10-15 Flashcards
antas ng pag-unawa
literal
interpretatibo
aplayd
nagpahayag ng palarawang katuturan ng pagbasa
vacca at vacca
eksplisit na pagkuha ng impormasyon mula sa teksto
literal na pagbasa (literal)
pagsasama-sama ng impormasyon, pagtukoy sa pagkakaugnayan, at paghinuha
pagbasa na may pag-unawa (interpretatibo)
paggamit ng impormasyon upang maglahad ng opinyon at lumikha ng bagong ideya
pagbasa na may aplikasyon (aplayd)
sistema ng hudyatan
sintaks
semantiks
pragmatiks
grapoponiko
ang sistematikong kayarian ng wika, kasama ng mga tuntuning panggramatika na tumutulong na pagsam-samahin at pag-ugnayin ang mga salita upang makabuo ng isang pangungusap gaya ng sa wikang Filipino
sintaks
ang sistematikong kahulugan ng wika, kasama ang katuturan ng mga salita at parirala at kung paano ito nagbago sa pagdaan ng panahon
semantiks
ang sistematikong tuntunin ng lipunan na nagpapahintulot sa atin na malaman kung anong wika ang katanggap-tanggap at kinakailangan sa isang partikular na tagpuan
pragmatiks
ang sistematikong pag-uugnayan ng mga letra at tunog ng mga ito, kasama na ang grapikong impormasyon sa pahina
grapoponiko
modelo ng proseso ng pagbasa
linggwistikong proseso
transaksyonal na proseso
prosesong transaksyonal sosyo-saykolinggwistiko
sequential word identification
atheoretical reductionist
itinuring na ang pagbasa ay isang linggwistikong proseso
ken goodman
naganap nang magsimula ituring ni k goodman na isang linggwistikong proseso ang pagbasa
copernican revolution
ang pagbasa bilang aktibo, riseptibong prosesong pangwika at ang mambabasa bilang tagagamit ng wika
linggwistikong proseso
ipinakilala ang nosyon na ang mambabasa ay isang aktibong kalahok o partisant sa paglikha ng kahulugan. sinabi rin na ang pagbasa ay isang transaksyonal na proseso.
louise rosenblatt
ang paghahanap sa kahulugan ay kinapapalooban kapwa ng teksto ng awtor at kung ano ang pag-unawa ng mambabasa rito. pandalawahang interaksyon sa pagitan ng kaisipan ng mambabasa at wika ng teksto.
transaksyonal na proseso
ang mambabasa ay gumagawa ng…habang nagbabasa
posisyon o pananaw
nagbabasa tayo upang..
malibang (estetikong posisyon)
makakuha ng impormasyon (efferent na posisyon)
nagpapahintulot na ipokus ang sarili sa damdamin at mga imahe na nais ipahayag o palitawin ng teksto
estetikong pagbasa
makaalala o makatanda o makalimot o alisin ang isang bagay sa sarili
efferent na pagbasa
sinabing ang pagbabasa ay isang prosesong transaksyonal sosyo-saykolinggwistiko
ken goodman
may relationship ng thought and language. kailangang talakayin ang sosyolinggwistik upang maunawaan ang panlipunang varyasyon ng wika. teorya ng pagbasa na interdisiplinaryo. pagsasama ng teorya at pananaliksik mula sa malawak na larangan sa isang pinag-isang teorya ng pagbasa, pagsulat at teksto…ang teoryang ito ay may pananaw na…
transaksyonal sosyo-saykolinggwistiko
estilo ng pagbasa
scanning
skimming
detalyadong pagbasa
para sa tiyak at ispesipikong fokus. pagbabasa na may layuning makuha ang isang partikular na simbolo o ng grupo ng mga simbolo tulad ng petsa o pangalan ng isang tao o lugar, ito rin ang mabisang paghahanap ng kasagutan sa isang partikular na tanong.
scanning
mabilisang pagbabasa ng teksto upang makuha lamang ang pangkalahatang larawan ng materyales, maging pamilyar sa mga paksa at makakuha ng lagom sa pamamagitan ng pagtukoy sa pangunahin ideya.
skimming
makuha ang wasto at kinakailangang mga impormasyon. kung saan binabasa ang bawat salita, at may matutuhan sa teksto.
detalyadong pagbasa
balangkas ng proseso ng pagbasa
pribyu bago ang pagbabasa->pagbasa na may layunin: pagsasalungguhit at paghahaylayt pagtatala ng mga keyword pagtatanong paglalagom
ang mambabasa ay nakikilahok sa materyales na binabasa, nagtatanong, nag-iisip, nagbibigay ng reaksyon o tugon gamit ang balangkas ng proseso ng pagbasa
aktibong pagbasa
mga teorya sa pagbabasa
tradisyonal na pananaw
kognitibong pananaw
metakognitibong pananaw
ayon kay nunan, ang pagbasa sa pananaw na ito ay pagdedekoda ng isang serye ng nakasulat na simbolo sa katumbas na awral sa paghahanap sa kahulugan ng teksto.
prosesong “bottom-up”
ang istratehikong mambabasa ay nagtatangkang gawin ang sumusunod
pagtukoy sa layunin ng pagbabasa, pagtukoy sa anyo o tipo ng teksto, pag-iisip sa pangkalahatang karakter at katangian ng anyo o tipo ng teksto, pagtitiyak sa layunin ng awtor sa pagsulat, pamimili, pagiiskan, detalyadong pagbabasa, paggawa ng tuloy-tuloy na panghuhula
inilalagay ang kanilang deskripsyon ng pabasa sa isipan ng mambabasa “in the head model”, na binigyang-katuturan nina bloome at dail na… nakikita na ang pagbasa bilang awtonomus, malaya sa sosyal at kultura na praktis na bumubuo sa partikular na pangyayari
autonomous model of reading
tinawag ni mccarthy na… ang pagtukoy sa ideya na ang kahulugan ang masa nakalibag na pahina at binibigyang-interetasyon ng mambabasa
“outside-in”
ang istratehiya sa pagtukoy ng pangunahing ideya ay sa pamamagitan ng:
pagtukoy sa paksa
mag-usisa habang binabasa ang bawat detalye
mag-usisa habang binabasa ang talata
ang mga talata ay may mga….na makatutulong upang matukoy ang pangunahing ideya
istruktura
nagsisimula sa pamaksang pangungusap at sinusundan ng mga detalyeng sumusuporta rito. isang maayos na disenyong pagsulat ng talata. ginagawa nitong mabilis at madali ang pagbabasa dahil ang pangunahing ideya ay inilalahad sa unahan upang gumabay sa pagbabasa ng talata.
pasaklaw na talata
naglalahad ng mga detalye at ibinibigay ang pangunahing ideya sa bandang hulihan nito.
pabuod na talata
sa paglinang ng pangunahing ideya ng isang talata, kinukunsidera ng manunulat ang mga…
detalye
ang mga detalye ay maaaring…
tumutulong upang matukoy ang punto ng awtor o nagsisilbing palamuti o palaman upang makapagdagdag ng interes
kinukuha ang mga hudyat o palatandaan mula sa pahayag. iniuugnay ang mga hudyat na ito sa mga bagay na nalalaman na at bumubuo ng ideya na ang teksto ay lunsaran lamang at ang awtor ay hindi tuwirang nagmumungkahi.
paghihinuha
ito ay nababatay sa mga hinuha at paghahambing na nagawa. kinukuha ang pinakakahulugan ng mga bagay.
paggawa ng kongklusyon
paglalahat ukol sa paksa
kongklusyon
pinagpapasyahan kung ang isang kilos ay tama o mali, mabuti o masama, makatarungan o hindi.
paghatol
paraan kung paano ipinahahayag ng awtor ang kanyang sarili - sa paraang kung paano pinipili at ginagamit ang mga salita, bantas, pangungusap, at mga talata upang magbigay ng kahulugan. maaaring karaniwan o dramatiko, makatotohanan o detalyado o masyadong dramatiko.
estilo
iba’t-ibang pangungusap
nagbibigay-katuturan nagpapaliwanag naglalahad naglalarawan nagpapahayag ng opinyon
upang ipakilala ang isang mahalagang salita at bigyang-katuturan ang ilang awtor ay gumagamit ng…
palatandaan (clue words)
ipinapahayag ng manunulat ang kahulugan ng isang salita o parirala sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga katangian maiuugnay dito.
sulating nagbibigay-katuturan
ang unang istratehiya sa pag-unawa ay ang muling pagbabasa ng katuturan sa tuwing nakatatagpo nito at paglaruin sa isip kung ano ang binibigyang-katuturan.
visualizing
malaya ang sarili na maipaliwanag ang katuturan sa sariling wika. ang kaugnay na istratehiya ay ang paggawa ng ekwasyon na magkasama ang termino at katuturan nito.
paghahawig
nakabatay sa isang makatuwirang paghahanay ng mga salita, na sa ilang kataga ay nagbibigay ng lalong malaking kaalaman.
katuturang maanyo (formal definition)
ang tatlong sangkap o bahagi ng katuturang maanyo:
ang pananalita-termino o parirala na binibigyang-katuturan
ang kauurian ng bagay o kaisipang kinabibilangan ng pananalita
ang kaibhan-mga katangiang ikinaiiba ng bagay o kaisipang nililiwanag
upang maiwasto ang pagsulat ng katuturang maanyo,dapat isaisip ang mga paalaalang sumusunod:
iwasan ang paggamit ng “ay yaong”
iwasang gumawa ng katuturan na iniuulit lang ang ipinapaliwanag
gumamit ng salitang magaan at lalong kilala
tiyakin ang kaurian ay may sapat na laki
tiyakin ang kaibhan ay talagang ikinaiiba
inilalahad ng awtor kung bakit at kung papaano nangyayari ang mga bagay-bagay, inilalarawan ito sa pamamagitan ng mga halimbawa, ibinibigay ang mga kondisyon kung bakit nagaganap ang isang pangyayari, nililinaw ang pagkakaugnayan, naghahambing at nagtutulad at nagbibigay ng paglalahat at konklusyon.
pagpapaliwanag
mga palatandaang nagpapaliwanag ang awtor:
isa, dalwa tatlo halimbawa o tulad/katulad ng bilang karagdagan at sa higit na pagtalakay; ngunit, bagamat, datapwat at subalit katulad at sa kabilang banda kung dahil sa
dalwang istratehiya sa pagunawa ng sulating nagpapaliwanag
pagbibigay pansin sa mga palatandaan
pagvi-visualize
