1. Dönem Bunalıma Kadar Flashcards
Doğu Sorunu Genel Tanım
Cemaatlerin hoşnutsuzluğu, kötü yönetim, milliyetçilik hareketlerinin yol açtığı ayaklanmaların sonucu
Bu bölümdeki Doğu sorunu?
Rusya’nın sıcak denizlere inme politikası sonucu İngiltere’nin attığı adımlar ve ortaya çıkan ayaklanmalar
Panslavizm nedir?
Slav ırkını bir araya toplamaya çalışan akım
Panslavizmin merkezi nere?
Sırbistan
Panslavizm sonucu
a) Bosna Hersek’te ne oldu
b) Karadağ’a ne oldu
a)Hristiyan köylüler ayaklandı
b)Büyük Güçler Karadağ’ın özerkliğini korumaya çalıştı.
Tanzimat’ın ilan edilmesine sebep olan temel dürtü neydi?
Dış baskı. Hristiyan dayanışmasının yaygınlaştırılması ve misyoner hareketler sonucu güçlendi.
Tanzimat’ın en önemli özelliği
Müslümanlar ve azınlıkları kağıt üzerinde eşit hale getirdi (pratikte fazla uygulanmıyor)
Tanzimat Fermanı hazırlanırken yapılan hata neydi
Avrupai reformlar örnek alınıyor ancak gözlemleyip fermanı hazırlayanlar tarafından yanlış algılandığı için uygulamada etkili bir çözüm olmuyor.
39 Sonrası reformları (a) hangi padişaha (b) hangi alanlarda benziyor
a) 2. Mahmut
b) Merkezi bürokrasi, ordu, taşra yönetimi, vergilendirme, eğitim, haberleşme
Ordu sistemindeki reform
Yeni merkezi bir ordu kuruldu: Nizamiye
Yerel komutanlara sahip eyalet orduları kuruldu, bu ordular “Serasker”in komutasında.
Silahlanmadaki en başarılı gelişme neydi ve neden etkisiz hale gelmişti?
Zırhlı gemiler ve güçlü donanma kuruldu. Donanma kullanılamadı çünkü Akdeniz kaybedildi.
Askeri sorumlulukların son hali
Zorunlu askerlik başlatıldı. Muaf kitleler: İstanbul, Mekke Medine halkı, din görevlileri. Bedeli-i askeri ile gayrimüslimler muaf olabiliyor
Merkezi bürokrasideki temel gelişme neydi, merkez ne olarak isimlendirildi?
Avrupa örnek alınarak bakanlık ve idare heyeti kuruldu
Babıali
Hariciye bakanlığının görevi neydi?
İdari, adli ve eğitime yönelik reformları hazırlayıp uygulanmasına ön ayak oluyor
Hariciye bakanlığının iş yükünün bu kadar fazla ve her alandaki gelişmelere ön ayak olmasının sebebi ne?
İç ve dış yabancı baskılarından dolayı yapılan reformlar Avrupa bazlı olmalı, Hariciye dış güçlerle iletişim ve etkileşimi sağlayarak ülkenin yönünü belirliyor.
İstişari yöntemlerin yolunu açan uygulamalar neler? Bu kurumlara örnekler nelerdir?
Bakanlıklar için danışma meclisleri ve uzmanlık kurullarının oluşturulması.
Meclis-i Vala ve Ahkam-ı Adliye.
İstişari yöntemlerin Meşrutiyet’in sinyali veya benzeri olmamasının sebebi nedir?
İnsanlar seçimle göreve getirilmiyor ve yalnızca uzmanlıklarından yararlanılacak bireyler olarak görülüyorlar.
Güçler birliği/ayrılığı durumu nasıl?
GÜÇLER BİRLİĞİ
Meclis-i Vala’da yasalar tartışılıyor ve hazırlanıyor, aynı zamanda idari konularda yargı mahkemesi. Buradaki iş hacmi büyüdükçe etkisi azaldı. Aynı zamanda kuşak farklılıkları fikir ayrılıklarını artırdı.
Meclis-i Vala üzerindeki yükü azaltmak amacıyla alınan önlemler
Avrupa’dan esinlenilerek güçleri ayırmaya çalıştılar:
Adli görev Vala’da
Yasama Fuat Paşa’nın liderlik ettiği Meclis-i Ali-i Tanzimat’a verildi
Güçlerin son durumu
Fuat Paşa’nın ölümünden sonra yine birleştiler ancak işleri 3 daireye böldüler. Yasa yapma, idari soruşturma, temyiz mahkemesi.
…….a…… vergi sisteminden …….b…. sistemine geçildi, ancak ……..c……. dolayı başarılı olunamadı
a) İltizam
b) Muhassıl atama
c) yeterince devlet memuru olmadığından
İltizam sistemi nasıldı?
Osmanlı gelirlerin bir bölümünü belli bir bedel karşılığında köy ağalarına devrediyor ve bu kişiler mültezim oluyor. Vergilerin toplanmasıyla sorumlular
Cizye
Cizye kaldırılıyor, yerini bedel-i askeri alıyor
Arazi Kanunnamesi ve arazi vergileri alınırken çekilen zorluklar
Devlet arazileri satıyor ve çoğu özel mülk oluyor, tapu senetleri kullanılıyor
Çoğu bölgenin kadastrosu olmadığı için vergi toplamak zor oldu (kadastros: bir arazinin sınırlarının belirlenip devlet tarafından değerinin biçilmesi.)
Ağnam
Ağnam (koyun) vergisi: tüm hayvanlar dahil edildi ve miktara değil, piyasa değerine göre paha biçildi.
Vergi toplamada bir ilk
Bireysel hane seviyesinde vergi sayımı ilk defa yapıldı ama sadece bazı yerlerde tamamlanabildi
a) Adli reformlar ve b)Tanzimat’ın adli önemi
a Padişah fermanları şeriatla yan yana uygulanıyor
b) Gayrimüslim ve Müslümanları eşitliğini tanıyan ilk yasa
En rezil ekonomik durum
Duyunu Umumiye kuruldu, ekonomik bağımsızlık kaybedildi
Dış ticaret durumu neydi
Dış ticaret hacmi arttı ve BK ile yakınlaşıldı, BK bize sanayi ürünlerini satarken biz de ham madde sattık. Osmanlı tarım ürünlerinde bir pazar haline geldi
Sikkenin değerini düşürmeme çabasının sebebi?
Döviz olarak Avrupa paralarının önünde değer direkt yansıyor. (Kambiyo: farklı paraların birbiri karşısında değeri)
Harcamalarının artmasının 3 sebebi
Maaş sistemine geçilmesi ve silahların artırılması, genel modernleşme giderleri
Bankerliğin yaygınlaşması sonucu zengin azınlıkların tavrı
Çok para getirdiği için zengin azınlıklar yatırım yapmıyor, bu da kapitalist düzeni engelliyor.
Azınlıkların görev yapabildiği tek devlet organı ve bu işin değerlenmesinin sebebi. Bu kurumların adı
Tercüme.
Reformlar için tercümeler önemli hale geldi
Tercüme Odası (Babıali’de) ve Tahrirat-ı Hariciye.
Gazeteler ve yılları
Takvim-i Vakayi 1831
Ceride-i Havadis 1840
Tercuman-ı Ahval 1860
Tasvir-i Efkar 1862
Takvim-i Vakayi
İlk resmi gazete
Devlet çıkarıyor
Ceride-i Havadis
Yarı devlet yarı bağımsız gazete, İngilizler dahil
Tercüman-ı Ahval
Şino
İlk bağımsız
Tasvir-i Efkar
Şino’nun
Hükümet eleştirileri
Namık Kemal devam
Reformların benimsenmemesindeki en büyük faktör
Reform talepleri halktan gelmediği için sahiplenilmedi ve her zaman Osmanlı mirasına ters algılandı