Ak hfst 1. Flashcards
benedenloop
laagste deel van een rivier, net voordat zij in de zee stroomt
binnendijks
het gebied dat door winterdijken tegen de rivier wordt beschermd
bovenloop
het begin van een rivier, het bovenste deel dat meestal in de bergen stroomt
debiet
de totale hoeveelheid water die een rivier afvoert op een bepaalde plek per tijdseenheid
buitendijks
het gebied tussen de twee winterdijken waar de rivier stroomt
doodtij
de situatie waarin het verschil tussen vloed en eb minimaal is
dwarsprofiel
bestaat uit winterdijken, uiterwaarden en zomerdijken
infiltratie
het wegzakken van water in de bodem
lengteprofiel
de doorsnede van een rivier vanaf de de bron tot de monding bestaande uit boven-, midden- en benedenloop
neerslagregiem
de verdeling van de hoeveelheid neerslag over een bepaalde periode, bijvoorbeeld een jaar
middenloop
middelste deel van de rivier, tussen boven- en benedenloop
piekafvoer
de maximale afvoer tijdens een hoogwaterperiode
regiem
de schommelingen in de waterafvoer van een rivier gedurende een jaar
springtij
de situatie van hoge vloed en lage eb
stroomgebied
gebied waarbinnen al het regen- en smeltwater via een hoofdrivier naar zee stroomt
stroomstelsel
een rivier met al haar zijrivieren
uiterwaard
gebied tussen rivier en de winterdijk dat overstroomt wanneer de rivier buiten haar oevers treedt
verhang
de gemiddelde verval per kilometer (m/km)
verstening
door toegenomen verstedelijking neemt de oppervlakte van straten en wegen toe, waardoor regenwater sneller afspoelt
vertragingstijd
de hoeveelheid tijd due water nodig heeft ok na een regenbui in de rivier te komen
verval
het hoogteverschil tussen twee punten langs een rivier (m)
winterbed
de grens tussen de beide winterdijken dat bestaat uit zomerbed en uiterwaard
winterbed
het gebied tussen de beide winterdijken dat bestaat uit zomerbed en uiterwaard
zomerbed
de bedding waar de rivier ‘s zomer doorheen stroomt
aanvoer
de hoeveelheid water die een gebied binnenstroomt
adaptief deltamanagement
de overheid kijkt ver vooruit zodat zij op tijd betaalbare maatregelen kan nemen om zo flexibel in te spelen op nieuwe kansen en inzichten
bergen
het tijdelijk opslaan van water in retentie bekkens of gegraven poelen
dijkring
gebied omgeven door waterkering zoals dijken, dammen en duinen dat ons tegen het hoog rivier- of zeewater beschermt
deltaprogramma
programma van overheden en andere organisaties met de aanbevelingen om Nederland te beschermen tegen hoogwater eb te zorgen voor voldoende zoetwater
hoogwaterbeschermingsprogramma
een samenwerking tussen rijkswaterstaat en 21 waterschappen waarbij alle primaire waterkeringen voor 2050 worden versterkt
integraal waterbeheer
hierbij worden overstromingen , wateroverlast, en waterkwaliteit in samenhang bestudeerd waarbij rekening wordt gehouden met de invloed van klimaat verandering, zeespiegelstijging, bodemdaling en menselijk handelen
intergovernmental Panel on Climate Change
een organisatie van de verenigde naties waarin honderden wetenschappers de risico’s van klimaatverandering evalueren en rapporteren
kanaliseren
het nemen van maatregelen gericht op het reguleren van het waterpeil voor de scheepvaart foor middel van stuwen, sluizen en het afsnijden van bochten
krib
dam loodrecht op de rivieroever die moet voorkomen dat de oever afkalft en die er voor zorgt dat het meeste water in het midden van de rivier blijft stromen
primaire waterkering
duin, dijk of hybride kering die ons land beschermt tegen buitenwater uit de Noordzee, de Waddenzee, de grote rivieren en het Ijsel- en Markermeer
retentiebekken
gebied langs de rivier waar het water bij een piekafvoer opgeslagen wordt om de rivierwaterstand stroomafwaarts te verlagen
rijkswaterstaat
het uitvoerende agentschap van het ministerie van infrastructuur en milieu dat zorgt voor onze wegen, vaarwegen en bescherming tegen overstromingen
ruimte voor de rivier
programma waarin rijkswaterstaat samen met waterschappen, gemeenten en provincies onze rivieren op ruim 30 plaatsen meer ruimte geeft, bijvoorbeeld door het verleggen van duinen, graven van nevengeulen en verdiepen van uiterwaarden
sparen
het beperken van het verlies van water
spuien
het lozen van water door middel van spuisluizenop het binnenwater bij voldoende hoogte verschil
stuw
vaste of regelbare dam in de rivier voor het handhaven van het waterpeil en het regelen van de waterafvoer
verzilting
toename van het zoutgehalte in de bodem en het water
waterschap
een overheidsinstantie die de waterhuishouding regelt in een bepaalt gebied; zij zorgt voor veiligheid, voldoende water, schoon water en werkt samen met andere overheden zoals gemeenten, provincie en het rijk
duin
een heuvel die bestaat uit opgewaaid zand
delta
het gebied aan de monding van een rivier waar sediment wordt aangevoerd en afgezet
estuarium
trechtervormige monding van een rivier, ontstaan door een getijdenstroming van eb en vloed
eb
laagste waterstand in de getijdeschommeling
getijdenstroom
stroming die ontstaat als gevolg van getijde: de richting van de vloedstroom en de ebstroom zijn tegenovergesteld aan elkaar
vloed
hoogste waterstand in de getijdenschommelingen
harde kust
kust die in nederland uit dijken, dammen en waterkeringen bestaat
wad
een zandplaat die bij eb droogvalt en bij vloed wordt overspoelt
zachte ksut
kust die is opgebouwd uit zand
zeedijk
een primaire dijk die direct aan zee grenst
absolute zeespiegelstijging
stijging van de hoogte van de zee spiegel
bolwerkvorming
bebouwing langs de kust waardoor deze zijn flexibiliteit verliest
basiskustlijn
de positie van de kustlijn zoals de op 1-1-1990 was
dynamische kustbeheer
het beheer van de kustlijn waarbij de zee en de wind ruimte krijgen om sediment en zandsuppleties te verplaatsen
slufter
gebied waar onder invloed van het getij het zeewater door een geul in de duinen het land kan binnenstromen
overstromingsrisicobewustzijn
vergroten van het bewustzijn en de aandacht voor het beperken van de gevolgen van een overstroming
relatieve zeespiegelstijging
de combinatie van bodemdaling en zeespiegelstijging
zandsuppletie
het storten van zand uit de Noordzee voor de kust en op het strand
zandmotor
een door zandsuppletie ontstaan schiereiland in het kader van dynamisch kustbeheer
inklinken
het proces van volume vermindering van de grond door verdroging of onttrekking van grondwater
grondwaterontrekking
het oppompen van grondwater waardoor de grondwaterspiegel daalt
klimaatverandering
geleidelijke of abrupte verandering van het klimaat als gevolg van natuurlijke en/of menselijke processen
oxideren
een verbinding aangaan met zuurstof; door ontwatering van het veen komt dit in contact met zuurstof waardoor het gaat rotten en in volume afneemt
ontwateren
het afvoeren van grondwater door greppels, sloten en buisdrainage
verdroging
de afname van de hoeveelheid grondwater waardoor soortrijkdom afneemt en/of verzilting optreedt
acceptatie
aanvaarden dat de kans op bijv. een overstroming mogelijk is, maar dit wel goed blijven monitoren
wadi
een laagte waarin het regenwater zich kan verzamelen en in de bodem kan infiltreren
groen dak
het beplanten an een dak om zo in te spelen op klimaatverandering in de stad
adaptatie
aanpassen aan de veranderende omstandigheden en inzichten
mitigatie
het aanpakken van de oorzaken van hedendaagse klimaatverandering, bijvoorbeeld door het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen
waterplein
pleinen in de stad die bij hevige regenval tijdelijk het water opvangen
watertoets
waterhuiskundige voorschriften die gevolgd moeten worden bij alle projecten uit de ruimtelijke ordening
