8 Сынып Flashcards
Жасуша
Тіршіліктің негізгі құрылымдық және қызметтік бірлігі
Әрбір жасушаға ағзалардың тән қасиеттері
Көбею, өсу, зат алмасу, тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік, қартаю және т.б.
Тірі ағзалардың барлық жасушалары өзара
Химиялық құрамы мен құрылысы бойынша ұқсас
Бактерия жасушасында жоқ
Ядро
Бактерия жасушасында болады
Қабықша және цитоплазма
Ядросы қалыптаспаған немесе ядро түзілгенге дейін пайда болған
Прокариоттар
Өсімдік, санырауқұлақ, жануар жасушасы үш бөліктен тұрады
Қабықша, цитоплазма, ядро
Бактерия жасушасының құрылысы:
1.ДНҚ-ның сақинасы
2.Мембрана
3.Шырышты капсула немесе жасуша қабырғалары
4.Цитоплазма
5.Рибосомалар
Прокариоттарда
Бір-сақиналы ДНК молекуласы тікелей цитоплазмада болады және эукариот жасушасындағы сияқты ядро екі мембрана аркылы бөлінбейді
Прокариоттарда қозғалу мүшесінің қызметін
Бір немесе бірнеше талшықтар атқаруы мүмкін
Прокариот жасушасы жабылған
Плазмалық мембрана
Плазмалық мембрана сыртында
Жасуша - қабырғасы, көбінесе шырышты қабықша (капсула) болады.
Бактерия жасушасын қорғайды
Қабықша
Прокариот жасушасында міндетті турде болады
Ұсақ рибосомалар және ерекше мембрана қатпары
Құрамында ядросы бар ағзалар
Эукариоттар
Цитоплазмадан саңылауы бар екі мембранаарқылы бөлінген органоид
Ядро
Ядро басқарады
Бүкіл химиялық үдерістерді нәруыздар ферменттер синтезі аркылы бақылап, жасуша тіршілігін
Ядро
Көбінесе жасуша орталығында болады
Картайған өсімдік жасушасында барлық дерлік жасуша кеңістігін
Орталық ірі вакуоль алып жатады
Цитоплазма қалдығы бар ядро
Жасуша қабықшасына жақын
орналасады
Ядроның ішінде болады
Кариоплазма
Кариоплазма
Ядро шырыны
Кариоплазмада
Хромосомалар мен ядрошық жүзіп жүреді
Хромосомаларда сақталады
Нәруыздардың құрылысы туралы тұқымқуалаушылық ақпарат
Ядросы жойылған жасушалар
Эритроциттер мен тромбоциттер
Эритроциттер мен тромбоциттер
Көбею қабілетінен айырылған
Жасуша мембранасы мен жасуша қабырғасы
Қорғаныш қызметін атқарады
Барлық жасушалар жабылған
Сыртқы мембранамен
Саңырауқұлақтар мен өсімдіктерде және көптеген бактерияларда мембранадан баска сыртында
Жасуша қабырғасы да болады.
Жасуша қабырғасы
Жасушаға беріктік қасиет береді және пішінін сақтайды
Хитин
Санырауқұлақ жасушасының қабырғасы
Өсімдік жасушасының қабырғасы
Целлюлоза(жасунық)
Бактерия жасушасының қабырғасы
Муреин
Вирус жасушасының қабырғасы
Капсид
Өсімдік жасушасы:
1.Жасуша қабырғасы
2.Мембрана
3.Вакуоль
4.Ядро
5.Хлоропласт
6.Митохондрия
7.Бұдыр эндоплазмалық тордағы рибосомалар
Жануар жасушасы:
1.Жасуша мембранасы
2.Ядро
3.Лизосома
4.Митохондрия
5.Гольджи жиынтығы
6.Бұдыр эндоплазмалық тордағы рибосомалар
Тек өсімдік жасушасының органоидтері
Пластидтер
Пластид түрлері
Хлоропласт, Хромопласт, Лейкопласт
Хлоропласттарда жасыл пигмент
Хлорофилл болады, ол фотосинтез үдерісін жүзеге асырады
Фотосинтез үдерісі жүреді
Хлоропластың ішкі мембранасынд қатпарларда граналарда
Ак немесе түссіз, қор затын жинайтын пластид
Лейкопласт
Лейкопласт
Крахмалда - қоректік заттар қорын жинайды
Қызыл, сары пигменттері болады
Хромопласт
Хромопласттар жинайды
Қоректік заттарды - жемістерде, зиянды заттарды - күзгі жапырақтарда
Хромопласт
Гүлдердің күлтелеріне ашық түс беріп, жәндіктерді еліктіреді.
Пластидтер
Бір-біріне айналады
Жасушаның энергетикалық станциясы
Митохондрия
Органикалык заттардан (нәруыздар, майлар немесе көмірсулар) оттек әсерінен
Су мен көмірқышқыл газы түзіледі
Бөлінген энергия қорға жиналады
АТФ түрінде
Митохондрияда үдеріс
Кристаларда - ішкі мембрана өсінділерінде жүреді
Нәруыз биосинтезі жүретін органоид
Рибосома
Барлық тірі жасушаларда, тіпті прокариоттарда болады
Рибосома
Гольджи жиынтығы
Заттардың жасушаішілік тасымалын, майлар мен көмірсулардын модификациясы мен синтезін, лизосомалардың түзілуін жүзеге асырады
Ядроның қасында қуыстар мен цистерналар түрінде ретті орналаскан мембраналардан тұрады
Гольджи жиынтығы
Гольджи жиынтығынан
Үнемі мембрана көпіршіктері бөлініп отырады
Көпіршіктердің бір бөлігі
Лизосомаларға айналады
Асқорыту вакуольдері асқорыту ферменттеріне толы мембрана көпіршіктері
Лизосома