2A2 Flashcards
Waar staat de afkorting PROVOKE voor?
Plaats
Rangschikking
Omvang
Vorm
Omtrek
Kleur
Efflorescentie
Wat moet je aan denken bij omvang bij het beschrijven van huid afwijkingen?
aantal en grootte
Wat moet je aan denken bij omtrek bij het beschrijven van huid afwijkingen?
scherpe/vage begrenzingen
Wat moet je aan denken bij efflorescentie bij het beschrijven van huid afwijkingen?
erytheem, macula, papel, tumor, plaque, ulcus squamae, keratose, tumor, erosie, teleangiectasie
uit welke cellen kan huidkanker ontstaan?
melanocyt, keratinocyt, langerhandscel
Welk soort tumor kan ontstaan uit een melanocyt?
melanoom
Welk soort tumor kan ontstaan uit een keratinocyt?
basaalcel carcinoom of een plaveiselcel carcinoom
Wat zijn voorlopers van plaveiselcel carcinomen?
actinische keratose
morbus bowen
Wat zijn voorlopers van melanomen?
melanoma in situ
lentigo maligna
giant congenitale naevus
Waar vind je plaveiselcel carcinomen vaak?
80% in de hoofdhals regio
Wat zijn kenmerken van plaveiselcel carcinomen
huidkleur tot erythemateuze plaque/nodus/tumor
pijn
schilfering (keratose
centrale ulceratie
actinische keratosen
snel bloedend
Waarbij zie je vaak plaveiselcel carcinomen?
chronische onstekingen
Welk onderzoek doe je bij verdenking op een huidtumor?
biopt
Wanneer doe je bij een plaveiselcelcarcinoom een lymfeklieren echo in het hoofdhals gebied?
bij stadium III
Wat is cemiplimab?
anti-PD1 antilichaam
blokeert de rem op de T-celimmuunrespons tegen de tumor
Wat is acitinische keratose?
ruwe plekjes
Wat is het natuurlijke beloop van acitinische keratose?
meestal persisteren of weggaan
soms PCC
Wat is mobus bowen
in situ PCC
3-10% > PCC
kan ook op slijmvliezen voorkomen (meestal door HPV)
Welke therapie is mogelijk bij PCC?
cryothrapie
electrocoagluatie/curettage
excisie (alleen bij Bowen)
5-fluorouracil (cytostaticum)
imiquimod (imuunmodulator)
dermabase/peeling
fotodynamische therapie
Wat is het nadeel van 5-fluroracil?
lokale reacties
Wat is het nadeel van imiquimod?
verzwakt immuunsysteem > griep
Hoe werkt fotodynamische therapie?
fotosensitizer > zuurstofradicalen > apoptose & necrose
Wat is het nadeel van fotodynamische therapie?
dagbehandeling
pijn
wat zijn voordelen van fotodynamische therapie?
fraaie genezing
therapietrouw
Welk soort huidtumor komt het meeste voor?
basaalcel carcinoom
wat zijn kenmerken van een basaalcelcarcinoom?
glazige wasachtige, doorschijnede papel/plaque/nodus met parelmoerachtige glans
vaattekeningen
centrale ulceratie
verheven blekere rand
teleangiectasieen
snel bloedend
soms; atrofie, onscherpe begrenzing, gepigmenteerd
wat zijn kenmerken van laag risico BCC?
primair
superficieel , nodulair
buiten H-zone gelaat
< 2 cm
Wat is de behandeling voor een laag risico BCC?
Excisie met 3 mm marge of topicale therapie
Wat zijn kenmerken van een hoog risico BCC?
recidief
sprieterig
micronodulair
H-zone
>2 cm
Wat is de behandeling voor een hoog risico BCC?
excisie met minimaal 5 mm marge
mohs chirurgie
Wat is basaalcel naevus/gorlin-goltz syndroom?
mutatie van het PTCH gen
geeft hoog risico op basaalcelcarcinoom
Wat is vismodegib/sonidegib?
hedgehog inhibitors
basaalcel carcinoom dat niet in aanmerking komt voor operatief ingrijpen of radiotherapie
Wat is het nadeel van hedgehog inhibitors?
ze zijn erg duur
Wat is congenitale melanocytaire neavie?
het geeft een verhoogd risico op melanoom
Wat is lentigo maligne?
5% kans > melanoom (biopt)
Wat is een nadeel van mohs chirurgie?
het is kostbaarder en het is niet altijd mogelijk
wat is een voordeel van mohs chirurgie?
grotere kans op radicaliteit
Wat zijn contraindicaties voor mohs chirurgie?
melanoom in situ
onvoldoende ruimte voor excisie (incl passende marge)
Wanneer wordt er vaak een MDO gedaan bij huidkanker?
bij stadium III en bij een carcinoom op de lip
Wat is xeroderma pigmentosum?
een autosomaal recessive DNA repair stoornis
Wat is albinisme?
weinig melanine, meestal autosomaal recessief
Wanneer doe je aangezicht reconstrucite?
als de recectie bewezen radicaal is
Wat is Z-plastiek?
het verplaatsen van een litteken
wat zijn relaxed tension lines?
- Richting loodrecht op de trekkracht van onderliggende spieren
- Geeft mooiere littekens doordat elasticiteit wordt benut
Wat zijn de fases van ingroei van een huidtransplantaat?
o Imbibitite (0-24 uur)
o Revascularisatie (48-72 uur)
o Volledige circulatie herstel (4-7 dagen)
Wat zijn voorwaarden voor ingroei van een huidtransplantaat?
o Goede doorbloeding
o Geen schuifkrachten
o Vermijden lucht/hematoom/debris onder transplantaat
Welk soort huidtransplantaten zijn er?
split skin graft
full tickness graft
Wat zijn kenmerken van een split skin graft?
o Gedeeltelijke huid dikte
o Donorsite geneest secundair (als tweedegraads brandwond)
o Minder goede kwaliteit
Wat zijn kenmerken van een full tickness graft?
o Epidermis en dermis
o Goede kwaliteit
o Beperkte hoeveelheid
o Replace like with like
Wat zijn indicaties voor het gebruik van een lap in het gelaat?
- Overmatige spanning
- Geen directe sluiting mogelijk
- Verstoring anatomische structuren
Waar staat pico voor?
patient
intervention
comparison
outcome
wat zijn differentiële systematische meetfouten?
systematische meetfouten die in de ene groep wel worden gemaakt en in de andere groep niet
Wat zijn nominale categorische variabelen?
er zit geen ordening in
Wat zijn ordinale categorische variabelen?
categorische variabelen waar wel een rangorde in zit
hoe bereken je de SE?
standaarddeviatie/de wortel van het aantal deelnemers in de steekproef
Wat is een type 1/ alpha fout?
een correcte nulhypothese word verworpen
Wat is een type 2/beta fout?
incorrecte nulhypothese wordt niet verworpen
Wanneer doe je een fixed effects berekening?
als er een kleine kans is op hetrogeniteit
Wanneer doe je een random effect analyse?
als er een grote kans is op hetrogeniteit
Wat is farmacokinetiek?
wat het lichaam doet met het medicijn
Wat is farmacodynamiek?
wat doet het medicijn met het lichaam
Wat is het therapeutisch venster?
tussen onder en overdosering
Wat zijn de zorgvuldigheidseisen bij eutanasie?
vrijwillig en weloverwogen verzoek
uitzichtloos en ondragelijk lijden (voortkomend uit een medisch classificeerbare aandoening)
de patient is voorgelicht
geen redelijke andere oplossing
schriftelijk verslag van onafhankelijke arts (scen)
medisch zorgvuldig uitgevoerd
Wat is bijzonder aan de behandeling en diagnostiek van longkanker?
het wordt door de longarts gedaan (en niet door de oncoloog)
Hoeveel groter wordt het risico op longkanker door roken?
20x zo groot
wat zijn naast roken nog meer risicofactoren voor longkanker?
tubercolose
radon (kleurloos, reukloos gas in huis)
andere blootstellingen
familiar/genetisch
Wat is een EGFR mutatie?
een mutatie die een hoge gevoeligheid geeft voor carcinogenen
Wat zijn symptomen van longcarcinoom?
(bloed) hoesten
infecties
pijn bij metastases
dyspnoe
heesheid
passage klachten
soms asymptomatisch
Hoe merk je dat heesheid ligt aan de nervus recurrens?
spiegelen opzoek naar stilstaande stemband
Welke klachten zijn specifiek voor oesophagus compressie?
passage stoornissen
Waarbij is heesheid een klacht van een longcarcinoom?
ingroei in de nervus recurrens
Wat zijn klachten bij pleuravocht?
dyspnoe, hoest, pijn
Wat zijn klachten van pleura/thoraxwandingroei?
pijn
Wat zijn klachten van ingroei in de centrale luchtweg?
hoest, sputum, infectie, hemoptoe, dyspnoe
Wat is een paraneoplastisch syndroom?
vena cava superior syndroom, obstructie van de vena cava superior
SIADH syndroom, hyponatriemie
hornersyndroom, ingroei sympatische grensstreng
pancoast syndroom, ingroei in plexus brachialis
Wat zijn de symptomen van vena cava superior syndroom?
s’ochtends hoofdpijn en ogen openen moeilijk
uigezete halsvenen en colateralen
oedeem
Waarbij zie je vaak SIADH syndroom?
kleincellig longcarcinoom
Wat zijn symptomen van het horner syndroom?
miosis (kleine pupillen)
ptosis ooglid
anhydrosis
enoftalmie (vet rond de oogkas)
(aan aangedane zijde)
Wat zijn symptomen van pancoast syndroom?
pijn in schouder/bovenarm
syndroom van horner
zwakte en atrofie van de hand
Wat te doen bij verdenking longcarcinoom?
weefsel diagnostiek
stadiering
preoperatief onderzoek
Wat merk je van een longcarcinoom tijdens lichamelijk onderzoek?
gewichtsverlies (>10% in 3 maanden)
lymfadenopathie
heesheid
vena cava superior syndroom
hepatomegalie
zwelling
kloppijn wervelkolom
wat is de karnofsky schaal?
performance status
wat zie je bij bloedonderzoek voor longkanker?
soms hypercalciemie of verhoogde leverenzymen maar word meestal niet gebruikt
Wat is er anders aan longcarcinoom veroorzaakt door filtersigaretten?
meer perifere symptomen
Wat merk je aan pleuravocht bij lichamelijk onderzoek?
gedempte percussie en verminderd ademgeruis
Welke twee soorten pleuravocht zijn er?
transsudaat (door osmose)
exsudaat (bij tumoren/ontsteking)
Wat is transsudaat?
Ratio pleuravochtwaarde LD < 0.6 EN
eiwit < 0.5 t.o.v. serumwaarde EN
LD pleuravochtwaarde < 2/3 bovengrens van serumwaarde
Waar zit een perifere tumor?
in het midden van de long
hoe zie je pleuravocht op de ct?
een soort zwart kommetje onder in de long
Welk soort foto is het meest sensitief voor longcarcinoom?
CT
Waarvoor doe je een PET scan bij een longcarcinoom?
stadiering (je ziet metastases en lymfeklieren)
in welke richting doe je een thoraxfoto bij vermoeden op een longcarcinoom?
beide richtingen
hoevaak vind je onverwachte metastases op een PET scan?
10%
Wat is de detectiedrempel van de PET scan?
7 mm
Wat is een voordeel van een bronchoscopie bij een longcarcinoom?
biopten
Wat is EUS en EBUS?
een vorm van echo
Wat kan je met EUS?
linksijdige deel bovenste deel mediastinum
subcarinale klier
onderste deel mediastinum
bijnieren
Wat kan je met EBUS?
bovenste deel mediastinum
subcarniale klier
hilaire klieren
Wat is het best case scenario bij meerdere lymfekliermetastases?
alle klieren zitten aan dezelfde kant
bij welk stadium is longkanker terminaal?
geen enkel stadium is per defenitie terminaal
Waar zitten vaak metastases van longtumoren?
long
lever
brein
bijnieren
bot
Hoe werken de stadia bij longcarcinoom?
I lokaal
II lokaal
III lokaal gevorderd
IV uitgezaaid
Welke behandeling bij stadium I longcarcinoom?
operatie
Welke behandeling bij stadium II longcarcinoom?
operatie adjuvante chemotherapie + immuuntherapie
Welke behandeling bij stadium III longcarcinoom?
chemo-radiotherapie + immunotherapie
welke behandeling bij stadium IV longcarcinoom?
chemotherapie en/of imuuntherapie
Waarvoor doe je vriescoupes bij de resectie?
om irradicale resectie te voorkomen
Wat doe je als er twijfel is of de patient de resectie van een longcarcinoom aankan?
inspannings ergometrie
Wat doe je bij primaire resectie van een longcarcinoom?
- Anatomische resectie (afvoerende bloedvaten)
- Vrije snijvlakken
- Lymferesectie
In hoeveel procent van de gevallen van longcarcinoom wordt geopereerd?
25%
Wat is anders aan de behandeling van kleincellig longcarcinoom?
er is slechts beperkt effect van immunotherapie
Wat zijn vaak drivermutaties voor longkanker bij rokers?
Kras mutaties
Wat zijn vaak drivermutaties voor longkanker bij niet-rokers?
EGFR mutaties
Welke soort longcarcinomen zijn niet kleincellig?
plaveiselcel carcinoom
adenocarcinoom
grootcellig carcinoom
Hoeveel procent van de niet-kleincellige carcinomen zijn plaveizelcel carcinomen?
40-45%
Wat zijn macroscopische kenmerken van plaveizelcel carcinoom in de long?
sterke relatie met roken
centrale ligging
meestal >4 cm
centraal verval
Wat zijn microscopische kenmerken van placeiselcel carcinoom (in de long)?
vaak necrotisch
verhoorning
desmosomen
GEEN buisvorming
GEEN slijm
Hoeveel procent van de niet-kleincellige carcinomen zijn adenocarcinomen?
40%
Wat zijn ‘macroscopische kenmerken van een adenocarcinoom (in de long)?
perifeer
vaker bij vrouwen
vaker bij jonge leeftijd
vaker bij niet rokers
10-30% EGFR mutatie
30% krasmutatie
Wat zijn de fases van het ontstaan van een adenocarcinoom?
atypische adenomateuze hyperplasie
adenocarcinoom in situ
adeno carcinoom
Wat zijn microscopische kenmerken van een adenocarcinoom long?
buizen
slijm
GEEN desmosomen
GEEN verhoorning
Hoeveel procent van de niet-kleincellige carcinomen zijn grootcellig carcinomen?
10%
Wat zijn ‘macroscopische’ kenmerken van een grootcellig carcinoom?
vooral bij rokers
Wat is een subtype van een grootcellig carcinoom?
grootcellig neuroenodcrien hormoon
Wat zijn microscopische kenmerken van een grootcellig longcarcinoom?
middelgrote-grote cellen
grove chromatiden
nucleolie duidelijk zichtbaar
scherpe celgrenzen
GEEN buisvorming
GEEN slijmvorming
GEEN verhoorning
GEEN desmosomen
Welk percentage van de bronchus carcinomen is kleincellig?
15-20%
Wat zijn ‘macroscopische’ kenmerken van een kleincellig carcinoom?
vooral bij rokers
neuroendocrien
zeer agressief, meestal uitgezaaid bij diagnose
vaak met paraneoplastisch syndroom
Wat zijn microscopische kenmerken van een kleincellig carcinoom?
kleine- middelgrote cellen
hoge kern/cytoplasma ratio
grof chromatine
geen/onopvalende nucleoli
GEEN buisvorming
GEEN slijmvorming
GEEN verhoorning
GEEN desmosomen
Wat doet erlotinib?
EGFR antagonist
minder groei, minder remming celdood
Waar moet je altijd op wachten bij de behandeling van loncarcinoom?
uitslag next gen seq
Wat zijn prognostisch factoren?
factoren die voorspellen hoe groot de kans is op het ontwikkelen van metastasen
Wat zijn predictieve factoren?
factoren die de kans op therapie respons voorspellen
Hoeveel mensen hebben afstandsmetastases bij de diagnose mammacarcinoom?
5%
Wat is het lifetime risico op mammacarcinoom?
1/7
Wat is de gemiddelde overleving bij mammacarcinoom metastases?
2,5-3 jaar
welke klachten bij alle afstands metasstasen?
moeheid
Wat is een typische klacht voor bot metastasen?
pijn
Wat is een typische klacht voor long metastasen?
dyspneu
Wat is een typische klacht voor huid metastasen?
bloedingen en ontstekingen
Wat is een typische klacht voor lever metastasen?
slechte eetlust, vol gevoel
Wat is een typische klacht voor hersenmetastasen?
hoofdpijn, insult
Waar zitten vaak lymfeklier metastasen van een mammacarcinoom?
oksel, hilair, sub/supra claviculair
Waar zitten vaak metastases van mammacarcinoom?
bot, lever en long
Waar komen hematogene metastaseringen van mamma carcinoom?
bot, lever, long, huid, hersenen, longholte, ovariae
Wat is een alternatief voor het biopteren van metastasen?
liquid biopsies (circulerende tumor cellen)
Wat zijn micrometastase?
hematogene, niet detecteerbare metastasen
Wat zijn risico factoren voor mamma carcinoom?
late menopauze
late leeftijd eerste kind
overgewicht
hoge leeftijd
genmutaties
eerder mammacarcinoom/bestraling
Wat zijn kenmerken van een mammacarcinoom bij mannen?
vaker kliermetastasen, ER pos en Her2 neg
Hoe hoog is het risico op mammacarcinoom bij brca1/2 patienten?
60-80%
Waar hebben BRCA1/2 dragers een verhoogd risico op?
mamma carcinoom en ovarium carcinoom
Wat is het advies voor BRCA1 dragers?
- vanaf 25 jaarlijks MRI
- vanaf 40 2 jaarlijkse mammografie
- eierstokken laten verwijderen bij 35/40
Wat is het advies voor BRCA2 dragers?
- Vanaf 25 jaarlijkse CT
- Vanaf 30 jaarlijkse mammografie
- 40/45 eierstokken laten verwijderen
- Bij mannen PSA waarde
Wat is het advies voor CHECK2 en ATM dragers?
- Vanaf 35 jaarlijks mammografie
Wat is het advies voor PALB2 dragers?
- Vanaf 30 mammografie en MRI
Wat zijn de meest voorkomende klachten bij mammacarcinoom?
palpabele afwijking in de mamma
ingetrokken tepel
inflamatie van de tepel (peau d’orange)
ulceratieve afwijkingen
slechts ZELDEN pijn
Wat doe je bij lichamelijk onderzoek naar mamma carcinoom?
palpatie okselklieren (en obv kijken naar meest voorkomende klachten)
Waar wordt een petscan voor gebruikt bij mamma carcinoom?
uitsluiten metastases
Waar wijst microkalk in de mamma op op een petscan?
voorstadium kanker > biopt
Waarvoor gebruik je een echo van de mamma?
gericht onderzoek
stagering oksel (puncite bij verdenking kliermetastase)
Waarvoor gebruik je een MRI van de mamma?
o Screening hoog risico patienten
o Pre operatief (mogelijkheid borstsparend)
o Diagnostische discrepantie andere methoden
Wat is een voordeel van MRI bij diagnose mamma carcinoom?
hoge sensitiviteit
Wat is een nadeel van MRI bij diagnose mamma carcinoom?
bij jonge mensen bijna altijd positief
Welke vormen van pre-operatieve diagnostiek worden gebruikt bij mammacarcinoom?
cytologie & histologie
Wat zijn de voordelen van cytologie?
het is snel en weinig invasief
Wat zijn de nadelen van cytologie?
het is weinig sensitief en specifiek
Wat zijn voordelen van histologie?
onderscheid tussen in situ en invasief
receptor bepaling
Wat zijn nadelen van histologie?
de uitslag duurt enkele weken
MDO voor correlatie met beeldvorming
Welk soort goed aardige afwijkingen van het mamma weefsel zijn er?
hyperplasie
fibroadenoom
mastopathie/ lumpy breast dissease
Wat is een fibroadenoom?
o Fibroepitheliale leasie
o Overgroei van stroma
Welk soort kwaadaardige voorstadia/ carcinoma in situ zijn er bij de mamma?
ductaal; DCIS
lobulair; LCIS
Wat zijn kenmerken van carcinoma in situ in de mamma?
Neoplastische proliferatie van het epitheel
Necrose en verkalking (geen bloedvoorziening)
Basaal membraan intact
Niet palpabel
Wat is een kenmerk van DCIS?
microcalcificaties?
Wat is een kenmerk van LCIS?
verlies van e-cadherine
Wat zijn kwaadaardige afwijkingen aan de mamma?
adenocarcinoom
sarcoom/ maligne phyllodes tumor
Wat zijn kenmerken van adenocarcinoom mamae?
o Infiltrerende proliferatie van epitheelcellen
o Soms palpabel
Wat zijn kenmerken van een sarcoom?
o Fibro-epitheliale tumor
o Zeldzaam
o Meestal scherpe omtrek
o Groeit snel
o Metastasen zijn zeldzaam
Wat zijn de kenmerken waar de bloom en richardson op gebaseerd is?
mate van buisvorming
mate van atypie
mitose activiteit
Wat zijn de graden van bloom en richardson?
I goed
II matig
III slecht
Hoe wordt de T bepaald bij mammacarcinoom?
Tis in situ
T1 < 2 cm
T2 2-5 cm
T3 >5 cm
T4 ingroei in de huid of thoraxwand
Wat is het verschil tussen N1 en N2 bij mamma carcinomoom?
bij 1 zijn de lymfeklieren nog beweegelijk, bij 2 zijn ze gefixceerd
Wat is volume displacement?
reconstructie zonder toevoeging van weefsel (mammareductie)