Β5. Η εποχή του χαλκού - Ο Μυκηναικός κόσμος

Question 1

Πότε αναπτύχθηκε ο Μυκηναϊκός πολιτισμός?

Answer 1

την ύστερη Εποχή του Χαλκού (1600-1100 π.Χ.)

Question 2

Γιατί ονομάστηκε Μυκηναϊκός?

Answer 2

Την ονομασία του επινόησαν οι αρχαιολόγοι από το σημαντικότερο κέντρο της εποχής, τις Μυκήνες.

Question 3

Που βρίσκονται οι Μυκήνες?

Answer 3

Στην Πελοπόννησο

Question 4

Πόσες περιόδους του μυκηναϊκού πολιτισμού έχουμε και τι γνωρίζετε για αυτές?

Answer 4

• Την περίοδο των βασιλικών τάφων (1600-1450 π.Χ.)
• Την περίοδο των ανακτόρων (1400-1200 π.Χ.)
• Από την πρώτη φάση έχουμε βρει από ανασκαφές του Ερρίκου Σλήμαν κυρίως βασιλικούς τάφους και όχι σημαντικά κτίσματα που μπορούν να θεωρηθούν ανάκτορα.
• Τα πρώτα βεβαιωμένα ανακτορικά συγκροτήματα τα βρίσκουμε γύρω στο 1400 π.Χ

Question 5

Σε ποιές ανασκαφές βρίσκουμε τα πρώτα ανακτορικά συγκροτήματα?

Answer 5

στις Μυκήνες, την Τίρυνθα, την Πύλο και τη Θήβα

Question 6

Που ήταν χτισμένα συνήθως τα ανάκτορα?

Answer 6

στην κορυφή οχυρωμένων ακροπόλεων

Question 7

Ποια η λειτουργία των ανακτόρων?

Answer 7

ήταν τα πολυδύναμα διοικητικά κέντρα των διαφόρων επικρατειών στις οποίες είχε χωριστεί η μυκηναϊκή Ελλάδα.
Το κέντρο πάντως φαίνεται ότι ήταν η Πελοπόννησος και ιδιαίτερα η Αργολίδα.

Question 8

Ποια η σχέση του μυκηναϊκού και του μινωικού πολιτισμού?

Answer 8

• Ο μυκηναϊκός πολιτισμός δέχθηκε ευεργετική ώθηση από τον πολιτισμό της μινωικής Κρήτης
• είχαν στενούς δεσμούς από τον 17ο αιώνα.
• υιοθέτησαν πολλά στοιχεία του μινωικού πολιτισμού χωρίς να χάσουν την δική τους ταυτότητα.
• δανειστηκαν τεχνολογικά επιτεύγματα, μορφές τέχνης και την ιδέα της γραφής.

Question 9

τι καινούργιο και διαφορετικό έδωσε ο Μυκηναϊκός πολιτισμός σε σχέση με τον Μινωικό?

Answer 9

η πρωτοτυπία των Μυκηναίων γίνεται αισθητή κυρίως στον τομέα της μνημειακής αρχιτεκτονικής, όπως είναι οι κυκλώπειες οχυρώσεις των ακροπόλεων και οι εντυπωσιακοί θολωτοί τάφοι.

Question 10

Τι γνωρίζετε για την οικονομία του Μυκηναϊκού πολιτισμού

Answer 10

• κυρίως γεωργία και κτηνοτροφία.
• παράλληλη ανάπτυξη βιοτεχνικών κλάδων όπως η ελεφαντουργία, η λιθοτεχνία, η μεταλλουργία.
• η ναυτιλία και το εμπόριο ήταν το βαρύ πυροβολικό της οικονομίας

Question 11

Έγινε ποτέ πόλεμος μεταξύ των Μυκηναίων και των Μινωιτών?

Answer 11

Γύρω στα μέσα του 15 αιώνα π.Χ (1450 π.Χ) οι Μυκηναίοι, όπως υποστηρίζεται, κατέλαβαν την Κνωσό, το ελληνικό μυκηναϊκό στοιχείο δεσπόζει βαθμιαία στη θάλασσα και εξαπλώνεται στη Μεσόγειο.

Question 12

Η εξάπλωση των Μυκηναίων δεν έγινε πάντα με ειρηνικό τρόπο. Τι ένωνε τα διάφορα Ελληνικά φύλα κατα την εποχή εκείνη?

Answer 12

• την κοινή γλώσσα –μαρτυρημένη με τα αρχαιότερα ελληνικά κείμενα σε Γραμμική γραφή Β
• και την κοινή θρησκεία και τις μεταθανάτιες δοξασίες, όπως τις ανιχνεύουμε μέσα από τα έθιμα και τις πρακτικές ταφής
• η ομοιομορφία στην κοινωνικοπολιτική οργάνωση και τους θεσμούς

Question 13

Πως ήταν δομημένη η κοινωνική ιεραρχία στις αρχές Μυκήνες?

Answer 13

• Αναξ (Αυτός, μαζί με την οικογένειά του, κατοικούσε στο ανάκτορο, το κέντρο εξουσίας της κάθε επικράτειας.)
• Αυλικοί
• Ιερατείο.
• Δήμοι (Οι κάτοικοι της κάθε περιοχής αποτελούσαν τους δήμους. Οι δήμοι ήταν πολυάριθμοι, οργανωμένοι σε χωριά, γύρω από το διοικητικό κέντρο, το ανάκτορο.)
• Δούλοι

Question 14

Πως ονομάζεται η γραφή των Μυκηναίων?

Answer 14

Στην Κνωσό οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα πλήθος από πήλινες επιγραφές γραμμένες σε Γραμμική γραφή Β, οι οποίες χρονολογήθηκαν μετά το 1400 π.χ., περίοδο της υποτιθέμενης κατάληψης της Κρήτης από τους Μυκηναίους. Παρόμοιες επιγραφές βρέθηκαν και στη μεσσηνιακή Πύλο

Question 15

Τι γνωρίζετε για την γραμμική Β?

Answer 15

• Το 1952 οι Βρετανοί Μάικλ Βέντρις και Τζον Τσάντγουικ αποκρυπτογράφησαν τη γραφή των πινακίδων
• η γλώσσα των πινακίδων ήταν ελληνική
• Η γραφή των πινακίδων είναι συλλαβική
• υπάρχουν 2 θεωρίες για το πως δημιουργήθηκε
  
  • είτε η Γραμμική Β γεννήθηκε στην ηπειρωτική Ελλάδα και μεταφέρθηκε στην Κρήτη,
  • είτε προήλθε από τη Γραμμική Α στην Κρήτη και αργότερα πέρασε στην Ελλάδα
• καταγράφονται διάφορες εμπορικές-οικονομικές δραστηριότητες των ανακτόρων που αφορούν κυρίως τη διακίνηση γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων
• Η γνώση της γραφής στα μυκηναϊκά χρόνια ήταν προνόμιο μιας ομάδας εξειδικευμένων γραφέων που εργάζονταν στα γραφεία των ανακτορικών κέντρων.

Question 16

Τι γνωρίζετε για την επέκταση των Μυκηναίων εκτός των εδαφών τους.

Answer 16

• ξεκινά με την κυριαρχία τους στην Κρήτη (1450 π.Χ)
• επεκτείνονται σε όλο τον χώρο του Αιγαίου και τα μικρασιατικά παράλια.
• στην εγγύς ανατολή
• στην νότια ιταλία
• στην σικελία
• στην ισπανία.
• στην κύπρο και έρχονται σε επαφή με το κράτος των Χετταίων. Τα αρχεία των Χετταίων ονομάζουν τους Μυκηναίους Αχιγιάβα (Αχαιούς) και τονίζουν ότι το βασίλειό τους είναι υπολογίσιμη ναυτική δύναμη.

Question 17

Τι γνωρίζετε για το τέλος του Μυκηναϊκού πολιτισμού?

Answer 17

• κάμψη γύρω στο 1200 π.Χ
• εξαφανίζεται η Γραμμική Β (ελληνική γραφή θα δούμε ξανά στο 8ο αιώνα π.Χ)
• δεν γνωρίζουμε τους λόγους της καταστροφής μόνο υποθέσεις.

Question 18

Τι υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε για τον λόγο της πτώσης του Μυκηναϊκού πολιτισμού.

Answer 18

• μετακίνηση νέων ελληνικών φύλων (κάθοδος των Δωριέων)
• εσωτερικές αναταραχές
• στην τρομακτική αναστάτωση που επικρατεί αυτή την περίοδο στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου, με την πτώση του κράτους των Χετταίων και με τις επιθέσεις των λεγόμενων «λαών της θάλασσας» εναντίον της Αιγύπτου. Η αναστάτωση αυτή είχε ως συνέπεια την πτώση του μυκηναϊκού εμπορίου και τη σταδιακή παρακμή των μυκηναϊκών ανακτόρων εξαιτίας της οικονομικής κρίσης