1.2 Flashcards
Y Tri Fath o ymbelydredd?
Alffa, Beta a Gama
Beth yw Dadfeiliad Ymbelydrol?
Isotop Mawr, Ansefydlog yn torri lawr i Niwcles sefydlog gan rhyddhau ymbelydredd
Beth yw pwer treiddio y tri ymbelydredd?
Alffa: Papur
beta:Alwminiwm
Gama:Plwm
Beth yw ymddygiad y tri ymbelydredd mewn meysydd trydanol?
Alffa: Atynnu i’r plat negatif
beta: Atynnu i’r plat positif
Gama : Dim effaith
diffiniad gronyn Alffa
Niwclews atom Heliwm
Beth bydd yn digwydd i rhif mas ac atomig mewn allyriant alffa?
Mas: lleihau gan 4
Atomic: lleihau gan 2
Beth sy’n digwydd yn ystod dadfeilio Beta?
Un niwtron llii yn y niwclews i rhoi proton ac electron egni uchel sef e-1
beth sy’n digwydd i rhif mas ac atomig mewn dadfeiliad beta?
Mas: 0
Atomig: +1
beth yw dadfeiliad beta gildro?
Un o’r electronau mewn orbital yn cael ei ddal gan broton yn y niwcles gan ffurfio niwtron ac allyru niwtrino electron
Beth yw dadfeiliad beta+?
Proton yn dadfeilio gan rhoi niwtron a phositron
Beth yw positron?
Gwrthronyn electron- gyda’r un mas ond wefr dirgroes sef e+
pam mae pelydredd gama yn cael ei rhyddhau?
Pan mae niwclews yn colli gronyn beta mae wedi cynhyrfu felly angen rhyddhau egni fel pelyddredd gama i ddod nol yn sefydlog
ydy colli gama yn effeithio ar mas?
na
diffiniad cyfradd dadfeiliad ymbelydrol
y gostwng yn nifer o atomau ansefydlog mewn amser penodol
diffiniad hanner oes
yr amser mae’n cymryd i hanner yr atomau mewn sampl o radio isotop dadfeilio
3 fffordd defnyddio pelydriad gama
-streyllu bwyd ac offer
-steryllu pryfed syn achosi pla
-therapi pelydriad i leihau celloedd cancr
3 ffordd o defnyddio isotopau ymbelydrol
-darganfod tiwmor
-darganfod rhydweli wedi blocio
-ymchwilio i brosesau’r ymennydd
beth yw radio-dyddio
cymharu maint carbon-14 rhywbeth sydd wedi farw a’i gymharu gyda lefel arferol er mwyn ei dyddio gan nad yw carbon 14 yn cael ei amsugno ar ol marwolaeth
beth ydi radio-dyddio yn dyddio
-creigiau
-rhew dwfn
-symudiadau’r cefnforoedd
beth yw effaith ymbelydredd ar y corff
mae’r egni uchel yn torri’r bondiau cemegol yn molecylau’r celloedd gan ei lladd neu miwtanu
beth yw orbital atomig
rhan mewn atom syn gallu dal hyd at 2 electron gyda sbiniau dirgroes
beth yw dififniad egni ioneiddiad cyntaf molar
egni sydd ei angen i tynnu un mol o electronau o un mol o atomau nwyol
diffiniad egni ioneddiad olynol
egni sydd angen i tynnu pob electron yn ei dro nes bod yr electronau i gyd wedi tynnu or atom
pa plisgyn ydi electronau yn llenwi gyntaf
lefel egni isaf
diffiniad orbital
ardal lle mae’n tebygol ffeindio electronau
beth ydi siap orbital yn dangos?
ardal dwys o electronau(tebygolrwydd 95% o ffeindio electron)
sawl orbital sydd mewn is lefelau S, P a D
1, 3 a 5
beth yw siap bloc S a bloc P?
s: sffer
p: dymbel
hafaliad egni ioneiddiad cyntaf molar
X(n) = X+(n) + e-
hafaliad ail ioneiddiad molar
X+(n)=X2+(n) + e-
pa fath o broses yw egni ioneiddiad
endothermig
mae egni ioneiddiad yn ____ wrth mynd lawr y grwp
lleihau
mae gwerthoedd egni ioneiddiad yn ______ ar draws y cyfnod
cynyddu
beth sydd ar y cafnau a beth sydd ar y brigiau mewn graff egni ioneiddiad cyntaf
cafnau: metelau alcali
brigiau; nwyon nobl
beth ywr 3 peth syn penderfynnu gwerth egni ioneiddiad atom
-pellter yr electron allanol o’r niwclews
-gwefr niwcler
-effaith cysgodi’r electronau mewnol
wrth i pellter cynyddu beth syn digwydd i atyniad y niwclews a’r gweth E.I.
Atyniad niwclews yn lleihau.
Gwerth E.I. yn cynyddu.
beth syn digwydd ir atyniad a gwerth E.I. wrth i gwefr niwcler cynydddu
atyniad:cynyddu
E.i.:cynyddu
beth syn digwydd i’r E.I. wrth i effaith cysgodi cynyddu
lleihau
pam mae egni ioneiddiad wastad yn cynyddu?
-gwefr niwcler fwy
-pellter yn lleihau felly mwy o atyniad
-llai o wrthyriad electron wrth i mwy o electronau cael eu dynnu
beth yw sbectrwm electromagnetig
golau yn cael ei ymrannnu i’w lliwiau cyfansoddol
pryd mae atom yn ei cyflwr mwyaf sefydlog
pan mae gyda pob electron y lefel egni isaf posib
beth syn digwydd pan mae electronau atom yn amsugno egni o belydriad
cynhyrfu i lefel egni uwch
beth. ywr 2 fath o sbectra
amsugno, allyrru
beth yw sbectrwm allyru
pan mae electronaun symud nol i lefel egni is maent yn rhyddhau egni ychwannegol ar ffurf pelydriad
beth yw sbectrwm amusgno
pan mae pelydriad electromagnetig yn cael ei basio trwy sampl o elfen yn y cyflwr nwyol maer electronau yn amsugno rhai or tonfeddi
