1. Kì Trung Gian Flashcards
Theo tác giả Campbell
chu kì tế bào là cuộc đời của mỗi tế bào từ khi sinh ra cho đến khi nó phân chia xong. Chu kì tế bào gồm 2 thời kì xen kẽ nhau đó là kì trung gian (thời kì tế bào lớn lên và nhân đôi NST, chuẩn bị cho phân bào) và giai đoạn nguyên phân (thời kì phân chia nhân và phân chia tế bào chất).
Kì trung gian chiếm
90% thời gian của chu kì tế bào
Pha G1
Đây là pha sinh trưởng chủ yếu của tế bào. Trong pha này, hoạt động chủ yếu của tế bào là tổng hợp các ARN, protein, gia tăng tế bào chất, hình thành thêm các bào quan, làm tăng kích thước và khối lượng tế bào.
Điểm R
Vào cuối pha G1 có một điểm kiểm soát (điểm R). Nếu vượt qua điểm R, tế bào đi vào pha S và diễn ra nguyên phân, nếu không vượt qua điểm R tế bào đi vào quá trình biệt hoá, không phân chia.
protein p53
+ Nếu ADN hư hỏng nhẹ, p53 làm cho chu ki tế bào tạm dừng lại ở pha G1 để sửa chữa ADN.
+ Nếu ADN hư hỏng nặng thì protein p53 hoạt hoá các gene dẫn đến quá trình tự chết của tế bào theo chương trình.
Đột biến gene p53
Những tế bảo chứa đột biến gene p53 ở dạng đồng hợp (cả 2 alen), tế bào sẽ vượt qua G1 kể cả khi ADN có sai hỏng nhẹ và không tự chết khi có sai hỏng nặng tạo đột biến và tái sắp xếp lại ADN dẫn đến phát triển thành tế bào ung thư gây ra bệnh ung thư.
Đối với tế bào phôi sớm
chu kì tế bào kéo dài khoảng 30 phút đến 1 giờ và chúng không có pha G1. Các yếu tố cần thiết của pha G1 đã được chuẩn bị trước và có sẵn trong tế bào chất của tế bào trứng.
Trong quá trình phát triển phôi thai, ở pha G1
ở pha G_{1} các gene trong hệ gene hoạt hoá khác nhau và sẽ tổng hợp nên các protein đặc thù và từ đó tạo nên các dòng tế bảo soma biệt hoá trong các mô và cơ quan khác nhau của cơ thể.
Trong cơ thể trưởng thành
trong các mô vẫn tồn tại tế bào gốc (những tế bào vẫn giữ khả năng sinh trưởng, phân bào và sản sinh ra các tế bảo biệt hoá của mô). VD: Trong tuỷ xương có dòng tế bào gốc máu có tiềm năng phân bào và cho ra các tế bào máu như hồng cầu, bạch cầu các loại.VD: Trong tuỷ xương có dòng tế bào gốc máu có tiềm năng phân bào và cho ra các tế bào máu như hồng cầu, bạch cầu các loại.
Pha S
Nhân đôi ADN từ đó nhân đôi NST, làm cho NST từ trạng thái đơn chuyển sang trạng thái kép.
Nhân đôi trung tử (chỉ có dot sigma tế bào động vật). Trong pha này, tế bào vẫn tiếp tục tổng hợp các chất cần thiết và gia tăng kích thước.
pha G2
Diễn ra trong thời gian ngắn. Ở pha này, tế bào tiếp tục tổng hợp các loại protein có vai trò đối với sự hình thành thoi phân bào (như cyclin B, vì ống tubulin…). Cuối pha G2 có một điểm kiểm soát gọi là điểm kiểm soát G2 Nếu tế bào vượt qua điểm kiểm soát này thì sẽ bước vào giai đoạn thứ hai: nguyên phân.
