1C2 week 6 Flashcards
Hoe komt het dat vezels toch energie leveren ondanks dat wij ze niet kunnen verteren?
De bacterien in het darmkanaal zetten de vezels om in korte-keten vetzuren waardoor het lichaam er toch energie uit kan halen.
Hoeveel calorieen/gram leveren koolhydraten, eiwitten, vetten, alcohol en waarschijnlijk vezels?
- Koolhydraat en eiwit: 4 kcal/g
- Vet: 9 kcal/g
- Alcohol: ~7 kcal/g
- Vezel: 1,5-2 kcal/g
Wat is de aanbevolen samenstelling van het dieet om de energiebehoefte te dekken?
Bij 2000-2500 kcal:
- Koolhydraat: 40% (min. 20%)
- Eiwit: 10-25%
- Vet: max. 40% waarvan verzadigd <10%
- Vezels: ~15g/1000 kcal
Wat zijn drie manieren om energieverbruik te meten?
- Directe calorimetrie: via warmte
- Indirecte calorimetrie: via zuurstof verbruik
- Double labelled water method: gelabeld water waarbij het verschil in H en O in de urine vergeleken wordt want hoe minder O, hoe meer er verbruikt is in uitademing (CO2)
Hoe wordt energie verbruikt bij mensen?
- Basaalmetabolisme: energie nodig om het lichaam in stand te houden
- Fysieke activiteit: bewust en onbewust (NEAT)
- Adaptieve thermogenese: aanpassing aan omgeving; cold-induced of diet-induced, diet-induced is eten verwerken en sympathicus activatie
Welke percentage van energie geleverd door voedsel is nodig om dit voedsel te verwerken bij koolhydraten, eiwitten en vet? En hoe heet dit proces?
- Koolhydraat: 5-6%
- Eiwit: 20-30%
- Vet: 3-4%
Dit heet diet-induced thermogenesis of thermal effect of food
Hoe is de BMR en NEAT bij obese mensen ten opzichte van niet obese mensen.
Obese mensen hebben gemiddeld een hoger BMR en een lagere NEAT.
NEAT is non-exercise activity thermogenesis: onbewust bewegen zoals staan, lopen etc. Dit doen obese mensen minder.
Hoeveel kcal overschot/tekort moet je hebben om 1 kg aan te komen/af te vallen? Maar waarom werkt dit in de realiteit vaak niet? En hoe kan je dan toch afvallen?
- 7500 kcal om 1 kg aan te komen of af te vallen.
- Vaak werkt dit toch niet zo omdat het lichaam alles doet om het huidige gewicht te behouden. Door je BMR en fysieke activiteit aan te passen zul je toch weer meer of minder verbranden.
- Door je lean body mass te vergroten, spieren te vergroten, zul je meer afvallen omdat de spieren meer verbranden in rust dus je BMR wordt hoger
Hoe bereken je BMI? En wat zijn de verschillende waardes voor ondergewicht, etc.? En wat zijn de limitaties van BMI?
- BMI: body mass index: gewicht kg/(lengte m x lengte m: kg/m2
- <18.5 ondergewicht; 18-24.9 gezond; 25-29.9 overgewicht; 30-39.9 obesitas; >40 extreme obesitas
- Bij BMI wordt vetpercentage, vetverdeling, verschillen tussen geslacht en ethniciteit niet meegenomen.
Op welke chronische ziektes/aandoeningen heb je een verhoogde kans bij te veel vet?
En wat voor problemen komen kijken bij te weinig vet?
- Cardiovasculaire ziektes
- Hypertensie
- Type 2 diabetes
- Kanker
- Vruchtbaarheidsproblemen
- Circulatoire stoornissen
- Immuunstoornissen
Waar is vet opgeslagen in het lichaam?
- Subcutaan
- Intermusculair
- Intramusculair
- Abdominale en thoracale holte
Wat is het verschil in vet opslag tussen mannen en vrouwen? En wat voor vet is dat voornamelijk?
- Mannen slaan vet vaker op rond buik, appel vorm
Dit is vaker visceraal vet/androide vetcellen: insuline resistent en geeft sneller vrije vetzuren af - Vrouwen slaan vet vaker op rond heupen en kont, peer vorm
Dit is vaker subcutaan vet/gynoide vetcellen: insuline gevoeliger en minder snel vrije vetzuren release
Waar is essentieel vet voor nodig?
- Orgaan bescherming
- Isolatie/warmte productie
- Energie bron
Welk percentage vet bij mannen vs. vrouwen is essentieel? En waarom is dit verschil?
- Mannen: 3-5%
- Vrouwen: 8-12%
Vrouwen moeten baby’s kunnen dragen en menstruatie cycli onderhouden
Hoe verandert de lichaamssamenstelling met leeftijd?
Het gewicht gaat omhoog, lean body mass gaat omlaag en vet gaat omhoog.
Bij mannen gaat buikvet vanaf 30 omhoog, bij vrouwen vanaf 50.
Welke anthropometische manieren zijn er om lichaamssamenstelling (vet) te bepalen en welke is het beste?
- Huidplooimeting: dikte van huidplooi wordt gemeten op verschillende punten en zo wordt vet bepaald
- Waist to hip (heup/taille) ratio: taille delen door heup omtrek. Bij vrouwen >0.8 is slecht, bij mannen >0.95. Deze manier is het best.
Welke non-anthropometische manieren zijn er om lichaamssamenstelling (vet) te bepalen? Wat zijn limitaties?
- Bioelektrische impedantie: elektrische geleiding door het lichaam, hoge weerstand: vet, lucht of bot. Zo kan vetvrije massa gemeten worden en dus vetmassa berekend.
Limitaties: Bij verandering in osmotische waarde veranderd geleidelijkheid; geen onderscheid type vet en locatie - DEXA: fotonen door lichaam, R-waarde berekend.
Limitatie: Geen onderscheid type vet - CT: beste manier echter te duur
- MRI: beste manier echter te duur
Wat gebeurt er als eerste stap met voedingsstoffen die zijn opgenomen door de darmcel?
- De wateroplosbare componenten: aminozuren, glucose, fructose worden afgeven aan vena porta en gaan zo langs de lever
- Triglyceriden en cholesterolesters worden in chylomicronen via de lymfeklier naar hart-, spier- en vetweefsel
Wat is een normale bloedsuikerspiegel?
5mM (4-6)
Hoeveel glucose verlaat per minuut de circulatie en waar gaat het heen?
130 mg glucose/min waarvan:
- hersenen: 90
- spier: 25
- vetweefsel, nier: 15
Hoeveel glucose heb je minimaal per dag nodig?
180 gram
Wat gebeurt er als je te weinig glucose binnen krijgt? En wat bij te veel?
- Te weinig: Lever glycogeen wordt als eerst opgemaakt, dan gluconeogenese uit melkzuur, glycerol of aminozuren dan worden ketonlichamen gemaakt uit vrije vetzuren
- Te veel: opgeslagen in vet via vetzuren en triglyceriden
Wat is triglyceride?
Drie vetzuurketens veresterd aan 1 glycerol molecuul.
Hoe komt het dat je bloedsuikerspiegel niet enorm stijgt na een maaltijd?
Wanneer je bloedsuiker stijgt, komt insuline vrij uit beta cellen van de pancreas (eilandjes van Langerhans). Insuline zorgt ervoor dat glucose wordt opgenomen in de lever en in vet en spierweefsel.
Welke voedingstoestanden zijn er en in welke tijd? En welke hormonen zijn dan actief?
Storage mode: insuline
- Early-refed: maaltijd na vasten
- Well-fed: 0-4 uur na maaltijd
Production mode: glucagon, adrenaline, cortisol, groeihormoon
- Post-absorptive: overnacht vasten 4-12 uur
- Early fasting: 12-36 uur
- Late fasting: >36 uur
- Starvation: >1 week
Wanneer er na een langere tijd van vasten weer wordt gegeten, wat gebeurt er als eerst met glucose?
Als eerst wordt spierglycogeen opgebouwd.
Hoe worden de hersenen voorzien van energie na een lange tijd van vasten?
De hersenen kunnen alleen glucose gebruiken als energie en gebruiken dus ketonlichamen vanuit vrije vetzuren en uiteindelijk eiwitten.
Hoe zorgen hormonen ervoor dat metabole paden actief/inactief worden?
Door de enzymactiviteit van sleutelenzymen aan te passen:
- (de)fosforylering
- allosterie
- inductie/repressie
- rekrutering transporteiwit
- substraataanbod
