Биология 5ай 2апта Flashcards
Лимфоидті ұлпаның плазма жасушалары синтездейтін қан плазмасының нәруыздары?
антидене
Антиденелер иммундық жауаптың маңызды компоненті болып табылады.
Антиденелерге тән қасиет көрсететін плазма нәруызының жиынтығы?
иммуноглобулиндер
Қанда барлық антиденелердің 80% құрайтын иммуноглобулин?
Ig G
Термотөзімді, фагоцитозды, лизисті бейтараптауды жеңілдететін иммуноглобулин?
Ig G
Барлық антиденелердің 5 – 10% құрайтын иммуноглобулин?
Ig M
Плазма мен секретте болатын иммуноглобулин?
Ig A
Қан өндіретін ұлпалардың ісігі?
миелома
Жұқпа жұқтырған соң пайда болатын иммуноглобулин?
Ig M
Температураға қарай өзгереді, жылдам жүретін гиперсезімталдық реакциясына қатысатын иммуноглобулин?
Ig E
Аллергиялық реакцияға қатыспайтын, плацентадан өте алмайтын иммуноглобулин?
Ig M
Грам оң бактерияға әсер ететін, фагоцитозды белсендіретін иммуноглобулин?
Ig M
Еріген антигендерді тұнбаға түсіретін қабілеті болмайтын, токсиндерді бейтараптау реакциясына қатысатын иммуноглобулин?
Ig A
Қан плазмасындағы концентрациясы 1% артық емес болатын иммуноглобулин?
Ig D
Гельминтоздар мен протозойлы ауруларда қорғаныс рөлін атқаратын иммуноглобулин?
Ig E
Антиденелердің бір антигенді екіншісінен ажырата алатын қабілеті?
комплементарлық
Антиденелер антигендермен әрекеттесу сипатына қарай түрлері?
- коагуляциялаушы
- лизисдейтін
- бейтараптандыратын
Фагоцитозды оңайлататын антидене түрі?
коагуляциялаушы
Антигеннің еруін туғызатын антидене түрі?
лизистейтін
Антигеннің уытын қайтаратын антидене түрі?
бейтараптандыратын
Тірі организмдерде жүретін химиялық реакциялардың катализаторы ретінде әрекет ететін зат?
ферменттер
Ферменттер туралы ғылым?
энзимология
Крахмалды қантқа айналдыратын фермент?
амилаза
Ферменттің кілт құлып моделін тапқан ғалым?
Э.Фишер
Ферменттің белсенді орталықтарының түрлері?
- субстратты
- катализдік
- аллостериялық
Сутектік және Ван дер ваальс сияқты әлсіз байланыстырады, гиброфобты өзара әрекеттесуді пайдаланатын белсенді орталық?
субстратты
Субстраттың өзгеруіне жауап беретін белсенді орталық?
катализдік
Төмен молекулалы заттарды қосып алуды қамтамасыз ететін белсенді орталық?
аллостериялық
Ферменттің кей ерімейтін тасымалдаушыға бекітілуі?
иммобилизация
Фермент белсенділігін төмендететін заттар?
ингибитор
Ингибитор түрлері?
- қайтымды
- қайтымсыз
Қайтымды ингибирлену түрлері?
- бәсекелес
- бәсекелес емес
Ферменттің белсенді орталығымен байланысқан және фермент субстрат кешенінің пайда болуына кедергі келтіретін ингибитор?
бәсекелес
Бәсекелес емес ингибитор ферментпен белсенді орталықтан ерекшеленетін аймақта әрекеттесетін ингибитор?
бәсекелес емес
Қайтымсыз ингибиторға жататын ауыр металдар?
- сынап
- күміс
- мышьяк
Несеп пен қандағы глюкоза мөлшерін анықтауда пайдаланатын фермент?
глюкозооксидаза
Несеп пен қандағы несепнәр мөлшерін анықтау үшін қолданылатын фермент?
уреаза
ДНҚ дан ақпаратты РНҚ түзілу процесі?
транскрипция
Аминқышқылдарынан нәруызды ақпараттық РНҚ матрицасында рибосомалар көмегімен синтездеу процесі?
трансляция
Трансляция процесінің кезеңдері?
- инициация
- элонгация
- терминация
Рибосоманың старттық кодонды тануы және синтездің басталуы?
инициация
Нәруыз синтезіндегі тізбектің ұзаруы?
элонгация
Терминациялаушы кодонды (стоп кодон) тануы мен өнімнің бөлінуі?
терминация
Нәруыз синтезі басталатын кодон?
АУГ
Рибосоманың мРНҚ бойымен бір триплетке орын ауыстыруы?
транслокация
Нәруыз синтезінің аяқталуы жүретін рибосомадағы стоп кодондар?
- УАГ
- УАА
- УГА
Информосоманы ашты?
М.Айтхожин
Геннің түрлері?
- реттеуші
- құрылымдық
Нуклеотид қалдықтарының орналасу реттілігінің көмегімен ДНҚ дағы нәруыз аминқышқылдарының орналасу реттілігі туралы ақпаратты жазу жүйесі?
Генетикалық код
Алғаш рет «код» терминін енгізген ғалымдар?
- М.Ниренберг
- Г.Маттеи
20 аминқышқылының көмегімен жазылған нәруыздық мәтін?
Генетикалық код
Гендердің арасындағы тыныс белгі?
стоп кодон
Кодтың триплеттігін және оның үздіксіздігін дәлелдеді?
- С.Бензер
- Ф.Крик
Генетикалық кодтың мРНҚ кодондары мен нәруыздағы аминқышқылдарының сызықтық реттілігінің сәйкестігі?
коллинеарлық
Генетикалық кодта әр аминқышқылына тек белгілі бір кодондардың сай келуі?
арнайылық
Генетикалық кодта кодондар қандай бағытта оқылады?
бірбағыттылық
Адам митохондриясында кодтың артықтығы ережесіне келетін мінсіз код ашқан?
Б.Г.Берелл
Хлоропласттың ішінде ішкі мембранадан қатпарлана өсіп шығатын құрылым?
тилакоид
Хлоропластты толтырып тұратын гель тәрізді зат?
строма
Тилакоидтің ішкі кеңістігі?
люмен
Тилакоидтар бірігетін құрылым?
грана
Тилакоидтер бір бірімен байланысатын құрылым?
ламелла
Фотосинтездің қараңғы кезеңінің реакциялары жүретін бөлім?
строма
Кальвин цикліне қатысатын еритін ферменттер болатын хлоропласт бөлімі?
строма
Фотосинтезге қажет газ алмасуды қамтамасыз ету үшін ашылып жабылып тұратын құрылым?
лептесік
Жетілмеген, жіктелмеген пластидтердің әртүрлі типтерінде дамитын жасушалардан пайда болатын құрылым?
пропластид
Граналар түзетін мембраналардың құрамына кіретін жасыл пигмент?
хлорофилл
Фотосинтездің жарық фазасында түзілетін заттар?
- су фотолизі
- АТФ
- НАДН*H2
Пластидтерде шоғырланған пигменттер?
- хлорофилл
- каротиноид
- фикобилин
Фотосинтез процесінде маңызды рөл атқаратын жасыл пигменттер?
хлорофилл
Жапырақтан жасыл затты бөліп алып, оны хлорофилл деп атаған ғалымдар?
- П.Ж.Пелетье
- Ж.Кавенту
Жоғары сатыдағы өсімдіктердің барлығында болатын хлорофилл?
- а
- в хлорофилі
Диатомды балдырларда болатын хлорофилл?
с хлорофилі
Қызыл балдырларда болатын хлорофилл?
д хлорофилі
Жасыл бактерия жасушасындағы бактериохлорофилдері?
- с
- д
Күлгін бактериялар жасушасында болатын бактериохлорофилдері?
- а
- в
Жоғары сатыдағы өсімдіктердің жасыл жапырағының пигменттері туралы ашқан ғалым?
М.С.Цвет
Бор н/е сахароза ұнтағы толтырылған шыны түтікше арқылы жапырақтан сорып тәжірибе жасаған ғалым?
М.С.Цвет
Хлорофиллді толық синтездеген ғалым?
Г.Вудворд
Хлорофиллдің пигменттік химиялық құрылысын алғаш анықтаған ғалым?
К.А.Тимирязев
Алифатикалық құрылысы бар сары мен қызғылт сары пигменттер, изопреннің туындылары?
каротиноид
Құрамында оттек бар каротиноидтар?
ксантофилл
Каротиноидтардың екі түрлері?
- каротин
- ксантофилл
Цианобактериялар мен кей балдырларда болатын қызыл мен көк пигменттер?
фикобилин
Фотосинтездің жарық кезеңінде жүзеге асатын процестер?
- АТФ синтезі
- НАДФ*Н2
- Бос оттек
Тотығу тотықсыздану процестерінің жүруін бағыттап, жылдамдататын табиғаты нәруыз емес биологиялық катализатор?
кофермент
Жарық энергиясы есебінен АДФ тен АТФ синтездеу процесі?
фотофосфорлану
Барлық фототрофты эукариоттар, бактериялар, архейлерде болатын фотосинтездің өте ежелгі формасы?
фотофосфорлану
Фотофосфорлану түрлері?
- циклді
- циклсіз
Циклсіз фотофосфорлануды ашқан?
Д.Арнон
Фотосинтездің қараңғы фазасы қайда жүреді?
строма
Фотосинтездің қараңғы фазасын ашты?
М.Кальвин
С4 фотосинтезді ашты?
- М.Хетч
- С.Слэк
Фотосинтездің қараңғы фазасына тән белгілер?
- Органикалық зат түзіледі
- АТФ АДФ айналуында энергия бөлінеді
- Көмірқышқыл газының сіңірілуі
Жапырақ мезофилінің түрлері?
- бағаналы паренхима
- борпылдақ паренхима
Эпидермистің астында жарыққа қарап орналасатын жапырақ хлоропласттың басым бөлігін құрайтын жасуша?
Бағаналы паренхима
Жасушааралық кеңістікте жүретін химиялық реакциялар есебінен жапырақ мезофиліне СО2нің жинақталуына қатысатын жасуша?
борпылдақ паренхима
Ксилема, флоэма, механикалық ұлпалардан (склеренхима, колленхима) тұратын жапырақ мезофилінде тармақталған күрделі жүйе?
өткізгіш шоқ
Жасуша қабырғасы қалыңдаған, созылыңқы өлі жасушалардан тұратын құрылым?
ксилема
Басты жасушалары түтікшелі элементтері болып табылатын құрылым?
ксилема
Жапырақ ұлпаларындағы зат алмасу процестеріне қатысатын су мен минералды тұздарды тасымалдайтын, бүйір қабырғаларына байланысты тірек ж/е механикалық қызмет атқаратын құрылым?
ксилема
Ксилема қандай қызмет атқарады?
Су мен минералды тұздарды тасымалдайды, тірек және механикалық қызмет атқарады
Ксилема - өсімдік тіндеріндегі су мен минералды заттардың тасымалдануын қамтамасыз ететін ұлпа
Флоэма қандай құрылымдардан тұрады?
Сүзгі тәрізді түтікшелер мен паренхималық жасушалардан тұрады
Флоэма фотосинтез өнімдерін жапырақтан өсімдіктің басқа мүшелеріне тасымалдайды
Ксилеманың басты жасушалары қандай элементтер?
Түтікшелі элементтері
Ксилема - су мен минералды заттарды өсімдік бойымен тасымалдайтын тін
Механикалық ұлпаның құрамында не бар?
Склеренхима мен колленхимадан тұрады
Механикалық ұлпа өсімдіктердің беріктігін қамтамасыз етеді
Колленхима мен склеренхима қандай қызмет атқарады?
Жапырақтарға беріктік қасиет береді, тірек қызметін атқарады
Бұл механикалық ұлпалар өсімдіктің құрылымын қолдайды
Малат жолы дегеніміз не?
Карбон диоксиді байланысып, пируватқа айналатын жол
Малат жолы фотосинтез процесінде маңызды рөл атқарады
Кальвин циклінің маңызды ферменті?
Rubisco
Rubisco - фотосинтездің негізгі ферменті, көмірқышқыл газын фиксациялайды
Хемосинтезді ашқан ғалым?
С.Н. Виноградский
Хемосинтез - бактериялардың химиялық энергияны пайдаланып көмірсу бөлу қабілеті
Хемосинтетик бактериялардың түрлері?
- Күкірт бактериялар
- Темір бактериялар
- Азоттандырушы бактериялар
Бұл бактериялар қоректік заттарды синтездеу үшін химиялық энергияны пайдаланады
Транслокация дегеніміз не?
Еріген қоректік заттардың түтікшелі өсімдіктің бір бөлігінен екінші бөлігіне жылжуы
Транслокация өсімдіктерде қоректік заттардың тасымалдану процесі
Флоэма бойымен транслокацияның ерекшеліктері?
- Тасымалданатын еріген заттардың мөлшері көп
- Транслокация жылдамдығы жоғары
- Тасымалдау өте үлкен қашықтықта жүреді
- Флоэманы салыстырмалы массасы үлкен емес
Флоэма - фотосинтез өнімдерін тасымалдайтын жүйе
Су тасымалдану түрлері?
- Апопласттық
- Симпласттық
- Вакуольдық
Су өсімдіктерде әртүрлі жолмен тасымалданады, әр жолдың өз ерекшеліктері бар
Симпласттық тасымалдану жолы қандай?
Плазмодесмалары цитоплазмалық жолмен байланысатын су тасымалдану жолы
Симпласттық жол арқылы су мен қоректік заттар бір жасушадан екінші жасушаға өтеді