2020 próf

Question 1

Skv. Piaget er æfingaleikur (practice play) þegar börn nota tákn fyrir aðra hluti eins og að láta banana vera síma og tala í hann.
Rétt
Rangt

Answer 1

Rangt

Question 2

Skv. Mead þá stuðlar hlutverkaleikur að því að barnið læri að þekkja sjálfan sig, hlutverk sitt og stöðu.
Rétt
Rangt

Answer 2

Rétt

Question 3

Merkið við þau atriði sem sértsaklega einkenna ímyndunarleiki (imaginative play) barna.
a) Börn eru í eltingaleik
b) Allt er rétt
c) Leiðtogi greinir frá reglum leiksins
d) Börn fylgjast með því hvernig önnur börn leika sér
e) Börn lifa sig inn í annan heim og sýna athafnir sem honum tengist

Answer 3

e) Börn lifa sig inn í annan heim og sýna athafnir sem honum tengist

Question 4

Börn eldri en tveggja ára eru upptekin af sjálfum sér og einkennir það leik þeirra
Rétt
Rangt

Answer 4

Rangt (lýsing á við börn yngr en 2ja ára)

Question 5

Oft er talað um þrískiptingu tungumálsins eða grunnstoðir málþroskans. Hverjar eru þær?
a) Innihald, framburður og notkun
b) Innihald, mál og notkun
c) Form, framburður og skilningur
d) Form, tjáskipti og tal
e) Notkun, form og innihald

Answer 5

e) notgun, form, innihald

Question 6

Hvað á ekki við um málþroskaröskun – DLD?
a) Erfiðleikar með að tileinka sér orðaforða
b) Erfiðleikar með setningauppbyggingu
c) Börn með málþroskaröskun eiga oft í erfiðleikum með lestur
d) Málnotkun
e) Erfiðleikar með málfræði
f) Börn með slakan málskilning eru yfirleitt með betri lesskilning

Answer 6

f) Börn með slakan málskilnding eru yfirleitt með betri lesskilning.

Question 7

Gunna er tæplega 4 ára og segir við mömmu sína „ég leikaði mér“. Þetta er dæmi um:
a) Alhæfingu á beygingu sterkra sagna
b) Barn sem er með slakan málþroska
c) Þágufallssýki
d) Alhæfingu á beygingu veikra sagna

Answer 7

d) Alhæfingu á beygingu veikra sagna

Question 8

Hver taldi greind og hugsun vera eins og hvert annað líffærakerfi þar sem hlutverk greindarinnar væri að laga einstaklinginn að umhverfi sínu með því að melta reynsluna?
a) Jean Piaget
b) Sigmund Freud
c) Howard Gardner
d) Erik Erikson

Answer 8

a) Jean Piaget

Question 9

Þú ert að fara að gera Finnström þroskamat á nýbura. Hvert af eftirfarandi fullyrðingum um líkamlegan þroska eru þættir sem þú myndir skoða með Finnström þroskamati?
a) Húðrákir á iljum, húðæðar og stærð kynfæra
b) Brjóstkirtilsstærð, fósturfitu og neglur á tám
c) Eyrnabrjósk, húðrákir á iljum og húðæðar
d) Allir svarmöguleikar eru réttir
e) Hár á höfði, fósturfitu og neglur á fingrum

Answer 9

c) Eyrnabrjósk, húðrákir á iljum og húðæðar

Question 10

Hver eftirfarandi fullyrðingum er ekki rétt um viðbrögð (reflexa) nýbura?
a) Moro viðbragð nær eingöngu til efri hluta líkama
b) Enginn svarmöguleiki er réttur
c) Viðbrögð nýbura eru undir stjórn taugasvæðis undir heilaberki
d) Viðbrögð nýbura er ósjálfráð hreyfing
e) Öll viðbrögð nýbura hverfa að jafnaði innan eins árs.

Answer 10

a) Moro viðbragð nær eingöngu til efri hluta líkama (skoða)

Question 11

Í hvaða tvo þætti skiptast skemu, sem skipa stóran sess í kenningum Piaget?
a) Samlögun og Aðhæfing
b) Forstig rökhugunsar og skynhreyfistig
c) Aðlögun og Samhæfing
d) Varanleiki hluta og viðbragðþrep
e) Enginn svarmöguleiki er réttur

Answer 11

e) ekkert rétt, skemu skiptast í aðlögun og yfirfærslu

Question 12

Á hvaða stigi hefur rökhugsun náð fullum þroska og barn nær að hugsa útfrá abstract hugtökum og forsendum, skv. Piaget?
a) Enginn svar möguleiki er réttur
b) Skynhreyfistig
c) Forstig rökhugsunar
d) Hlutbundin rökhugsun
e) Formleg rökhgusun

Answer 12

e) formleg rökhugsun

Question 13

Hver af eftirfarandi fullyrðingum um einkennandi þætti þroska mannsins er ekki rétt?
a) þroska er hægt að skýra út frá mörgum fræðigreinum
b) Enginn svarmöguleiki er réttur
c) Þroski tengist menningu
d) Þroski er línulegt fyrirbæri
e) Þroski getur verið í mörgu samhengi

Answer 13

d) Þroski er línulegt fyrirbæri (skoða)

Question 14

Hvað er scaffolding í kenningu Vygotsky?
a) Að veita barni þann stuðning sem þarf til að leysa af hendi verkefni sem það gæti ekki óstutt
b) Að veita barni óhóflegan stuðning til að leysa af hendi verkefni og þannig hægja á þroska
c) Að styðja barn í að ná aukinni færni í verkefnum sem það getur óstutt
d) Allir svarmöguleikar eru réttir
e) Að vera til staðar fyrir barn þegar það tekst á við mistök

Answer 14

a) Að veita barni þann stuðning sem þarf til að leysa af hendi verkefni sem það gæti ekki óstutt

Question 15

Hver af eftirfarandi fullyrðingum um sálfélagslegan þroska er ekki rétt?
a) Enginn svar möguleiki er réttur
b) Skv. kenningu Freud skipta fyrstu 2-3 árin sköpum fyrir mótun persónuleikan og sálfélagslegs þroska
c) Skv. kenningu Erikson hefur fjölskylda, menning og umhverfi lítil sem engin áhrif á sálfélagslegan þroska
d) Í gegnum samhæfingu (synchrony) lærir barn að lesa í tilfinningar annarra
e) Skv. atferlisstefnunni mótast hegðun barna í gegnum herminám.

Answer 15

c) Skv. kenningu Erikson hefur fjölskylda, menning og umhverfi lítil sem engin áhrif á sálfélagslegan þrosk

Question 16

Eftirfarandi fullyrðingar lýsa almennt góðum siðferðisþroska nema ein þeirra, merkið við hana.
a) Kunna að greina rétt frá röngu
b) Geta tekið afstöðu til siðferðislegra álitamála
c) Samsama sig félagslegu kerfi þar sem allir bera ábyrgð
d) Geta tileinkað sér góð gildi samfélagsins
e) Standa á sama um aðra
f) Allir svarmöguleikar eru réttir

Answer 16

e) Standa á sama um aðra

Question 17

Hver af eftirfarandi fullyrðingum um siðferðisþroskakenningu Kohlberg er rétt? „Í upphafi siðferðisþroska er einstaklingurinn…“ (fyrsta skeiðið)
… fær um að setja sig í spor annarra
Allir svarmöguleikar eru réttir
… einkum upptekinn af sjálfum sér
… andvígur því að fylgja reglum
… tillitsamur við aðra

Answer 17

… einkum upptekinn af sjálfum sér

Question 18

Hvað er stórfjölskylda? Merktu við þá skilgreiningu sem er réttust.
Fjölskylda sem er með a.m.k. 6 börn í heimili
Enginn svar möguleiki er réttur
Fjölskylda sem er með að lágmarki 5 í heimili
Fjölskylda sem samanstendur af móður, föður og barni
Fjölskylda þar sem a.m.k. 3 kynslóðir búa saman

Answer 18

Fjölskylda þar sem a.m.k. 3 kynslóðir búa saman

Question 19

Foreldraskyldur eru bundnar í barnalögum. Þar kemur fram að foreldrum ber að annast barn sitt. Hvað af eftirfarandi lýsir ekki foreldraskyldum skv. 28.gr. laganna?
Foreldrum ber að sjá til þess að barn fái lögmæta fræðslu
Foreldrum ber að sýna barninu umhyggju og hlýju
Allir svarmöguleikar eru réttir
Foreldrum ber að sjá til þess að barn hafi húsaskjól
Foreldrum ber að vernda barnið sitt

Answer 19

Foreldrum ber að sjá til þess að barn hafi húsaskjól

Question 20

Hvað af eftirfarandi fullyrðingum skýrir best út hugtakið varðveisla (conservation)?
Skilningur á að þó ásýnd hluta breytist þá breytist ekki magn þeirra
Einblínt er á einhvern einn útlitseiginleika hlutar
Skilningur á að hlutir séu óafturkræfir
Skilningur á að magnbundnir eiginleikar breytist

Answer 20

Skilningur á að þó ásýnd hluta breytist þá breytist ekki magn þeirra

Question 21

Hvert af eftirfarandi fullyrðingum lýsir best öruggum tengslum (attachment) hjá barni skv. rannsóknum Mary Ainsworth?
Barnið bregst ekki við foreldri þegar það kemur
Allir svarmöguleikar eru réttir
Barnið á gott með að skoða umhverfi sitt
Barnið tekur ekki eftir því þegar foreldri þess fer
Barnið neitar að fara frá umönnunaraðila

Answer 21

Barnið á gott með að skoða umhverfi sitt

Question 22

Að hvaða leyti eru eftirlátir foreldrar ólíkir leiðandi foreldrum? Hver af þessum fullyrðingu lýsir því best?
Hvernig þeir setja barninu mörk
Hvernig barnið fær að tjá sig
Hvernig þeir taka í hugmyndir barnsins
Allir svarmöguleikar eru réttir
Hvernig þeir sýna barninu hlýju

Answer 22

Hvernig þeir setja barninu mörk

Question 23

Skv. rannsókn Diana Baumrind komu fram 4 einkennandi þættir í uppeldi foreldra. Hvert af eftirfarandi atriðum er ekki eitt þeirra?
Tjáskipti og leiðbeiningar
Þroska Kröfur og tjáskipti
Hlýja og þroska kröfur
Agi og hlýja
Allir svarmöguleikar eru réttir

Answer 23

Tjáskipti og leiðbeiningar (ATH að tjáskipti ER partur af þessum 4 þáttum en EKKI leiðbeiningar)
Hlýja, agi,tjáskipti og þroska kröfur

Question 24

Hvaða kenning/stefna gengur út frá því að þroski einstaklingsins byggi á innri hvötum og ástæðum?
Hugrænar kenningar
Atferlisstefna
Félagsmenningar kenning
Sálgreining

Answer 24

Sálgreining

Question 25

Hver af eftirfarandi fullyrðingum um sálfélagslega kenningu Erikson er ekki rétt? Enginn svarmöguleiki er réttur Á aldrinum 1-3 ára vinda börn sér í ýmis verkefni og upplifa sektarkennd þegar þeim mistekst eða mæta gagnrýni Ungabörn þurfa að þróa með sér traust gagnvart umönnunaraðila Kenningin nær yfir allt æviskeiðið Sá einstaklingur á erfitt með að mynda náin tengsl við aðra ef togstreitan milli trausts og vantrausts leysist ekki farsællega. Kenningar Freud og Erikson eru báðar í anda sálgreiningar Á skólaaldri eru börn að fást við togstreituna milli framkvæmdargleði og vanmáttakenndar.

Answer 25

Á aldrinum 1-3 ára vinda börn sér í ýmis verkefni og upplifa sektarkennd þegar þeim mistekst eða mæta gagnrýni (3-6 ára börn upplifa sektarkennd þegar þeim mistekst eða mæta gagnrýni)

Question 26

Hvað af eftirfarandi á ekki við um „social clock“ Er ólík milli menningarheima Tímaáætlun byggð á félagslegum normum Enginn svarmöguleiki er réttur Er stigbundin Hugmyndir um að hvað sé viðeigandi hegðun sé mismunandi eftir lífsskeiðum

Answer 26

Er stigbundin (skoða)

Question 27

Félagslegur vísir (social referencing) á við um.. Þegar foreldrar leita vísbendinga frá öðrum um æskilegar uppeldisaðferðir Enginn svarmöguleiki er réttur Þegar barn leitar vísbendinga frá öðrum um það hvernig eigi að bregðast við ótvíræðum atburðum eða ókunnugum aðstæðum Þau viðhorf sem eru ríkjandi í samfélaginu hverju sinni til líkamlegra refsinga í uppeldi Þegar börn læra að setja sig í spor annarra

Answer 27

Þegar barn leitar vísbendinga frá öðrum um það hvernig eigi að bregðast við ótvíræðum atburðum eða ókunnugum aðstæðum

Question 28

Á grunnskólaárum felst grófhreyfiþroski í því að börn: Eru komin með fullkomna grófhreyfifærni í kringum 6-7 ára Allir svarmöguleikar eru réttir Fínstillla þær hreyfingar sem þau hafa áður náð tökum á, bæta útfærslu þeirra og tengja saman í flóknari leiki Þurfa ekki mikið að æfa athafnir til að verða góð í þeim Eru flest búin að finna sína íþrótt við upphaf skólagöngu og æfa hana þannig að þau sérhæfast fljótt Læra stöðugt nýjar hreyfingar/athafnir

Answer 28

Fínstillla þær hreyfingar sem þau hafa áður náð tökum á, bæta útfærslu þeirra og tengja saman í flóknari leiki

Question 29

Eldri kenning um hreyfiþroska gekk út frá því að þroski MTK stýrði hreyfiþroska. Út frá henni var lögð áhersla á að meta ungbarnaviðbrögð (reflexa). Skv. samtímakenningum: Skipta ungbarnaviðbrögð ekki máli fyrir hreyfiþroskann Stýra ungbarnaviðbrögð hraða á hreyfiþroska Gefa ungbarnaviðbrögð ákveðnar upplýsingar um MTK eftir styrkleika þeirra. Það sem áður voru talin ungbarnaviðbrögð eru ekki viðbrögð heldur lært atferli Enginn svarmöguleiki er réttur

Answer 29

Gefa ungbarnaviðbrögð ákveðnar upplýsingar um MTK eftir styrkleika þeirra.

Question 30

Merkið við þá fullyrðingu um hreyfiþroska sem ekki er rétt skv kenningu kvikra kerfa Hreyfiþroski á sér stað alla ævi Breyting á hreyfiþroska á sér stað á tímabilum stöðugleika Umhverfið hefur áhrif á hreyfiþroska barna Grófhreyfingar reyna á stærri vöðva líkamans Allir svarmöguleikar eru réttir

Answer 30

Breyting á hreyfiþroska á sér stað á tímabilum stöðugleika

Question 31

Hvað er rangt um barn sem er nálægt 9 mánaða aldri? 99% líkur eru á að það gangi án stuðnings Það reynir að setjast upp og leggjast niður þó það takist ekki alltaf Allir svarmöguleikar eru rangir Kemur sér áfram á grúfu eða á 4 fótum eða rennir sér um á rassinum Er ánægt að sitja og leika sér Er ánægt að liggja á bakinu

Answer 31

99% líkur eru á að það gangi án stuðnings Er ánægt að liggja á bakinu (það vill ekki liggja á baki) (skoða)

Question 32

Þegar börn byrja að ganga óstudd Missa þau tímabundið niður getuna til að velta sér Hafa þau innri áhugahvöt til að ná tökum á göngunni og standa upp aftur þegar þau detta Allir svarmöguleikar eru réttir Þarf að hvetja þau stöðugt til að standa upp og ganga Hvatning frá umhverfinu truflar innri áhugahvöt Eru þau búin að ná góðum tökum á skriði á 4 fótum og þar með tilbúin í næsta stig hreyfiþroskans sem er ganga

Answer 32

Hafa þau innri áhugahvöt til að ná tökum á göngunni og standa upp aftur þegar þau detta

Question 33

Barn sem er innan við 3 mánaða gamalt er... Að byrja að rétta úr líkama vegna áhrifa frá þyngdaraflinu og vegna þess að réttivöðvar líkamans eru að virkjast Er eingöngu með viðbragðs hreyfingar Enginn svarmöguleiki er réttur Liggur aðallega á grúfu Er fært um að sitja í nokkar sekúndur Er fast í beygjustöðu nýburans

Answer 33

Að byrja að rétta úr líkama vegna áhrifa frá þyngdaraflinu og vegna þess að réttivöðvar líkamans eru að virkjast

Question 34

Framfarir í fínhreyfiþroska verða miklar þegar barnið: Hefur þróað höfuðstjórn Getur staðið upp frá gólfi án þess að styðja sig Getur staður upp við borð Er farið að ganga sjálfstætt Hefur þróað setjafnvægi

Answer 34

Er farið að ganga sjálfstætt

Question 35

Urie Bronfenbrenner settir fram vistfræðilega kerfakenningu um þroska. Hver er meginkjarni þeirrar kenningar? Merkið við það atriði sem best lýsir kenningunni. Hver manneskja er hluti af umhverfinu sem getur haft áhrif á hana Hver manneskja þarf að vera í jafnvægi við umhverfi sitt Hver manneskja verður fyrir áhrifum margra kerfa sem tengjast í ýmsa vegu Allir svarmöguleikar eru réttir

Answer 35

Hver manneskja verður fyrir áhrifum margra kerfa sem tengjast í ýmsa vegu

Question 36

Hver af eftirfarandi fullyrðingum er ekki rétt varðandi einkennandi þætti þroska mannsins? Allir svarmöguleikar eru réttir Þroski mannsins tengist sögulegu samhengi Þroski mannsins getur tengst efnahag fólks Þroski getur verið í margar áttir Þroski mannsins er algjörlega háður umhverfi einstaklingins

Answer 36

Þroski mannsins er algjörlega háður umhverfi einstaklingins

Question 37

Björn kemur að langri biðröð því margir ætla að kaupa miða á spennandi tónleika. Honum finnst það óþolandi að bíða lengi því hann er tímabundinn. Hann ákveður að troða sér fremst í röðina. Hvernig greinir þú þessa ákvörðun hans út frá kenningu Kohlbergs um siðferðisþroska? Hugsun hans er bundin við eigin hagsmuni og flokkast að mestu undir 2.stig kenningarinnar Allir svarmöguleikar eru réttir Hugsan hans miðast við að hann sé mikilvægari en aðrir og flokkast aðallega undir 3.stig kenningarinnar Hugsun hans miðast við að halda góðu sambandi við aðra og flokkast aðallega undir 5.stig kenningarinnar Hugsun hans miðast við að forðast refsingu og flokkst einkum undir 4.stig kenningarinnar

Answer 37

Hugsun hans er bundin við eigin hagsmuni og flokkast að mestu undir 2.stig kenningarinnar

Question 38

Umskráning (decoding) er mikilvæg í sambandi við lestrarnám. Hún felur í sér: Færni sem lesblindir eiga EKKI í erfiðleikum með Læsi í víðum skilningi Að skilja það sem er verið að lesa Ferlið að breyta rituðu máli eða bókstöfum í hljóð og orð

Answer 38

Ferlið að breyta rituðu máli eða bókstöfum í hljóð og orð (skoða)

Question 39

Hver af eftirfarandi fullyrðingum lýsir best annmarka á kenningu Kohlberg um siðferðisþroska? Kenningin fjallaði einungis um siðferðishugsun en ekki hegðun Engin áhersla var lögð á að forðast vanþoknun annarra Allir svarmöguleikar eru réttir Það vantaði að fjalla um sjónarmið einstaklingsins Það vantaði fjórða skeiðið sem lýsti æðsta stigi siðferðisþroskans

Answer 39

Kenningin fjallaði einungis um siðferðishugsun en ekki hegðun

Question 40

Um er að ræða 3 ½ árs stúlku sem heitir Þula. Hún er að leika sér með bíl. Hún tekur bílinn og keyrir hann eftir gólfinu. Hún gefur frá sér burr hljóð og tala fyrir bílstjórann. „Tek stóra beygju“. Svo tekur hún fleiri bíla og lætur þá lenda í árekstri og býr til mikinn hávaða. Hver af eftirfarandi fullyrðingum lýsir síst leik barnsins? Hún er í tengslaleik Hún er virk í leiknum Hún býr til sögu í leiknum Það reynir á hreyfiþroska hennar í leiknum Það reynir á málþroska hennar í leiknum

Answer 40

Hún er í tengslaleik