4. Porezi, termiologija i oporezivanje Flashcards
Što su porezi?
Porezi su osnovni financijski instrumenti prikupljanja javnih prihoda s kojima suvremena država podmiruje rashode iz svoje nadležnosti. Zakonom regulirani osnovni izvor financiranja države.
Nabrojite karakteristike poreza.
- Prinudnost / prisilnost
- Derivativnost / izvedenost
- Nepovratnost
- Odsudnost neposredne protunaknade
- Načelo teritorijalnosti
- Načelo državljanstva
- Načelo neograničene porezne obveze
- Nedestiniranost
- Javnost ubiranja
- Novčani prihod države
Pojasnite karakteristiku poreza:
- Prinudnost/prisilnost
Prisilnost se može učiniti samo sukladno zakonom, ukoliko obveznik ne može izvršiti obvezu.
Pojasnite karakteristiku poreza:
- Deriviranost/izvedenost
Deriviranost počiva na financijskom suverenitetu države (pravo države izdati zapovijed za plaćanje)
Pojasnite karakteristiku poreza:
- Nepovratnost
Jednom plaćeni porez su nepovratni za onoga koji plaća.
Pojasnite karakteristiku poreza:
- Odsutnost neposredne protunaknade
Država nije dužna vratiti uslugu zbog plaćanja poreza.
Pojasnite karakteristiku poreza:
- Načelo teritorijalnosti
Porezni obveznik je svaka fizička osoba koja ima stalno mjesto prebivališta ili boravišta u RH duže od pola godine (186 dana).
Pojasnite karakteristiku poreza:
- Načelo državljanstva
Porezni obveznik je svaki državljanin te države gdje god bio u svijetu i plaća porez državi iz koje dolazi
Pojasnite karakteristiku poreza:
- Nedestiniranost
Porezima nije unaprijed utvrđena namjena trošenja.
Pojasnite karakteristiku poreza:
- Javnost ubiranja
Porezi se ubiru javno i informacije su dostupne svima.
Pojasnite karakteristiku poreza:
- Novčani prihod države
Porez se ubire isključivo u novcu.
Navedite prednosti destiniranim poreza.
- lakša suglasnost za plaćanjem takvih poreza
- Povećava se interes poreznih obveznika
- Osigurani kontinuitet u financiranju (plaćanju poreza državi)
Navedite nedostatke destiniranih poreza.
- Teži prikaz ukupne slike o prihodima i rashodima u određenim zajednicama
- Vezivanjem prihoda za određeni rashod osigurana su sredstva za izvršenje samo te potrebe
- Skuplji način prikupljanja poreza
- Ukoliko nedostaje novca, ne dolazi do izvršenja financiranja zadatka
Klasificirajte poreze (podjela 1. stupnja).
- Prema načinu utvrđivanja porezne stope
- Prema načinu raspodjele poreznog tereta
- podjela - sintetički, analitički
- podjela - fundirani, nefundirani
- podjela - katastarski, tarifni
- podjela - opći, namjenski
- podjela - redovni, izvanredni
- Prema načinu naplate poreza
Objasnite poreze prema načinu utvrđenja porezne obveze.
- Osobni ili subjektni porezi - uzima se u obzir sam porezni obveznik, visina poreza ovisi o snazi i svojstvima poreznog obveznika
- Predmetni ili objektni porezi - u obzir se uzima vrijednost ili veličina oporezivanog poreznog objekta ili prihod, a ne osoba
Objasnite poreze prema načinu raspodjele poreznog tereta.
- Reparacijski porezi - unaprijed utvrđen iznos na nekom području od strane države (povijesni porezi - rijetko se koriste)
- Kvotni porezi - izdvajanje poreza iz svoje ekonomske snage na temelju definiranje porezne stope (kvote) - svi porezni oblici u RH
Objasnite 3. podjelu; sintetičke/analitičke poreze.
- Sintetički porezi - oporezivanje ukupne ekonomske snage poreznog obveznika
- Analitički porezi - oporezivanje svakog pojedinog prihoda ili imovinskog predmeta, neovisno o poreznom obvezniku
Objasnite 4. podjelu; fundirane/nefundirane poreze.
- Fundirani porezi - oporezivanje prihoda kod tzv. stalnih, nepromjenjivih izvora (imovina i kapital - plovila i zrakoplovi
- Nefundirani porezi - ubiru se od nestalnih, nesigurnih izvora, onih koji se češće mijenjaju (porez na dohodak)
Objasnite 5. podjelu; katastarske/tarifne poreze.
- Katastarski porezi - temelje se na podatcima iz katastarskih knjiga koji su nastali razrezom poreza (zemljišta i nekretnine)
- Tarifni porezi - ubiru se na temelju podataka u službeno utvrđenom popisu poreznih predmeta i stopa (tarifa)
Objasnite 6. podjelu; opće/namjenske poreze.
- Opći porezi - podmirivanje državnih/javnih potreba općenito, bez unaprijed određene svrhe (najčešći dio javnih prihoda)
- Namjenski porezi - unaprijed određena svrha
Objasnite 7. podjelu; redovne/izvanredne poreze.
- Redovni porezi - ubiranje prema načelu periodičnosti, redovni vremenski intervali svake godine
- Izvanredni porezi - ubiranje od vremena do vremena, povremeno i privremeno.
Objasnite podjelu prema načinu naplate poreza.
- Neposredni/direktni porezi - obveznik ne može prevaliti plaćanje poreza na drugi porezni subjekt (porez na dohodak)
- Posredni/indirektni porezi - obveznik ih može prevaliti na drugi porezni subjekt (PDV)
Što predstavlja opravdanja za ubiranje poreza?
- Obveza plaćanja poreza je teret; smanjenje ekonomske snage poreznog obveznika
- Opravdanja o ubiranju porezna mijenjale su se kroz povijest na temelju razvoja poreza i shvaćanju porezne obveze
Koji su oblici teorija opravdanja ubiranja poreza (7)?
- Teorija sile
- Teorija ugovora
- Teorija cijena
- Teorija reprodukcije poreza
- Organska teorija
- Teorija žrtve
- Suvremena teorija
Objasnite teoriju opravdanja ubiranja poreza
- Teorija sile.
- Nadmetanje poreza je oblik nadmoći
- Primjena nad pokorenim narodima i neravnopravnim članovima zajednice
- Danas nije opravdana
Objasnite teoriju opravdanja ubiranja poreza
- Teorija ugovora.
- Ubiranje od stanovništva u ranom srednjem vijeku
- Primjena u izvanrednim prilikama, uz odobrenje skupštine staleža
Objasnite teoriju opravdanja ubiranja poreza
- Teorija cijene.
- Naknada koja se plaća državi za obavljene usluge
- Cijena državnih usluga izražena u obliku poreza
Objasnite teoriju opravdanja ubiranja poreza
- Teorija reprodukcije poreza.
- Ubiranje i trošenje poreza da se konačno vrate onima od kojih su ubrani
- Posljedično dovodi do povećanja dohotka obveznika
- Veći dohodak u budućnosti označava veći iznos oporezivanja
Objasnite teoriju opravdanja ubiranja poreza
- Organska teorija.
- Organska povezanost države i građana
- Organizam = država; organi = građani
- Poteškoća “organa” označava ugrozu cijelog “organizma”
Objasnite teoriju opravdanja ubiranja poreza
- Teorija žrtve.
- Žrtva građana u obliku dijela ekonomske snage
- Žrtvovanje građana za postojanje i uspješno funkcioniranje države
Objasnite teoriju opravdanja ubiranja poreza
- Suvremena teorija
- Porezi su nepotrebni i težnja ka ukidanju (ideal je država bez poreza)
- Ubiranje samo u određenim situacijama (rat ili plaćanje samo određenih članova društva)
Što je porezna terminologija i što njoj pripada.
Porezna terminologija sadržava mnoge nazive kojima su definirani svi elementi potrebni za proces oporezivanja. U njih spadaju sve osobe, tijela, stvari, činidbe, pojave i elementi oporezivanja.
Koje su dvije skupine poreznih termina u poreznoj terminologiji.
- Osobni elementi oporezivanja
2. Materijalni elementi oporezivanja