24.11. Flashcards
Trójpodział władzy
-władza ustawodawcza (sejm/senat)
-władza wykonawcza (prezydent, rada ministrów)
-włądza sądownicza (sąd, trybunał konstytucyjny oraz stanu)
Podział prawa
-prawo karne (prewencja, kontrola)
-prawo cywilne
-prawo administracyjne (spory jednostka-państwo)
-konstytucja
Kategoria przedmiotowa
-gałęzie prawa karnego (funkcja prewencyjna, kontrolna)
-gałęzie prawa cywilnego (reguluje stosunki między podmiotami prawa cywilnego)
-gałęzie prawa gospodarczego (gospodarcze prywatne, publiczne)
-zazębianie sie różnych praw (zazębianie się prawa cywilnego i gospodarczego - kodeks cywilny)
Prawo karne
Przepisy prawa normujące kwestie odpowiedzialności karnej za czyny zabronione pod groźbą kary kryminalnej.
Funkcja: prewencja, kontrola
Prawo cywilne
Prawo obejmująće zespół norm prawnych regulujących stosunki między podmiotami prawa prywantego, stanowiąca zarazem trzon prawa prywatnego. Regulują stosunki między autonomicznymi podmiotami.
Prawo gospodarcze
Prawo regulujące działalność gospodarczą.
Określenie to obejmuje prawo gospodarcze prywatne oraz prawo gospodarcze publiczne.
Prawo gospodarcze prywatne dotyczy działalności gospodarcze.
Prawo gospodarcze publiczne dotyczy reakcje i mechanizmy państwa pozwalające na kontrole gospodarki państwa.
Prawo administracyjne
Gałąź prawa obejmująca ogół norm regulujących organizację i zachowanie się administracji publicznej oraz zachowanie się osób fiz. i innych podmiotów w zakresie nie unormowanym przez przepisy należące do innych działów prawa.
Dział prawa zaliczany do prawa publicznego.
Rozporządzenia
Akt normatywny wydawany na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie, które precyzuje podmiot i w jaki sposób ma wprowadzić zmiany określone w ustawie.
Rozporządzenie nie może istnieć bez ustawy.
Ustawa
Akt normatywny o charakterze ogólnym i abstrakcyjnym, powszechnie obowiązującym, uchwalany przez parlament (władzę ustawodawczą).
Jest to podstawowy akt tworzenia prawa.
System prawa w Polsce
Hierarchia:
1.konstytucja
2.ustawy i ratyfikowane umowy międzynarodowe
3.rozporządzenie
4.akty prawa miejscowego
Akty prawa miejscowego
Rodzaj aktu powszechnie obowiązującego. Posiada wszystkie akty tych organów, ale obowiązuje tylko na obszerze działania organu, który go wydał.
gmina-powiat-województwo
-różne ceny transportu miejskiego
Ratyfikacja
Jeden ze sposobów wyrażenia ostatecznej zgody na związanie się umową międzynarową przez upoważniony do tego organ państwowy.
Ustawa, wyrażająca zgodę na ratyfikacje umowy międzynarodowej, jest uchwalana przez Sejm większością 2/3 głośów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posół oraz przez senat (te same warunki).
Podpisana zostaje przez prezydenta.
System precedensowy
(common law) jest to typ systemu prawnego obowiązujący przede wszystkich w krajach anglosaskich.
Za źródło prawa poza ustawami, uznaje również orzekania sądowe. W tym przypadku tworzenia prawa wiążę się z oparciem norm prawnych i rozstrzygnięć na wcześniejszych precedensach.
-USA, UK, Australia, Nowa Zelandia
System kontynentalny
System funkcjonowania prawa typowy dla krajów Europy Kontynentalnej i kilku wyjątków.
Oparty jest na skodyfikowanych normach prawnych. Parlament jest jedynym prawodawcą, a rola sędziego ogranicza się ejdnynie do wykładni uchwalonych wcześniej przepisów i ich zastosowania w określonym stanie faktycznym.
W systymie kontynentalnym sędzia prawa nie tworzy, a jedynie je intereptuje. Zasada precedesnu nie działa.
Systemy prawne
-system kontynentalny
-system precedensowy