8 Сынып Flashcards

1
Q

Жасуша

A

Тіршіліктің негізгі құрылымдық және қызметтік бірлігі

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Әрбір жасушаға ағзалардың тән қасиеттері

A

Көбею, өсу, зат алмасу, тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік, қартаю және т.б.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Тірі ағзалардың барлық жасушалары өзара

A

Химиялық құрамы мен құрылысы бойынша ұқсас

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Бактерия жасушасында жоқ

A

Ядро

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Бактерия жасушасында болады

A

Қабықша және цитоплазма

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Ядросы қалыптаспаған немесе ядро түзілгенге дейін пайда болған

A

Прокариоттар

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Өсімдік, санырауқұлақ, жануар жасушасы үш бөліктен тұрады

A

Қабықша, цитоплазма, ядро

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Бактерия жасушасының құрылысы:

A

1.ДНҚ-ның сақинасы
2.Мембрана
3.Шырышты капсула немесе жасуша қабырғалары
4.Цитоплазма
5.Рибосомалар

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Прокариоттарда

A

Бір-сақиналы ДНК молекуласы тікелей цитоплазмада болады және эукариот жасушасындағы сияқты ядро екі мембрана аркылы бөлінбейді

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Прокариоттарда қозғалу мүшесінің қызметін

A

Бір немесе бірнеше талшықтар атқаруы мүмкін

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Прокариот жасушасы жабылған

A

Плазмалық мембрана

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Плазмалық мембрана сыртында

A

Жасуша - қабырғасы, көбінесе шырышты қабықша (капсула) болады.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Бактерия жасушасын қорғайды

A

Қабықша

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Прокариот жасушасында міндетті турде болады

A

Ұсақ рибосомалар және ерекше мембрана қатпары

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Құрамында ядросы бар ағзалар

A

Эукариоттар

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Цитоплазмадан саңылауы бар екі мембранаарқылы бөлінген органоид

A

Ядро

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Ядро басқарады

A

Бүкіл химиялық үдерістерді нәруыздар ферменттер синтезі аркылы бақылап, жасуша тіршілігін

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Ядро

A

Көбінесе жасуша орталығында болады

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Картайған өсімдік жасушасында барлық дерлік жасуша кеңістігін

A

Орталық ірі вакуоль алып жатады

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Цитоплазма қалдығы бар ядро

A

Жасуша қабықшасына жақын

орналасады

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Ядроның ішінде болады

A

Кариоплазма

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Кариоплазма

A

Ядро шырыны

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Кариоплазмада

A

Хромосомалар мен ядрошық жүзіп жүреді

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Хромосомаларда сақталады

A

Нәруыздардың құрылысы туралы тұқымқуалаушылық ақпарат

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Ядросы жойылған жасушалар

A

Эритроциттер мен тромбоциттер

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Эритроциттер мен тромбоциттер

A

Көбею қабілетінен айырылған

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Жасуша мембранасы мен жасуша қабырғасы

A

Қорғаныш қызметін атқарады

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Барлық жасушалар жабылған

A

Сыртқы мембранамен

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Саңырауқұлақтар мен өсімдіктерде және көптеген бактерияларда мембранадан баска сыртында

A

Жасуша қабырғасы да болады.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Жасуша қабырғасы

A

Жасушаға беріктік қасиет береді және пішінін сақтайды

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Хитин

A

Санырауқұлақ жасушасының қабырғасы

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Өсімдік жасушасының қабырғасы

A

Целлюлоза(жасунық)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Бактерия жасушасының қабырғасы

A

Муреин

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Вирус жасушасының қабырғасы

A

Капсид

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Өсімдік жасушасы:

A

1.Жасуша қабырғасы
2.Мембрана
3.Вакуоль
4.Ядро
5.Хлоропласт
6.Митохондрия
7.Бұдыр эндоплазмалық тордағы рибосомалар

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Жануар жасушасы:

A

1.Жасуша мембранасы
2.Ядро
3.Лизосома
4.Митохондрия
5.Гольджи жиынтығы
6.Бұдыр эндоплазмалық тордағы рибосомалар

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Тек өсімдік жасушасының органоидтері

A

Пластидтер

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Пластид түрлері

A

Хлоропласт, Хромопласт, Лейкопласт

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Хлоропласттарда жасыл пигмент

A

Хлорофилл болады, ол фотосинтез үдерісін жүзеге асырады

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Фотосинтез үдерісі жүреді

A

Хлоропластың ішкі мембранасынд қатпарларда граналарда

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Ак немесе түссіз, қор затын жинайтын пластид

A

Лейкопласт

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Лейкопласт

A

Крахмалда - қоректік заттар қорын жинайды

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Қызыл, сары пигменттері болады

A

Хромопласт

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Хромопласттар жинайды

A

Қоректік заттарды - жемістерде, зиянды заттарды - күзгі жапырақтарда

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Хромопласт

A

Гүлдердің күлтелеріне ашық түс беріп, жәндіктерді еліктіреді.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Пластидтер

A

Бір-біріне айналады

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Жасушаның энергетикалық станциясы

A

Митохондрия

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Органикалык заттардан (нәруыздар, майлар немесе көмірсулар) оттек әсерінен

A

Су мен көмірқышқыл газы түзіледі

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Бөлінген энергия қорға жиналады

A

АТФ түрінде

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Митохондрияда үдеріс

A

Кристаларда - ішкі мембрана өсінділерінде жүреді

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Нәруыз биосинтезі жүретін органоид

A

Рибосома

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Барлық тірі жасушаларда, тіпті прокариоттарда болады

A

Рибосома

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Гольджи жиынтығы

A

Заттардың жасушаішілік тасымалын, майлар мен көмірсулардын модификациясы мен синтезін, лизосомалардың түзілуін жүзеге асырады

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Ядроның қасында қуыстар мен цистерналар түрінде ретті орналаскан мембраналардан тұрады

A

Гольджи жиынтығы

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Гольджи жиынтығынан

A

Үнемі мембрана көпіршіктері бөлініп отырады

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Көпіршіктердің бір бөлігі

A

Лизосомаларға айналады

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Асқорыту вакуольдері асқорыту ферменттеріне толы мембрана көпіршіктері

A

Лизосома

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Лизосома ыдыратады

A

Зиянды немесе қоректік заттарды

59
Q

Өзін өзі қорыту

A

Автолиз

60
Q

Автолизді жүзеге асырады

A

Лизосома

61
Q

Лизосома болады

A

Санырауқұлақ пен жануар жасушасында

62
Q

Цитоплазманың ішіндегі мембрана түтікшелері (өзекшелері)

A

ЭПТ

63
Q

ЭПТ түрлері

A

Тегіс ЭПТ, Бұдыр ЭПТ

64
Q

Майлар мен көмірсулардың синтезін жүзеге асырады

A

Тегіс ЭПТ

65
Q

Нәруыздың синтезін жүзеге асырады

A

Бұдыр ЭПТ

66
Q

Барлық ЭПТ

A

Гольджи жиынтығымен бірге заттардың жасушаішілік тасымалына қатысады.

67
Q

Тек өсімдіктер мен санырауқұлақтарда болады

A

Нағыз вакуольдер

68
Q

Жасуша шырынына толы мембрана көпіршігі

A

Нағыз вакуоль

69
Q

Зиянды немесе коректік заттар концентрлі ерітінді түрінде сақталады

A

Нағыз вакуоль

70
Q

Өсімдік жасушасында жасушаішілік қысымды сақтайды

A

Вакуоль

71
Q

Құрылысы, шығу тегі және атқаратын қызметі бойынша ұксас жасушалар тобы

A

Ұлпа

72
Q

Тек төменгі сатыдағы өсімдіктер (балдырлар) мен карапайым жануарлар (біржасушалылар немесе колония құрып тіршілік ететіндер)

A

Ұлпалар түзілгенше дейін тіршілік етті

73
Q

Өсімдіктерде ұлпалардың 6 типі болады

A

Түзуші, негізгі, жабын, механикалық (тірек), еткізгіш және бөліп-шығарушы

74
Q

Бірінші болып пайда болады.

Тұқым ұрығының жасушалары осы ұлпадан тұрады.

Ол барлық ұлпалар мен мүшелерді тузеді.

Түзуші ұлпаның жасушалары ұсақ, қабықшасы өте жұқа және бір-біріне тығыз орналасқан.
Оларда хлоропласт болмайды және көптеген ұсак вакуольдерге ие..

A

Түзуші ұлпа

75
Q

Сабақтың, тамырдың негізгі және бүйірлік стерінің ұштарында, жас жапырақтың негізінде және т.б.

A

Түріне қарай түзуші ұлпалар кездеседі

76
Q

Өсімдік мүшелерінің сыртын қаптап жатады және оларды кеуіп кетуден, сыртқы ортаның қолайсыз жагдайларынан қорғайды.

A

Жабын ұлпасы

77
Q

Ұлпа өң, тоз, қыртыс деп бөлінеді

A

Жабын ұлпа

78
Q

Жасушалары тірі, бір-бірімен тығыз жанасқан

A

Өң

79
Q

Жапырақ, гүлдін, көптеген өсімдік жемісінің, шөптесін өсімдіктің сабағы мен сүректі өсімдіктің жас өркенінің алғашқы жабынды ұлпасы

A

Өң

80
Q

Көпжылдық өсімдіктерде болады.

A

Тоз

81
Q

Жасушалары алғашында тірі болғанымен, біртіндеп қабықтары калындап, түсі қоңырлау өлі жасушаларға айналады

A

Тоз

82
Q

Ең соңында түзілетін қабат.

A

Қыртыс

83
Q

Ағаш діңінде, бұтақтары мен тамырында жана қабаттар пайда болып қыртыс түзіледі

A

Қыртыс

84
Q

Жыл сайын тоздың пайда болған жана кабаттарынан калындай береді

A

Қыртыс

85
Q

Ірі, негізінен, домалақ пішінді, қабықшасы жұқа, жасушааралық кеңістіктері кең жасушалардан тұрады

A

Негізгі ұлпа

86
Q

Негізгі ұлпа түрлері

A

Фотосинтездеуші, қор жинаушы, су жинаушы, ауа жинаушы

87
Q

Фотосинтездеуші ұлпа

A

Жапырақтың жасыл жұмсағы, жас өскін және т.б

88
Q

Фотосинтездеуші ұлпа

A

Бағаналы және борпылдақ жасушалар деп бөлінеді

89
Q

Су жинаушы

A

Кактус сабағында және Алоэ жапырағында

90
Q

Ауа жинаушы

A

Тұңғиықтың жапырағында

91
Q

Қор жинаушы

A

Жемістер, тамыр жемістер, тұқымдар

92
Q

Су мен коректік заттарды бір бөліктен екінші бөлікке өткізеді

A

Өткізгіш ұлпа

93
Q

Су тасымалданады

A

Ағаш сүрегі және трахеидтер

94
Q

Қоректік заттарды өткізеді

A

Сүзгілі түтіктер

95
Q

Өсімдікке беріктік, тіректік қасиет береді

A

Механикалық ұлпа немесе тірек ұлпа

96
Q

Жасушалары тірі тірек ұлпасы

A

Қабық талшығы

97
Q

Жасушалары өлі тірек ұлпасы

A

Сүрек талшығы

98
Q

Әрқашан берік және қатты жасушалық қабырғаға ие.

A

Тірек ұлпасы

99
Q

Тірек ұлпасының құрамында

A

Ешқашан хлоропласт болмайды

100
Q

Алуан түрлі ұлпалар

A

Бөліп шығарушы

101
Q

Жасуша қабықшасы тірі және жұқа күйінде

A

Ұзақ сақталады, оларда түрлі заттар түзіледі

102
Q

Тозандандыратын жәндіктерді өзіне еліктіреді, ал эфир майлары малға жем болудан сақтайды.

A

Бөлінген иісті және тәтті

заттар

103
Q

Сыртка және ішке бөліп шығару жолдарынан тұрады

A

Бөліп шығарушы ұлпа

104
Q

Сыртка және ішке бөліп шығару жолдарынан тұрады

A

Бөліп шығарушы ұлпа

105
Q

Өсімдік ұлпалары:

A

1 - сабақ ұшындағы түзуші ұлпа
2 - ағаш қабығындағы жабын ұлпа
3 - жапырақ жұмсағындағы негізгі (фотосинтездеуші) ұлпа;
4 - сабактың өткізгіш ұлпалары

106
Q

Жануарларда ұлпалардың болады.

A

4 типі: эпителий, дәнекер, бұлшық ет, жүйке ұлпалары

107
Q

Эпителий

A

Жасушааралық заттары аз және бір- бірімен тығыз орналасқан, регенерация қасиеті тән ұлпа

108
Q

Регенерация

A

Қайта қалпына келу қасиеті

109
Q

Атқаратын қызметіне байланысты эпителий ұлпалары бөлінеді

A

Жабынды эпителий
Безді - эпителий
Кірпікшелі немесе тербелмелі-эпителий

110
Q

Жабынды эпителий түзеді

A

Терінің үстіңгі қабатын, көз, мұрын, ауыз, асқазан қуысы, тікішек және т.б. шырышты қабығын

111
Q

Жабынды эпителий бөлінеді

A

Көпқабатты: тері, ауыз қуысының шырышты қабығы
Бірқабатты: бүйрек өзекшелері, өкпе альвеолалары

112
Q

Жабынды эпителий қызметі

A

Қорғаныш және бүйрекпен ішекте заттарды сіңіру

113
Q

Безді эпителийден

A

Ағзадағы барлық бездер (тер, май, сілекей, бауыр) түзілген

114
Q

Безді эпителий қызметі

A

Биосинтез және түрлі бөлінділерді (тер, сөл, сілекей, жас) бөліп шығару

115
Q

Кірпікшелі немесе тербелмелі эпителий

A

Кірпікше тәрізді өсінділерге ие тыныс жолдарында орналасқан, шан-тозан бөлшектерін ұстап қалады

116
Q

Дәнекер ұлпасы

A

Бір-біріне мүлдем ұқсамайтын бірнеше типтен тұрады.
Жалпы шығу тегі бойынша және
жасушааралық заттарының көп болуымен бір топқа біріктірілген ұлпа.
Канда сұйық, сүйекте катты, шеміршекте серпімді, созылмалы болады.

117
Q

Борпылдақ дәнекер ұлпасынан

A

Теріасты май жасұнығы түзілген.

118
Q

Тығыз дәнекер ұлпасы

A

Байлам, сіңір, қан тамырлары қабырғасының негізін құрайды.

119
Q

Эпителий ұлпалары:

A

Безді эпителий;

Кірпікшелі эпителий;

Жабынды эпителий

120
Q

Дәнекер ұлпаларының түрлері:

A

Тығыз талшықты;

Шеміршекті;

Сүйекті дәнекер ұлпалар;

121
Q

Бұлшықет ұлпасы

A

Жасушасы миоциттерден тұрады

122
Q

Миоциттер өседі

A

Тек олар жарақат алған кезде гана (кесіп алғанда) көбеюге қабілетті

123
Q

Жиырылғыштық

A

Бұлшық ет ұлпасына тән қасиет

124
Q

Бұлшықет ұлпасының топтары

A

Біріңғай салалы, көлденең жолақты

125
Q

Қанқа мен жүректің бұлшықеттері

A

Көлденең жолақты бұлшық ет ұлпасынан тұрады.

126
Q

Көлденең жолақты қаңқа бұлшық еті сүйекке бекініп

A

Ағзаны қозғалысқа келтіреді

127
Q

Жүрек бұлшық етінің жасушалары бір- бірімен

A

Өзара бірігіп тұтасып кеткен.

128
Q

Іші қуыс мүшелердің адам еркінен тыс жиырылуын қамтамасыз етеді.

A

Бірыңғай салалы бұлшық ет ұлпалары

129
Q

Бірыңғай салалы бұлшық ет ұлпалары

A

Жасушалары бір ядролы және қажымайды.

130
Q

Біріңғай салалы бұлшық ет ұлпасына жатады

A

Асқазан, тікішек, қуық, ірі қан тамырлар

131
Q

Бұлшық ет ұлпаларының түрлері:

A

Қанқаның көлденең жолақты бұлшық ет ұлпасы;
Жүректің көлденең жолақты бұлшық ет ұлпасы;
Асқазанның бірыңғай салалы бұлшық еті

132
Q

Ми, жұлын және ағзадағы бүкіл жүйелер турады

A

Жүйке

133
Q

Жүйке жүйесінің негізгі жасушалары

A

Нейрон

134
Q

Нейрондарды қоршап, қоректік, қорғаныштық қызмет атқарады

A

Глиальды жасушалар

135
Q

Жүйке жүйесінің қосымша немесе серіктес жасушалары

A

Нейроглия немесе глия-(серік-жасушалар

136
Q

Дене және өсінділерден тұрады

A

Әрбір нейрон

137
Q

Жүйке импульсін жасуша денесіне өткізеді

A

Дендрит

138
Q

Кыска тармақталған өсінділер

A

Дендрит

139
Q

Ұзын өсінді, саны біреу

A

Аксон

140
Q

Импульсті жасуша денесінен өткізеді

A

Аксон

141
Q

Дендриттер мен жасушаның денесі

A

Сұр зат

142
Q

Аксон

A

Ақ зат

143
Q

Жүйке ұлпасының жасушасы

A

Көбеймейді, бірақ өсуге және “тармақталуға” қабілетті