2e Graad Flashcards
A posteriori
achteraf beschouwd, wat na de ervaring uiteindelijk blijkt
No additional information
A priori
wat van tevoren gegeven is, voorafgaand aan de ervaring of onafhankelijk van de ervaring
No additional information
Abductie
redeneervorm waarbij een conclusie wordt gevormd vanuit de ‘beste’ verklaring (inference to the best explanation)
No additional information
Absoluut
(hier) onafhankelijk en zonder binding met iets of iemand anders
No additional information
Allegorie
symbolische voorstelling
No additional information
Alternatieve feiten
(alternative facts) afwijkende of andere feiten, vaak verzonnen om een andere zienswijze te promoten
No additional information
Amoreel handelen
handelen dat niet in aanmerking komt voor een morele beoordeling
No additional information
Animal rationale
de mens als een rationeel levend wezen
No additional information
Antropocentrisme
wereldbeeld waarbij de mens beschouwd wordt als het middelpunt van het bestaan
No additional information
Antropomorfisme
het toekennen van menselijke eigenschappen aan niet-menselijke wezens
No additional information
Argument
uitspraak ter ondersteuning van een bewering of standpunt
No additional information
Artificiële intelligentie
software die de apparaten in staat stelt om zelfstandig te leren, beslissingen te nemen en problemen op te lossen
No additional information
Ataraxia
onverstoorbare staat die zich kenmerkt door vrijheid van zorgen en onverstoorbaarheid
No additional information
Atheïsme
filosofisch standpunt dat het bestaan van God of van goden ontkent
No additional information
Atman
hindoe benaming voor de onsterfelijke ziel of eeuwige kern van de mens
No additional information
Biocentrisme
wereldbeeld waarin alle levende wezens morele aandacht moeten krijgen
-
Biodiversiteit
verscheidenheid aan levensvormen op onze planeet
-
Bullshit
onzin, gezever, nonsens
-
Categorische imperatief
onvoorwaardelijk gebod met algemene, universele geldigheid; een gebod waarvan iedereen zou wensen dat anderen zich eraan houden, en waaraan jij je zelf dus ook houdt.
-
Consequentialisme
(zie gevolgenethiek)
-
Cyborg
fysieke samensmelting van mens en machine
-
Deductie
redeneervorm waarbij specifieke gevallen afgeleid worden van een (algemeen geldende) hypothese of uitspraak
-
Denkfout
onjuiste gedachtegang of redenering, waardoor foute beoordelingen ontstaan
-
Deontologie
geheel van plichten die bij een bepaalde beroepsgroep bepaalt hoe men zich moet gedragen, synoniem: plichtenleer
-
Descriptief relativisme
opvatting dat morele waarden en normen die mensen aannemen, variëren naargelang de groep waartoe ze behoren of de tijd waarin ze leven
No additional information
Deugd
positieve karaktereigenschap
No additional information
Deugdzaamheid
eerbaarheid of fatsoen
No additional information
Dialoog
gesproken of geschreven gesprek tussen twee of meer personen, waarbij er geluisterd wordt naar elkaar en men elkaar niet veroordeelt
No additional information
Disfunctioneel
niet normaal of goed werkend
No additional information
Dogma
religieuze stelling die onbetwistbaar is en zonder discussie dient aangenomen te worden
No additional information
Drogreden
fout in een logische redenering
No additional information
Drogredenering
redenering die juist lijkt, maar niet geldig is en de wetten van de logica niet respecteert
No additional information
Dualisme
leer die de wereld beschouwt als het product van twee onafhankelijk van elkaar bestaande principes. De mens bestaat uit een afzonderlijk lichaam en geest.
No additional information
Dystopie
(denkbeeldige) samenleving met enkel negatieve eigenschappen, afschrikwekkend toekomstbeeld
No additional information
Ecocentrisme
wereldbeeld dat niet de mens, maar het ecosysteem als geheel in het centrum der dingen plaatst
No additional information
Ecologische voetafdruk
gebruiksruimte die een persoon nodig heeft van de natuurlijke hulpbronnen op aarde (grond, voedsel, water, milieu); aanduiding van hoeveel hectare vruchtbare grond elke mens op aarde met zijn consumptiegedrag inneemt
No additional information
Ecologisme
ideologie die de ecologie vooropstelt, de relatie van planten en dieren onderling en met de omgeving. Daarbij wordt ook gekeken naar de samenhang tussen de wijze van consumeren en produceren enerzijds en de daarmee samenhangende milieuvervuiling, uitputting van natuurlijke hulpbronnen anderzijds
No additional information
Empirische cyclus
stappenplan voor een onderzoek om kennis op te doen uit ervaring. De cyclus bevat zowel een inductieve fase, waarbij theorie tot stand komt, als een deductieve fase, waarbij de theorie empirisch getoetst wordt.
No additional information
Empirisme
filosofische stroming die stelt dat alle kennis uit de zintuiglijke ervaring stamt
No additional information
Empirist
iemand die ervan uitgaat dat de enige bron van kennis de waarneming is
No additional information
Epicurisme
stroming in de klassieke filosofie, gebaseerd op de lessen van Epicurus
No additional information
Ethiek
domein binnen de filosofie waarin we kritisch nadenken over het juiste handelen en hoe we goed moeten leven, synoniem: moraalfilosofie
No additional information
Ethiek
praktische tak van de filosofie die zich bezighoudt met wat goed en slecht is
No additional information
Falsificatie
proces waarbij geprobeerd wordt om een hypothese of wetenschappelijke theorie door bv. een experiment of een observatie te weerleggen
No additional information
Filosoof-koning
heerser die volgens Plato de ideale staat mogelijk kan maken vanwege zijn politieke en filosofische kwaliteiten
No additional information
Formaliseren
Abstractie maken van de feitelijke termen om er variabelen voor in de plaats te zetten
-
Formele logica
Onderdeel van de logica die geen rekening houdt met de betekenis en inhoud van begrippen of uitspraken
-
Gevolgenethiek
Een vorm van ethiek waarbij het ethisch juist handelen gekenmerkt wordt door een goed resultaat van ons handelen
-
Hedonisme
Filosofische leer of levenshouding die genot ziet als het hoogste levensdoel
-
Hedonistische calculus
Genot en pijn op kortere en langere termijn tegen elkaar afwegen
-
Heteronomie
Gehoorzaamheid aan wetten en regels van anderen
-
Holisme
Benaderingswijze die ervan uitgaat dat binnen het geheel alles met alles verbonden is en dat de afzonderlijke delen niet los van het geheel bestudeerd kunnen worden
-
Hypothese
Stelling die (nog) niet bewezen is, en die dient als uitgangspunt voor een experiment of voor een gerichte waarneming
-
Idee
Vorm (Plato); wezenlijke eigenschappen of de essentie (Aristoteles)
-
Immoreel handelen
Handelen op een manier waarbij het gedrag ingaat tegen een bepaalde norm
-
Inductie
Redeneervorm waarbij vanuit een aantal bijzondere gevallen wordt vertrokken om tot een algemene conclusie of stelling te komen
-
Informele logica
Onderdeel van de logica waarbij een analyse wordt gemaakt van de betekenis en de inhoud van begrippen of uitspraken
-
Interpersoonlijk waardeconflict
Conflict waarbij de waarden van verschillende mensen met elkaar botsen
-
Intrapersoonlijk waardeconflict
Conflict waarbij de waarden van één persoon met elkaar botsen
-
Kandha
Geledingen of aspecten van de mens volgens het boeddhisme
-
Kardinale deugden
De vier hoofddeugden, verstandigheid, rechtvaardigheid, moed en gematigdheid
-
Kenleer
Vakgebied binnen de filosofie dat zich bezighoudt met vragen over kennis
-
Leugen
De ontkenning of het verbergen van een waarheid
-
Levensbeschouwing
Visie op het leven, al dan niet gebaseerd op rationele inzichten of religieuze opvattingen
-
Logica
Discipline die zich focust op de regels en de wetten van het redeneren
-
Maatschappelijk waardeconflict
Conflict waarbij maatschappelijke waarden met elkaar botsen
-
