فصل 4- پویایی زمین Flashcards

1
Q

نشانه های پویایی سیاره زمین را نام ببرید

A
  1. تشکیل زمین لرزه ها
  2. آتشفشان ها
  3. چین خوردگی
  4. شکستگی
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

نظریه زمین ساخت ورقه ای یا تکتونیک صفحه ای را تعریف کنید. کاربرد این نظریه چیست؟

A

لیتوسفر زمین (سنگ کره) یکپارچه نیست بلکه از تعدادی ورقه تشکیل شده که نسبت به هم حرکت میکنند. به دلیل جریان همرفتی مواد خمیری در خمیر کره
چنان جامع که بیشتر فرایند های زمین شناسی را به کمک آن میتوان درک کرد

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

انواع ورقه های سنگ کره را با ذکر مثال نام ببرید

A

قاره ای (آسیا)
اقیانوسی (آرام)
قاره ای اقیانوسی (هند)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

ورقه های قاره ای و اقیانوسی را در سن، ضخامت و چگالی مقایسه کنید

A

سن: قاره ای زیادتر (حدودو 3.8 میلیارد) ولی اقیانوسی حداکثر 200 میلیون
ضخامت: قاره ای ضخیم تر
چگالی: قاره ای سبکتر

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

چرخه ویلسون به چه منظور پیشنهاد شده؟ آن را به طور خلاصه توضیح دهید

A

چرخه ای برای تکامل اقیانوس ها
1. ایجاد گسستگی در پوسته به صورت شکاف قاره ای (ریفت)
2. فرایند بازشدگی و ایجاد حوضه اقیانوسی
مثال: یک ریفت مثل شرق آفریقا به اقیانوسی کم عرض مثل دریای سرخ و سپس اقیانوسی با عرض نسبتا زیاد مثل اطلس تبدیل
3. ادامه گسترش و فرورانش اقیانوس (اقیانوس آرام)
4. تبدیل اقیانوس وسیع به اقیانوس کوچک در حال بسته شدن (مدیترانه)
5. برخورد قاره های دوطرف و تشکیل کمربندهای کوه زایی

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

مراحل چرخه ویلسون را نام ببرید

A
  1. مرحله جنینی
  2. مرحله جوانی
  3. مرحله بلوغ
  4. مرحله افول
  5. مرحله پایانی
  6. مرحله خط درز
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

مرحله جنینی را توضیح دهید و یک مثال از ان را بزنید

A
  1. جریان های همرفتی سست کره پوسته قاره ای را گرم کرده و موجب کشش آن
  2. کشیده شدن پوسته و شکسته شدن
  3. تشکیل ریفت درون قاره ای
    *این مرحله آغاز یک چرخه تکتونیکی است و با فوران های بازالتی پایان میپذیرد
    مثال: ریفت شرق آفریقا
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

مرحله جوانی را توضیح دهید و یک مثال از ان را بزنید

A
  1. در محل شکاف مواد مذاب سست کره به بستر اقیانوس رسیده و پشته های میان اقیانوسی تشکیل میشود
  2. پوسته جدید ایجاد شده به طرفین حرکت و باعث شکل گیری اقیانوسی با عرض کم میشود
    مثال: دریای سرخ کنونی (دور شدن عربستان از آفریقا)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

مرحله بلوغ را توضیح دهید و یک مثال از ان را بزنید

A
  1. ادامه کسترش کف اقیانوس و دور شدن قاره های دو طرف
  2. تشکیل فوران های خطی درون اقیانوسی در امتداد پشته های میان اقیانوسی
    مثال: اقیانوس اطلس امروزی
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

مرحله افول را توضیح دهید و یک مثال از ان را بزنید

A
  1. ورقه اقیانوسی به زیر ورقه قاره ای مجاور رفته یا ورقه اقیانوسی به زیر ورقه اقیانوسی دیگر رفته
  2. تشکیل دراز گودال اقیانوسی و جزایر قوسی
  3. حوضه اقیانوسی شروع به بسته شدن
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

مرحله پایانی را توضیح دهید و یک مثال از ان را بزنید

A
  1. نزدیکی قاره های دو طرف اقیانوس
  2. تشکیل کوه ها و کوچکتر شدن اقیانوسها
  3. ماگماتیسم (فعالیت اذرین درونی) همانند مرحله قبل
    مثال: دریای مدیترانه
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

مرحله خط درز را توضیح دهید و یک مثال از ان را بزنید

A
  1. بسته شدن اقیانوس ها و برخورد ورقه های قاره ای
  2. فشرده شدن رسوبات و تشکیل رشته کوه
    مثال: هیمالیا ( برخورد هندوستان به آسیا) و زاگرس (عربستان به ایران)
    *مراحل افول، پایانی و خط درز به عنوان کوه زایی در نظر گرفته میشود
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

حرکت ورقه ها را نام ببرید و پیامد هرکدام را بگویید

A

نزدیک شونده: درازگودال - آتشفشان - زلزله - رشته کوه
دورشونده: ریفت درون قاره ای - ایجاد دریا - تشکیل پشته های میان اقیانوسی - گسترش بستر اقیانوسها
لغزشی: گسل - زلزله

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

تنش را تعریف کنید

A

هرگاه سنک تحت تاثیر نیرویی از خارج -که عموما در نتیجه حرکت و جابه جایی ورقه های سنگ کره بوجود می آیند- قرار گیرد، در داخل سنگ نیرویی بر واحد سطح وارد میشود که تنش نام دارد. تنش های وارده بر سنگ ها و خاک ها باعث تغییر شکل آها میشود
فرمول: تنش = نیرو / سطح

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

انواع تنش را نام ببرید

A

کششی - فشاری - برشی

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

مقاومت سنگ را تعریف کنید

A

حداکثر تنش یا ترکیبی از تنش ها که سنگ میتواند تحمل کند بدون آنکه بشکند

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

مقدار و نوع تغییر شکل ایجاد شده بر اثر تنش به چه چیزی بستگی دارد؟ چه انواعی دارد؟

A

به رفتار سنگ ها در برابر تنش بستگی دارد
1. کشسان (الاستیک): با اعمال تنش سنگ دجار تغییر شکل و با رفع تنش به حالت اولیه باز میگردد
2. خمیر سان (پلاستیک): پس از رفع تنش تغییر شکل و به حالت اولیه باز نمیگردد
3. شکستگی: اگر تنش ناگهانی و از حد مقاومت سنگ بیشتر شه سنگ دچار شکستگی میشه

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

علت اهمیت مطالعه شکستگی ها؟

A
  1. هنگام ساخت جاده ها، سدها، تونل ها و سایر سازه های مهندسی
  2. تجمع آبهای زیرزمینی و ذخایر نفت و گاز و تشکیل کانسنگ های گرمابی
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

انواع شکستگی ها را نام ببرید

A

گسل: اگر سنگ های دو طرف شکستگی نسبت به هم جابه جا شده باشند
درزه: اگر جا به جا نشده باشند

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

انواع قسمت های گسل را توضیح دهید (سطح گسل و انواع ان، فرادیواره و فرودیواره، شیب سطح گسل)

A

سطح گسل: سطحی که شکستگی و جابه جایی در امتداد آن اتفاق افتاده
انواع: قایم، مایل، افقی (امتداد لغز)
فرادیواره: طبقات روی سطح گسل مایل
فرودیواره: طبقات زیر سطح گسل
شیب سطح گسل: زاویه ای که صفحه گسل با سطح افق میسازد

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

تفاوت گسل معکوس و عادی در چیست؟

A

معکوس: لایه های قدیمی تر تحتانی به سمت بالا رانده و فرادیواره نسبت به فرودیواره قدیمی تر
عادی: فرادیواره جوانتر از فرودیواره

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

تفاوت هورست و گرابن چیست؟

A

هورست: بالاراندگی - تشکیل کوه - در اثر چند گسل عادی متوالی و موازی
گرابن: پایین افتادگی - تشکیل دره - در اثر…

23
Q

ویژگی ها و نوع تنش را براساس لغزش (نوع حرکت) بیان کنید

A

عادی:
1. سطح گسل مایل
2. فرادیواره نسبت به فرودیواره به سمت پایین یا فرودیواره نسبت به فرادیواره به سمت بالا
نوع تنش: کششی
معکوس:
1. سطح گسل مایل
2. فرادیواره نسبت به فرودیواره به سمت بالا یا فرودیواره نسبت به فرادیواره به سمت پایین
نوع تنش: فشاری
امتداد لغز:
1. لغزش سنگ ها در امتداد سطح گسل
2. حرکت قطعات شکسته شده در امتداد افق
نوع تنش: برشی

24
Q

چین خوردگی چگونه تشکیل میشود؟ مثال بزنید

A

بر اثر رفتارهای خمیری در سنگ ها از چندسانتی متر تا چندین کیلومتر
رشته کوه های البرز و زاگرس

25
سطح محوری، پهلو یا یال چین و محور چین را تعریف کنید
سطح محوری: سطحی فرضی که از تمامی لایه های چین بگذرد و حتی المقدور آن را به دو بخش متقارن تقسیم کنید پهلو یا یال چین: هریک از بخش های طرفین سطح محوری محور چین: فصل مشترک سطح محوری با سطح لایه
26
انواع چین ها چه هستند؟
تک شیب: قسمتی از لایه های رسوبی در نتیجه فعالیت گسل عادی را معکوس از حالت افقی خارج و پایینتر یا بالاتر از سطح اصلی قرار بگیره تاقدیس: لایه های سنگی طوری ختم بشن که لایه های قدیمی تر در مرکز و لایه های جدیدتر در حاشیه ناودیس: لایه های جدیدتر در مرکز و لایه های قدیمی تر در حاشیه چین
27
فعالیت های اتشفشانی در کجا صورت میگیرد؟
تمام نقاط زمین داخل خشکی ها، بستر اقیانوسها، دریاها، دریاچههای بزرگ
28
مواداتشفشانی به چند دسته تقسیم میشوند؟
جامد (تفرا): از دهانه اتشفشانهای انفجاری پرتاب میشوند مایع (لاوا یا گدازه): اسیدی: (sio2 زیاد) گرانروی زیاد -> مخروط مرتفع و پرشیب بازی: آهن و منیزیم زیاد -> گرانروی کم -> مخروط کم ارتفاع و شیب کند - پشته ها گاز (فومرول): H2O , CO2, SO2, HCl, CO
29
تفرا را تعریف کنید
مواد اتشفشانی جامد که به صورت ذرات ریز و درست بر اثر فعالیت اتشفشان به هوا پرتاب میشود دلیل: ماده مذاب به خاطر داشتن سیلیس دارای گرانروی زیاد -> فشار حاصل از تراکم گازها سبب انفجار
30
سنگ های آذرآواری چگونه تشکیل میشوند؟ توف آتشفشانی چگونه تشکیل میشود؟ مثال
سنگ اذرآواری: با نشستن تفراها بر سطح زمین و به هم چسبیدن و سخت شدنشان توف آتشفشانی: درصورتی که خاکستر آتشفشانی در محیط های دریایی کم عمق ته نشین شود - مثال: توف های سبز البرز
31
انواع ذرات تفرا بر حسب اندازه ذرات جامد اتشفشان نام ببرید
خاکستر (کوچکتر از 2 م م) لاپیلی (بین 2 تا 32 م م) بلوک (زاویه دار) یا بمب (دوکی شکل) (بزرگتر از 32 م م)
32
گدازه را تعریف کنید
مواد مذابی که از دهانه آتشفشان خارج شده و به سطح زمین میرسند بقیه نکات گدازه در سوالات بالا گفته شده
33
بیشتر گاز های آتشفشانی؟ پس از فعالیت اتشفشان کدام مرحله ممکن است سالها و حتی قرن ها ادامه داشته باشد؟ کدام اتشفشان ها در این مرحله به سر میبرند؟ و از دهانه آنها کدام گار خارج میشود؟
بخار آب، کربن دی اکسید، اکسید های گوگردی، نیتروژن دار، کلردار و کربن مونواکسید خروج گاز (مرحله فومرولی) اتشفشانهای دماوند و تفتان گازهای بخار آب، گاز گوگرد و سایز گازها
34
فواید اتشفشان ها را به طور کامل توضیح دهید
1. مطالعه درون زمین: اطلاعاتی درمورد پوسته و گوشته بالایی - پنجره ای یبه درون زمین 2. تشکیل هواکره: درگذشته همراه با سرد شدن زمین بخش زیادی از گازهای درون زمین از طریق فعالیت های اتشفشان ها از شکستگی ها و منافذ سنگها خارج شده 3. تشکیل آب کره: ترکیب گارهای خروجی از اتشفشان ها و تشکیل آب - آب فرورفتگی سطح زمین را پر و باعث ایجاد اقیانویها دریاها و دریاچه ها 4. تشکیل خاک: خاکستر و گدازه آتشفشانی از دهانه اتشفشان خارج و تشکیل خاک حاصلخیز - مثال: برخی مزارع فهوه مانند جزیره جاوه در اندونزی 5. تشکیل پوسته جدید اقیانوسی: به خاطر خروج آرام مواد مذاب که معمولا از جنس بازالت بوده از محور میانی رشته کوه های میان اقیانوسی 6. تشکیل رگه های معدنی: مانند طلا، نقره و مس 7. تشکیل چشمه های آب گرم: اب های درون پوسته گرم شده از طریق شکستگی های سطح زمین به صورت چشمه های آب گرم در سطح زمین ظاهر - کاربرد: از نظر بهداشتی برای درمان بیماری های پوستی و ارامش عضلانی مفید - جذب گردشگران و رونق اقتصاد محلی 8. انرژی زمین گرمایی: کشور ایسلند بخش عمده انرژی خود را از انرژی زمین گرمایی تامین میکند - اولین نیروگاه زمین گرمایی خاورمیانه در نزدیکی اتشفشان سبلان در استان اردبیل 9. دیگر فواید: خروج انرژی درونی زمین در نتیجه ارامش نسبی ورقه های سنگ کره - از انواع سنگ های اتشفشانی در نهای ساختمان ها و مصالح ساختمانی استفاده
35
زمین لرزه را تعریف کنید. نشانه چیست؟ انرژی را چگونه ازاد میکند؟ علت اصلی؟ اکثرا در کجا رخ میدهد؟
تعریف: لرزش ناگهانی پوسته زمین نشانه اشکاری از پویایی زمین و بخشی از نظام افرینش سیاره مقدار انرژی انباشته شده در سنگ ها به طور ناگهانی ازاد میشود و به صورت امواج لرزه ای به اطراف حرکت میکند علت اصلی: حرکت ورقه های سنگ کره درحاشیه ورقه های سنگ کره
36
علت رخدادن زمین لرزه را توضیح دهید
1. حرکت ورقه های سنگ کره 2. وارد شدن نیرو به مجموعه سنگی یک ناحیه 3. سنگ های سازنده رفتار الاستیک نشون میدن 4. اگر تنش از مقاومت سنگ بیشتر شه سنگ دچار شکستگی میشه و انرژی زمین لرزه از محل شکستگی به صورت امواج لرزه ای ازاد میشه 5. بعضی وقتها هم انرژی در محل شکستگی های قدیمی ازاد میشه
37
گروه لرزه ها شامل چه چیزهایی میشنوند و به چه مدت؟
پیش لرزه - لرزه اصلی - پس لرزه از چند ثانیه تا یکی دو دقیقه
38
وضعیت زمین لرزه در ایران چگونه است؟
قرار گرفتن در کمربند لرزه خیز آلپ - هیمالیا تقریبا هرروز شاهد وقوع زمین لرزه در مناطق مختلف بسیاری مناطق مسکونی بارها توسط زلزله ویران شده اند
39
کمربند لرزه خیز آلپ هیمالیا از چه کشورهایی میگذرد؟
هند - افغانستان - ایران - ترکیه - یونان - ایتالیا
40
کانون زمین لرزه را تعریف کنید عمق آن چند کیلومتر است؟
محل تجمع انرژی و آزاد شدن آن *امواج زمین لرزه در صفحه گسل تولید ولی برای سهولت مطالعه خاستگاه امواج زمین لرزه را نقطه فرض میکنند و آن را کانون مینامند اغلب در اعماق کمتر از 70 کیلومتر اما تعدادی در اعماق زیاد اما هیچیک کمتر از 700 کیلومتر نمیشه نکته: هرچی عمق کانون بیستر باشد خسارت و خرابی کمتر (به دلیل اتلاف انرژی و سردتر و شکننده تر بودن سنگهای سطحی)
41
مرکز سطحی زمین لرزه را تعریف کنید
محل آزاد شدن امواج سطحی کمترین فاصله را از کانون زمین لرزه دارد
42
امواج لرزه ای را تعریف کنید
ارتعاشات ناشی از آزادشدن انرژی (موج های مکانیکی که قابلیت عبور از محیطها را دارند)
43
عوامل موثر بر سرعت امواج لرزه ای را نام ببرید
افزایش چگالی و تراکم سنگها و محیط ==> افزایش سرعت افزایش خاصیت کشسانی سنگها ==> افزایش سرعت
44
قسمت های مختلف موج را نام ببرید
برآمدگی های موج: قله فرورفتگی های موج: قعر موچ نصف فاصله قله تا قعر: داامنه
45
انواع امواج زمین لرزه؟
1. امواح درونی: در کانون زمین لرزه ایجاد و در داخل زمین منتشر (عبور در داخل زمین) موج p (فشاری، اولیه، طولی) : دارای بیشترین طول => اولین موجی که توسط دستگاه لرزه نگار ثبت - از محیطهای جامد و مایع و گاز میگذرد - حرکت فنری شکل موج s (ثانویه، عرضی، برشی): بعد از موج پی توسط لرزه نگار ها ثبت و فقط از محیطهای جامد عبور میکند 2. امواج سطحی: در کانون تولید نمیشوند- از برخورد امواج درونی با فصل مشترک لایه ها و سطح زمین ایجاد میشوند - بیشترین خسارت در نزدیکی محل وقوع زمین لرزه موج لاو L: حرکت کم وبیش شبیه امواج S با این تفاوت که ذرات ماده به موازات سطح زمین جا به جا میشوند و جا به جایی قائم ندارند پس از موج اس توسط لرزه نگار ها ثبت میشوند موج ریلی R: مانند حرکت امواج دریا ذرات را در یک مدار دایره ای به ارتعاش در می آورد. جهت حرکت دایره ای مخالف جهت حرکت امواج دریاست - عمق نفوذ و تاثیر این امواج محدود و از سطح به عمق کاهش پیدا میکند - دارای بیشترین دامنه و کمترین سرعت انتشار
46
انواع مقیاس های اندازه گیری زمین لرزه را نام ببرید و توضیح دهید
شدت زمین لرزه: بر اساس میزان خرابی ها مقیاس مشاهده ای و توصیفی بدون استفاده از دستگاه و ابزار اندازه گیری به توضیف میزان خرابی های ناشی از زمین لرزه با دور شدن از مرکز سطحی زمین لرزه شدت زمین لرزه کاهش می یابد واحد: مرکالی (کم1 12 ویرانی کامل) مشکل: وابستگی به عوامل طبیعی، محیطی - وابستگی به فاصله از کانون ... بزرگی زمین لرزه: براساس مقدار انرژی آزاد شده از زمین محاسبه هرچه انرژی ازاد شده زیادتر باشد ارتعاشات ناشی از آن شدیدتر و دامنه نوسانات امواج آن بزرگ تر؟؟؟ به کمک اطلاعات لرزه نگاه تعیین میکنند واحد اندازه گیری: ریشتر تعریف ریشتر: لگاریتم بزرگترین دامنه موجی (برحسب میکرون) است که در فاصله صد کیلومتری از مرکز زمین لرزه توسط لرزه نگار استاندارد ثبت شده نکته: به ازای یک واحد بزرگی دامنه امواج 10 برابر و مقدار انرژی 31.6 برابر افزایش می یابد نتیجه: بزرگی زمین لرزه در تمام نقاط زمین یکسان اما شدت آن با دور شدن از مرکز سطحی زمین لرزه کاهش میابد
47
آیا دانشمندان موفق به پیشبینی زمین لرزه شده اند؟
از میلیونها زمین لرزه کوجک و بزرگ فقط تعداد انگشت شماری قبل از وقوع پیش بینی شدند و هنوز دانشمندان روش علمی قابل اعتمادی برای پیش بینی زمان دقیق پیدا نکردند زمین شناسان محل های لرزه خیز کره زمین را شناسایی کردند
48
6 مورد از پیش نشانگرها را نام ببرید
1. افزایش گاز رادون در آبهای زیرزمینی 2. ایجاد تغییر در سطح تراز آب زیرزمینی، قطع شدن جریان آب زیرزمینی و خشک شدن چاه های عمیق 3. پیش لرزه قبل از وقوع زمین لرزه های شدید زمین لرزه های کوچک زیاد میشوند و سپس تعداد این زمین لرزه ها کاهش می یابد 4. ناهنجاری در رفتار حیوانات 5. ابر زمین لرزه : بخارات بسیار داغی که از محل شکستگی ها قبل از وقوع زلزله خارج شده و نزدیک سطح زمین قرار می گیرند 6. افزایش هدایت الکتریکی سنگ ها
49
ایمنی در برابر زمین لرزه ص 73 و 74 خلاصه نویسی نشده!!!
:)
50
ژئوفیزیک را تعریف کنید
1. علمی بین رشته ای (فیزیک و زمین شناسی) که به مطالعه خصوصیات فیزیکی زمین و محیط اطراف آن می پردازد
51
کاربرد ژئوفیزیک در چیست و چگونه این کار را انجام میدهند؟
1. مطالعه ساختمان درونی زمین که به راحتی در دسترس نیست 2. شناسایی ذخایر، معادن و آب های زیر زمینی با استفاده از امواج لرزه ای، مقاومت الکتریکی، بررسی مغناطیسی زمین و شدت گرانش سنگ ها
52
زمین ساخت (تکتونیک) را تعریف کنید
زمین شناسی ساختمانی و زمین ساخت، علم شناسایی و بررسی ساختارهای تشکیل دهنده پوسته زمین و نیروهای به وجودآورنده آنهاست به مطالعه ساختار درونی زمین، چگونه تشکیل رشته کوه ها، اقیانوسها، زمین لرزه ها و حرکت ورقه های سنگ کره می پردازد، گسل ها، درزه ها، چین ها و دیگر ساختار های زمین، نقش مهمی در تجمع منابع زیرزمینی و احداث پروژه های عمرانی دارند
53
متخصصین زمین ساخت در کجا مشغول به کار میشوند؟
در مراکزی مانند سازمان زمین شناسی و اکتشاف معدنی کشور، موسسه ژئوفیزیک، پژوهشگاه زمین لرزه، مدیریت بحران، شهرداری و...