ADRAN A Flashcards

You may prefer our related Brainscape-certified flashcards:
1
Q

Ystyr aml-ddiwylliannol

A

Cymdeithas lle mae nifer o diwylliannau gwahanol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ystyr diwylliant

A

Gwerthoedd normau ac arferion cymdeithasol
- diwylliant yn hyblyg ac yn newid dros amser (e.e. Agweddau tuag at rhywioldeb yn gwahanol heddiw o gymharu â’r DU yn yr 1950au

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Ystyr is-diwylliant

A

Diwylliant o fewn diwylliant e.e. Yn ysgol mae yna “goths” ac wedyn pobl poblogaidd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Ystyr Lluniad cymdeithasol

A

Rhywbeth sydd wedi’i creu gan y cymdeithas e.e. Ysgol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Bodau dynol yn dysgu sut i ymddwyn mewn bywyd…

A

Ond gall ymddygiad sy’n cael ei dysgu amrywio ar ddraws diwylliannau gwahanol e.e. Vietnam = bwyta â’i dwylo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Ffactorau amrywiaeth diwylliannol

A

Iaith
Dillad
Symbolau

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ystyr normau

A
  • Rhywbeth rydyn ni fel cyndeithas wedu cytuni arno i fod yn arferol
  • Rheolau nad yw’n swyddogaethol
  • plant ifanc yn DYSGU rhai normau yn ystod CYMDEITHASOLIAETH
  • Rydyn ni i gyd yn dysgu normau gwahanol yn ystod ein bywydau
    e.e. Wedi dysgu ‘fire drills’ o flwyddyn 7 ac ymlaen.
  • Normau yn cael ei ddysgu trwy wylio ymddygiad pobl o’n cwmpas
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Ystyr hunaniaeth

A

Beth sy’n wneud ni yn ni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Beth yw barnau yr rhan fwyaf o bobl ar bobl o diwylliannau arall sydd â normau gwahanol?

A

Mae pobl yn meddwl fod normau y diwylliant arall yn rhyfedd
E.e. Gwelodd MARGARET MEAD fod pobl tchambuli gyda normau anarferol fel menywod in eillio (shave) eu pennau ac nad ydyn nhw’n gwisgo gemwaith, ond bod dynion yn gwisgo addurniadau ac yn cyrlio’u gwallt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Cymdeithasoli i swyddogaethwyr

A
  • Cytunodd **Parsons (1996) ** a Durkheim (1892) fod pobl yn dysgu normau a gwerthoedd cyffredin trwy cymdeithasoli
  • gall hyn olygu cymdeithasoli cynradd (sy’n digwydd o fewn teulu), neu gymdeithasoli eilaidd, sy’n digwydd wrth i bobl rhyngweithio a’r byd ehangach
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Cymdeithasoli i ** marcswyr**

A
  • cymdeithasoli yn arwain at pobl yn dysgu’r normau a’r gwerthoedd diwylliannol sydd o fudd i’r dosbarth llywodraethol
  • roedd ** Zaretsky (1976)** yn dadlau fod ufuddhau a chydymfurffio yn bwysig i’r dosbarth llywodraethol, gan fod hyn yn gwneud y dosbarth gweithiol yn haws ei reoli
  • yn syml, mae marcswyr yn dweud fod cymdeithasoli yn ffordd o reoli pobl i dderbyn cymdeithas anghyfartal
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Cymdeithasoli i ffeministiaid

A
  • daeth Oakley (1974a,1974b) a Greer (1970) i’r casgliad fod cymdeithas yn batriarchaidd ac yn gweithio er budd dynion
    -mae cymdeithasoli yn dysgu plant i dderbyn rolau rywedd = mae menywod yn israddol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Cymdeithasoli i ôl-fodernwyr

A
  • dweud mai pob un ohonon ni’n llunio ein hunaniaeth ein hunain trwy wneud dewisiadau penodol
  • Ym marn Derrida (1967) mae cymdeithas yn cynnig amrywiaeth o ddewisiadau a normau
  • mae ein profiadau personol yn ein harwain i ddewis ein hunaniaeth a dethol rolau draddodiadau ac arferion ein cymdeithas
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Cymdeithasoli i **rhyngweithiadwyr **

A
  • mae pobl yn ymddwyn fel mae pobl yn disgwyl iddyn nhw ymddwyn
  • barn **Goffman (1963) ** = mae sawl ymddygiad disgwyliedig y mae’n rhaid i ni ddysgu cydymfurffio ag ef ym mhob sefyllfa gymdeithasol y byddwn ni ynddi
  • yn syml mae nhw’n dweud fod cymdeithasoli yn broses o ddysgu oddi wrth bobl eraill, gan ddatblygu barn bersonol am yr hunan ar yr un pryd , sy’n seiliedig ar ymatebion pobl eraill
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Cymdeithasoli i ‘r **Dde Newydd **

A
  • mae’r dde newydd yn datblygu safbwyntiau **swyddogaethol ** am gymdeithasoli
  • honni fod rhai trefniadau teuluol yn well nag eraill o ran trosglwyddo normau disgwyliedig cymdeithas
    E.e. Mae well gan y Dde newydd deuluoedd cnewyllol sy’n cynnwys rhieni o’r naill rhyw sydd mewn perthynas hirdymor
  • hefyd yn dweud fod cymdeithasoli gwael, yn enwedig o fam sengl, yn arwain at ddatblygu normau a gwerthoedd sy’n niweidio’r person, ac mae hyn yn cyfrannu at broblemau cymdeithasol ac emosiynol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ystyr manipiwleiddio o modelau rôl

A

Mae rhieni yn pwysleisio ymddygiad sy’n briodol ar gyfer rhywedd eu plant
E.e. Mae rhieni yn gorfodi bechgyn ifanc i chwarae â pethau ystraddbol gwrywaidd fel “action-man”, ac yn orfodi merched ifanc i chwarae a pethau ystradebol benywaidd fel “barbie dolls”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Ystyr sianeli (modelau rôl)

A

Caidd plant eu sianelu i weithgareddau sy’n briodol ar gyfer eu rhywedd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Iaith (modelau rôl)

A

Mae’r ffordd rydyn ni’n siarad a bechgyn a merched yn wahanol, ac mae’n atgyfnerthu disgwyliadau

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Gweithgareddau (modelau rôl)

A

Mae disgwyl i fechgyn a merched gymryd rhan mewn gweithgareddau gwahanol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Barn **Boas (1996) ar ddiwylliannau

A

Mae’n dweud fod diwylliannau yn wahanol OND yn gyfartal, felly bydd syniadau nad yw’n cael ei derbyn mewn rhai diwylliannau, yn cael ei derbyn fel norm yn diwylliannau arall, serch hynny mae nhw dal yn gyfartal.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Amrywiaeth diwylliannol, esiamplau

A

Mae rôl rywedd yn gallu amrywio ar ddraws diwylliannau
300 iaith gwahanol yn Llundain
(Amrywiaeth diwylliannol yn amlwg iawn yn y DU)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Wood et al (2009) - amrywiaeth diwylliannol

A

Dweud fod amrywiaeth diwylliannol yn ased (defnyddiol, o mantais)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Beth sy’n digwydd i bobl nad yw’n dilyn normau cymdeithas?

A

Mae SANCSIYNAU (gosb) yn erbyn pobl sy’n torri normau yn amrywio o gael eich ddieithrio (alienated), i gosb ffisegol neu pobl yn gwaeddu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Enghreifftiau o normau ymddygiad cyhoeddus

A
  • ysgwyd llaw pan fyddwch chi’n cwrdd â rhywun
  • dim yn eistedd ar bwys unrhyw un yn y sinema
  • bod yn caredig i’r henoed e.e. Dal drws
  • dweud ‘os gwelwch yn dda’ wrth gofyn am rywbeth a ‘diolch’ wrth derbyn rhywbeth
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Beth gall digwydd os nad oes trefn cymdeithasol

A
  • ‘Chaos’
  • ANOMI (gair groeg am gymdeithas heb trefn)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Damncaniaeth natur (natur yn erbyn magwraeth)

A
  • yn ôl biolegwyr (a rhai seicolegwyr), cyfansoddiad genetig ac anghenion a dymuniadau biolegol sy’n rheoli pobl.
  • e.e. Mae dynion yn ymosodol ac egniol oherwydd y mae nhw’n dynion ac wedi ei eni fel dynion.
  • mae bioleg ond yn gallu esbonio nider cyfyngedig o bethau
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Damcaniaeth magwraeth (natur yn erbyn magwraeth)

A
  • dweud fod cymdeithas yn bwysicach na bioleg
  • cyfeirio at y proses o fagu plentyn
  • ymddygiad pobl yn newid dros amser
  • Er fod rhai yn cael ei eni fel (e.e.) bechgyn, mae cymdeithasoli yn dysgu nhw sut i ymddwyn gan anghofio am yr ffeithiau biolegol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Prif ffactorau diwylliant

A
  • Dillad a Gwisgoedd
  • Credoau ac arferion crefyddol
  • Iaith a tafodiaeth
  • Treftadaeth (hanes/tradoddiadau)
  • ffurfiau ac arddulliau cerddorol
  • bwydydd a bwyta
  • normau ac ymddygiad disgwyliedig
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Ystyr Gwerthoedd

A
  • beth rydyn ni’n meddwl yw’r ymddygiad cywir i ddangos mewn gymdeithas e.e. Defnyddio iaith addas o gwmpas plant
    -credoau a barnau moesetol sy’n cael eu dal gan y rhan fwyaf o bobl mewn gymdeithas ac felly’n tebygol i’r diwylliant hwnnw
  • Gall gwerthoedd gwithredu tu ôl i normau, h.y. Os rydych chi’n gwybod y gwerthoedd, rydych chi’n gallu gweithio allan y norma e.e:
    Gwerth = parch
    Ac felly
    Norm = peidio fod yn anghwrtais i bobl
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Enghraifft o bwysigrwydd gwerthoedd (TED TALK - RASHAD HEDGEPETH)

A
  • wedi tyfu lan â normau anarferol e.e. Pobl yn saethu pobl ac ati = o ganlyniad nad oedd ganndo llawer o werthoedd da
  • anodd iawn Rashad Hedgepeth gweld y byd mewn ffordd positif, ac felly’n anodd i garedigrwydd fod yn un o werthoedd Rashad Hedgepeth
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Pwysigrwydd Gwerthoedd

A
  • sicrhau sefydlogrwydd o fewn grwpiau
  • mae gwerthoedd yn cefnogi rheolau a gyfreithiau e.e. Gyfraith y DU wedi cael ei creu yn seiliedig a’r beibl, enghraifft o hyn yw’r deg gorchymyn yn dweud i beidio dwyn ac felly mae dwyn yn erbyn y gyfraith yn y DU.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Mathau o ddiwylliannau - diwylliant isel

A
  • cyfeirio at y prif diwylliant mewn cymdeithas
  • normau a gwerthoedd y diwylliant hyn = caiff ei gweld fel y rhai mwyaf cyffredin a derbyniol
  • oherwydd mae gymaint o bobl yn rhan o’r diwylliant isel, hyn yw’r prif diwylliant mewn cymdeithas ac felly gyda mwy o bŵer

Leavis (Macswyr) yn dadlau mae’r diwylliant isel yn golygu nad oes rhaid i bobl ddatblygu meddyliau annibynnol ond yn hytrach maent yn aelodau goddefol o dyrfa enfawr lle mae pawb yn yr un peth

ENGHRAIFFT o hyn yw pêl droed…
- tocyn = £50-£100
- dosbarth gweithiol fel arfer yw’r cynulleidfa
- amser hamdden
- buddio cwmniau mawr

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Mathau o ddiwylliannau - Diwylliant Uchel

A
  • caiff ei weld fel diwylliant elitaidd
  • angen lefel arbennig o ddeallusrwydd ac addysg i werthfawrogi diwylliant uchel
  • caiff ei gysylltu gyda phobl o’r dosbarthiadau uchaf

Cymdeithasegwyr Marcsaidd, Bourdieu yn dweud mai’r unig rheswm ystyrir diwylliant uchel yn ‘well’ yw oherwydd mai’r dosbarth uwch sy’n dominyddu’r gymdeithas ac felly daw’r gwerthoedd yma’n dominyddol
- hefyd yn credu mae’r unig rheswm fod plant dosbarth canol yn gwneud yn well yn y system addysg yw nid oherwydd eu bod yn fwy galluog ond oherwydd fodd ganddynt fwy o gyfalaf diwylliannol

Gyfalaf diwylliannol = “The cultural knowledge that serves as currency that helps us navigate culture and alters our experiences and the opportunities available to us”.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Beth yw sancsiynau?

A
  • angen sicrhau trefn mewn cymdeithas er mwyn iddo allu parhau
  • sancsiynau yn gorfodi normau mewn cymdeithas
  • sancsiynau yw gweithredau sydd naill ai’n annog neu beidio annog ffordd o ymddwyn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Sancsiynau positif (diffiniad ac enghreifftiau)

A

Gwobrwyo pobl am gydymffurfio i’r normau

Ffurfiol
- gwobrau cymdeithasol
- bonws ariannol
- cymhwysiant diwylliant (social inclusion)

Anffurfiol
- gwobrau
- dathlu
- tystysgrif

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Sancsiynau negatif (diffiniad ac enghreifftiau)

A

Cosbi’r rhai sy’n gwyro o’r norm

Ffurfiol
- carchar
- dirwy (fine)
- arestio

Anffurfiol
- siomedigaeth
- beirniadaeth (criticism)
- anghymeradwyiaeth
- cymryd pethau chi’n mwynhau
- stopio fod yn ffrindiau

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Beth yw’r 2 fath o statws?

A
  1. Statws a bennwyd
  2. Statws a enillir
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Ystyr ‘statws a bennwyd’

A
  • statws hyn wedi cael ei etifeddu
  • ddi-newid a sefydlog
  • e.e. Cael ei eni fel menyw = cael ei weld fel rhywun â statws is na dynion
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Ystyr ‘statws a enillir’

A
  • cynnwys elfen o ddewis
  • e.e. Mae person yn dewis fod yn athro
  • mewn cymdeithas feritocrataidd (cymdeithas deg, agored) gall person enill statws drwy waith caled.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Rolau

A

Gyda phob statws mae set o ddisgwyliadau (normau mae’r person gyda’r statws yma i fod i ddilyn)
= Dyma beth yw RÔL

  • Yn debyg i bobl sydd â statws wedi’i setio, mae gan bawb rôl wedi’i setio.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Enghraifft o rywun yn cam-defnyddio ei rôl

A

HAROLD SHIPMAN
- dod o brydain
- lladdwr cyfresoo
- wedi lladd 250 o bobl
- “trust me i’m a doctor”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Rolau sy’n gwrthdaro

A
  • nid yw pob rôl yn cydweithio ac weithiau mae nhw’n gwrthdaro e.e. Myfyrwyr â swydd rhan-amser ac mae’r cyflogwr wedi gofyn iddo gweithio oriau ychwanegol ond mae’n rhaid astudio am arholiadau
43
Q

Ystyr ‘cymdeithasoli’

A
  • pan fo plentyn yn dysgu ymddygiad derbyniol ei diwylliant
  • unigolion yn dysgu normau a gwerthoedd eu cymdeithas i’r fath raddau fel bod eu ffyrdd o feddwl, ymddygiad, a gweithredoedd yn ymddangos yn hollol naturiol, normal, ac anochel (inevitable)
44
Q

Cymdeithasoli cynradd

A

Y TEULU
- blynyddoedd cyntaf o fywyd yn broses bwysig o ddysgu
- nifer o ddewisiadau ynglûn â’n hunaniaeth cymdeithasol a personol yn cael ei wneud cyn i ni hyd yn oed sylwoddoli e.e. Enw a gender
- teulu a rhieni yn benodol yn chwarae rhan mawr yn sut yr ydym yn dysgu normau a gwerthoedd
- mwyafrif o blant dal i dyfu mewn teuluoedd â rhieni naturiol, ond dros y 30 mlynedd diwethaf rydym wedi gweld cynnydd mewn teuluoedd un rhiant, teuluoedd rhieni o’r un rhyw, a llys-deuluoedd ac felly mae bywyd teuluol wedi dod yn fwy amrywiol

45
Q

Beth yw’r prif cyfryngau(agencies) Cymdeithasoli eilaidd?

A
  • addysg
  • cyfoedion
  • y gweithle
  • y cyfryngau
  • crefydd
46
Q

Beth yw ystyr cyfryngau (agencies)?

A

Agencies = pethau sy’n achosi newid

47
Q

Cymdeithasoli Eilaidd

A

BROSES BARHAOL HIR-OES
- hyd yn oed fel oedolyn rydyn ni’n dysgu pethau newydd am ein diwylliant
- gweithio fel atgyfnerthwyr (reinforcement) o gymdeithasoli cynradd
- mae llawer o gyfryngau (agencies) yn achosi cymdeithasoli eilaidd

48
Q

Cymdeithasoli eilaidd - Addysg y cwricwlwm ffurfiol

A
  • diwylliannau gorllewinnol (y gorllewin o’r byd) yn rhy annodd i bigo i fyny oherwydd mae ar lefel mwy uchel ac felly mae angen cyfnod estynedig o addysf ffurfiol, yn bennaf digwydda hyn trwy’r cwrricwlwm ffurfiol

cwrricwlwm ffurfiol:
- dysgu ffeithiau, gwybodaeth a sgiliau e.e. Trwy maths a gwyddoniaeth

  • mae addysg yn gyfrwng pwysig o gymdeithasoli gan fod plant yn treulio gymaint o amser yn addysg
  • mae gwerthoedd teuluol yn gallu gwrthdaro â’r ysgol e.e. Plant yn fod yn hiliol ac felly mae’r athrawon yn ffonio ardref OND nad yw’r rhieni yn cytuno fod e’n gweithred anghywir
49
Q

ASTUDIAETH ACHOS Addysg yn Ffindir

A
  • dechrau am 7 mlwydd oed am 20 awr yr wythnos
  • cafe yn cael ei rhedeg gan disgybliom
  • llawer o bethau i wneud yn ystod egwyl e.e. ‘Ice rink’
  • dysgu ardderchog (rhaid i’r athrawon cael gradd meistr)
  • llai o oriau ysgol = mwy o amser i chwarae â ffrindiau

Mae’r holl pethau hyn yn amlwg yn effeithiol oherwydd fod Ffindir yn perfformio’n well na wedill y byd

50
Q

Cymdeithasoli eilaidd - Addysg y cwricwlwm cudd

A
  • plant yn dysgu ymddygiad derbyniol, normau, gwerthoedd, a diwylliant eu gwlad drwy’r cwricwlwm cudd (trwy y disgwyliadau sy’n rhedeg trwy’r ysgol)
  • dysgu am bwysigrwydd gwaith caled a llwyddiant trwy’r system arholiadau
  • dysgant werth cystadleuaeth a gwaith tim drwy weithgareddau chwaraeon
  • trwy’r system cosbi mae nhw’n dysgu pwysigrwydd cydymffurfio i reolau a chanlyniadau peidio wneud hyn

*hefyd yn dysgu gorwelion (horizons) diwylliannol pellach trwy’r cwricwlwm ffurfiol am anffurfiol e.e. Ysgolion aml-ddiwylliannol, cymysg o ran dosbarth cymdeithasol ayyb

51
Q

Ffeministiaid a sianelu disgyblion

A

Ffeministaid sy’n trafod sut caiff merched a bechgyn eu sianelu mewn gwahanol ffyrdd a bod merched yn cael eu sianelu mewn ffyrdd sy’n effeithio’n negyddol ar eu cyfleoedd bywyd.

52
Q

Cyfoedion

A
  • ffurfir grwp cyfoedion gam bobl o’r un oedran a’r un statws cymdeithasol
  • maent yn cyfarfod â’i gilydd ar lefel cyfartal yn hytrach na chael eu goruchwilio gan oedolion
53
Q

Plentyndod cynnar

A
  • Mae plant yn chwarae gyda’i gilydd am hwyl a difyrrwch
  • dysgant normau cyjdeithasol e.e. Sut i drin eraill yn gywir ac i rhannu ayyb
  • dysgu sgiliau cymdeithasol e.e. Negydu dros deganau
  • dysgu rolau cymdeithasol e.e. Chwarae siop neu mamis a dadis
  • rheolir eu hymddygiad trwy sancsiynau e.e. Rhoi sticer neu cymryd tegan
54
Q

Arddegau

A
  • wrth i blant dyfu’n hyn maent yn treulio mwy o amser o’u cartrefi au teuluoedd a mwy o amser yng nghwmni eu ffrindiau a’u cyfoedion
  • dylanwad y teulu yn lleihau ac yn aml ceir gwrthdaro rhwng normau a gwerthoedd pobl ifanc a normau a gwerthoedd eu rhieni e.e. Plant eisiau mynd mas ond rhieni yn dweud fod rhaid adolygu
  • Rhieni ac athrawon yn aml yn cwyno fod pwysau cyfoedion yn mynd i annog eu plant i wyro e.e. Dwyn neu camdefnyddio cyffuriau a cael rhyw dan oed

Fodd bynnag, mae’r asiant hyn o gymdeithasoli yn hanfodol i galluogi unigolion i datblygu annibyniaeth o’u rhieni, ac mae hefyd yn paratoi unigolion at rolau oedolion fel gweithwyr aedfed

55
Q

Ymchwil Carolyn Jackson - The Ladettes

A
  • dechrau gan ffeministiaid
  • ‘fear of failure’ yw’r achos
  • ysmygu, rhegi, yfed a tarfu gwersi oherwydd ofni byddwn nhw dim yn poblogaidd
  • dim yn ciwl i ferched gweithio’n galed
  • merched yn ymddwyn fel bechgyn
  • dim yn dangos cwrteisi
  • swnllyd a gwrth-cymdeithasol
56
Q

Datblygu diwylliant ieuenctid

A
  • tystiolaeth i gefnogi’r ffaith gall ieuenctid yn cael ei ystyried fel gysyniad wedi’i llunio gan cymdeithas
  • nad oedd pobl arfer cael ei ystyried fel plant e.e. Yn yr ail rhyfel byd
  • Yn yr 15fed canrif, roedd plant dosbarth uwch yn cael ei ystyried fel pobl ‘diniwed’ sy’n dibynnu ar ei rhieni - ond roedd y dosbarth gweithiol â plant oedd yn gweithio mewn…
    1. Pyllau glo
    2. Rhwng peiriannau (gallu rhedeg yn gyflym ac yn bach)
    3. ‘Chimney sweeps’

Yn raddol, plant yn cael ei cymryd allan o llafur ac ei rhoi mewn i addysg = o ganlyniad roedd plentyndod wedi dod yn peth mwy normal, ac felly’n cael ei adnanod fel adeg oedd yn wahanol i oedoliaeth
- ieuenctid yn cael ei ystyried fel yr adeg rhwng plentyndod ac oedoliaeth
- ROBERTS yn dadlau nad oedd diwylliant ieuenctid arbennig ym myrydain tan yr 1950au (elvis a rock and roll)

57
Q

Diwylliant ieuenctid

A
  • ‘general population’ yn wahanol i’r diwylliant ieuenctid
  • pobl ifanc â diwylliant ieuenctid penodol arfer sefyll mas yn fwy na pobl ifanc heddiw
  • pobl ifanc heddiw yn mwy confensiynol hyd yn oed os oes is-diwylliannau
58
Q

Teddy boys (un o’r diwylliant ieuenctid 1af) - 1955

A
  • mae nhw’n gwahanol ac felly nad oedd y cymdeithas yn hoffi nhw
  • meddwl fod nhw’n ‘gangsters’
  • gwisgo i greu dylanwad da ar ferched
  • gwisgo siwtisu er fod nhw yn y dosbarth gweithiol
  • gweithio yn llafur
  • bechgyn yn unig
  • cerddoriaeth rock and roll

*Oherwydd fod nhw’n gwario gymaint o amser yn edrych yn brwnt (yn ystod gwaith llafur), mae nhw’n gwisgo’n smart yn ei amser hamdden am ferched ac i deimlo’n well am eu hunain

59
Q

Enghraifft o is-ddiwylliant (Mods)

A
  • diwylliant bach o fewn diwylliant fwy
  • gyrru beiciau modur
  • gwisgo siwtiau Eidaleg
  • delwedd smart iawn
  • dilyn cerddoriaeth
  • yn caru steiliau retro
  • merched a bechgyn â gwallt byr
  • gogledd lloegr yn bennaf
  • ar ôl yr ail rhyfel byd (1960au)
  • bygwth i’r normau cymdeithas
  • ffordd arall o mynegi eich hun
60
Q

Sut mae Crefyddau yn cymdeithasoli aelodau newydd?

A
  • drwy wylio a chopio cyfranogiad rhieni e.e. Plant yn gweld eu rhieni yn mynd i addolu
  • dod yn norm o fewn teuluoedd
61
Q

Crefydd yn dod yn rhan o ddiwylliant cymdeithas

A
  • crefydd yn cynnig cyfres o foesau a rheolau disgwyliedig eu crefydd
  • dros amser daw rhain yn rhan o ddiwylliant cymdeithas heb efallai i ni fod yn ymwobodol o hyn
  • caiff pobl eu rheoli yn aml gam y werthoedd hyn, hyd yn oed os nad ydynt yn mynychu addoli
62
Q

Enghreifftiau o werthoedd cristnogaeth

A
  • maddeuant
  • caredigrwydd
  • parch
  • rhannu cyflog
  • bywyd (sanctaidd)
63
Q

Enghreifftiau o werthoedd islam

A
  • heddwch
  • teulu cnewyllol
  • anghydraddoldeb (methu fod yn hoeyw)
64
Q

Sut mae crefydd yn uno cymdeithas?

A
  • gwelir defodau a seremoniau crefyddol fel modd o undod cymdeithasol
  • mae gweithgareddau casgliadol o addoli er enghraifft priodasau, bedydd ac angladdau yn uno pobl gyda’i gilydd i’w hatgoffa o’r gwerthoedd a’r undod rannant
65
Q

Enghreifftiau o sut mae crefydd yn uno cymdeithas

A
  • nadolig
  • pasg
  • gwaith elusennol
  • gofalu am y di-gartref
  • eid
66
Q

Sut mae crefyddau gwahanol yn cymdeithasoli merched a bechgyn yn wahanol

A

merched
- mam
- gwisgoedd modest (islam)
- gofalgar
- gofalu am y tŷ

bechgyn
- ‘bread winner’ (islam a cristnogaeth)
- llais y teulu
- gweithio’n galed (islam)

67
Q

Damcaniaeth Horkheimer, Adorno a Marcuse

A

CYMDEITHASOL DORFOL
- pawb yn rhan o gymdeithas dorfol (lle mae pawb yr un peth)
- unigolion yn dod yn fwy a fwy dibynnol ar y cyfryngau torfol (teledu a papur newydd) am wybodaeth a dealltwriaeth am y byd o’u cwmpas
- o ganlyniad mae unigolion yn hawdd eu manipwleiddio â’u rheoli

68
Q

Sut mae damcaniaeth cymdeithasol dorfol yn cael ei profi trwy globaleiddio

A
  • cymunedau yn rhyngweithio ar ddraws y byd trwy pethau fel…
    Cyfryngau cymdeithasol
    Newyddion
    Teledu
    Rhaglenni teledu
69
Q

Dylanwad positif y cyfryngau fel asiant o gymdeithasoli

A
  • fideos sy’n hybu gwerthoedd da
  • normaleiddio ffordd o fywyd iach
  • pethau fel ‘heartstopper’ yn codi ymwybyddiaeth am rhywedd gwahanol
70
Q

Dylanwad negyddol y gyfryngau fel asiant o gymdeithasoli

A
  • dysgu gwerthoedd negyddol
  • dysgu ffordd o fyw aniachus e.e. Anhwylsterau bwyta
  • hiliaeth / gwahaniaethu
71
Q

Ymchwil Liebert a Baron (1972)

A
  • dangos clip o raglen treisgar i un grŵp o blant ac i’r grwp arall dangoswyd rhaglen chwaraeon cyffrous
  • gwelwyd fod y plant a wyliodd y clip treisgar yn ymddwyn yn llawer mwy treisgar wrth chwarae
72
Q

Sut ydy’r cyfryngau yn portreadu merched yn negyddol fel asiant o gymdeithasoli

A
  • ffeministiaid yn dweud fod y cyfryngau yn trosglwyddo ystrydebau negyddol o’r ddau ryw e.e. Merched fel mam neu gwraig tŷ
  • merched sydd fel arfer yn cael ei ‘achub’ mewn naratif
  • pethau harddwch yn cael ei targedu tuag at fenywod
73
Q

Sut ydy’r cyfryngau yn portreadu grwpiau ethnig yn negyddol fel asiant o gymdeithasoli

A
  • yn aml, porteir grwpiau ethnig lleiafrifol fel ‘problem’ e.e. Ceiswyr lloches
  • ffilm a rhaglenni teledu yn tueddi o roi ystrydebau i actorion o wahanol grwpiau e.e. Asiaidd = gŵr bysnes
  • cynrychioli pobl croenwyn mewn golau positif a gwrpiau ethnig lleiafrifol yn negyddol
74
Q

Theori ‘hypodermic syringe’ - theori marcsiaeth

A
  • awgryma’r theori fod gan y cyfryngau torfol dylanwad uniongyrchol ar ymddygiad
  • cymharu effaith y cyfryngau i chwistrelliad o gyffur
  • caiff y cyfryngau dylanwad uniongyrchol ar hwyliau ac ymddygiad pobl e.e. Trais mewn ffilmiau yn gallu arwain at ymddygias treisgar
75
Q

Werthoedd dominyddol mae’r cyfryngau yn ein cymdeithasoli

A
  • borteuadi cyfalafiaeth (capitalism - gweithio ffordd lan trwy cymdeithas e.e. The american dream) fel delfryd
  • Marcuse (1964) yn dweud fod y cyfryngau yn medru addo bywyd gwell drwy brynwriaeth (consumerism) e.e. Mae gameshows yn hysbysebu nwyddau crand ‘angenrheidiol’ = cadw’r dosbarth gweithiol yn dawel h.y. Yn lle poeni am eu cyflogau isel ayyb maent yn poeni am pwy fydd yn enill love island
  • pobl sy’n rheoli cymdeithas (llywodraeth) yn tynnu sylw i ffwrdd o newyddion gwael ar y gyfryngau gan ddangos newyddion mwy deniadol
76
Q

Beth yw panig moesol?

A
  • e.e. Clickbait
  • Stan Cohen wedi datblygu’r cysyniad o banig moesol i egluro sut mae’r cyfryngau yn manipwleiddio’r cyhoedd am ffenomenon neu digwyddiad o ganlyniad i’r modd maent yn gor-ddweud y gwirionedd
  • mae hyn yn arwain at well rheolaeth cymdeithasol
77
Q

Astudiaeth Stan Cohen - Mods a Rocers

A
  • wedi dod lan â’r cysyniad o ‘folk devils’ (dioforiaid y werin)
  • dioforiaid y werin = dim yn dilyn normau a gwerthoedd cymdeithasol ar y pryd
  • pan fydd y cyfryngau yn adrodd ar ymddygiad gwyrdroedig (anarferol) maent yn llunio naratif sy’n cynnwys dihyryn coir = dioforiaid y werin

Beth digwyddodd?
- 2 grwp yn cael parti gyda bach o fandaliaeth
- ac felly roedd llawer o ‘news reporters’ yn y parti nesaf
- unwaith eto, roedd bach o fandaliaeth ond wnaeth y cyfryngau wneud y stori yn enfawr
- achosi panig moesol = heddlu yn ymateb gan fynd i fwy o bartiau mods a rocers gan arwain at fwy o arrestiau am ymddygiad di-draes = mwy o rheolaeth cymdeithasol
- mae’r 2 grwp mawr yn gelynion (enemies) o ganlyniad i gor-ddweud y cyfryngau

78
Q

Y gweithle

A
  • angen addasu i normau penodol eich swydd
  • enghraifft o gymdeithasoli eilaidd
  • gall rolau yn y gweithle gwrthdaro â rolau personol
79
Q

Dysgu gwerthoedd anffurfiol yn y gweithle

A
  • gweithwyr yn debygol o ddysgu rheolau anffurfiol fel sut i wisgo, ble i fwyta, a pwy i siaraid i gan eu cydweithwyr
  • diwylliant ffreutur = pwysau cyfoedion h.y. Cymdeithasoli anffurfiol yn y gweithle gan cyfoedion
  • diwylliant ffreutur yn cyfeirio at y ffordd y gall pobl sy’n gweithio mewn gweithle penodol datblygu set gyffredin o werthoedd a rhagfarnau, mae’n cael ei awgrymu weithiau fel esboniad am wahaniaethu yr heddlu
80
Q

Hunaniaeth - beth wnaeth John Donne o’r 17fed canrif dweud?

A
  • ‘no man is an island’ h.y. Mae’n hunaniaeth yn cael ei ffurfio trwy gysylltiadau â phobl eraill
81
Q

Cymdeithas a hunaniaeth

A
  • disgrifio’r ffordd y gwelwn ni ein hunain mewn perthynas ag eraill e.e. Mae gweld eich hun fel dyn neu menyw yn cael ei ystyried fel hunaniaeth gender
  • gwelen ein hunain â nodweddion arbennig e.e. Ffrind da, neu reolwr llym , oherwydd y ffordd cawn ein disgrifio neu ein trin gan bobl eraill
  • i gymdeithasogwyr = ni ellir gwahanu hunaniaeth unigolion oddi wrth eu lle mewn cymdeithas
82
Q

Yr hunan a phobl eraill - Charles Cooley (1902)

A
  • cysyniad Charles Cooley (1902) yn dweud ‘looking glass self’
  • awgrymodd Cooley fod unigolyn yn monitro sut mae hi neu fe ei hunain yn cael ei adlewyrchu trwy ymateb pobl eraill e.e. Os yw pobl yn chwerthin am ein pen gallwn teimlo darlun o embaras oherwydd nid yw’r darlun rydyn ni’n ei portreadu yn yr un peth â’r ffordd mae pobl yn ein weld
83
Q

Yr hunan a phobl eraill - Mead (1934)

A
  • mae gan yr hunan ddwy agwedd h.y. “I” ac “me”
  • gwahaniaeth rhwng yr hunain mewnol (i) a’r hunan cynoeddus , y delwedd cymdeithasol y rhown i’n hunain (Me)
  • me = adlewyrchu fod ein ymddygiad yn cael ei effeithio gan eraill, nid ydym yn gwneud y pethau y rydym yn dymuno wneud oherwydd ofnwn ymateb pobl eraill
  • mae hunaniaeth felly’n pontio’r cymdeithasol i’r unigolyddol e.e. Os ydych chi mewn gwers diflas ac eisiau mynd ardref (I), nad ydych chi’n mynd ardref oherwydd rydych chi’n dychmygu ymateb negyddol o’ch cyd-disgyblion ac athrawon (me)
84
Q

Y 2 cyfnod o mabwysiedir yr hunan ‘to adopt oneself’ (h.y. Ffeinido mas pwy ydyn ni)

A
  1. Cyfnod chwarae (roleplay) = plant yn esgys fod yn pobl eraill e.e. Nyrsys neu athrawon, ac maent yn gweld eu hunain trwy safbwyntiau eraill
  2. Cyfnod gêm = er mwyn i blant chwarae chwaraeon, mae’n rhaid iddo nhw fod yn ymwybodol o’u bethynas â chwaraewyr eraill , maent yn rhoi eu hunain mewn rolau chwaraewyr eraill er mwyn gwerthfawrogi eu rôl eu hunain yn y gem (nad ydyn nhw’n teimlo’n gwastraffus), mae hyn yn symbol am gymdeithas ehangach, er mwyn i’r system chwaraeon gweithio, rhaid i bawb chwarae ei rol yn y tim, yn union fel ein cymdeithas
85
Q

Hunaniaeth a rolau gender - beth mae PARSONS yn dweud?

A
  • gwahaniaeth rhwng rhyw a gender yw fod rhyw yn biolegol ac methu newid, ond mae pobl yn gallu newid ac addasu ei gender erbyn heddiw oherwydd ei fod e’n cael ei greu yn cymdeithasol
  • Parsons yn tybio fod y 2 rhyw yn cael ei cymdeithasoli’n gwahanol fel bod y 2 rhyw yn tyfu lan i fod yn genderau sy’n ‘compliment’ ei gilydd
86
Q

Y 3 math gwahanol o ffeminyddiaeth (feminism)

A
  1. Ffeminyddiaeth rhidfrydol = mwy o rhyddid i fenywod
  2. Ffeminyddiaeth cymdeithasol = eisiau cydraddoldeb economaidd a dweud fod cyfalafiaeth (capitalism) yn buddio patriarchaeth
  3. Ffeminyddiaeth radicalaidd = dweud fod angen cael gwared ar gender yn gyfan gwbl
87
Q

Ffeministiaeth ddu - Beth mae BELL HOOKES (1982) ac CARBY (1982) yn dweud?

A
  • bell hookes yn dweud fod ethnigrwydd llawn mor bwysig i fenywod du a gender i’w hunaniaeth
  • bell hookes hefyd yn dweud fod menywod asiaidd yn dioddefwyr diwylliant patriarchaidd sydd wastad yn rhan o briodas wedi’i trefnu
  • Carby yn anghytuno oherwydd fod grwpiau lleiafrifol ethnig yn cael cymunedau a teuluoedd sy’n cynnig cymorth yn erbyn hiliaeth a gwahaniaethu, ac fod priodasau wedi’i trefnu yn cynnig sicrwydd i gymdeithas tra bod priodasau’n seiliedig ar rhamant wastad yn arwain at ysgariad
88
Q

Beth mae’n golygu i fod yn ddyn?

A
  • bechgyn yn cael ei cymdeithasol i fod yn anodd, cystadleuol ac ymosodol (dyma’r darlun ystrydebol a dominyddol o wrywdod)
  • Gilmour (1990) yn dweud dylse dyn fod ‘the provider, the protector, and the impregnator’
  • Segal (1990) yn dweud fod y delwedd hanesyddol fictorionaidd o wryw yw, dyn dosbarth canol = nad oedd yn dangos emosiwn. Ac dyn dosbarth gweithiol = gweithio’n galed, chwarae’n galed, ac yfed.
  • **connell (1995) yn dweud fod erbyn heddiw mae sawl ffurf o wrywdod
89
Q

Argyfwng gwrywdod

A
  • noda Martin Mac an Ghaill (1996) bod dynion dosbarth gweithiol yn wynebu argyfwng hunaniaeth
    ‘Men are being displaced from their traditional roles and are no longer relied on to protect, provide, and impregnate’ - Martin Mac an Ghaill (1996)
  • Mae pethau fel lleihad mewn swyddi diwydiannol, mwy o fenywod yn gweithio, cynnydd mewn ysgariad, ac mwy o diweithdra wedi arwain at safle dynion yn newid
  • ‘men may respond to this “crisis” in a number of ways including becoming depressed, turning to crime, or by adopting new identities’ - Mac an Ghaill
90
Q

‘New man’ - frank mort

A
  • arholi newid yn ymadroddion diwylliannol o gwryw-dod
  • cwmniau hysbysebu wedi defnyddio’r syniad o’r ‘dyn newydd’ er mwyn hysbysebu yn yr 1980-90au
  • Frank Nort yn dweud fod hyn yn cyfnod newydd yn diwylliant prydain oherwydd fod dynion yn cael ei rhywioli
  • mae astudiaeth Mort yn tynnu sylw at rôl hysbysebwyr wrth hyrwyddo ac poblogeiddio marchnad defnyddwyr newydd, ac wrth helpu i greu ystod newydd o ddiwylliant hunaniaethau
91
Q

‘New man’ to ‘New lad’ - Sean Nixon

A
  • newidiodd cwmniau hysbysebu a marchnata y delwedd o’r ‘dyn newidd’ yn ofalus gan ystyried pethau fel dosbarthiadau cymdeithasol
  • Nixon yn cymharu’r steil o fanwerthwyr (retailers) gwahanol sy’n targedu gwahanol defnyddwyr e.e.
    1. Next = dynion ifanc , dobsarth gweithiol, proffesiynol
    2. Paul smith = dosbarth uwch
    3. Top man = dynion steilus a cyffredinol (casual)
  • trwy fod yn defnyddwyr (consumers) mae modd ffurfio hunaniaeth
  • am y tro cyntaf yn diwylliant prydain, roedd hi wedi dod yn derbyniol i ddynion i edrych ar gyrff dynion eraill
  • roedd y syniad o’r ‘new man’ yn yr 1980au wedi llacio’r (llosen) gwrthwynebau diwylliannol rhwng hunaniaeth gwrywaidd pobl hoyw a syth
  • hunaniaeth gwrywdod wedi fynd yn amwys (ambiguous) am gyfnod byr tan i’r 1990au dod â’r ‘new lad’ a ‘new laddism’

Ambiguous = agored i fwy nag un dehongliad h.y. Heb un ystyr amlwg

92
Q

Beth mae astudiaeth Lenskyj (1986) yn dangos am cyrff dynion?

A
  • llwyddiant yn cael ei ystyried fel ‘cadwraeth gwrywaidd’ (male preserve) h.y. Nad yw fenywod yn gallu ei chwarae
  • mae hyn yn olygu pan fydd menywod yn torri confensiynau, mae nhw’n cael ei weld fel mewnyaid wrywaidd neu hyd yn oed hoeyw
93
Q

Yn ôl Majors (1990), pam fod dynion o’r DU wedi troi at chwaraeon?

A
  • fel modd o symudoledd cymdeithasol, gan greu steil arbennig o wrywdod = y cool pose
  • roedd hyn yn olygu fod gan ddynion du y DU llwybr arall at ymddangos yn gwrywaidd, oherwydd fod diffyg opsiynau eraill ganddo nhw
94
Q

Newidiadau diweddar yng nhgyrff dynion - syniadau ôl fodernwyr

A
  • dadleua erbyn heddiw fod hi’n rhy anodd i gwahaniaethu rhwng nodweddion benywaidd a gwrywaidd, oherwydd for gymaint o groesi rhyngddynt
  • er enghraifft, dynion yn gwisgo colur a menywod yn gwisgo dillad dynion (e.e. David Bowie, Harry Styles, Elton John)
95
Q

Y system rôl-rhyw (the sex-role system) - Hartnett (1978)

A
  • cymdeithasau’n trin dynion a menywod fel pobl gwahanol
  • rhwydwaith o agweddau, teimladau, ac ymddygiad sy’n ganlyniad i ystrydebau o fewn ddiwylliant
  • Y pwynt a wneir yw fod rolau gender yn cael eu gosod ar sail rhyw
  • Disgrifia Harnett dair elfen o’r system rôl rhyw:
    1. Rhoddir nodweddion personoliaeth gwahanol i fenywod a ddynion
    2. Rhoddir tasgay a gweithgareddau gwahanol iddynt
    3. Rhoddir mwy o werth cymdeithasol i ddynion na menywod

*Rhaid fod yn ofalus gyda’r cydsyniad yma, gan fod wahaniaeth rhwng beth mae pobl yn credu am y sefyllfa, a beth yw realiti y sefyllfa.

96
Q

Sut mae gender yn cael ei lunio’n gymdeithasol?

A
  • creir gender yn gymdeithasol nid yn fiolegol
  • dadleua Ann Oakley fod angen gwahaniaethu rhwng rhyw a gender, nid yw’n ‘naturiol’ meddai i fenywod wneud rhai tasgau e.e. Gwaith tŷ
  • o oedran ifanc iawn mae pobl yn hyfforddi i ymddwyn mewn ffordd arbennig e.e. Bachgen yn cael ei hyfforddi i wylio rhaglenni teledu sy’n cynnwys ‘superheroes’, tra fod ferched yn wylio tywosogessau
97
Q

Disgrifiad Margaret Mead (1935) o rolau gender yn 3 llwyth yn ‘New Guinea’

A
  1. Ymhlith yr **Arapesh **, doedd dim gwahaniaethau rhwng rolau dynion a fenywod
  2. Roedd y **mundugmor ** ar y llaw arall yn llwyth treisgar a cystadleuol
  3. Ymhlith y **Tchambuli ** roedd menywod yn fwy penderfynol a threfnus, y menywod oedd yn dewis oartner a llwythau eraill, tra bod y dynion yn hoffi coluro a gwisgo’n hardd.

Daldeua Mead fod y gwahaniaeth rhwng cymeriad yn adlewyrchu gwahaniaethau cymdeithasoli

98
Q

Sut ydyn ni’n dysgu i ymddwyn fel benyw neu gwrw yn **y teulu **?

A
  • swyddi y rhieni = modelau rôl
  • agweddau rhieni at plant wahanol rhyw, mae’r plentyn yn debygol o defnyddio’r rhiant y mae nhw’n rhannu rhyw gyda fel model rôl
  • mae ferched yn cael ei cymdeithasoli i mwynhau gweithio fel glanhau, lle mae bachgen yn ei weld fel ‘chore’
  • dysgu normau a gwerthoedd gwahanol h.y. Mae disgwyl i ferched pharchu plant arall, lle fod bechgyn yn gallu dianc gyda fod yn ‘cheeky’
99
Q

Sut ydyn ni’n dysgu i ymddwyn fel benyw neu gwrw yn addysg?

A
  • defbyddio systemau fel “boy, girl, boy, girl” i ddefnyddio cwmni y rhyw gwrthwyneb fel cosb, ond mae hyn yn newid yn hwyrach ym mywid pan mae nhw’n dechrau fod yn mwy a mwy wedi’u denu o’r rhyw gwrthwyneb
  • plant yn dechrau cael eu beirniadu am eu diddordebau yn ystod cymdeithasoli eilaidd, e.e. Os mae bechgyn yn hoffi dawns, efallai fydd rhag-farn o’i cyfoedion oherwydd fod hynny’n cael ei ystyried fel sport ‘benywaidd’ = mae hyn yn arwain at pobl yn colli diddordebau
  • bachgen, o bob oedran yn cael ei defnyddio i symud pethau trwm
  • mae ffug-enwau yn cael ei defnyddio’n wahanol i’r ddau rhyw h.y. Ferched yn ‘blodyn’ neu ‘fach’
100
Q

Sut ydyn ni’n dysgu i ymddwyn fel benyw neu gwrw yn y cyfryngau?

A
  • o oedran ifanc, mae ferched a bechgyn yn gwylio’r teledu ac yn ddarllen cylchgronnau, ac wrth tyfu i fyny mae yna ‘rheolau’ answyddogaethol yn cael ei cyflwyno i’r 2 rhyw trwy y cyfryngau e.e. Mae’n rhaid i fenywod gwisgo colur (oherwydd fod ei fodelau rôl ar y teledu yn) er mwyn denu’r rhyw gwrthwyneb yn ystod glasoed (puberty)
  • trendiau gwahanol ar gyfryngau cymdeithasol
  • y ffordd y caiff merched a ddynion ei portreadu ar gyfryngau cymdeithasol
101
Q

Sut ydyn ni’n dysgu i ymddwyn fel benyw neu gwrw yn y gweithle?

A
  • bwlchau cyflog rhwng y 2 rhyw, mae ferched yn cael cyflog llai na bechgyn am wneud yr un swydd
  • rhyw yn gallu penderfynu pa fath o gyrfa mae’r person yn dewis, mae hyn yn digwydd yn yr ysgol pan mae’r menywod yn adolygu tra bod y ddynion yn chwarae chwaraeon ac yn peidio becso am addysg
  • menywod yn cael ei trin â llai o barch mewn swyddi sy’n cynnwys cwsmeriaid
102
Q

Sut ydyn ni’n dysgu i ymddwyn fel benyw neu gwrw yn cyfoedion?

A
  • cyfoedion yn debygol o ddod o’r un rhyw, ac felly mae nhw’n dysgu mwy am ei rôl mewn cymdeithas trwy pethau fel gemau, gweithgareddau academaidd, partiau ayyb
  • pwysau cyfoedion i ‘ffitio mewn’ yn olygu fod pobl yn cael ei orfodi i wneud pethau sy’n cyd-fynd â’i rhyw
103
Q

Sut ydyn ni’n dysgu i ymddwyn fel benyw neu gwrw yn crefydd?

A
  • yn tradoddiadol, mae menywod yn fwy magwrol na dynion, ac mae angen yr holl cefnogaeth emosiynol y mae crefydd yn gallu cynnig
  • mae bechgyn â llawer fwy o rhyddid o fewn crefydd, mae’n rhaid i ferched gorchuddio’u corff cyn iddo nhw hyd yn oed trwy yn oedolion (islam)
  • mwyafrif o grefyddion yn cael ei dominyddu gan ddynion, roedd Iesu yn ddyn gan awgrymu fod rhaid i ddynion cymryd ysbrydoliaeth ac achub y cymdeithas? = rhoi pwysau arno bechgyn AC merched
104
Q

Ymchwil Will et al (1984) ar babanod â’u rhyw

A
  • gwisgwyd yr yn babanod 6 mis oed mewn dillad pinc ffrili a dillad glas ac arsylwyd eu rhyngweithiad ag oedolion
  • ymatebwyd i’r ddau rhyw yn wahanol a cynnigwyd dren i’r bachgen tra roddwyd doliau i’r ferched
  • defnyddiwyd iaith wahanol i’r ddau
  • ni sylweddolodd yr oedolion mai’r un babanod oeddynt ac fe honnodd y mamau eu bod yn trin eu meibion / merched yr un peth