2. Poznanie Tatr I Co Z Tego Wynikło

Question 1

Okresy poznawania i zdobywania Tatr (3)

Answer 1

• eksploracja naiwna (do poł. XVI w.)
• etap podrozniczo-opisowy (od poł. XVI w. do poł. XIX w.)
• etap badawczy (do dziś)

Question 2

Janosik Juraj

Answer 2

• rzeczywiście istniał
• Muzeum Jana Krala w Liptowskim Mikulaszu - czapka
• przesłuchanie Janosika 1713

Question 3

Pierwsza turystka?

Answer 3

Beata Kościelecka - Góry Śnieżne

Question 4

Etap podrozniczo-opisowy

Answer 4

• Robert Townson, Belsazar Hacquet, … , Wincenty Pol
• Ludwik Zejszner - 1844 - prekursor kartografii geologicznej
• Seweryn Goszczyński - “dziennik podróży do Tatrów”
• “dolina Koscieliska w Tatrach” 1840

Question 5

Kategorie przeżycia górskiego

Answer 5

• dostrzeżenie i interpretacja przestrzeni (prawdziwej + mistycznej)
• doznania poetyckie
• metafizyczne przeżycie szczytu
• religijne doświadczenie przestrzeni
• doznania patriotyczne

To wszystko było w Tatrach!

Question 6

Mesjanizm Tatrzański

Answer 6

Spod Tatr miało wyjść totalne odrodzenie narodu
“Tatry są wieszcze”
-Walery Eljasz-Radzikowski - malarz
-heorizacja i motywacja góralszczyzny w twórczości Stanisława Witkiewicza i nie tylko
-od początków XIX w. - Tatry symbolem wolności, niepodległości, sprawa narodowa

Question 7

Zakopane jako ośrodek kulturalny

Answer 7

• Jan Kasprowicz, Kazimierz przerwa-tetmajer, Witkacy, TSA, k. Szymanowski, r. Malczewski - “pępek świata”, pustelnia św brata Alberta
• ludzie Tatr
• Leon Wyczółkowski

Question 8

Taternictwo

Answer 8

Jan gwalbert pawlikowski, Karol englisch, Janusz chmielowski, Marcin sokołowski, Jan Alfred szczepanski,…, Władysław Cywinski

Question 9

Daty (5)

Answer 9

1868 - ustawa sejmowa o ochronie kozicy i świstaka
1873 - powstanie Towarzystwa Tatrzańskiego
1902 - spór o Morskie Oko
1948 - TANAP - Tatransky Narodny Park
1954 - TPN - Tatrzański Park Narodowy