κεφάλαιο 4 Flashcards

1
Q

θεωρίες για την κωδικοποίηση της δηλωτικής γνώσης

A
  1. θεωρία του ενός κώδικα
  2. θεωρία των δύο κωδίκων
  3. τρικωδική θεωρία
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

θεωρία του ενός κώδικα

A
  • αφηρημένος προτασιακός κώδικας
  • η αναπαράσταση των πληροφοριών στη μνήμη είναι αφηρημένη και σημασιολογική
  • η αναπαράσταση δεν έχει αισθητηριακό χααρακτήρα
  • σημασιολογική μονάδα : αφηρημένη πρόταση
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

που στηρίζεται η θεωρία του ενός κώδικα;

A
  • οι άνθρωποι δεν συγκρατούν στη μνήμη τους τις λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν για τη μετάδοση ενός μηνύματος, αλλά το περιεχόμενό του
  • οι οπτικές λεπτομέρειες μιας εικόνας χάνονται με την πάροδο του χρόνου, αλλά παραμένει η ανάμνηση της σημασίας/του νοήματος της σκηνής
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

θεωρία των δύο κωδίκων

A
  • ο άνθρωπος διαθέτει τόσο νοερές εικόνες, όσο και λεκτικές ετικέτες για τα πράγματα
  • συνυπάρχουν ο αφηρημένος προτασιακός κώδικας (λεκτικά ερεθίσματα) και ο ΝΟΕΡΟΣ ΕΙΚΟΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ (οπτικές πληροφορίες και άλλα αισθητηριακά ερεθίσματα)
  • υποστηρικτής θεωρίας : Paivio
  • μετατροπή οπτικής εικόνας σε “ανάλογο”
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

ανάλογο

A

-σύμφωνα με τη θεωρία των 2 κωδίκων η εικονική αναπαράσταση χάνει σταδιακά τα οπτικά/αισθητηριακά της χαρακτηριστικά και γίνεται αφηρημένη αναπαράσταση
- τα ανάλογα είναι δομές που διατηρούν τις χωρικές σχέσεις μεταξύ των στοιχείων των πραγματικών αντικειμένων
- επιτρέπουν μεταβολές κατά μήκος συνεχών διαστάσεων

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

τρικωδική θεωρία

A
  • Anderson
  • συνυπάρχουν τα ΧΡΟΝΙΚΑ ΝΗΜΑΤΑ με τον αφηρημένο προτασιακό κώδικα και τον νοερό εικονικό κώδικα
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

κώδικας χρονικών νημάτων

A

αναπαράσταση της χρονικής διάστασης των πραγμάτων : σειρά εμφάνισης επιμέρους στοιχείων, χρονική ακολουθία

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

κινητικός- κιναισθητικός κώδικας Posner

A
  • κώδικας για την αναπαράσταση των κινήσεων
  • δεν έχουν οριστεί τα ακριβή χαρακτηριστικά ούτε ο τρόπος λειτουργίας του
  • συνδέεται με τη διαδικαστική γνώση ; με ποιον τρόπο ;
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

σημασιολογική αναπαράσταση
(αφηρημένος προτασιακός κώδικας)

A
  • η αναπαράσταση των πραγμάτων κωδικοποιεί αρχικά τη σημασία/το νόημά τους
  • βασική μονάδα σημασιολογικής αναπαράστασης : αφηρημένη πρόταση
  • ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι αφηρημένες προτάσεις αποτελούνται από επιμέρους έννοιες
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

μοντέλα σημασιολογικών χαρακτηριστικών

A

ορισμός κάθε έννοιας ως ένα σύνολο βασικών θεμελιωδών χαρακτηριστικών που διαφέρεουν ως προς τη σπουδαιότητα ή την εμφαντικότητα

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

παραδείγματα ορισμών βάσει των μοντέλων σημασιολογικών χαρακτηριστικών

A
  1. καναρίνι : ουσιώδες χαρακτηριστικό -πουλί, εμφανή χαρακτηριστικά- κίτρινο χρώμα, κελάηδημα
  2. χελιδόνι : ουσιώδες χαρακτηριστικό - πουλί, εμφανή χαρακτηριστικά - μαύρο χρώμα, αποδημητικό πτηνό
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

σχέσεις μεταξύ εννοιών στα μοντέλα σημασιολογικών χαρακτηριστικών

A
  • δύο έννοιες μοιράζονται χαρακτηριστικά (πχ. καναρίνι- χελιδόνι : πουλιά)
  • μια έννοια έχει ιδιομορφίες που τη διακρίνει από άλλες (πχ. το χρώμα του κάθε πουλιού)
  • δύο έννοιες δεν έχουν κανένα κοινό (πχ. καναρίνι, σχολείο)
  • οι σχέσεις μπορεί να περιγραφούν με τη λογική των τάξεων
  • οι έννοιες μπορεί να βρίσκονται σε ιεραρχική σχέση
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

παράδειγμα ιεραρχικής σχέσης εννοιών

A

καναρίνι : υποκείμενη έννοια της έννοιας πουλί
πουλί : υποκείμενη έννοια της έννοιας ζώο

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

παραδείγματα πειραμάτων σημασιολογικής επαλήθευσης

A
  • “το καναρίνι είναι κίτρινο” : το υποκείμενο εξετάζει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που συναπαρτίζουν την έννοια “καναρίνι” και δίνει την απαντήσή του
  • ” το καναρίνι τρώει τροφή” : δεν αρκεί η εξέταση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της έννοιας “καναρίνι”
    το υποκείμενο θα πρέπει να μετακινηθεί από την έννοια “καναρίνι” στην έννοια “πουλί” και στη συνέχεια στην έννοια “ζώο”, στην οποία προσιδιάζει η έννοια της τροφής

η δεύτερη διαδικασία απαιτεί περισσότερο χρόνο νοητικής επεξεργασίας

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

αξιολόγηση των μοντέλων σημασιολογικών χαρακτηριστικών

A

+ ικανοποιητική ερμηνεία δεδομένων με χρόνους αντίδρασεις σε προτάσεις που αφορούν ομοιότητες και ορισμούς

  • δεν εξηγούν τη μετάβαση από έννοιες σε προτάσεις (ιδίως όταν αφορούν γεγονότα/συμβάντα)
  • δεν εξηγούν φαινόμενα που σχετίζονται με διαφορετικά επίπεδα οργάνωσης της γνώσης (πχ. εξαγωγή συμπερασμάτων από προτάσεις, κατανόηση κειμένων)
  • δεν λαμβάνει υπόψιν άτομα που κατέχουν μια έννοια αλλά δεν μπορούν να περιγράψουν τα σημασιολογικά χαρακτηριστικά της/ να δώσουν τον ορισμό της (πχ. παιδιά, άτομα χαμηλού μορφωτικού επιπέδου)
  • δεν δείχνουν τη συνειρμική σύνδεση των γνώσεων
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

θεωρία σημασιολογικών δικτύων

A
  • Quillian : προσπάθεια κατάδειξης συνειρμικής σχέσης εννοιών
  • γραφική αναπαράσταση των εννοιών ως δομών που περιέχουν κόμβους και βέλη
  • η σημασία της έννοιας δίνεται μέσα από τις σχέσεις στις οποίες συμμετέχει, όχι μέσω των σημασιολογικών χαρακτηριστικών της
16
Q

εξήγηση της γραφικής αναπαράστασης εννοιών στα σημασιολογικά δίκτυα

A
  • η κάθε έννοια αντιστοιχεί σε έναν κόμβο
  • τα βέλη δείχνουν τις συνδέσεις μεταξύ των κόμβων (σχέσεις μεταξύ κόμβων, κατεύθυνση σχέσεων)
  • οι κόμβοι μπορεί να αντιστοιχούν σε λέξεις της φυσικής γλώσσας, σε έννοιες που δεν έχουν γλωσσικό αντίστοιχο (πχ. ένα χρώμα), ή συναισθήματα που νιώθουμε σε σχέση με περιπτώσεις της έννοιας
17
Q

σχέσεις μεταξύ κόμβων

A

οι σύνδεσμοι μεταξύ κόμβων έχουν ονόματα που αντιστοιχούνν στη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στους κόμβους που συνδέουν

18
Q

σχέσεις είδους

A

η σχέση “είναι”
- δηλώνει ότι ο κόμβος ΕΙΝΑΙ μια περίπτωση της τάξης που σημειώνεται με το βέλος
η σχέση “υποσύνολο”
- δηλώνει ότι ένασ κόμβος ΑΝΗΚΕΙ στην τάξη του κόμβου που δείχνει το βέλος
(πχ. το καναρίνι ανήκει στα πουλιά και στα ζώα)

19
Q

κληρονομικότητα

A

οι επιμέρους περιπτώσεις που ανήκουν σε μια έννοια και τα υποσύνολά της κληρονομούν τις ιδιότητες των γενών τους
- όσο κατεβαίνουμε στην ιεραρχία, κωδικοποιούνται ειδικότερες πληροφορίες

20
Q

αντιφάσεις γένους - υποσυνόλου

A

μια ιδιότητα του γένους, την οποία δεν κατέχει μια συγκεκριμένη υποομάδα ενδέχεται να αποδοθεί σε αυτή, εάν δεν γίνει αντιληπτή η αντίφαση
-πχ. στρουθοκάμηλος-πουλί-αλλά δεν πετάει
- κατά κανόνα η εξέταση αρχίζει από χαμηλότερούς κόμβους , σε περίπτωση που δεν εντοπιστεί η πληροφορία ανεβαίνουμε σε ανώτερο κόμβο
- σε περίπτωση που η αντίφαση γίνει αντιληπτή επιλέγεται η πληροφορία που αντιστοιχεί στην ειδικότερη ομάδα

21
Q

αξιολόγηση σημασιολογικών δικτύων

A

+ επιτρέπουν τον συμβολισμό συνειρμικών συνδέσεων
+ αναγνωρίζουν συμπερασματικές διεργασίες και στρατηγικές στην επεξεργασία πληροφοριών

  • μεγαλύτερος όγκος πληροφοριιών-> δυσκολότερος φορμαλισμός
  • δεν δείχνουν την αναπαράσταση προτάσεων για συμβάντα ή προτάσεων με διαφορετική επιφανειακή δομή αλλά όμοια σημασία
22
Q

εννοιολογική εξάρτηση

A

-Schank : ανάγκη για ποικιλία και ευελιξία στην κωδικοποιήση παρά την επιφανειακή μορφολογική και συντακτική ποικιλία
- οποιαδήποτε γλωσσική έκφραση αναπαρίσταται με ορισμένα πρωταρχικά εννοιολογικά στοιχεία
- η σημασία αναπαρίσταται εννοιολογικά με μεγαλύτερη ακρίβεια απ’ότι επιτρέπει η δομή επιφάνειας

23
Q

πρωταρχικά εννοιολογικά στοιχεία

A

μέσω των συνδυασμών τους αναπαριστούν τη σημασία οποιασδήποτε έκφρασης, άσχετα από το περιεχόμενό της
ρήματα βασικών ενεργειών + ομάδες βασικών στοχείων : ουσιαστικά, ψυχικές καταστάσεις, ρόλοι στους οποίους μπορεί να βρεθεί κάποιος

24
Q

αξιολόγηση εννοιολογικής εξάρτησης

A

+ σύνδεση μεταξύ στοιχείων
+ οικονομικό σύστημα αναπαράστασης που γεφυρώνει το χάσμα ανθρώπινου γνωστικού συστήματος και τεχνητής νοημοσύνης

  • η γλώσσα και οι συνθήκες ζωής δημιουργούν καινοφανείς και σύνθετες συνθήκες που ενδεχομένως αδυνατεί να αποδώσει η θεωρία
  • ανάγκη για πιο ευέλικτο σύστημα αναπαράστασης σε επίπεδο προτάσεων
25
Q

αφηρημένη προτασιακή αναπαράσταση

A

η αφηρημένη πρόταση κωδικοποιεί τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα σε δύο επιχειρήματα, ανεξάρτητα από τη γλωσσική εκφορά της σχέσης
πχ. ο Γιάννης χτύπησε τον Πέτρο
-> τα δύο ειχειρήματα (Γιάννης, Πέτρος) βρίσκονται στην αφηρημένη σχέση του χτυπήματος

  • δεν περιλαμβάνει χωροταξικά στοιχεία, ούτε οπτικές πληροφορίες
  • περιλαμβάνει χρονικές πληροφορίες
26
Q

αφηρημένη πρόταση

A

μικρότερη μονάδα σημασιολογικής κωδικοποίησης
- οι σύνθετες προτάσεις αναπαρίστανται με αναγωγή σε επιμέρους νοημάτων σε αυτόνομες προτάσεις

27
Q

επιχειρήματα

A

πράγματα ή πρόσωπα που περιλαμβάνει η αφηρημένη πρόταση
συνήθως πρόκειται για ουσιαστικά

28
Q

ποια στοιχεία υποστηρίζουν την αφηρημένη προτασιακή αναπαράσταση;

A

πειραματικές μαρτυρίες Anderson: η κατανόηση της σημασίας δεν απαιτεί καταγραφή εξωτερικών γλωσσικών ή οπτικών πληροφοριών
- οι άνθρωποι δύσκολα θυμούνται την ακριβή μορφή της πρότασης που έχουν ακούσει, αν και αναγνωρίζουν το νόημά της

29
Q

σχέσεις

A

εκφράζονται μέσω ρημάτων, αλλά και επιθέτων, επιρρημάτων, όρων σχέσης (πχ. ηγέτης) κ.α.

30
Q

σύστημα αναπαράστασης αφηρημένων προτάσεων

A

μπορεί να γίνει σε μορφή προτάσεων ή σε μορφή σημασιολογικών δικτύων

31
Q

χαρακτηριστικά προτασιακών αναπαραστάσεων

A
  1. ύπαρξη περιορισμών ως προς τον αριθμό/ το είδος των επιχειρημάτων
    -> διευκόλυνση στην κατανόηση και την παραγωγή προτάσεων : κάθε ρήμα παίρνει συγκεκριμένο αριθμό επιχειρημάτων
  2. δυνατότητα πρότασης να είναι αληθής ή ψευδής
    -> το να είναι μια πρόταση ψευδής ευθύνεται είτε σελλιπή/λανθασμένη κωδικοποίηση είτε σε αυθαίρετο ορισμό της αλήθειας
    -> δυνατότητα επιχειρηματολογίας σε υποθετικό επίπεδο
32
Q

αξιολόγηση αφηρημένων προτασιακών αναπαραστάσεων

A

+ σύνδεση εννοιών σε σύνολα με πλήρες νόημα
+ κατανόηση μηχανισμών αναπαράστασης και παραγωγής γλώσσας
+ κατανόηση λογικής χρήσης γλωσσικών προτάσεων

  • δεν επιτρέπουν την κωδικοποίηση δομών που υπερβαίνουν το προτασιακό επίπεδο (πχ. σύνθετο συμβάν)
    λύση 1 : αναγωγή δομών σε ακολουθία προτάσεων
    λύση 2: εισαγωγή μονάδων ανώτερου επιπέδου -> σχήματα, σενάρια