondmucosa - onderbenen - inwendige organen
Soorten CVA
Ischemisch:
- Voorbijgaand:
- -TIA
- -RIND
- Blijvende letsels
- -Progressive stroke
- -Completed stroke
Hemorragisch:
- Intracerebraal
- -Apoplexie
- -Lobair hematoom
- Extra cerebraal
- -SAB, Subarachnoïdale bloeding
- -Subduraal hematoom
Ischemisch insult
Oorzaak: thrombose / embolie / stenose
meestal op de basis ve atheromateuze plaque op de grote cerebrale arterien
Bij 15% een TIA voorafgaand
-/S: Thrombose: Uitval geleidelijk over tientallen minuten, in rust, 's morgens Geen of zeer kort BWZverlies Normale AH Bleek gelaat Snelle pols Vaak TIA vooraf met dezelfde symptomen
-/S: Embolie:
Plotse uitval over enkele minuten, bij inspanning
Plots en snel maar meestal kort BWZverlies
Vaak TIA vooraf met andere symptomen
TIA
Transient Ischemic Attack
Plotse neurologische uitval
Volledig herstel binnen 24u
RIND
Reversible Ischemic Neurological Deficit
Plotse neurologische uitval
Volledig herstel na meer dan 24u en minder dan 7dagen
Progressive stroke
(ischemisch)
Gelijdelijke cerebrale uitval en tenslotte encephalomalacie/hersenverweking in het achterliggend hersenweefsel
Completed stroke
(ischemisch)
Blijvende uitval die na een dieptepunt meestal nog een beetje verbeterd.
Tenslotte encephalomalacie/hersenverweking in het achterliggend hersenweefsel
Hemorragisch insult
Oorzaak: bloedvatruptuur Trauma of meer specifieke oorzaken /S: Bij inspanning Hoofdpijn, braakneiging Plots en snel BWZverlies Blazende en snurkende AH (stertoreuze AH) Rood gelaat Trage pols
Intracerebrale apoplexie
beroerte / attack
Primaire CENTRALE bloeding middenin de hemisfeer: capsula interna : tractus corticospinalis
Oudere mensen met hypertensie
capsulolenticulaire bloedingen (knik in tractus corticospinalis)
Bloed in liquor
/S:
Plots en diep coma, meestal overlijden in de eerste 48u
Bij overleven: (letsel in dominante hemisfeer)
-Blijvende afasie
-Spastische hemibeeld (= hypoësthesie)
+ piramidaal syndroom = flexiecontractuur arm + extensieconractuur been
-Mictiestoornis (retentie of incontinentie)
Intracerebraal lobair hematoom
Meer PERIFERE bloeding in de witte stof v meestal 1 hersenlob door kleine lokale vaatmisvorming
/S:
3 fasen:
- Plots ondiep coma met hemibeeld ifv plaats
- Daarna verbetering
- Na gemiddeld 1 week terug hemolyse vh hematoom met AAT (achteruitgang) door volumetoename vh RIP
Extracerebraal subarachnoïdale bloeding
= meningeale bloeding / SAB
Bloeding tss de 2 bladen vd arachnoïdea
90% bij jonge mensen
Ruptuur intracraniaal aneurysma
(Bij 25% waarschuwende kleine bloeding op voorhand)
/S:
Intense (!) hoofdpijn dat uitstraalt naar de nek met nadien subacuut coma / of acuut overlijden
bij 25%: blijvend discreet hemibeeld met diplopie
+ na 6u meningeale prikkeling
Extracerebraal subduraal hematoom
Bloeding tss dura mater en arachnoïdea Heel vaak posttraumatisch (vallen) Zeer ernstig! /S: typische fasen: 1. Aspecifieke klachten: Hoofdpijn / somnolentie / psychische veranderingen(krikkel)
- Subacuut vrij plots hemibeeld -> BWZdaling -> evt eplilepsie aanval -> dieper coma + uitval -> hersenstamuitval
bij 10% bilateraal dus geen hemibeeld
Ischemisch:
A. carotis interna insufficiëntie
- Amaurosis fugax: vluchtige blindheid
- Fatische sympt: Spraakstoornissen
- Onvolledig syndroom v Horner: miose, ptose, enoftalmie
- Proportioneel hemibeeld (BL en OL in zelfde mate aangetast)
Purulente meningitis
Vnl: neisseria menigitidis (meningokok) of pneumokok of haemophilus influenza B
/S:
Meestal geen uitval, met 2 uitzonderingen:
-meningokok: Waterhouse-Fridericksen-syndroom
-pneumokok: (soms blijvende) uitval n viii, doofheid + motorische onrust + evt status epilepticus
Waterhouse-Fridericksen syndroom
Toxische shock door meningokokken en kleine embolen van geïnfecteerd materiaal = meningokokkenaggregaten + WBC + bloedplaatjes
waardoor er petechieën ontstaan
Niet-purulente meningitis
Acute vorm
Virale vorm
Meestal geen neurologische uitval, evolueert gunstig na 1-2 weken
Niet-purulente meningitis
Chronische vorm
TBC bacterie, parasiet: toxoplasma gondii, schimmel
Wél neurologische uitval - coma - overlijden
Algemene symptomen Meningitis
- Infectieus syndroom (koorts, alg malaise, nauseau, tachycardie, tachypnee)
- Meningeaal syndroom (hoofdpijn, braken, rugpijn, fotofobie, nekstijfheid)
- Cerebrale prikkeling (verwardheid, hallucinaties, hyperreflexie, convulsies)
OF Cerebrale uitval (verlamming, visusverlies, afasie, BWZverlies, coma)
Algemene symptomen Encephalitis
(=meningisme)
1. Infectieus syndroom (koorts, alg malaise, nausea, tachycardie, tachypnee)
2. Bewustzijnsvermindering!!!
3. Meningeaal syndroom (hoofdpijn, braken, rugpijn, fotofobie, nekstijfheid)
4. Cerebrale prikkeling (verwardheid, hallucinaties, hyperreflexie, convulsies)
OF Cerebrale uitval (verlamming, visusverlies, afasie, BWZverlies, coma)
Hersentumoren
Altijd:
1. SYNDROOM V INTRACRANIALE HYPERTENSIE:
Hardnekkige (ochtend)hoofdpijn en ochtendbraken, BWZ daling, psychische veranderingen, diplopie
Meestal: 2. Laattijdig FOCAAL SYNDROOM: Afh v localisatie v tumor \+ cerebrale prikkeling of uitval \+ bijna altijd epileptische aanvallen
(+ per tumor gerelateerde symptomen)
Focale epilepsie
Jacksonaanvallen
Eenvoudige partiële aanvallen
Enkel motorische verschijnselen OF sensibele verschijnselen
Daarna binnen enkele minuten geleidelijke uitbreiding naar de volledige lichaamshelft waardoor
Nadien soms een tijdelijke parese OF gevoelsstoornis
Focale epilepsie
Complexe partiële aanvallen
Psychische EN motorische aanvallen
Aura:
-psychische verschijnselen: plotse angst, deterioratie, dromen
-zintuiglijke sensaties: reuk, smaak, zicht, geluid
-vegetatieve verschijnselen: gevoel van onwelzijn
+daarna:
langer durende BWZdaling met mondbewegingen en routinehandelingen (wassen)
+ volledige retrograde amnesie
Gegeneraliseerde epilepsie
Convulsieve gegeneraliseerde epileptische aanvallen
Tonisch-clonische aanval
Grand-mal
Bij 10% prodromale fase (prikkelbaar + kleine spierschokjes.
zz: aura (enkele minuten)
-Tonische fase: 10 - 30 sec
Peracuut BWZ verlies + tonische contractie van alle spieren (epileptische gil)
-Clonische fase: 30 - 60 sec
Afwisselende stuiptrekkingen + bijna totale verslapping met progressief langere pauzes tussenin
Rood-paars gezicht
Ogen open, pupillen lichtstijf mydriase
Babinskyreflex
Urine-incontinentie
Vegetatieve tekens
-Coma: 4 min
Spierrelaxatie, hyperventilatie, terug normale huidskleur
-Diepe slaap
-Kortdurende desoriëntatie en uitputting
Gegeneraliseerde epilepsie
Convulsieve gegeneraliseerde epileptische aanvallen
Febriele convulsies
Hyperthermische stuipen
Gelegenheids insult altijd geinduceerd door koorts
- bij 3% vd kids tss 6m en 4j
- 1 aanval per koortsperiode, vaak ‘s avonds, max 15min
- Geen neurologische uitval nadien
- na 10dagen nrml EEG
- familiale voorbeschikdheid
Gegeneraliseerde epilepsie
Niet convulsieve gegeneraliseerde epileptische aanvallen
Absences
Petit mal
- kids tss 4 - 12j + verdwijnt spontaan vanaf puberteit
- Dagelijks verschillende kortdurende aanvallen 20-40
- BWZdaling:
Plotse stop activiteit
Wazige ogen, draaien omhoog
Myoclonie v oogleden of mond
Plotse stop aanval en activiteit herzet
Gegeneraliseerde epilepsie Niet convulsieve gegeneraliseerde epileptische aanvallen Myoclonieën Juveniele myoclonus-epilepsie Impulsief petit mal
Begint rond puberteit
Vooral 1-2u na ontwaken
Kortdurend hevig spierschokken (vooral BL)
Tonusverlies, evt val
Multiple Sclerose
MS
- Visusstoornissen: (tijdelijk) Centraal scotoom
- Sensibele stoornissen: kortdurende paresthesieën +
nadien bij 90% trage progressie gestoorde fijne tast en bewuste proprioceptie vanaf voet over heel OL - Motorische verschijnselen: struikelen, niet snel stappen, snel moe bij stappen en nadien bij 90% een volledig piramidaal syndroom (spastische parese/paralyse) met vaak unilaterale beperkte aantasting ve BL (2benen/1arm)
- Cerebellaire verschijnselen: Coordinatiestoornissen (ataxie), intentietremor, dysarthrie, nystagmus
- Hersenstamstoornissen: diplopie + draaiduizeligheid
- Mictiestoornissen: incontinentie of retentie
Ziekte v Parkinson
Idiopathisch parkinsonisme
HyPOkinetisch rigied syndroom
1e teken: Verminderd meebewegen v 1 of beide BL bij het stappen
Later rusttremor (fijn of grof) handen - kin - tong - hoofd (verdwijnt deels bij activiteit)
Tenslotte: hypokinesie en rigiditeit: micrografie, maskergelaat, kleine stapjes, propulsie, flexiecontracturen
Verder wisselende dysarthrie
Vasculaire NCD
door ischemie
Stapsgewijze achteruitgang vd hersenfunctie met telkens plots en beperkt weefselverlies en hersenfunctieverlies
Aantasting grijze stof: globale cognitieve aftakeling
Aantasting witte stof: loopstoornissen, parkinsonisme, urineincontinentie, traagheid infoverwerking
Poliomyelitis anterior acuta
- Kortdurend infectieus syndroom (GI-last, koorts)
- Daarna meestal subklinische infectie vh CZS bij 2% menigeaal syndroom
- Verlammingsfase: 10 dagen (spierpijn, fasciculaties, paralyse OL: hypotone verlamming met areflexie en spieratrofie)
- Regressiefase: weken tot maanden met geleidelijke verdwijning vd verlammingen na +/- 6 weken
- Sekwelfase: Zeer langdurige revalidatie met adaptatie ad gestoorde spierfunctie
Herpes Zoster
Zona
Gordelroos
Prodromale fase: met koorts, hoofdpijn, malaise, adenopathieën
Daarna jeuk, paresthesieën op pijn in een dermatoom
na 2 dagen gegroepeerde vesikels op een erythemaeuze bodem
Na 1-4 weken uitdroging vd vesikels
+kleine huidlittekens en veranderde huidsensibiliteit
Tetanus
Kaakklem
(2 soorten)
-Lokale:
Spierkramp rondom wonde
-Veralgemeende:
Pijn, spierstijfheid
Tonisch spierkrampen eerst aangezicht (trismus, risus sardonicus), later romp (opisthotonus) met normaal BWZ
Amyotrofe LateraalSclerose
ALS
Motorische stoornissen (normale sensibiliteit) - degeneratie vd zenuwen
1. Begin:
Progressieve spinale spieratrofie =
Voorhoornsyndroom:
cervicale assymetrische aantasting vd bovenste lidmaten (fasciculaties, spierkrampen na inspanning) vaak in 1 hand eerst
+ Piramidaal syndroom:
Babinskyreflex + normale peesreflexen in de atrofische spieren
2. Later:
Hersenstamprobleem
Progressieve bulbaire paralyse = aantasting motorische hersenstamkernen, met slik-, spraak- en AHstoorn.
3. Na max 4j sterven aan AH problemen of slikpneumonie, tenzij kunstmatige beademing
Traumata vh ruggenmerg
Volledige dwarslaesie
Bij totale RM-letsels
Volledige uitval motoriek, sensibiliteit en reflexen onder het niveau vh letsels
Eerste dagen posttraumatisch verlamde darmperistaltiek, waardoor parenterale voeding
Eerste weken PT mogelijks fatale verwikkelingen
Traumata vh ruggenmerg
Partiële dwarslaesie
Ernstige maar onvolledige RM letsels waarbij PT rugpijn of nekpijn en nadien geleidelijk optredende paraparese/plegie
Traumata vh ruggenmerg
Lage RM letsels
Mictie-/ defecatie stoornissen
Sensibiliteitsstoornissen in het rijbroekgebied
Evt. aantasting conus en quanda equina
Traumata vh ruggenmerg
Hoge RM letsels
Tetra(quadri)parese / plegie
Traumata vh ruggenmerg
RM letsels boven C5
Diafragmadysfunctie, met meestal fatale ventilatiestoornissen
Spina bifida occulta
Open rugje
Met huid bedekt defect, maar huidafwijkingen zoals haar, pigmentvlek, fistel.
Door bindweefselstrengen tss huid en duramater koker.
Spina bifida aperta
Geen huidbedekking:
- 10% meningocoele: zakvorming uitpuilende RM vliezen (spina bifida cystica)
- 90% meningomyelocoele: uitstulping van meningen, liquor en ruggenmerg
Hieronder volledige medullaire dwarslaesie met slappe paraplegie, gevoelsstoornissen, sfincterverlamming
Syringomyelie
Begin:
Parese en atrofie BL
Segmentele en meestal bilaterale uitval v pijn- en tempzin in BL + areflexie vd BL bij 40% neuropathie BL
Daarna uitbreiding naar zijhoorn= symptaticus -> verschillende autonome stoornissen (orthostatisme, Horner)
Daarna grotere cyste, aantasting piramidebaan en achterstreng in BL en OL
Tenslotte uitbreiding nr bulbus = gedissocieerde gevoelsstoornis in gelaat, tongatrofie, nystagmus
Discopathie
Lumbaal wortelsyndroom (ischias)
Cauda equina:
Sensibiliteitsstoornis
Pijn in rug, dijen, beide OL
Zadelanesthesie
Achillespeesreflex (normaal quadricepsreflex)
Motorische uitval OL, voet, blaas en anale sfincter
Spinale stenose
Lumbale wervelkanaalstenose
Neurogene Claudicatio intermittens
Zandloper vernauwingen in het lumbaal wervelkanaal
Pijn bij retroflexie LWZ (relatieve compressietoename)
Antalgische anteflexiehouding
Progressieve vermoeidheid OL
Uitstralingspijn die verdwijnt bij zitten of hurken en toeneemt bij druk (hoesten, niezen, persen)
Zwakte, paresthesieën bij lopen en staan
Mononeuropathie
N. Radialis
Motorische uitval: DROPHAND Sensibiliteitsstoornis: RADIAAL Trauma: LAGE HUMERUSFRACTUUR Compressie: PARALYSIE DES AMOUREUX
Mononeuropathie
N. medianus
Motorische uitval: PREDIKERSHAND Sensibiliteitsstoornis: HANDPALM, NIET PINK Trauma: LAGE HUMERUSFRACTUUR Compressie: CARPAAL TUNNELSYNDROOM
Mononeuropathie
N. ulnaris
Motorische uitval: KLAUWHAND Sensibiliteitsstoornis: ULNAIRE VINGERS Trauma: LAGE HUMERUSFRACTUUR Compressie: STEUNEN OP ELLEBOOG
Mononeuropathie
N. ischiadicus
Motorische uitval: UITVAL HAMSTRINGS MET DROPVOET Sensibiliteitsstoornis: ONDERBEEN Trauma: FEMURFRACTUUR Compressie: VERKEERDE IM INJECTIE
Mononeuropathie
N. peroneus communis
Motorische uitval: DROPVOET Sensibiliteitsstoornis: VOETRUG Trauma: FIBULAKOPFRACTUUR Compressie: KLEINE ONDERBEENGIPS
Polyneuropathie
- paresthesieën in tenen, trage uitbreiding voeten en onderbenen
- motorische zwakte teen en voetspieren
- sensibiliteitsverlies in vingers, handen, onderarmen
- motorische zwakte hand en onderarmspieren
- aantasting distale intercostale zenuwen
\+ Autonome verschijnselen: orthostatisme trofische stoornissen huid + nagels oedeem extremiteiten darmfunctiestoornissen gestoorde zweetsecretie
