3 kartkówka Flashcards
Wymień 3 pasożyty bytujące w jelicie cienkim i podaj ich formy inwazyjne
Giardia intestinalis – postać inwazyjna – cysta
Cryptosporidium parvum – postać inwazyjna – oocysta
Tasiemiec karłowaty (Hymenolepis nana) – jaja inwazyjne
Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) – jaja inwazyjne
Bruzdogłowiec szeroki (Diphyllobotrium latum) – plerocercoid larva
Wymień jednostki chorobowe wywoływane zarażeniem grzybami z rodzaju Malassezia
Łupież pstry
• przewlekła choroba skóry
• hiperpigmentacja / hipopigmentacja skóry – kolor
zależy od normalnej pigmentacji pacjenta, ekspozycji
na działanie światła słonecznego i od stopnia
ciężkości choroby
• lokalizacja zmian: tułów, ramiona i ręce, rzadziej na
szyi i twarzy
• fluorescencja zmian w świetle lampy Wooda (blado
zielonkawy kolor)
• choroba dotyczy głównie młodych dorosłych
Zapalenie mieszków włosowych
• grudki i krosty pęcherzykowe zlokalizowane na
plecach, klatce piersiowej i ramionach, rzadziej
na szyi i twarzy; swędzące; często pojawiające
się po ekspozycji na słońce
udział w chorobach tj.:
– AZS
– SD
– łupież
– łuszczyca
• zakażenia inwazyjne (fungemie u pacjentów
otrzymujących pozajelitowo preparaty lipidowe)
Podaj trzy sposoby obrony pasożytów przed reakcją immunologiczną gospodarza
Hamowanie czynności makrofagów – gromadzą one pigment (hemozoinę), który hamuje ich funkcję
- Wytwarzanie supresyjnych prostaglandyn
- Wytwarzanie limfotoksycznych czynników, które bezpośrednio uszkadzają limfocyty i układ chłonny
- Wytwarzanie enzymów proteolitycznych – rozkładają przeciwciała
- Wytwarzanie białek wiążących/rozkładających dopełniacz
- Synteza białek chroniących przed cytokinami
- „Ucieczka i ukrywanie się” przed układem immunologicznym
- Antygeny pasożytów wewnątrzkomórkowych nie pojawiają się na błonie komórkowej
- Rozwój wewnątrz komórek gospodarza w specjalnych wodniczkach tzw. Parazytoforach
- Wytwarzanie wokół otoczek i specjalnych torebek łącznotkankowych (odizolowanie od limfocytów) - Mimikra
- otaczanie się antygenami gospodarza, które zasłaniają antygeny pasożyta
- synteza antygenów które naśladują te gospodarza - Zmienność antygenowa (spontaniczna zmiana antygenów powierzchownych, różna struktura antygenowa w różnych etapach rozwoju)
- złuszczanie – dzięki temu razem z błoną złuszczane są np. przeciwciała unikanie fagocytozy i lizy
Wymień rodzaje klinicznych objawów (postacie kliniczne) toxoplazmozy
- postać nabyta bezobjawowa (>90%)
- postać nabyta węzłowa (szczególnie młodzież, powiększenie węzłów szyjnych, karkowych i potylicznych)
- postać nabyta oczna (dorośli, zapalanie naczyniówki, siatkówki, nadmierne łzawienie, zaburzenia widzenia)
- postać wrodzona u noworodków o ciężkim przebiegu (objawy triady Sabina-Pinkertona, wodogłowie, zwapnienia śródczaszkowe, zaburzenia siatkówkowo-naczyniowe oka)
- postać wrodzona lekka lub bezobjawowa (po kilku latach od urodzenia może wystąpić niedorozwój umysłowy, zmiany w oku)
- postać mózgowa i uogólniona (reaktywacja przebytego zakażenia u ludzi z obniżoną odpornością, jak AIDS, po przeszczepach)
Wymień drogi inwazji grzybów
ZAKAŻENIA ENDOGENNE
drobnoustroje należące do naturalnej mikrobioty skóry i błon śluzowych
- otwarte wrota zakażenia (wejścia naczyniowe, operacje)
- osłabienie bariery bł. śluzowych (leki cytostatyczne)
- translokacja drobnoustrojów
ZAKAŻENIA EGZOGENNE
Drobnoustroje ze środowiska
- wziewna (wdychanie zarodników- rozsiew naczyniami)
- kontakt bezpośredni z drobnoustrojem (zakażony człowiek, zwierzę lub ziemia)
- urazy
Wymień postaci kliniczne aspergilozy
• płuc
– alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna
– aspergilloma (grzybniak, fungus ball): saprotroficzna kolonizacja wcześniej powstałych jam (np. w gruźlicy)
– inwazyjna: gdy neutropenia (m. in. białaczki, BMT)
• rozsiana
• zatok przynosowych
– postać nieinwazyjna (aspergilloma)
– postać inwazyjna
• skóry (zwykle wtórna do rozsianej)
• paznokci.
Wymień źródła zakażenia dermatofitami
- dermatofitami antropofilnymi – z człowieka na człowieka
- dermatofitami zoofilnymi – kontakt ze zwierzętami
- dermatofitami geofilnymi – kotakt ze skażoną glebą
Czynniki sprzyjające dermatofitozom
- mikrourazy skóry
- nadmierna potliwość skóry
- odzież okluzyjna
- czynnik genetyczny
- skoszarowanie – sanatoria, akademiki
- korzystanie z łaźni, basenów
Wymień rodzaje działalności patogennej pasożytów na gospodarza. 3 przykłady
Fizyczne
- Mechaniczne uszkodzenie skóry przez pasożyty zewnętrzne lub takie czynnie wnikające przez skórę (np. komary, inwazyjne larwy)
- Mechaniczne uszkodzenia tkanek zewnętrznych podczas inwazji i penetracji tkanek żywiciela (np. cysty toksoplazmozy)
- Mechaniczne drażnienie (np. owsik)
- Ucisk i mechaniczne uszkodzenie otaczających tkanek (np. wągrzyca, bąblowica)
- Mechaniczne uszkodzenie ścian jelita (związane z ząbkami chitynowymi)
- Mechaniczne uszkodzenie błony śluzowej jelita (związane z obecnością narządów czepnych i cyklem rozwojowym)
- Niedrożności jelit, przewodów żółciowych, naczyń krwionośnych i limfatycznych (związane z dużym nagromadzeniem pasożyta)
- Zaburzenia krążenia płynu komór mózgu
Chemiczne
- Wydzielanie inhibitorów enzymów trawiennych – zaburzenia trawienia
- Wydzielanie związków amonowych (różne reakcje żywiciela na to)
- Wywoływanie odczynów zapalnych
- Wywoływanie odczynów alergicznych
- Wydzielanie enzymów penetracyjnych
- Wydzielanie sub. Sprzyjających transformacji nowotworowej
Biotyczne
- Pobudzanie tkanek żywiciela do rozrostu (np. słoniowacizna)
- Działanie teratogenne
- Pozbawienie żywiciela substancji odżywczych (najczęściej cynk, żelazo, witamina C, witamina B12) – niedobory, anemia
Wymień 3 pasożyty wyłącznie ludzkie i ich formy inwazyjne
OWSIK LUDZKI (Enterobius vermicularis) – forma inwazyjna – jaja Owsica jest jedną z najczęstszych robaczyc w Polsce Zarażenie drogą pokarmową, bardzo często autoendoinwazja (jaja z okolic odbytu, rękami do ust) i autoegzoinwazja (gdy zwolniony pasaż kału – jaja przekształcają się w dorosłe osobniki i wstępują do jelita)
GLISDA LUDZKA (Ascaris Lumbricoides) – forma inwazyjna – jaja inwazyjne (potrzebują czasu na to żeby dojrzeć w wilgotnej glebie po znalezieniu się w środowisku zewnętrznym (ok. 3 tyg))
Najczęstsza robaczyca na świecie
Występuje tam gdzie słaba higiena nawożenie gleb fekaliami ludzkimi
Geohelmintoza
Zarażenie drogą pokarmową
WŁOSOGŁÓWKA LUDZKA (Trichuris Trichiura) – froma inwazyjna – jaja inwazyjne (potrzebują czasu na to żeby dojrzeć w wilgotnej glebie po znalezieniu się w środowisku zewnętrznym (ok. 3 tyg))
Geohelmintoza
Trichurioza jest uważana za jedną z najczęstszych helmintoz przewodu pokarmowego w Polsce
Wymień objawy kliniczne zarażenia Entamoeba histolytica i Trichinella spiralis
Entamoeba histolytica – powoduje amebozę
- inwazja bezobjawowa
- inwazja z objawami klinicznymi
- pełzakowica jelitowa – nieczerwonkowy nieżyt jelita grubego (płytkie owrzodzenia błony śluzowej) lub czerwonka pełzakowa (głębokie owrzodzenia o butelkowatym kształcie)
- pełzakowica pozajelitowa
Objawy: zapalenie jelita, biegunka z domieszką krwi
Trichinella spiralis = włosień kręty
Ciężkość i czas trwania objawów zależy od tego ile patogenów wniknęło
Faza jelitowa – atrofia kosmków i zapalenie jelita
Objawy: nudności, wymioty, zaburzenia żołądkowo-jelitowe z biegunką, umiarkowana gorączka, może być bezobjawowa
Paza pozajelitowa
Objawy: zapalenie mięśni z bólem i zesztywnieniem, trudności w oddychaniu i przełykaniu, gorączka, obrzęk powiek i twarzy, wysypka skórna, wybroczyny krwawe do spojówek i podpaznokciowe
Powikłania: zapalenie opon i mózgu, zapalenie mięśnia sercowego
Wyjaśnij definicje:
a) ekstensywność inwazji
b) pasożyt polikseniczny
c) żywiciel przypadkowy
Wyjaśnij definicje:
a) ekstensywność inwazji - procent zarażonych osobników w danej populacji żywiciela
b) pasożyt polikseniczny - posiadają więcej niż 5 gatunków żywicielskich, w których mogą bytować (żywiciele mogą być odlegli systematycznie)
c) żywiciel przypadkowy - gatunek żywiciela, w którym pasożyt występuje rzadko; ze względu na podobieństwo fizjologiczne do żywiciela właściwego, żywiciel przypadkowy może być gospodarzem pasożyta, ale często nie dochodzi do jego pełnego rozwoju lub dłuższej przeżywalności
Drogi zarażenia i postać inwazyjna:
a) Taenia solium
b) Trichomonas vaginalis
c) Toxoplasma gondii
Drogi zarażenia i postać inwazyjna:
a) Taenia solium - tasiemiec uzbrojony – droga zakażenia – spożywanie surowego mięsa wieprzowego (dzika) – postać inwazyjna – larwy zwane wągrami
b) Trichomonas vaginalis - droga zakażenia – głownie kontakty seksualne, ale mogą być też inna droga pośrednia (korzystanie z tych samych przyborów toaletowych, bielizny, źle utrzymywane baseny, ciepłe wody solankowe, skażone sanitariaty itp.) + zakażenia okołoporodowe (głownie dzieci płci żeńskiej) - forma inwazyjna – trofozoit
c) Toxoplasma gondii – droga zakażenia – pokarmowa (oocysty na nieumytych warzywach owocach, rękach itp., cysty w niedogotowanym mięsie), przezłożyskowa (tachyzoit, z matki na płód w okresie parazytemii), drogą krwi (tachyzoit poprzez transfuzje), przez transplantacje narządów - froma inwazyjna – oocysty po okresie sporulacji
Kryptokokoza – postacie
– opon mózgowo-rdzeniowych, – płuc, – skóry (zwykle wtórna w zakażeniach rozsianych), – innych narządów (np. oczna, kości) – rozsiana
Kandydoza pochwy - czynniki sprzyjające
- Ciąża (bo zwiększone stężenie glikogenu w tkankach pochwy podczas ciąży i więcej estrogenu, który sprzyja tworzeniu strzępek)
- cukrzyca (tylko niewyrównana)
- antybiotykoterapia (1/3 przypadków, w grupie ryzyka są kobiety już skolonizowane C. albicans)
- czynniki behawioralne ( orogenitalne praktyki seksualne )
- środki antykoncepcyjne (estrogeny stymulują produkcję strzępek – ale to nie jest jednoznacznie potwierdzone, bo małe stężenie estrogenu w lekach)
- niedobory odporności i inne choroby podstawowe
- czynniki genetyczne
Fizyczne mechanizmy chorobotwórczego oddziaływania pasożytów na organizm człowieka
Fizyczne
- Mechaniczne uszkodzenie skóry przez pasożyty zewnętrzne lub takie czynnie wnikające przez skórę (np. komary, inwazyjne larwy)
- Mechaniczne uszkodzenia tkanek zewnętrznych podczas inwazji i penetracji tkanek żywiciela (np. cysty toksoplazmozy)
- Mechaniczne drażnienie (np. owsik)
- Ucisk i mechaniczne uszkodzenie otaczających tkanek (np. wągrzyca, bąblowica)
- Mechaniczne uszkodzenie ścian jelita (związane z ząbkami chitynowymi)
- Mechaniczne uszkodzenie błony śluzowej jelita (związane z obecnością narządów czepnych i cyklem rozwojowym)
- Niedrożności jelit, przewodów żółciowych, naczyń krwionośnych i limfatycznych (związane z dużym nagromadzeniem pasożyta)
- Zaburzenia krążenia płynu komór mózgu
Wyjaśnić definicję:
żywiciel ostateczny
pasożyt bezwzględny
autoinwazja
żywiciel ostateczny - organizm, w którym pasożyt odbywa końcowy etap swojego rozwoju i osiąga dojrzałość płciową lub w którym zachodzi rozmnażanie płciowe
pasożyt bezwzględny - pasożyty w pełni uzależnione od żywicieli, muszą pozostawać w ciągłym
kontakcie z gospodarzem; np. Toxoplasma gondii (pasożytuje w
komórkach nerwowych, mięśniowych, tkanki łącznej człowieka i
innych ssaków)
autoinwazja - zarażenie się żywiciela postaciami inwazyjnymi pasożyta, który „aktualnie” pasożytuje w organizmie żywiciela (u człowieka autoinwazja jest
możliwa w przypadku np. Owika ludzkiego)
Mykidy
Reakcje alergiczne typu „id” – mykidy
• reakcja alergiczna na grzyby będące przyczyną aktualnie występującego zakażenia grzybiczego
• odczyn alergiczny pojawia się w pewnej odległości od ogniska infekcji grzybiczej
• najczęściej dotyczy przewlekłej grzybicy stóp i paznokci wywołanej dermatofitami
• odczyn alergiczny może imitować grzybicę
• w mykidach nie stwierdza się grzybów
Opisać charakterystyczne cechy budowy grzybów
Budowa komórki
- ściana komórkowa
- błona komórkowa
- jądro otoczone błoną
- mitochondria, aparat Golgiego, enzymy cytoplazmatyczne
- eukarioty
- nie posiadają chloroplastów
- składniki ściany komórkowej: mannan, glukany, chityna, białka
- Otoczka – glukuronoksylomannan
- W błonie komórkowej grzybów występuje ergosterol – odpowiednik cholesterolu w komórkach ssaków
Organizacje komórek
- pojedyncza komórka
- strzępka, pseudostrzępka
- struktury rozmnażania bezpłciowego
- grzybnia, owocniki
